A". 1869.
Zaturdag 24 Jul ij.
2144.
Verschijnt dagelijks ^uitgezonderd Diogsdüg.
K
e n n i s g e v i n g.
B1NNENLANDSCHE BERIGTEN.
pictior, l. s.
CODIANT.
ABONNEMBNTt
Abonnementiprija per Drie Meendenf 1.85.
franco per Postdoor het geheele Rijk - 2.60.
(Ri'ie\eii Franco.)
ADVEBTBNTIEN:
Prijs?an 1 tot 10 gewone regel* f 1 0(1; iedere regel meer /'O.tO,
Voor den -werkenden aUnden *oor weldadigheid dchelft T»ndenprij».
De Burgemeester es Wethouders vas Schiedam,
Gezien Ari 69 der \V et een 4 Jnlij IÉMsö [Stuutshtad No 37i;
brengen bij ileie ter Kennis tan de Ingezetenen, dat de Prncez.eo-Ver.
baal tui de o|i SO Julij jl plaat, geïnd hebbende veikieiing ran set
Leden voor den üoutecnieruad, ter inz.gc zijn ncïlergolegil op de Secretarie
en dal een afschrift daarvan ia aungcp'akt aan het Raadbina.
En is btcrvaa afkondiging geschied, waar het belioort den S3 Inlij 1809.
ISurgomecster cn Wethouders voornoemd,
P.J, YAiN ill IK VAN .11 XTbAcSsE
Oo Secretaris,
Vbor een pattr dagen in ons nummer van 2*2 July, hebben
wy een ingezonden stuk van den beer Hoogendam geplaaist,
waarin dte beer de onwaarheid trachtte unn te lootten van
een bewering door ons uit het Algemeen Dagblad van Neder
land overgenomen Om alle verdenkingen, dat wy het in
eenig opzigt met dien hoer eens zouden zjjn, van ons af te
werpen, wensehen wij zyn opstel nader te bespreken.
Er scbynt nil te moeten doorstralen, dat wij pnrtydig aan
onze lezers halve waarheden hebben medegedeeld en hij,
Hoogendam geroepen is aan onze lezer8 den balf-ingelichten,
de geheele waai heid te ontsluyeren Wy laten evenwel die
halve beschuldiging voor hetgeen ze is en brengen liever
's heeren Hnogendain's redeneringen ter toetse.
Het Algemeen Dagblad van Nederland had verklaard, dat
uit de verkiezingen whb gebleken, dat verreweg het raeeren-
deel der natie prys stelt op de openbare school; de heer
Hoogendam meent, dat, „dit eene snoevende en onware be
schouwing, in het karakter van de bekende legerbulletins
van Napoleon I is." Hoort boe de heer Hoogendam de
argumentatie aanlegt.
Het eerste argument wordt uit de kieswet geput; onzo
kieswet is van dien aard dat ook volgens de cot yphaeëo der
liberale party, het kiezersvolk niet geacht kan worden de
waarachtige i ertegenwoordiging van de Nederlandscbe natie
te zyn en .dus de uitslag eetter verkiezing ons niet in staat
kan stellen, de meening van het meerendeet der natie te lee-
ren kennen. Men ziet het; het is een krachtig argument;
Hoogendamslanthier de liberalen met hun eigen waponsdood;
de cotyphaecn der liberale partij hebben het zelf gezegd
Besehauwen wij de zauk wut nader.Wat wil de libe
rale party Haar beginsel is dat slechts zij van het kiesregt
bebooren te worden uitgesloten, die geen waarborgen leveren
genoeg ontwikkeld te zijn om hot uit te oefenen. De kieswet
en de grondwet nu, laten op dal punt te wensehen over; vele
liberalen meenen roet Hoogendam „dat zeer velen, die vol
komen op de hoogte zijn in de hoofdkwestie van den dag
party te kiezen worden uitgesloten;" dut kwaad willen
ze verhelpen, deels door verbetering van den census deels
door hen wier maatschappelijke positie waarborg vonr ont
wikkeling geeft, als: onderwijzers, gepromoveerden en
anderen, buiten den census om het stemregl te verschaffen
Maar dan vrajjen wij: waarom worden de liboralecoiyphaeen
hier aangehaald Of is het zoo wiskunstig zeker dat uls alle
onderwijzers en gepromoveerden, alle beschaafden, die nu
uitgesloten zyn het kiesregt kregen, de party der anti-revo
lutie gebaat zou zyn Wy meenen dat er meer grond bestaat
het tegendeel te venvaehten van een verandering der kieswet
gedicteerd door liefde voor de constitutievan een verande
ring der kieswet om kieswets-wil hebbende anti-revoluti
onaire en oltramontaansclie rigtingen weinig te hopen.
Doch nog van andere dan liberale zyde wordt op ver
andering der kieswet aangedrongen. Da beer Heemskerk
wilde by amendement den census verlagen: zou liefde voor de
constitutie hem daartoe genoopt hebben? Onmogelyk
Het voorstel Heemskerk was een bespotting van het kies
regt. De basis der constitutionele instellingen op een
goeden achtermiddag by amendement te wijzigen, zonder
lokaal en grondig onderzoek 1 Lag er niet in dte handelwyzo
iets aleol men zeggen wilde: het kiesregt is den ernst van den
staatsman niet waard.
Ook vele anti-revoluiionaïren wensehen vaak wyziging.
Wy vragen: „uit sympathie voor het kiesregt: uit sympathie
voor een regt, voortgespioten uit de erkenning van deregten
van den met sch", het uitvloeisel van de beginselen der Fran-
sche revolutie? Js het wel denkbanr? Wieweetniet.dat
iets anders het doel is Het „volk achter de kiezers" (Iet
wel, achter de kiezers, niet naast; neen er achter evenals de
gendarmes achter de onwillige rekruten van Napoleon},
„het volk achter de kiezers", wus voorheen de revolutie
kreet der anti-revolutie, die kree» gaat verstommen; zy is
van geen praktisch nut meer: Heerlijk Eldorado! als hot
volk achter de kiezers eens kiezers werd!
Voorts ziet men ook hen, die met den syllahus de heden-
daagsebe staats-instellingen verfoeyen, de ultramontanen,
naar verandering van kieswet haken. Js hier weer aan op-
regtheid te gelooven? Of zou ook niet bier het volk achter
de kiezers lister aan te voeren zyn in de ievolutie, die onze
beschaving vernietigen.moet? Wiezaleranutwyfelen;
geen iielde voor bet kiesregt doet hier op wyziging aandrin
gen, maar zucht om hunne beginselen te doen zegevieren.
\V at toch is er van de zaak Het kiesregt is de Achilles
hiel der constitutie's, Napoleon lil heeft door het ulge-
meono stewregt zyn despotisme gevestigd, Zou misschisD
een dergelijke uitbreiding ook diensten kunnen bewyzon by
de vestiging van het Gods (Hij-rijk op aardo; of by de ves
tiging van ultramontaanscheheerschappy opde puinhoopen
van constitutie en beschaving
Een ongekend bezwaar wordt door den heer Hoogendam
tegen onze kieswet ingebrégt: lOOduizend kiezers is te
weinig op de drie en een hall miliioen inwoners. Wy z««u-
d n zeggen, als er niet meer in stuat zyn het regt uit te oefe
nen is het precies genoegde heer Hoogendam denkt er
anders over en meent, dat in die onevenredige verhouding een
miskenning van de regtcn van den raensch gelegen is.
Dat beroep op de regten van don mensch zal de beer
Hoogendam wel minder voor eigen rekening neder geschre
ven hebben, dun om te doemzien, dat de liberalen om den
wille van hunne eigen beginselen het kiesregt moeten uit
breiden; een anti-revolutionair kan wel allerminst zich
aan die verhouding ergeren, als hij nagaat dat 70 man in de
woestyn voor het geheele volk Gods, 6 honderd duizend
volwassen mannen, handelend zyn opgetreden en dat ook
onder de meest godsdienstige koningen van Israël nog altijd
de éénc koning voor het geheele volk had te beslissen.
is. vragen wy verder, de heer Hoogendam soms een
vreesselyk radicaal? De groote radicaal van Engeland,
Stuart Mil!, wilde ook vrouwen het kiesregt verleenen; het
schijnt, dat Hoogendam ook goed over kinderen en zuige
lingen denkt, er zullen toch daarvan beel wat onder die drie
en een hall* miliioen Nederlanders zijnl Neemt men de
volwassen mannen. 6 a 7 hondei dduizend, is dun het verschil
met 100,000 kiezers zoo éclatant meer
Thans laat not least zegt Hoogendam; het mooiste moet
nog komen. Dat is nu nog niet eens het kraste argument,
dat Hoogendam aan kun voeren. De indceling der kies
districten was de schuld. 35,000 liberale kiezers behaalden
de overwinning op 36 000 anderen „dank zy de indeidaad
kunstige verdeelitig der kiesdistricten."De heer Hoogendam
Messt, dat zoo de verhouding is Wy vragen komt enkel
.meenen Ie pas als „een eenvoudige optelling" ontwijfelbare
zekerheid leveren kan. Hoedwuusü Het mooiste argu
ment van den heer Hoogendam is op een meening van dien
heer gebaseerd en wat nog gekker is, op een onware meening;
een eenvoudige optelling zal doen zien, dat bij de eerste stem
mingen 38,839 op de liberale kandidaten. 82 812 op de geza
menlijke kandidaten der conservatives nnli-revoliitionuiren
en ultramontanen hebben gestemdby de herstemmingen
op de liberalen in het geheel 4152, op de conservativen enz
4091die wil, kun het narekenen. Het krusle argu
ment steunt op valsche cijfers
Nog een woord, meer in het bijzonder tot den heerHoogen-
daro, Uw loftuitingen, mynheer, zyn ons niet aange
naam; wanneer wij ooit wp6r een stuk van u ter plaatsing
moglen ontvangen, verzoeken wy van uw lofterschoond te
blyien. Gij prijst onze gematigdheid, dat wy niet openlijk
party hebben getrokken voor dezen of genen onzer mede
burgers; wij nemen dien lof niet aan; er steekt op zich zelf
niets loffelijks in geen party te kiezen en de heer Hoogendam
zal het ook wel niet zoo meenenook hij zal wel eens partij
gekozen hebben, hetzy openly k, hetzy bij de laatste stemming
voor den gemeenteraad, toen h*y, als ieder ander, doorzijn
naam op zyn stembriefje te zetten, vödr den een en tegen
den ander zijner medebuigers party koos; of zit het mooi
van die handelwyzo alleen in dat „niet npenlyk"; is „achter
den rug" pany kiezen soms wy ze gematigdheid?
Gij roemt onze humaniteit cn billijkheid iu het hnoren van
anderen. Wy vragen u, wat waarde knn voor ons die lof
spraak hebben, ons toegebragt door iemand, die niet schroomt
valsche cijfers te produceren; door iemand die van een
„inderdaad kunstige"verdeeling der kiesdistricten blijft spre
ken en niet er van schy nt gehoord te hebben, dut die beschul
diging reeds lung door de Niéuwe Hotterdamsche Courant is
weêrlegd
Mynbeer Hoogendam, uw stuk was geteekond; ware het
ongeteekend geweest,wy zouden geweigerd hebben uw cyfer-
vervalsching op te nemen. De onderteekening en onze
zucht om zelfs den schytt van partijdigheid zoo veel mo
gelijk te ontgaan, hebben uw stuk een pluats in onze kolom
men doen vindea.
liet Vaderland geeft do volgende becijfering
Van de in ronde cijfer», hij de ceiaie «erkiermgen, iiiigebragie70000
ilouinten, kwamen met onmlcr dan 38839 op de liberale kandidaten.
De conicrvaiiven konden mei meer «temmen werven in het ge
heele land dan17 279
De anti-rerolulionairen 11,380
De ultramontanen4,187
33813
Do overige atenimen ongereer 4090 over bet geheele land waren
verdeeld ««er kandidaten ran gren geprononceerde ngting, of die slechts
ieder een betrekkelijk teer klem unial slctnoirn haiidrn Ènodat de libc-
tale pit tij uiteen 4,000 meer stemmen op rich rereentgde dan de rfri'e
oioriya partijen te samen Do «temmen op den heer Sehintmelpenmnck Ie
Almelo lelden wij niel mede,— ie waren 000 in gelat wij welen mei of
die aan dcanli levolutionairen, aan de conservaliTcn, of aan de ullratnon
lanen bebooren.
Dijde herstemmingeniljnuilgebrsgl 8246,vri*rvtn4I52opilelibertleD
SCHIEDAM, 23 July 1869.
Zooala vroeger- gemeld is, zal het zesde Algemeen-
Evangelisch Nationaal Zendingsfeest dit jaar, en wel op
Wopnsdag 4 Augustus, weder plaats hebben op het landgoed
„Miihlachten", toebehoorende aan vrouwe douairière gravin
Bentinck, Des morgens van dien dag Jen 5 ure, 7 min.
zal van Schiedam een extra-trein rijden naar Rotterdam,
van waar een exprease-trein ten 6 ure naar Midduchten
vertrekt. Ter verhooging van het feestgenot zal door het
bestuur gelegenheid gegeven worden, het uitgestrekt land
goed, dat van zyn heuvels prachtige vergezigten aanbiedt,
onder geleide van gidsen te doorwandelen. Des middags ten
12 ure, gedurende de groote pauze, zullen van af twee ver
schillende plaatsen, in het programma aangeduid, en langs
verschillende wegen die wandelingen aanvangen, tenvyl up
de schoonste punten zul worden gerust, als wanneer, onder
begeleiding van hoornmuzyk, afwisselend liederen, waar
onder het al-oude „Wilhelmuslied", volgens programma zul
len worden gezongen.
Aan belanghebbenden bij de vaart op de Oostzee wordt
herinnerd, dat volgens het Russisch quarantaine-reglement
van November 1864, alle schepen naar Russische havens
aan de Oostzee bestemd, voorzien moeten zyn van een zuive
ren gezondheidspas, geviseerd door den consul van Rusland,
of, bij diens ontstentenis door den consul van Zweden of den
Nederlandschen consul, zoowel ter plaatse van afvaart, als
in alle havens die het schip op zyn reis zal hebben aangedaan.
Bij niet-voldoening aan dit voorschrift beloopcn zy een boete
van 25 roebels, Zy zyn gehouden aan een hunner masten
een groene vlag te hijschen, en hun patent te vertoonen aan
den kommandant van het eerste Russische wachtschip dat
zij ontmoeten, alsook aan alle volgende, die dit vorderen.
Zonder gezondheids-certificaat worden in de Russische
bavenslian de Oostzee slechts toegelaten die schepen, welke
in een Russische of vreemde haven der Oostzee lading inge
nomen hebben of van daar in ballast komen.
Naar men verneemt heeft de heer Mr. J. A. Philipse,
wegens 70jarigen leeftijd en verzwakking van gezondheid,
zyn eervol ontslag gevraagd als president van het prod,
geregtshof in Zuidholland.
Naar men verneemt, zul de minister van binnenland-
sclie zaken bet ontwerp van wet, regelende het onderwijs in
de beeldende kunsten, in de aanstaande zitting der staten-
generaal op nieuw bij de tweede kamer indienen Inmiddels
is de kon. ukademie van beeldende kunsten te Amsterdam
als feitelijk opgeheven te beschouwen, daar de lokalen door
de gemeente voor deze instelling beschikbaar gesteld sedert
den 1 dezer maand die bestemming niet meer hebben, en
door den minister bepaald is dat de nieuwe cursus in October
a. s. niet moet aanvangen.
Aan het verslag over bet jaar 1868, gedaan door
gedeputeerde staten aan de provinciale staten van Zuid
holland, is hel volgende ontleend:
1. Loop der bevolking. Opuit. December 1868bedioeg
de bevolking der provincie 334 701 mannen en 357.453 vrou
wen. Totaal 692.154en is zij alzoo sedei t de laatste 1 Oj irige
volkstelling op uit. December 1859, toen bedrugemle een
totaal van 619,380, vermeerderd meieentotaul vun 72,774
personen.
In 1868 was het totaal d«r geboorten 29 035, Do leven
loos aangegevenen niet mede gerekend bedioeg de sterfte op
de 10 000 personen van iedere kunne in de gemeenten boven
do 10 000 zielen in 1868, 304 mannen en 261 vrouwenen
beneden de 10.000 zielen 285 mannegen 26égrouwen.
Als komende uit eene andere gemeente in'dezo provincie
zyn ingeschreven in de bevolkingsregisters der gemeenten:
boven de 10 000 zielen, 8489 en beneden de 10,000 zielen
18,717 personen.
Als vertrokken naar eene andere gemeente in deze pro
vincie zyn afgeschreven in de gemeenten boven de 10,000
zielen 8141 en beneden de 10,000 zielen 19.242 personen.
De vestiging uit gemeenten in andere provinciën, uit de
koloniën van den staat of uit den vreemde, bedroeg in do ge
meenten boven de 10,000 zielen 7197 en benoden do 10000
zielen 5418 personen, waartegen naar gelyke plaatsen zyti
vertrokken uit de gemeenten boven de 10,000 zielen 5831
en uit die beneden de 10 000 zielen 4454.
Het getal huwelyken bedroeg 5420, Het getal echtschei
dingen bedroeg 47; scheidingen van tafe! en bed 6.
Als landverhuizers zijn vertrokken 283 personen, waar
onder 68 mannen, 14 vrouwen en 201 kinderen. In 1867
bedroeg dit 317 personen.
2. Bestuur en regeling van het provinciaal huishouden,
Do verdeeling der provincie in hnold- en onderkies
districten heeft in 1868 geen verandering ondergaan.
3. Huishouding der gemeenten.' Het aantal kiezers voor
leden van den gemeenteraad bedroeg 288,480, dus 246meer
dan in 1867.
Door de gemeentebesturen zyn afgekondigd 125 plnatse-
lyko verordeningen, tegen wierovertreding'strafisbedrojgd.
Good verordeningen of bopalingcn daarvan zyn'opgron(d
