A". 1869.
M 2206.
oensdag S
ct ober.
Verschijnt dagelijks^nitgezoDderd Dingsdag.
ALGEMEEN 0VERZIGT.
BUITENLAIBDSCHÈBÊRI&TE»:
^BINNENLANÜSC^
r
f 1
COURANT.
ABONNEMENT:
Abonnementsprijs per Drie Hasnden .7
Franco per Poet, door het geheele Rijk
f 1.85.
- 2.60.
Franco.)
(Brieven
A D V E B T E N T I E N:
?rjj«: ran X tot 10 gewone regels f 1 00; iedere regel meer 0.10
Voor den werlcnden standen rour vre'dadigUetd.doheKt van den prijs.
Het Parjjacho Journal des Débats zegt onder dagteckcning
van 17 dezerDe opmerkzaamheid des publieks begint, zich
-to vestigen op hetgeen te Compiègne omgaat, alwaar onze
voornaamste politieke personages, zoowel die in werkelijke
dienst als die op non-activiteit, elkander thans dikwijls ont
moeten. Zou er een kabincts-verandering of een nieuw poli
tiek programma op het tapijt zijn? Wij welen het niet; maar
waarschijnlijk is er iets gaande, misscbion een persoonlijke
kuiperij. Le Public (het orgaan van den heer Roulier) geeft
een vrij liberaal plan van hervormingen, dat op den wegnaar
Compiègne in een spoorwegrijtuig gevonden en er dooreen
onbekenden reiziger verloren zou zijn; of dat plan door le
Public at- of goedgekeurd wordt bljjkt niet duidelijk.
Wij voor ons hechten niet zeer veel gewigt aan de plannen
der staatkundigen, die tusscben Parijs en Compiègne heen
cn weder reizen. Voor die politiek welke de antichambre tot
terrein beeft, is de goede tijd voorbij De politiek van slim
heden cn fijne zetlenen bekrompen berekeningen en klein-
geestigen naijver houdt op met bet personele gouvernement,
welks abdicatie in de jongste grondwetswijzigingen opge
sloten ligt. a
Er is iets van meer belang te vernemen, dan de geheime
inzigten en plannen van reizigers die op den spoorweg naar
Compiègne blaadjes metaanteekeningen verliezen en dat is
de gezindheid der kamer, die op het eind der volgende maand
zal zamenkomon. De kamer is bet, die het laatste woord zal
hebben te spreken over al de plannen er> combinatiën, waar
aan thans, builen haar om, wordt gearbeid. In het wetgevend
ligebaam zal de staatkunde voortaan haren zetel hebbenvan
daur, en niet uit een spoorrjjtuig, zul bet licht komen.
Het manifest, dezer dagen door do linkerzij do van het
wetgevend ligchanm vastgesteld, luidt o. a. als volgtWy
zullen den 26 dezer niet naar de kamer gaan, omdat wij
daardoo- noodwendig manifestation zouden uitlokken, wier
gevolgen men in den togen woordigen toestand niet kan be
rekenen en wy niet het regt hebben om het lot der herlevende
vrhheïd aan de kansen van het tocvul over te laten, liet zou
onstaatkundig zjjn, aan het gezag een voorwendsel te geven
om zich door een oproer te versterken. Wij hebben besloten
de opening der zitting nf te wachten Dun zullen wjj het
gezag verantwoording viagcn wegens de beleediging, die
der natie is aangedaan. Dan zuilen wij door de feiten van de
laatste'drie maandm-bewjjzen, dat net persoonlijk gouver
nement, hoewel veinzenue dat bet wjjkt voor do algemeeno
afkeuring, niet opgehouden heeft als heer en meester te
spreken en te handelen. Dan zullen wij, op het terrein var.
het algemeen stemregt en van de nationale souvereimteit,
ons werk tot herovering der zuivere demokratie voortzotten,
wier vaandel hot volk ons heift toevertrouwd.
Uit Madrid wordt geschreven: Het uantal republikeinen
dat sedert het begin van den opstand de wapenen heeft opge
vat, wordt op meer dan vijlentwiotig duizend begroot; er zjjn
thans, ongerekend die to Vulencin, hoogstens nog vijfen
twintig honderd onder do wapenen. Zoodra Valencia ten
onder gebragt zal zyn, kan de opstand als geëindigd worden
beschouwd.
Een iegelyk zonder onderscheid van party erkent het t i-
leid en de bekwaamheid, door den maarschalk Prtm bij deze
gelegenheid op nieuw betoond. Hoewel de getalsterkte van
het leger veel was verminderd, zyn er overal wuar zich op
roerige bewegingen voordeden, tijdig troepen gekomen.
Meer dan ooit is er tegenwoordig sprake vun de Candida*
tuur voor den troou van Spanje van don Fernando; men wil
dat Frankrijk en Engeland ten sterkste by dien vorst aan
dringen, om den troon van Spanje te beklimmen en aan den
tegenwoordige» onzekcren toestand van dat ryk oen einde
te maken.
IIo KAMER DER STATEN GENERAAL.
In de zitting van jl. Zaturdag is ingekomen een ontwerp
overeenkomst der maatschappij tot exploitatie der spoor
wegen. Besloten tot toelating van den heer 's Jacob als lid.
Daarna werd door den voorzitter namens de centrale af*
deeling voorgesteld om de bijeenkomst te verdagen tot 2
November. De heer Blussd had hiertegen bezwaar en nadat
uit een gedachtenwisseling met den voorzitter gebleken was,
dat dan niet nu, maar eerst na de terugkomst der kamor' de
agrarische wet en do wet betreffende de suiker regeling in
de afdeoüngen zouden worden onderzocht, stelde bjj voor om
met de werkzaamheden voort te gaan, op grond dat na 2
November de kamer te'zeer met werk zou overladen zyn, om
dan een behandeling van dergelijke wetten in de afdcolingen
te kannon verwachten, waarvan al wederom een belangrijk
uitstel te wachten zou zyn. Dit voorstel werd ondersteund
door de heeren van Kerkwjjk,en Fransen van de Putto, be-
stroden door de Éeeren deBrauw, de Caserabroot eoBegram.
De uitslag was dat de stemmen'staakten en er alzoo Maan-'
dag een nieuwe stemming moest plaats hebben.
In do zitting van gisteren beeft do beer 's Jacob in handen
van den voorzitter, de bjj de grondwet gevorderde ecden af
gelegd-en zitting genomen. i - -
Aangezien op laatstleden Zaturdag omtrent het voorstel
van den heer Blussd, do stemmen hadden gestaakt, is dat
voorstel op nieuw in behundaling genomen; nadat daarover
door eenige leden het woord,was gevoerd, werd bet verwor
pen roet 82 tegen 29 stemmen. De kamer is daarop tot 2
November, des namiddags ton vier ure, gescheiden.
Uit Lemberg wordt geschreven:
In oen Galliciesch stadje wilden twee gymnasiasten de
jongen uit een kraaijennest, aan den kerktoren halen. Do
moedigste der twee liet zich aan een touw, uiteen dakven
ster naar beneden, zoodat hjj, op een daaraan bevestigd
hout zittende, in de lucht slingerde, terwijl zjjn collega, die
slechts het touw bad vast te houden, huiverend zijn koenen
kameraad nazag. Deze kon, toen bjj het vreesachtig gezigt
van den anderen zag, zijn moedwil niet bedwingen en r.ep,
juist toen hjj de jongen wilde uilhalen, eensklaps, „daar
komt de professor"' Zjjn makker schrikte, liet het touw los
en nu stortte do nestjesstoorder naar beneden. Gelukkig
echtor raakte hjj met zijr. rok aan een vooruitspringenden
haak vast cn bleef zoo, tusschen hemel en anrde op de helft
der hoogte van den toren hangen. Dadeljjk schoot allo man
ie hulpdoch alle ladders waron te kort en eerst na er
eenige aan elkander, gebonden te hebben, kon mea den
knoop behouden naar oplang brengen.
Do nationale*onderwysbond in Engeland telt reeds
3500 ledende kas bedraagt 14,000 en voor de eerste 10
jaren is een ontvangst verzekerd van 150.000. Zoowol in
de vergadering van jl. Dingsdag als in die van Woensdag,
beeft men zich ten sterkste verklaard voor bet bestaande
stelsel van onderwjjs en tegen de vermenging van godsdien
stig onderrigt mot het gewoon onderwijs, de neutrale school,
niet het sectarisch onderwjjs, was de algemeene stelling.
Heeft de staat bet kind tot nuttig lid der maatschappij ge
vórmd, dan moet de geestelijkheid haar laak vervullen.
SchoolpligtigheiU ia als het onvermijdelijk middel erkend om
aan het onderwijs de algemeene strekking te geven, die het
beboeft. - -
Mr. William Adams, een Engelschronn, 17 jaren oud,
en te Godesberg verblijf houdende, beeft dezer dagen een rid
per vdlocipèdo gemaakt, die zeker wel de grootste en moejje-
lykste is welke tot beden ondernomen werd. Hjj heeft name
lijk don ,wog van Godesberg nanr Luik, alwaar hjj de hard
rijderijen op vdlocipèdes, na afloop der schutteisfecslcn te
houden, wilde bijwonen, in twee achtereenvolgende dagen
op zijn wieier ufgelegd. Hij vertrok'smorgens ten 4 ure van
Godosberg. en kwam over Bonn, Euskirchen en Düren, des
namiddags ton 5 ure te Aken aan. Hij had onderweg slechts
drie uren gerust. Den volgenden morgen ging hij ten 8 urev
weder van Aken en reeds ten 2 ure des numiddags reed hjj
Luik binnen, Hjj had slechts één uur rust genomen en was
over Rouhaide, Clermont en Her te gegaan. Niet onvermeld
mag hierbij de bijzonderheid bljjven, dat bij van bet Duiisch
slechts drie woorden ja, nein en nach vèrstond en van bel
Franscb niet veel meer. Hjj had oen landkaart en een ljjst
bjj zich waarop al de plaatsen die hjj op zyn, overigens regt-
sticekschen weg, te passoren had, waren aangeteekend.
SCHIEDAM, 19 October 1869.
Naar men van gooder hand verneemt, zal het uurwerk van
den grooten stadstoren alhier, ter zake van herstellingen,
gedurende p ro, veertien dagen stilstaan, en de Beursklok
dagelyks geregeld worden,tien eindo den juiston tjjd aan
te geven.
Bij beschikking van den gouverneur generaal van Ned.
Indio is bevorderd tot officier van gezondheid 2de klasse de
heer A. N. Ei kelens, officier van gezondheid Sde klasse bjj
het groot militair hospitaal, te" Willem I. t -
In den nacht van Zaturdag op Zondag jl. word door de
agenten van politie 3de klasse, aan den Buitenhaven-weg,
een porsoon ontdekt, komende in do rigting der yzergieterjj
en van den daaraan grenzenden stoom-korenrooien „de
Cycloop," van de firma Nolet en Driessen. Daar zjj be-
merktoo, dat die persoon oen zak droeg, vroegen zij hem wat
die zak bevatte, waarop bjj antwoordde, dat daarin steen
kolen waren, dio hjj eerst zeide van een vriend, later van oen
schipper gekregen te hebben. Op bet verzoek der agenten
met hen naar dien schipper mede te gaan, om te onderzoeken
of zjjn beweren waarheid behelsde, trachtte bjj het op een
loopen ,lo zetten, waarin bjj échter tijdig werd belet en hun
vermoeden, dat die kolen ontvreemd waren daardoor be
vestigd ziende, bragten zjj hem naar de wacht aan hot Hoofd,
vanwaar bij later werd getransporteerd naar dieaan de Markt.
Bjj later gedaan onderzoek is gebleken, dat de steenkoleB
afkomstig waren van genoemde fiima.
Naar men verneemt, heeft de minister van binnenland*
scho zaken do winierdtonstregeling voorden Nederlandschcn
Rijnspoorweg, die met 1 October had moeten aanvangen,
afgekeurd en bet is daaraan to wjjton, dat ook do andere
aansluitende -spoordiensten hunne wiüterdienst nog niet
hebben bekend gemaakt, laat staan ingevoerd. Do reden van
de genoemde afkeuring móet, liggen in de omstandigheid, dat
de directie van den Rijnspoorweg niet minder dan vier snel-'
treinen (tegen /j verhooging van vervoerprijzen) wilde doen
loopen, wat de minister minder noudig vond voor het publick
en zyn belangen. J
De minister van binnenlandsche zaken brengt ter,
kennis" van belanghebbenden: '1. Vopr.de' dienst van hetv
s1'óóm^vezcri"-zullèn,vin:'denwaanvftng.vaUdiet,j&ar;l870,--nV*--J-
afgelegd examen, drie aspirant-jngenieurs worden aangesteld;
2. aan de betrekking van aspirant-ingenieur is verbonden
een jaarwedde van negen hondetd gulden8. zjj, die aan bet
sub 1 vermelde examen wenschen deel te nemen,'moeten
zich vóór don 1 December 1869 daartoe schriftelijk bjj'bet
departement van binnenlnDdscho zaken aanmelden 'met
naauwkeurige opgaaf van naam, voornamen en woonplaats.
Door het departement van fionnticSn'iSmededeoling go-
daan van de volgende opgave der op 15 October 1869 in de
onderstaande entrepöts aanwezige hoeveelheid ruwe suiker:
Amsterdam
Rotterdam
Schiedam
Dordrecht
Middelburg
Totaal
18,411,458 kilogr.
9,130,958
844,076
419,477
950,121
M
29 756.085 kilogr.'
Bij het graven eeuer wjjk in de vcenderjjen bjj Hauler*
wjjk stuitten do arbeiders, toen zjj het werk bjjna hadden
ten eindo gebragt, op een aardlaag, die hun 't volvoeren van
't overige deel van don arbeid geheel onmogelijk maakte. Op
ongeveer 1voet onder 't zand ontdekten ze eersteen zachte
stof, die in kleur geheel met indigo overeenkomt, daar onder
bevond zich een laag roode ascbkleurige en eveneens kneed
bare stof en eindelijk een ijzerharde aardmassa ter dikte van
3 voet en ter breedte van 2 Va el die zich met degcootate
bijlen moejjelijk liet kloven. Op de breuk is ze glinsterend
en komt in kleur en hoedanigheid veel met de steenkool
overeen. Deze aardmassa, die zich voor zooverre men reeds
weet over oen aanzienlijke lengte uitstrekt, heeft een groot
soortgelijk gewigt.
Uit Kloosterburen meldt men, dat bjj hat 'graven op
het land ter diepte'van een voet eenige bijzondere zilveren
voorwerpen werden gevonden, wegende 36 lood; ze schjjnen
door een hoogadellijk persoon als lyfsieraad gebruikt te zjjn
en zjjn nog gaaf en van zeer deugdely'k zilver. Men meende,
dat ze in een ijzeren pot verborgen waron geweest, maar dio
geheel vergaan was. Hooveol jaren de scbat daar gelegen
heeft, is een raadsel.
Alen leest in icTwenlsche Courant van 16 dezer: Giste
ren avond was alhier algemeen hes. gerucht in omloop, dat
onder de arbeiders, werkzaam in de Koninklijke stoomwe
verij 10 Wierden, ongeregeldheden zouden zjjn uitgebroken.
^Wjj vernemen hieromtrent nador het volgende: In den
vroegen morgon van dien dag omstreeks S uur staakten onge
veer twee derde der arbeiders aan bovengemelde fabriek den
arbeid. Zjj begaven zich naar het kantoor, eisebten meerdere
uren te werken cn vroegen verhooging van werkloon, daar
enboven twee weefstoelen voor ieder hunner. De directie
der fabriek beloofde daarop de arbeiders de twee weefstoelen,
en bragt ook eenige verhooging in het loon. Hiermede
tevreden gingen ztj naar de fabriek, doch omniddeljjk daarop
keerden allen terug en verbryzolde een der kwaadwilligen
twee glazen. De directie dor meergemelde fabriek beeft
daarop deze doen sluiten, tcrwjjl aan een getal van negen
werklieden, die beschouwd werden als de aanleiding van de
ongeregeldheden te zijn geweest, kennis is gegeven, dat zjj
voortaan op de fabriek geen werk meer bekomen konden..
Wij vernemen verder, dat om deze reden do werkzaamheden
voor langeren tjjd zullen worden gestaakt Bjj deze gelegen
heid zal het ongetwijfeld z'yn nut hebben, de arbeiders op
eene dwaling te wjjzen, waarin zjj lol heden verkeeren, Door
dezen wordt namely k vermeend, dat do fabrikant zjjn fabriek
niet buiten werking mug stellen zonder vergunning van de
regering, en vermeenen tevens dat aan den fabrikant bjj de
aanvraag tot het bouwen oenor fabriek, door do regering do
verpligting wordt gelegd om ten behoove der arbeiders steeds
te moeten doorwerken.
Menigeen zal welligt lagchen over deze laatste bemerking,,
doch nu eenmaal de Twentscbe fabriekarbeiders hiervan
zwanger gaan, hebben wjj hot nuttig geoordeeld bun op bet
verkeerde van hunne meening indachtig te maken.
Onder bet afdrukken der courant vernemen wjj, dat een
gedeelte der bier gestationeerde huzaren naar de gemeente
Wierden vertrekt, ton einde voor verdere ongeregeldheden
te waken.
Uit Rhedon wordt ons van den 16 dezer geschreven:
Voor eenige dagen had bier weder epn dierbiutalealuikerjjcn
plaats, waarvan ons dorp sedert eenigen tjjd gedurig getuige
waa. In den vroegen morgen trokken vier mannen, beladen
met ruim 60 kannen voorloop, van de Pruissische grenzen
over don IJssel en werden op den slrnntwcg achterhaald
door onzen ijverigen gemeente-veld wachter, geassisteerd,
dooreen boschwachtcr. Bij gewelddadig verzet der&luikcrs,
had hier een ernstige worsteling plaats, die vdor do politio'
ongunsjig had kunnen ofloopen, wnnneer niet'eenige veld-
arboidors tot haar ontzet waron toegesneld. De ontmoeting
eindigde mei, inbeslagneming der sluik waren cu gorogtelyko
vervolging der schuldigen.
