f
A°. i860.
M 2150.
Maandas SfAugustus.
Verschijnt dagelijks lijgezonderd Diogsdag.
K
e n n i s g c v i n g.
Gemeenteraads verkiezingen,
n.
BUITENLANDSGHEBERIfrTEN.
BINNENLANDSCHE MIÏSTÉBT"
EEN WOORD
Op vele plaatsen von ons land is geregelde vooruitgang
in politiek leven waar te nemen, maar met schaamte
vestigen wij de oogen op de stad onzer inwoning. Dat
moet anders worden. Er moet raad worden geschort;
en de meest natuurlijke vraag is nau wie de schuld?
Welligt zijn er nog andere oor/aken aan ten ijzen,
maar wij gelooven, dat do schuld voor een goed dee! ligt
bij de kiesvereenigingen. Zij, aan wie de leiding der ver
kiezingen is opgedragen, bewandelen den waren weg
niet. Er bestaat hier een Katholieke kiesvereeniging
„de Grondwet"! Godsdienstige kiesvereenigingen zijn
ondingen. Zij brengen velen in den waan, dat eene
verkiezing een kwestie van kerkgenootschap is en
maken van de verkiezingen een werk van fanatisme.
Maar toch, wij gelooven „de Grondwet" kun veel
goed doen. Dat ze welligt .meer conservative sym-
pathien heeft laten wij daar. Dat echter het woord
„Grondwet" een leugenachtige leus is, willen wij niet
gelooven. Gij zijl Katholieken, geen ullramontanen.
Anders zoudt gij geen „Grondwet" maar „Syllabus" in
uw vaandel schrijven. Welnu, gij die de Grondwet
en de hedendaagsche staats-inslellingen lief hebt, laat
uwe kiesvereeniging ophouden een Katholieke kiesver
eeniging te zijn. Katholieke-, ProtesUntschc-, Joodschc-,
Janssnïsfe-kiesvereeniging „de Grondwet" is eea tegen
strijdigheid.
Neenl de zaak der godsdienst moet builen den ver
kiezingsstrijd blijven. Als burgers zijn wij niet
Katholiek of Protestant; als buigers zijn wij Neder
landers. Het karakter der politieke regten wordt door
inmenging van godsdienst vervalscht; de heilige zaak der
godsdienst wordt er door geschaad.
Met grootc ergernis lazen wij daarom een strooibiljet,
bij de laatste gemeenteraads-verkiezingen, waarmede de
Protestanten in naam hunner godsdienst tegen hunne
Katholieke medeburgers werden opgezet. Een derge
lijke machinatie verdient den afschuw van alle welden-
kenden. Een verkiezing is een strijd voor staatkun
dige beginselengeen kruistogt.
ïJDe kiesvereeniging „Orde' behoort niet tot een kerk
genootschap. -Dat is een gelukDoch wij zijn
welligt wat te spoedig verheugdwant reeds hoort men
derbes'chuldiging, dat zij inderdaad wèl een Protestunt-
slihcTuósyereeniging is; dat de naam alleen ontbreekt.
)1 Wijf willen die zaak eens nagaan! Als bewijs
wordt,'aangevoerd, dat „Orde" slechts Protestanten ais
kandiduteri heeft gesteld. Wij begrijpen die argumentatie
niet. Als'men niet op de godsdienst let; kon best bij
toeval de gêheele gemeenteraad Joodscb, Katholiek of
Prolestantsch wezen.- Een mei-godsdienstige kiesver
eeniging zijn beteekent niet de plaatsen in den raad
eerlijk onder de gezindheden te verdeelen. Dat de kandi
daten die „Orde" aanstonden nu toevallig niet Katholiek
waren bewijst niets. Hoogstens verdient de liberale
kiesvereeniging daarom berisping, dat ze niet, om den
schijn van hel kwaad te mijden, eenige onzer liberale
Katholieke mede-burgers kandidaat heeft gesteld.
Een andere fout heeft „Orde" begaan. Op hare kandi
daten-lijst komen voorzeker namen voor, die bij de
burgerij een goeden klank hebben; maar onder de
kandidaten waren er een paar, die,'hoe achtenswaar
dig', op zich zeiven, niet tot degenen bebooren aan
wie de burgerij bij uitstek gaarne hare belangen op
draagt. Dot is een groole fout; het lidmaatschap van
den raad moet een betrekking blijven, die de burgerij
yoor haar meest gescliikten weglegt:
#4 Ook'; hierin,-'zegt men, is „Orde" niet zoo hard te be-
sciiuldigen. Velen die door de burgerij als de bij uit
stek gescliikten beschouwctflworden, hebben bedankt.
Als dat waar is, is het een jfeurig verschijnsel. Wij
willen het toegeveneen Ijdjmaatschap van den raad is
een lastpost; maar wij«igeu aan die liberalen, die
door de völksmeertingDls hePwffre''aangewezen wórden,
wat moet er worden van onze gemeente-instellingen, als
gij u aan de publieke zaak onttrekt? Zij zullen dalen
in de achting der burgerij, nu zij hen niet in den ge
meenteraad ziet, die zij er het geschiktste voor oordeelt.
Het is geen geringe zaak.Onze gemeente-instel
lingen zullen dalen in de achting der burgerij; weet gij
wel watdatzeggen wil, vrienden vanden vooruitgang?
Niet alleen zullen de gemeente-zaken minder naar den
wensch der burgerij geregeld worden en de besluiten
van den gemeenteraad minder morele kracht hebben,
maar, wat ook vooral in het oog moet gehouden worden:
met het bederf der gemeente-instellingen zal aan de
burgerij de schoonste gelegenheid voor geleidelijke poli
tieke ontwikkeling worden ontnomen.
„Orde" moet anders worden geregeldmet het
stellen van kandidaten is het werk niet afgedaan. Tegen
over „de Grondwet" moet „Orde" de meer gepronon
ceerde liberale principes voorstaan. Zij moet, waar het
pas geeft, de gelegenheid open stellen tot publieke be
spreking der algemeene zaak; dan is er van „Orde" veel
goeds voor de ontwikkeling van het politieke leven in de
gemeente te verwachten. En of men dat „hier niet toil"
men moet daar hier aan gewennen. Men moet er zich
aan gewennen staatszaken te hooren behandelen; zonder
publieke behandeling der publieke zaak is er weinig voor
de politieke ontwikkeling der natie te hopen.'
SCHIEDAM/,80' July" I860.
Na^r ons gemeld wordt bestaat ér aanleiding om te
De Veendamsche Courant wijdt een artikel aan do
CODIANi
ABOSNSHEMI:
it
Abonnemeottpiqt per Drie Uiinden f 1.8 5.
Franco per Postdoor het geheele Rijk- 8.S0.
(Drieirn^|f'raneol)
A D V E K T E N T I E Ns i
Pifj*: ran 1 tol 10 gewone regel* f 1 00; iedere regel meer /"0.10.
Voor den werkenden atand en voor weldadigheid do helft Tin den prija.
Db!' ■Burgemeester van Schiedam.
v11rengl by dete ler^ kennis *to de Ingeielenenl)*t liet KoVier Ttn
het Palentregt No. 9dezer Gemeente over het dienstjaar I86%fl, door
den Keer Commissaris des K.oninjt;s tn dete Provincie, op den 20 July
1Py.-ep-heilen«solden Ontvanger der Directe
Belastingen, tcMnvorderingis overgemaakt.
Wordende 'voorts by deie herinnerd dat een ieder vorpligt ta lijnen
aanslag» op den bij de wet bepaalden voet, te voldoen: alsmede, dal, van
beden af, de termijn van drio maanden ingaat, binnen welken de reclames
tegen dexen aanslag bebooren te worden ingediend.
Ënubiervin afkondiging geschied, waarhol behoort, den 30 J« lij 1800,
De Burgemeester voornoemd
P. J. VAN DIJK VAN MATENESSE.
NA DE
De 15ngelsche~ regering werd dezer dagen door het
lageihnia gemagtigd, oid de particuliere telegraaflijnen voor
'iOiinaal de jaarlijksche opbrengst dier lynen aan te koopen;
diet 'tengevolge zullen de kosten eener enkelvoudige depêche
wotden verminderd tot op 1st). Weldra zal echter de prys
daai van op slechts 6 d. worden vastgesteld, onverschillig
hoe groot de af3tand binnen 'stands ook zij.
Eenige Engelsche dagbladen stemmen in gevoelen
niet overeen met de Daily News, dat namelijk do hooge
kosten van 10 milhoen p stwelke het daarstellen van een
ondersteescben tunnel tnsschen Dover en Caiuis zou ver-
eischen, met behoorlijk zouden renderen Zij berekenen daar
entegen dut, by een vervoer van slechts "20,000 passagiers
per dag a 5 ah. ieder, het in die ondernoming gestoken
enorme kapitaal nog altijd een netto rente van O1/, pCt. zou
opleveren. Door het gelykiydig vervoer van goederen, vee
enz. zou die rente natnurlyk nog klimmen.
Een persoon, beschuldigd van het stelen vaneen broek,
verscheen dezer dagen voor het hof van assises van Dumfries,
in Schotland; zyn verdediger bepleitte zyn zaak zoo wel,
dat, ondanks de byna onomstootelijke bewyzen der schuld
van den beklaagde, deze werd vrijgesproken. De regisge-
leerde bemerkte echter tot zyn groote verwondering dat zyn
client, wel verre van zich te haasten om de bank dor beschul
digden te verlaten, aan zijn plaats als genageld scheen. Hy
naderde hem dus ten einde zelf nog kennis te geven dat het
hof hem had vrijgesproken en hy dus vryheid had heen te
gaan; doch de man bleef steeds zitten, waarop hij hein ander
maal de uiispraak mededeelde.! Hij hield ziéh echter alsof
hy niet hoorde. Eindelijk, toen de reglers verdwenen waren
en de zaal byna geheel tedig wns^ètond de aangesprokene op
en fluisterde zijn advokaut in het oor: „Ik durfde niet eerder
opstaan, daar ik op het oogenblik de gestolen broek draag 1"
En dut was waar. i'
Eenige maanden geleden stierf te Brussel een arm
kunstschilder, voor alle erfdeel aan zyn weduwe een on
voltooide schildery achterlatende, waarop reeds 1000 ir.
was geleend, om tydens zyn ziekte in de behoeften van het
huisgezin te y.oorzien. Hoe die 1000 ir. byeen te krijgen
of waar een schilder te vinden, die het stuk wel zou willen
afwerken? Dat was zeer moeyelyk; eindelijk wendde de
weduwe zich lot een van do beste schilders, en deze bewilligde
in, haar verzoek; maar de geldschieter wilde de schildery
eerst laten volgen, wanneer de „Associatie tot hulp der
armen" hem de 1000 fr. had terug betaald. Toen de schil
derij was afgewerkt, werd ze voor 4000 fr. verkocht. Do
1000 fr. werden aan de Associatie weergegoven, en de
andera SOOO fr, ontving de weduwe. De heer Gulluit,
want hy was de schilder, meende zich voor zyn arbeid ge-
noogzuam beloond, door het genot van een goede daad te
hebben gepleegd.-
1
J
r l l I I A
r f,'3WI '''i.' u i x
betwyl'olen of wel gevolg zal worden gegeven aan het voor
nemen, om in de aanstaande maand voor den tyd van vier*,
weken de miliciens-infanteristen van de drie laatste ligdagen»
onder de wapenen te doen komen. j
Uit Vluardingen wordt gemeld, dat de haringjagery
op een nieuwe manier nog eenigen t'yd zal,worden voort-»
gezet.' Twee schepen worden uitgerust om langs de vloot tex1
varen,^ten eindo zoodoende den haring spoediger aldaar en
verscher in don handel to brengen.
In het verslag der provincie over 1868 komt tenslotte,
nog het volgende voor: -
Toestand van het armwezen. Het jaar 1868 kan over het
algemeen niet zeer gunstig voor den toestand van het arm
wezen worden genoemd.
De gunstige wedrsgesteldheid in dit jaar eo het niet heer-
schen van epidemische ziekien gaf eenigen grond om to
verwachten, dat zich minder armoede zou openbaren.
De oorzaken hiervan waren: Wanverhouding tusschea
behoeften en verdiensten door de duurte der levensmiddelen;
gebrek aan werk of te veel aanbod van arbeiders, het misluk- -
ken van de vlas- en aardappelen-oogst in sommige Sire-,
kende gevolgen die zich nog deden gevoelen van den oor
logstoestand van 1866 en de runderpest en misbruik van
sterken drank, dal nog steeds by den arbeidendeo stand
schynt te klimmen.
Werking der uiet tot regeling van het armbestuur. Het doel
dior wet is in het algemeen niet bereikt.
Algemeen waren dan ook deklaglen over de vele besluiten
van vet leenden onderstand, die by de gemeentebesturen wer
den ontvangen.
Over het algemeen verlangde men eene wyziging der
wet, bepaaldelijk wat de regeling van het domicilie van
onderstand betreft, met welk billyk verlangen ged.staten-
iriBtemmen.
landbouw en vectef.lt. Algemeene beschouwingen. Zoo-
wel landbouw als veeteelt bleven in het afgeloopen jaar ver- -
schoood van buitengewone rampen, zoodat het jaar 1868
niet als ongunstig kan worden beschouwd.
Da toestand van don akkerbouw, tuinbouw, bloemisterij,
veeteelt enz., worden in het verslag ontleend aan het verslag
der Hollandsche Maatschappij van Landbouw.
jagt us' vissciiEHij Toestand van het jagtveld. Deze mag
voor 1868 over 't algemeen bevredigend worden genoemd,
betgeen kan worden toegeschreven aau bet bijzonder gunstig
voorjaar.
Toestand der visscherij. De verpachtingen der visscheryen
schynen steeds hooger te worden; althans die der visschery
in de plassen in ticbieland, beoosten Rotterdamwaarvan
de oorzaak is te zoeken in de toenemende verzending van
visch ten gevolge der uitbreiding die de versnelde middelen
van vervoer jaarlijks ondergaan.
Uit 'sGraseiihago wordt, dd. 27 dezer, aan de Arnlu
Courant geschreven
Gij herinnert u, dat de belofte van don minister van bin-
nenlandsche zaken, omtrent do indiening van wyzigingen in
de armenwet, tamelijk onbepaald wus De beer van Kuyk
bleef juist daarom aandringen op de behandeling van zyn
voorstel, 't Een en ander gaf den indruk, dat het nog wel
eens wal zou kunnen duren eer een regcrings-ontwerpkwam.
Thans heb ik alle reden het daarvoor te houden, dut zeer
spoedig, nadat de aanstaande zitting zal geopend zyn, het
toegezegd ontwerp wordt ingezonden. De bezwaren, zoo er
zich al tegen de indiening uiogen hebben opgedaail, zyn nu
althans uit den weg geruimd. Waarschy nlijk zullen er duaren-
tegen in de kamer wel bezwaren tegen de aanneming rijzon,
't Zal ook nu wel weèr blyken, dat men 't vrjj algemeen
eens is, dat het bestaande stelsel slecht werkt en veranderd
moet worden, maar dat men van 't geen daarvoor in plaat#
ges* lid wordl, ook niet veel heil verwacht. Een turaelyk
hooge post, die op de begrooting zal dienen uitgetrokken te
worden voor de betaling van rijkswege van do kosten voor
bedelaars enz., die, wordl de verblijfplaats als domicilie van
onderstand aangenomen, niet ten laste der gemeenten btyven
knnnen, zal velen ook weinig naar den zin wezen. Vooral
omdat het cijfer daarvan wel eens vrij wat hooger zou kun
nen klimmen dan men meent. Men klaagt nu over kwade
praktijken dan zou 't welligt niet veel beter zyn.
Als een bewijs van betreurenswaardige koelbloedigheid
kan het volgende dienen, dat Donderdag avond te's Hage
voorviel. Vooraf moet een korte aanwijzing geschieden van
do lokaliteit, waar het plaats greep De huizen inde Huygen-
straat zijn gebouwd op landeryen, die door verschillende
aioten doorsneden werden. Achter die huizen ligt thans nog
een sloot. Nu had een 17jarig meisje dien dag woorden
gehad met twee mevrouwen, waarbij zy dienstbaar was.
Hieruit volgde een bedreiging dat zy haar zouden wegzen
den. Of dit haar tot wanhoop had gebragt, of welke andere
oorzaak ook, het meisjo ging des avonds, in plaats van zteb,
na gesloten te hebben, ter ruste te begeven, naar den tuin
ontkleedde zioh daar, hing hare klcederen stuk voor stuk
aan het hok, dat de sloot omringde en sprong daarna in de
sloot, waaruit zy later, toen haie afwezigheid werd ontdekt,
door de politie levenloos werd opgehttald, die alles bevond r
zoo als hier boven vermeld is.
1, fx!
J*** i V ify* ''i
«\V v