A°. 1868.
M 2018.;
Vrijdag 10 October.
Verschijnt Maandag, Woensdag en Vrijdag.
ALGEMEEN OVERZIGT.
BINNENLANDSCHE BERIGTEN.
1
ii
BUITENLANDSCHE BERIGTEN.
11'
1
COBRAS T> ^l1
ABONNEMENT:
Abonnementsprijs per Drie Scanden
Franco per Post, door het geheele Rgk
f 1.85.
- a.as.
(Brieven franco.)
ADVEBTENTIEN:
Prijs Tsn den gewonen regelf 0.10*
Tot 10 regel# f 1 00. Zegelregt toor iedere plaatsing 0,35.
De redactie van het Parijsche dagblad le Gaulois heeft het
volgend schrijven van den generaal Piim, gedagteekend den
10 dezer, ontvangen en ter kennis van het publipk gebragt:
Myne heeren, ik gevoel mij vereerd en getroffen door de
betuigingen van toegenegenheid, vervat in den brief dien gij
my door tusschenkotost van een uwer redacteuren hebt ge
zonden. Ik beschouw die betuigingen als gcrigt aan de libe
rale wedergeboorte mijns vadet lands, eer dan aan aiy zeiven.
Spanje is veel verschuldigd aan de Fransehe drukpers in
het algemeen en inzonderheid aan le Gaulois, die zich belast
hebben met de taak om de regtmatigheid zijner revolutie ann
Europa aan te toonen. IJet is mij een genoegen, u in mijn
naam en in den naam der door mij vertegenwoordigde begin
selen de betuiging te zenden van mijn zeer warme erkente
lijkheid voor uwe veel vermogende medewerking.
Derevolutie hier te lande myne heeren, gaat ïustig haren
gang; en gjj zult haar, dit houd ik voorzeker, de verdiende
lolspraak gaveu, dat zy een voorbeeld van gematigdheid is
geweest. Het is zigtbaur, dat zij het werk is vun een edel
aardig, grootmoedig en ridderlyk volk, dat van zijn kracht
bewust en zeker is, en kleingeestige wraakoefeningen jegens
zjjn gewezen beulen beneden zich acht.
Het is mij bekend, dat een klein gedeelte der Parijsche
dagbladpers zich tot den weet klank van oenige ongeduldige
gemoedeien heeft gemankt, te kennen gevende, dat wij niet
voortvarend genoeg waren. My bevreemdt dat ligtvaai dig
oordeel; en ik verzoek u, mijne heeren, het lerogi te wijzen.
Hoe! er zou trangheid kunnen worden verweten aun een
revolutie welke nog maar acht dagen oud is en die reeds
heeft verrigt wat onze revolutie heeft gedaan Is het een
gering weik het omstooien ecner drie eeuwen oude dynastie
en het vestigen eener regering in acht dagen tijds
Kortom, mijne heeren, daar gij verdiend hebt dat uw
dagblad met de benaming van Monileur der revolutie bestom-
peld wordt, verzoek ik u die aanmerkingen te beantwoorden;
voegt daarbij, dat wij thans, nu ons-bewind gevormd is,
zonder dralen den staat der zaken tot vastheid zullen bren
gen op de grondslagen van ons progrumma.
Dat programma is u bekend. Wij hopen het met de mede
werking der grondwetgevende volksvertegenwoordiging, die
onverwijld zal worden samengeroepen, binnen zeer korten
tijd tot verwezenlijking te brengen.
Alsdan zullen wy in bet bezit zijn van het politiek ideaal
voor het hedendaagsch Spanje, dat is: een waarachtige mo
narchie van constitutionelen aard, gebou wdop iiberalegrond-
slagon zoo ruim ais die soort van regering maar eenigermate
toelaat.
De Gaulois voegt bij dat schrijven deze aanmerkingen
Hetishetnadrukkelijkat antwoord, dat kan gegeven worden
op do beweringen van vijandige dagbladen, die lasteringen
omtrent de mannen van de Spaansche revolutie en ongerust
heid omtrent hare uitkomsten verbreidon. Het is een ant
woord aan degenen, die zeiden, dat Spanje met een militair
dictatorschap, met een gewelddadig en wederregtelyk ge
sticht keizerschap werd bedreigd. Kortom, het is een brief
zoo als een braaf man en een groot burger schryft.
Omtrent dit svbry ven laat zich een der groote buitenland
scbe dagbladen aldus uit: Hadden de hoofden der Spaansche
revolutie tot nu toe vermeden zich omtrent de kwestie van
den regeringsvorm uit te laten, Prim, thans do groote man in
Spanje, verklaart zich in een echt ij ven aan den Gaulois voor
een waarachtig constitutionele monarchie op de liberaalste
grondslagen. Dat schryven is een monarclmal en tevens
liberaal programma, zoo ais wy van hem en van zyn vrienden
verwachten mogten, en waarmede zelts vele demokreten in
Spanje genoegen zullen nemen.
Doch er zou te veel gewigt aan dat schryven kunnen
gehecht worden. Wat ook de inzigten mogen zyn van Prim,
die door zjjn togenpartyders, zekerlijk ten onregte, gezegd
wordt de kroon der Bourbons voor zich zeiven en voor zijn
geslacht te bejagen, en die, zoo hy eenige eerzucht van dien
aard bad, veeleer, gelyk wy liefst willen gelooven, de
eerste president der toekomstige republiek Iberiu zou willen
worden, onverschillig wat Prim's inzigten zijn, met hot in
den Gaulois algekondigde programma is het laatste woord
van Spanje's oroschepping nog niet uitgesproken. Uit dat
belangwokkend stuk zien wy wel wat de hoofden der bewe
ging willen, maar niet wal do Spaansche natie willen zal,
noch waartoe zy door de tijdsomstandigheden zal worden
gedrongen.
Intusscben is hot nu reeds zeker (en dat is bet waarop het
vooral aankomt) dat het toekomstig Spanje, het nioge dan
een eedgcnoolschappolyke republiek ol een constitutionele
monarchie worden, zich naar het oordeel vnn de bewerkers
zyn»rreorganisatie onder do parlementaire staten zal beboe
ren to plaatsen. Het zal noch een militair dictatorschap, noch
een keizerryk met vertegenwoordigende instellingen naar
een by zonder model zyn, maar een vrij land, con land waarin
de vrijheid een waarheid zal zijn. Ai het andere is byzauk,
In do dagbladen komen talryko bijzonderheden voor
omtrent do zware overstroomingen, die in de laatste dagen
in Zwitserland hebben plaats gehad, vooral in bet Ryndal
en de volleyen van de kantons Keuas, Tessino, Wallis en
Graauwbunderlund. Een der bladen herinnert, dat na de
overstrooming van 1834 de eenige dienaar menschen
geheugen, bij die van dit jaar kon worden vergelekeo, de
door die ramp in Zwitserland berokkende schade werd
begroot op 10 millioen francs, waarin de Graauwbunder-
landers o. a. voor 3 Va millioen deelden. Naar do algemeene
opinie zijn de verwoestingen welke nn in de Alpen-valleyen
zyn veroorzaakt afgescheiden van de talrijke verliezen
aan mensebenlovens veel grooter dan die van 1834 en het
zal nog wel eenigen tyd duren v<5ór dat men met zekerheid'
het juiste cijfer zal kunnen berekenen vun de enorme verlie
zen welke door particulieren, door gemeenten, door do maat
schappij van den N. O. spoorweg en door de verschillende
belanghebbende staten zyn geleden.
In do Vetoenigde Staten van Noord-Amerika werd de
uitkomst der stemming in de vier groote staten Pennsyl
vania, Ohio, Indiana en Jowa voor de herfstvorkiezingen,
die den 13 dezer moesten plaatshebben, met groote spanning
te gemoet gezien; die verkiezingen, inzonderheid in Penn
sylvania en Ohio, werden gerekend de schier stellige voor
boden te zyn van den uiislag der presidentskouze, welke op
den 3 November aanstaande moet plaats hebben. Indiende
demokraten in die twee staten de zege behaalden, zou er
eenige kans voor bunnen kandidaat, den heer Seymour, zyn;
doch zoo de republikeinsche partij er hare sterkte zag aan-
groeijen of ook maar onverminderd behield, dan zou, naar
men meende, Grants verkiezing met zekerheid te verwachten
zijn.
Bij de verkiezingen van het vorige jaar had de demokra-
tisohe partij in Pennsylvania een meerderheid van 922
stemmen; de republikeinsche partij in Ohio een meerderheid
van 2,910in Indiana van 14,516 en in Jowa van 31,630
stemmen.
Do uitslag dier verkiezingen van 13 dezor is nu bekend
geworden en de republikeinen hebben in Obio met een meer
derheid van omstreeks 20,000, en iu Indiana met een
meeiderheid van omstreeks 8000 stemmen gezegevierd. In
Pennsylvania hebben zij tot dus ver een meerderheid ,van
10,000 stemmen; echter is de telling der stemmen nog zeer
onvolledig.
Ile KAMER DER STATEN GENERAAL.
In de zitting van gisteren zijn ingekomen wets-ont-
werpen tot wijziging der wet betrekkelijk de militaire pen
sioenen en wachtgelden, tot verbooging van hoofdstuk VIII
der staatsbegrooting voor 1867 en 1868 en tot regeling van
het pensioenfonds voor burgerlyke ambtenaren voor 1869.
Door de afdeelingen zijn benoemd tot rapporteurs van het
hoofdstuk buitenlandsche zaken der staatsbegrooting voor
1869de heeren van der Does de Willebois, de Bosch Kem
per, Jonckbloet, Beyma thoe Kingma en Pynappel; van het
hooldstuk justitie de heeren: van der Does de Willebois, de
Bosch Iiemper, Heijdenrijck, Beyma thoe Kingma en Pyn
appel.
De gunstige verwachtingdie men in vele Fransehe
departementen omtrent den wynoogst gekoesterd heeft,wordt
aanvankelijk allezins bevestigd. Het nieuwe gewas onder
scheidt zich zoowel door hoedanigheid als door hoeveelheid
zeer voordeelig boven dat van de laatste twee en van vroe
ger jaren. Uit Argenteuil o. a. meldt men, dat de oogst, die
aldaar gemiddeld 70,006 vaten oplevert, ditmaal het getnl
van litO 000 vaten zal overschrijden. Uit het departement
van de Dróme zelfs, dat door zware onweders en hagelbuyen
getroffen is geworden, iuiden de berigten nog gunstig. De
wynstok heelt dit jaar door de ziekte niet noeraenswanrd
geleden en do druiven hebben, ten gevolge dor buiiengemccne
warmte, een hoogen graad van rijpheid verkregen. Dë rjjke
oogst heeft reeds een aanmerkelijke daling van de prijzen op
verschillende Franscbe markten ten gevolge gehad. De ver
maarde markt, die te Argenteuil des nachts voor den aanvang
van den pluk wordt gehouden, is ongemeen levendig geweest.
In minder dan twee uren tjjds zyn meer dan zesduizend
koopen gesloten.
In berigten uit Gibraltar van 29 September, over
Engeland ontvangen, wotdt gemeld, dat erin de laatste tien
dogen daar ter stede wel voor negen duizend pond sterling
tabak verkocht was en daterschior geen katoenen goederen
meer te koop waren. Do Spaansche bevolking dor omstreek
had, zoodra hare revolutionaire juuta's de invoerrogten en
accijnsen afschaften of verlaagden, het Britsehe grondgebied
als bestormd om er de vroeger zwaar belaste urtikeleu op te
koopen.
In een Amerikaanse!) blad leest men de volgende ad
vertentie: Verloren: Een goudlederen zakboekje met zilveren
sluiting, waarin een uitnoodigingskaart voor een thé dansant,
twee minnegedichtjes, vjjf minnebrieven cd een rekening
vun den kleórmuker groot ƒ108,35. Om alle moeyeiykheden
te voorkomen, mug de oerlyke vinder, togen betaling der
rekening, de minnebrieven als zyn eigendom beschouwen
en van de uitnoodfging tol den thé dansant gebruik mnken,
waar hij tevens in de gelegenheid zal zyn met de schrijfster
dezer brieven in kennis te komen. De beide vry goed gelukte
sonnetten kan by onder zyn naam doen drukken.
SCHIEDAM 15 OctoberI86 8.
De uitslag der verloting van de tentoonstelling van
nyverheid enz. te Arnhem bekend geworden zynde, ligt by
de uitgevers dezer courant een lyst daarvan ter inzage van
belanghebbenden,
i 1/ De drie kweekelingen der Leer- on Vormschool alhier,
:/P. W. van Milaan, C. Schepp en J, Slavenburg, hebben
Dingsdag en Woensdag voor de commissie van examen iu
Zuidholland, te 's Hage, een voldoend examen afgelegd en de
acte als hulponderwijzer verkregen.
Ook de heer A. Verboom, thans hulponderwijzer te Poor-
tugnal, voormalig kweekoiing van de Vormschool alhier,
heeft op den 8 en 9 dezer, de acte als hoofdonderwijzer be
haald voor dezelfde commissie van examen in deze provincie.
De heer J. Eigeraan, predikant te Delfshaven, heeft
jl. Zondag voormiddag aan zijn gemeente bekend gemaakt,
dat hij voor het beroep naar 's Hertogenbosch heeft bedankt.
Bij Z. M. besluit van den 10 October jl., zyn o. a. her
benoemd tot griffier bij het kantongeregt te Vlaardingen, de
heer mr. A. Krusoman; tot plaatsvervangend kantonregter
to Vlaardingen, de beer A, van den Ham van Heyst.
Jl. Maandag en Dingsdag avond heeft de heer dr.
Zaalberg in de zaal Frascatite 's Hage, een voordragt
gehouden, waarby hy een schets gaf van don toestand van
het oogenblik, tevens in allezins merkwaardige beschouwin
gen tredende over hetgeen de toekomst welligt of misschien
hoogst waarschijnlijk aanbieden zal. Verder maakte de
heer Zaalberg zijn voornemen bekend om een twaalftal rede
voeringen te houden onder de zinspreuk Licht, Liefde, Leven
Die naam was door hem vroeger aan de inrigting van zyn
schepping geschonken. Onder die banier zou hy optreden,
geheel afgescheiden van de vereeniging zelve, waarmede by
om velerlei redenen, als zoodanig, geen gemeenschap moer
wonschte.
Ten slotte meende spreker te moBten bedanken voor alle
blijken^ van vereering, zoowel stoffelijke als andere, hoewel
elke uitspraak van warme toegenegenheid","ïff welkén vorm
ook geuit, hoog waarderende„Ik zoek niet het uwe, maar u."
Nog heeft dr. Zaulberg te kennen gegeven, dat hij voor
nemens was, bij de uitspraak der synode, van zyn openbaar
predikambt af te zien, en de zaai Diligentia te huren voor
Zondagsche bijeenkomsten; die zaal was hem echter ge
weigerd; zoodat hij nu besloten had zyn betrekking te
handhaven.
Beide uvonden was de zaal meer dan bezet door een
publiek, dat toondo van het gewigt der zaak voor den spreker
en zijn aanhangers doordrongen te zijn en onloochenbare
blijken van sympathie gaf.
Dat de afgeloopen zomer voor Scbeveningen en zyn
badhuis bij uitnemendheid voordeelig is geweest, kan daaruit
blijken dat de opbrengst van het badhuis meer dan 150,000
moet bedragen; dut het batig slot van de exploitatie op ruim
20,000 mug worden begroot; dat ruim 20,000 plaatsen
voor de table d'hóte zijn afgegeven; dat het cijfer der baden
43,000 beloopt.
Den beer J. Knappert, predikant bij de Ned. Herv.
gemeente te Leyden, is door het Haagsche Genootschap tot
verdediging van de Christclyke godsdienst de zilveren
medaille toegewezen, voor de beantwoording zijner prys-
vraag over de toekoai3t van Jezus.
In den avond van 9 dezer, ten 9'/s ure, werden twoe
ingezetenen van Onderket k a/d. IJssel, gaande van Rotter
dam naar eerstgenoemde plaats, langs 's Gravenweg, door
twee personen, zoogenaamde polderjongens, aangesproken
om tabak en geld. Naar bun praten moet gebrek aan werk
hiertoe geleid hebben, en gaven zij voor naar Gouda te
moeten gaan. Later bleek, dat een uur daarna weder aan
twee andere personen dezelfde ontmoeting te beurt viel.
Uit Leeuwarden wordt, dd. 13 dezer, geschreven:
Gisteren avond omstreeks 8 ure is alweder door eenige zware
gevangenen in het tuchthuis, waaronder drie die laatstelijk
waren ontsnapt, een poging tot ontvlugting gedaan, Zy
hadden door het wegbreken van yzeten traliën van uit
hunne slaapzaal, waarin zy zich ten getale van 14 bevonden,
reeds in de daaraan grenzende werkzaal weteu te komen.
Een der bewaarders ontdekte echter nog ty dig genoegde zaak,
waarna alle 14 in afzonderlijke cellen werden opgesloten.
De arrondissements-regtbonk te Ueerenveenheefteen
med. doctor aldaar veroordeeld tot 27 boeten, ieder van 2,
wegens het weigeren der gevorderde verklaring, aan welke
ziekten, patiënten, door hem behandeld, zijn gestorven.
Uit Uitgeest wordt van 13 dezer gemeld: Dezen
morgen had hier een jammerljjk ongeval plaats. Eenig vee,
van de veemarkt te Furmetend komende, bragt in een weide'
onder deze gemeente den nacht door. Vroeg in den morgen,
omstreeks 4 ure, maakte men zich gereed om den togt voort
te zetten, en terwjjl het vee do weide werd uitgedreven, ging
een der dry vors bij bot hek op de brug staan, om het vee'den
regten weg te doen inslaun. Een der koeyen, misschien wel
door do duisternis misleid, komt op dqn dryver aanloopen en
stoot hem achterover in het wateg. Door bezorgdheid voor
het vee en de duisternis van den ijacht was hem niet terstond
genoegzame hulp nabij, on toen inen hem eiudclyk uit het^
'if,
ilSfl,
