A0. 1868.
M
aan dag I© November.
Verschijnt laandagWoensdag en Vrijdag.
BINHENLANDSCHE BERIGTEN.
ALGEMEEN OVERZIGT.
BUITENLANDSCHE BERIGTEN.'
comn
tn
ABONNEMENT:
Abonnementsprijs per Drie Monden
Franco per Postdoor bel gebcele Kijk
1.85.
- 3.25.
(^trieveu ''iraneo.)
ADVERTENTIEN: -j
Prijs van den gewonen regelO.IO»
Tot 10 regel» f 1.00. Zegelregt voor iedere plattaing 0.85.
Daar het stedelijk bestuur van Madrid zich builen staut
ziet om op den duur aan vijftien duizend lieden handenarbeid
cn dagloon te geven, is het in de vorige week begonnen dat
aantal.teverminderenbetgeen gepaard aan het feit, dat een
groot deel van hot IVIadridsche gepeupel in het bezit van ge
weren is, stof tot ongerustheid geeft onder degenen die op het
behoud van orde en veiligheid prijs stellen.
Een schrijven uit Madrid behelst het volgende: Hot is
niet te miskennen, dat de demokralische partij hier te lande
veld wint: buredagbladen verklaren reeds.dat de aanneming
van den repnblikeinschen regeringsvorm zeker en op handen
is. Gelijke berigten ontvang ik uit de provinciën ook mt
Andatusie en Catalonio, alwaar de volksgeest zelfs niet voor
botsingen met hot leger zou terog deinzen.
Er gaat geen dag voorbij zonder dat er in de Spnnnsche
dagbladen uit twea of drie verschillende plaatsen storingen
der openbare orde worden gemeld. Soms iigt do leden in de
kwestie der belasting op tabak en zout; soms in den eisoh
der lagere volksklassen om werk cn in een paar gevallen
was de reden, dat de bevolking weigerde aan het bevel van
het voorloopig bewind te voldoen en de door haar aange
stelde ambtenaren door andere personen te laten vervangen
Alles te zamen genomen, acht ik den gong der zaken
bier te lande ongunstig. Spanje drijft allengs naar lager wal
en zoo het schip van staat niet spoedig in een andero rigting
wordt gebragt, zat het eerlang op de klip van wanorde en
regeringloosheid vervallen.
Volgens de Gacsfo hebben de inschrijvingen voor deleening
te Madrid, den 11 dezer, ruim 3,000,000 kroonen en in de
provinciën 1,492,800 bedragen. De Impartial zegt, dat de
minister van finantien in een bijeenkomst der voornaamste
bankiers voldoende inlichtingen omtrent do leening gegeven
en beloofd heeft, dat de rente daarvan niet aan de belasting
van 5 pCt. onderworpen zal worden.
Een telegram uit Madrid van gisteren behelst: Heden
- avond zal het manifest verschijnen. Men verzekertdat
daarin zal bevestigd worden, dat de drie verschillende
partijen zamenwerken om het succes der revolutie te ver
zekeren zonder bloedvergieten. DeSpaansche demokrati-
sche partij geeft den wensch voor een republikeinschcn
regeringsvorm op en Bluitzich aan bij hen, die den roonai-
chulen regeringsvorm wenschen, en die meer overeenkomt
met de beginseleD der revolutie. Die monarchie zal niet die
van Gods genade zijn, en geen andere legitimiteit hebben
dan die van de nationale souvereiniteit.
De Economistwijdt een artikel aan Spanje en gelooft,
dut de staathuishoudkundige toestand daar te lande meer
gevaar biedt dan de finantiele. Zooals gewoonlijk het geval
is in landen, waar da beschermende regten in st»nd worden
gehouden, werkt de^eene^belasting de andere tegen. Zoo
wordt van de materialen noodig voor den scheepsbouw een
zeer drukkend invoerregt geheven; ten einde hiertegen op
te wegen, wordt de bouw van schepen in Spanje door afzon
derlijke wetten op alle wjjzon bevoordeeld. De hendel lijdt
eerst onder de belastingen vervolgens onder de maatregelen
om debelasling te verligten. Al de spoorwegrtnaatacbappijen
zijn half insolvent, daar zij door slecht bevolkte provinciën
loopen, en bjjna geheel van den landbouw afhangen Het is
moeyelijk belastingen te heffen, want weinige zaken zijn
belastbaar, en een groot gedeelte van bet volk betaalt geen
belusting. Het aantal geestelijken is 146,227, terwijl de
koopvaardij vloot slechts 39,437 personen noodig heeft. Even-
we! wordt die kleine handelsvloot door een ontzaglijk groote
oorlogsvloot beschermd, liet land is gemakkelijk te verde
digen, met zeer weinig soldaten. De zei en de Fyreneën
zjjn de meest natuurlijke en de beste verdedigingsmiddelen
terwyl geen land ter wereld veroveringsplannen smeedt
tegen Spanje, en dit waarschijnlijk ook wal nooit doen zal,
Het is derhalve geheol nutteloos, om 4 884,000 p. st. per
jaar te besteden aan legeven vloot. Vele der 160,000 man
ncn, nu in 's lands dienst, zouden oneindig nuttiger dienst
aan het vaderland bewjjzen, indien zjj hunne krachten wijd
den aan het openen van eenige dor ontelbare hulpbronnen
■welke Spanje bezit. Mijnen moeten worden ontgonnen en
het land moet onder den ploeg worden gebragt; het aantal
arbeiders is echter zeer klein. Indien bet nieuwe gouver
nement het leger en de vloot durlt verminderen, kan het de
finantien van Spanje in goeden staat brengen.
De half-olSciele Berlijnschc JProviuzial Correspondenz laat
zich op de volgende wjjze uit over de buitenlandsche aange
legenheden: Het vertrouwen op het behoud van den vrede,
dat ïn de troonrede bij do opening des landdags zoo stellig
'werd te kennen gegeven, beeft ook buiten 's lands een zeer
gunstigen indmk gemaakt. Uit den bjjval, dien de daartoe
betrekkelijke zinsneden der koninklijke aanspraak by de
meest, geachte bladen der Engelsche en Frunscho drukpers
gevonden hebben, mag men afleiden, dat de openbare denk
wijze in die beide landen met do wenschen en verwachtingen
van onzen monarch overeenstemt.
Aangaande Oostenrijks houding met opzigt tot de vraag
'van vrede of oorlog, waren in den laatsten tijd zeer uiteon-
luopende berigten verspreid geworden. Do Oostenrjjksche
rijkskanselier von Beast bad in de commissie van den rijks
1 raad een vertrouwelijke mededeeling gedaan ter verdediging
van het voorstel om de storkfe'van het leger op 800,000 man
te bepalen. Ofschoon tot geheimhouding van het verhandelde
in de zitting der commissie besloten was, deelden de Oostcn-
rijksche bladen toch terstond omstandige berigten daarom
trent mede, welke een zekere ongerustheid deden ontstaan,
daar zij verhaalden^ dat.de -rijkskanselier op bet dreigend
gevaar eener botsing tusschen Frankrijk en Pruissen gewezen
en, met het oog daarop, de bedoelingen der Oostenrijkscbe
politiek wel als vredelievend voorgesteld, maar zich toch in
verdere beschouwingen over dit punt verdiept had, waarin
een vijandige stemming jegens Pruissen en Êuslund niet te
miskennen was. De Oostenrijkscho regering haastte zich
daarop te verklaren,-dat deze mededeelingen der Weener
drukpers op een verkeerde opvatting of uitlegging berustten,
en de heer von Beust vond zich genoupt, om in een termede-
deeling aan de Europescho kabinetten bestemde depêche
«einststellenda ophelderingen uangaande den zin der inde
commissie gehouden rede te geven, volgens welke zjjn mede
deelingen niet behoorden uitgelegd te worden als doelende op
een nu bjj zijn ilen oorlog of op een vijandige houding van Oos
tenrijk jegens naburige mogendheden.
Deze verklaringen zjjn ook ter kennis van het Pruissisehe
kabinet gebragt, doch daardoor niet beantwoord. Het spreekt
van zelf, dat men er in Pruissen geen aanspraak op maakt
ingevvjjd te worden in de vertrouwelijke wisseling van ge
dachten tusschen den besturenden staatsman van Oostenrijk
en do vertegenwoordiging van dat land; en men is met ons
niet geneigd, om aan de opgaven aangaande dergelijke mede
deelingen, waaromtrent geheimhouding aanbevolen was, het
karakter van on voorwaardelijke geloofwaardigheid toe te
kennen. Nog veel minder kunnen zulke opgaven cenigen
invloed op de Pruissisehe politiek uitoefenen, wier doelen
streven ia de jongste troonrede zoo duidelijk en rondborstig
zijn blootgelegd.
Uit Weenen wordt omtrent bovenstaande aangelegenheid
gemeld: De Oostenrijkscbe regering heeft, onder dagteeke-
ning van den 8 dezer een depêche aan bare vertegenwoor
digers buiten'aiands toegezonden, bestemd om de bezorgdheid
weg te nemen, welke hier en daar door de voordragt der wet
op de legerorganisatie scb jjnt opgewekt te zjjn. Daarin wordt
betoogd, dat de nienwe wet noodzakelijk is geworden door
de invoering der algemeene dienstpligligheid, en dfti Oosten-
iyk door die wet geenszins in staat wordt gesteld om reeds
dadelijk 800,000 man op de been te brengen, maar dat het
eerst na verloop van verscheiden jaren mogelijk zal zijn, in
geval van nood, zoo veel geoefende manschappen onder het
vaandel te vereenigen. Voorts wordt gezegd, dat de sterkte
van het Oostent jjksche leger op den voet van vrede door de
nieuwe organisatie geenszins verhoogd, maar veeleer ver
minderd wordt, en dut Oostenrijk voortaan in plaats van
300 000 slechts 250 000 of 260 000 man duurzaam onder
de wapenen zal hebben, en dus ongeveer oven zoo veel als
Pruissen met zjjn veel minder talrjjke bevolking.
De zaak der inschrijving voor een monument voor Baudin
verkrijgt in Frankrijk een verhoudingdienaar men
verzekert, uan
oorznakt.
De vervolging der dagbladen, die hunne kolommen hebben
opengesteld voor de inschrijving, heeft een tal van bladen
niet afgeschrikt, ja zelfs aangespoord om ook hunne kolom
men voor dat doel af te staan, zoodat de sensatie door dit
geval te weeg gebragt schier algemeen is. Men verzekert,
dat de vervolgingen op last des keizers zeiven plaats hebben.
Do intiekenljjsten prjjken met de namen van beroemde cn
gevierde mannen, zoouls o. n. Berryer, die een brief aan den
Elecleur beeft gezonden van den volgenden inhoud
Mijnheer de Redacteur! Den 2 December 1851 heb ik
van de nationale vergadenng, opdemairie van het Xe arron
dissement vereenigd, een decreet geprovoceerd en verkregen,
waai bij de wet van den president der republiek werd ver
vallen verklaard cn builen werking gesteld, en da burgers
werden opgeroopen tot wederstand tegen de verkrachting
der wetten, waaraan de president zich schuldig maakte.
Dit decreet is te Parjjs zoo spoedig openbaar gemankt als
mogelijk was.
Mijn collega, de heer Baudin, heeft met energie de bevelen
der vergadering opgevolgd; hjj is er hot slagtoffer van ge
worden, en ik gevoel mjj verpligt om deel te nemen aan de
inschrjjding, opengesteld voor de oprigting van een verzoe
nend monument op zijn graf.
W1 mi'm rtflnr non tin nriln
verhouding
do regering de levendigste ongerustheid ver-
Ile KAMER DER STATEN GENERAAL.
Donderdag^tjjn.de'keraadslagingen overdewets-ontwerpen
betreffende de begrooting van Nederlandschlndie voor 1869
voortgezet. Hoofdstuk I der middelen, in Nederland,
werd aangenomen met 64 tegen 1 stem. Hoofdstuk II,
middelen in Nederlandsch Indie, werd met algemeene stem
men aangenomen. Hoofdstuk I der uilgaven, in Neder
land, werd aangenomen zonder hoofdeljjkc stemmingen
het geheele wets-ontwerp met 59 tegen 11 stemmen.
Te Berlijn is een bankier gestorvendie aldaar zeer
bemind was en die een kapitaal van zoven millioen thaler
achterlaat. Het grootste gedeelte van dat fortuin is vermaakt
aan godsdienstige instellingen; eenige personen hebben
alleen legaten bekomen, onder anderen de huishoudster
van den overledene, die 80,000 thaler moet ontvangen^In
liet testament beeft de bankier, gezet, dat hjj wist,'dat dio
dame zeer liefdadig was en datïbij na zijn dood pilde, dat
zjj de middelen had om aan dié'edele deugd te voldoen. Een
jongeling, die in het geheel den bankier niet kende, ontving
15,000 thaler: eens had hjj den ouden'man geholpen toen
deze door een rijtuig omver gereden werd. Die bankier^wker
nogtans bekend om zijn gierigheid;.hjj verteerde voor ajjn
persoon enkel hetgeen volstrekt noodig>was. De dagbladen.'
van Berlijn verhalen van hem nog den 'volgenden trek. Een>
dame, die in armoede was, vroeg hem om hulphij luisterde
aandachtigging een kistje vol goud halen en zeide
Mevrouw, neemt wat gjjnoodig! hebt, bet doet mjj te veel
leed het zelf te geven. i ui t
In geheel Engeland iheerscht op hot oogenblik een
buitengewone koude, voor dezen tijd van het jaar. De ther
mometer is gedaald tot 28 graden Fahrenheit, en Zondag
ochtend waren al de vijvers in de Londensche parken mot
een dikke jjskorst bedekt. In Birmingham begon het Zatur-
dag ten tien ure des avonds te 8neeuwen,-enden«volgorcden->?>
morgen lag de sneeuw eenige duimen hoog op het land» De
weerkenners voorspellen een strengen winter en de land
bouwers hebben op bunnen raad zooveel voorzorgen genomen
als hun mogelijk is.
Als de Czechen de schoonheid hunner taal en hunne
lenigheid van tong willen bewjjzen, dan zjjn zjj gewoon aan
te komen met deze phraso: stre prst skrskkrkca alle niet-
Czechen to tarten, haar goed uit te spreken. Bjj een proces
over diefstal, dat voor eenige dagen te Weenen behandeld
werd, was liet de naam van een Czech, die de plaats innam
van genoemd schibolethregters, openbaar ministerie, advo-
katen, allen pijnigden zich om den ontzettenden naam uit te
brengen maar vergeefs. De heer Precirmrz was namelijk
als bestolene tegenwoordig. Bij do uiteenzetting van het feit
moest hjj herhaaldeljjk»genoemd wordende arme man was
genoodzaakt van alle kanten op deoorverscheurendste manier
zjjn naam te hooren radbraken, en bjj iedere nieuwe variatie
grinnikte het publiek weör vaif vermaak, Toen nu een dor
advokaten hel woord nam tot zjjn siotpleidooi, bleek het, dat,
ofschoon hij gedurende zijn loopbaan tamelijk wei het uit
spreken van allerlei woorden had geleerd, dezo naam hem
te magtig was. Te midden der meest pathetische passages
der redevoering wierp de rampzalige naam Precirmrz alles
omver; uit was het met alle effect: een schaterend gelach
beantwoordde de mislukte proefneming. Dit herhaalda zich
eenige malen. Toen nam de wanhopige redenaar een'besluit
en riep op tragi-komischen toon: „Mijnheer de vdorzitter,
sinds vier uren verspil ik al mijn kraght aan het uitspreken
van den naam van dier. geinige; ik heb nu gezien dat het
onmogeijjkisen ik verzoek de reglbnnk, als ik in het vervolg
spieck van „dezen getuige", dan daaronder dezen getuige
wel te willen verstaan."
Wil mijn offer aanvaarden en ontvang tegelper tjjd enz.
Berbyeb.
De Gaulois verzekert, dat in den ministerraad besloten is,
om krachtdadig ïn deze zaak te handelen, aangezien een uit
gebreide zamenzwering gesmeed is, waarvan de regeiing de
bewjjzen in handen zou bobben. Het is hier niet te doen om
een openbare inschrjjving vooj-Wn monument ter eere van
Baudin. Zjj is slechts een voorwendsel en hot wachtwoord
maar er bestaat een wezenlijk complot, waarvan de hoofd
leiders bekend zjjn. De wet op de algemeene veiligheid zou
weldra weer streng worden toegepast en do regering zou
alzoo besloten hebben, om de haar vjjandige party en to over
tuigen, dut zjj sterk is en aan hare aanhangers, dat zij waakt
voor de openbare rust.
Men meent echter den raad te moeten geven deze verze
keringen niet dan onder reserve aan te nemen.
SCHIEDAM 14 November 1 8 6 8.
f Wjj vernemen, dut de tweede leesvergadering der Ver
eeniging Arena zal'plaats hebben op Vrijdag den 20 Novem
ber a s in bet gebouw Musis Sacrum alhier.
Als redenaar zal optreden de heer H. II. R. de Wit, luite
nant der artillerie, lid van eer der Vereeniging; bet onder
werp door hem te behandelen zal zijn: „de kleine oorlog"'
bjj de verdediging van Nederland.
Nog vernemen wij, dat behalve de leden en buitengewone
leden dor Vereeniging verschillende corporatien zullen uitge
nood igd worden tot bijwoning dier lezing.
Den bjjval in aanmerking genomen, die den spreker hjj
een vorige gelegenheid te beurt viel, vermoenen wjj hem een
talrijk gehoor te kunnen toezeggen.
Uit hel antwoord van den minister van binnenlandscho
zaken op het verslag der aldeeltngen blijkt o. a., dat de minis
ter het ongeraden acht terug te komen op bet stelsel der
dubbele kiesdistricten; dat de herziening van den census in
zjjn oog een tooder punt is, hetwelk hij rjjpeljjk jwens'cht te
overwegendat do nieuwe wet op de schutterijen gereed is
om naar den staatsraad te worden verzondendat in do
zaken aangaande den waterstaat een partiële regeling door
hem doeltreffend wordt geacht; dat een wetsontwerp nopens
