""AiiHlirovSiïciïyT™"
A». 187#'
M 2422.
Maandag ugust tis.
Verschijnt dagelijks, «uitgezonderd Dinsdag.
BUl^
Naar aanleiding der advertentie van het Bestuur van
het Comité te Schiedam, tot hu!p aan gekwetste en zieke
krijgsliedcnin tijd van oorlog (het roode-khuis), hebben
de ondergetekenden aan liet Bureau van de Schiedam-
sche Courant
EEN BUS GE PLAAT STV
tot ontvangst van alle giften, hoe gering ook, die mén
bereid zal zijn voor dit edele doel af te zonderenom
der lijdende menschheid te hulp te komen.
Ook andere dan geldelijke bijdragen die met dat doel
in verband «staan, zullen met erkentelijkheid worden
aangenomen, en geregeld zal van de ontvangsten in dit
Blad melding worden gemaakt.
Schiedam, Augustus 1870.
VAN DIJK COMP.
Ingekomen van diversen f 1.40; makende met de opge
geven /"S2.225 f 33.62s.
W>
i
1
li f i
COIIBAMT.
ABONNEMENT
AboanemenUprjjs, |icf Drie Maanden, 1.85.
Franco per Poett doort bet geheele Rijk 250.
(Bi'iei oil, ÏVniico.)
ADVERTENTIE N:
Pdjs. r»n 1 lol 10 g.iroiie regel, f 1 00 leilcre r-gtl roetr f 0 10.
Voor rltu orkeotlen .t.iol en toor ueltlaitiglieiil, de l.elfl T.ndexi fpy*.
De Commissaris des Kovings in de Provincie Zdid-
holland
Gezien het besluit van Gedeputeerde Staten van den
16 Augustus 1870, no. 22;
Geietopart. 11 der Wet van den 13 Junjj 1857 («Staats -
blad no. 87)
Brengt'ter kennis van belanghebbenden, dat, ingevolge
bovenstaand besluit -
1. de opening der jagl op klein wild, opgenoemd in de 2de
zinsnede van arl. 17 der Wet van den 13 «Jttny 1857
Staatsblad no 87), voor dit jaar in de Provincie Zuidholland
is vastgesteld op Zaturdag den 3 September aanslaande met
zon»-opgang
2. van dio opening is uitgezonderd de uitoefening van bet
jagtbedrijf, vermeld in art. 15, lett. e, der aangehaalde Wet
3. de korte jagt dagelijks en de lango jagt slechts driemalen
'8 weeks en wel des Woensdags, Vrijdags en Zaturdags mag
worden uitgeoefend.
Ja Gravenhage, den 17 Augustus 1870.
De Commissaris des Koninns voornoemd,
J, LOUDON.
Uitgegeven den 18 Augustus 1870.
De Qrijffier'iDr Provinciale Staten
JUb'-tPE LA PAISIÈRES.
Men beeft wel eens gezegd dat de Pruis een dwarskop is,
en meestal precies anders doet als men gaarne zou hebben
dut hy deed. In hoeverre dit waar is, willeD wjj niet beslis
sen maar het schjj ut^ dat er toch we! iels van aan is, vooral
in de luatsto d igen, daar hij tegen alle raogoljjke olficieele,
officieuss en particuliere Fransche dépêches in, maar vol
strekt niet geslagen wil zijn, ja zelfs niet oens ait zjjn oen-
ma»! ingenomen position wil gsan, en wal bijna ongelooflijk
is, vooral voor den Franschman, het Fransche leger boven
dien geregeld, waar hij daar de gelegenheid toe vindt, niet
heel vriendschappelijk klop geeft.— Wy willen het gevraagd
hebben of dat nu niet de brutaliteit een weinig te ver gedre
ven is, om iemand, die het niet gaarne heeft, en dun nog wel
in zjjn eigen huis een pak slaag te geven
Het Dagblad van Zuidholland en 's Gravenhage nam het
den Pruisen zelfs ai heel kwalyk, dat zjj de Franschen aan
vielen zonder vooraf te zoggen „Pas op, wjj komen u klop
pen!" en dat zy zoo onfatsoenlijk waren ben op het Ijjf te
vallen voordat zy behoorlijk ontbeten hadden. Enfin! het
'Dagblad is daartoe veel te fatsoenlijk en Ie beschaafd, dank
zy de innige verstandhouding waarin hot met de Franschen
verkeert en den joviulenomgnngdienzjjn hoofdredacteur met
Fransche journalisten heeft gehouden, op zyn tocht naar het
Suez-kRnual Wut zal dut Blad nu toch wel zéggen, nu'de
Pruisen maar zoo saus gö.io in Frankryk huishouden en vol"
strekt van geen terogkeeren willen weten?
Wuren zy nn nog maar bedaard en lieten zy de Franschen
zoo maar stilletjes hun eigen gang gaan Muorjawel! Die
dwarskoppen hebben jl. Donderdag dan ook al weder duch
tig op hun poot gespeeld en zich niet ontzien het Fransche
leger in zyn steike positie ten westen van Mciz aan te taston.
Ware het een dépêche van^Fransobe zy de, waaruit wy
de bijzonderheden van dien onhoffelyken aanval vernomen
hebben, wjj zouden met al onzen eerbied voor de Fransche
waathoidslRfdo en nauwgezetheid in hunno bulletins, daar-
'ann volstiekt geen geloof kunnen slaan, maar nu beleen
bericht is "van Pruisischen kant, moeten wy het wel voor
waarheid aannemen, daar zy by den Franschmnn veel te
ver ten achteren staan in besohaving en fatsoenlijkheid, om
zoo brutaal te kunnen liegen
JDe dépêche is van den 18 dezer, des avonds ten 9 ure, en
Hij-meldt, dut de Pruisen, onder het opperbevel van Koning
jjffiWilhelm de positie aantastten, en dot de Fransehen, oo een
f>*" - balaille, die negen uren aanhield, totaal geslagen zijn, van
hunno communicatién met^Parys afgeS?eds?S^eu naar do
zjjde van Metz teruggeworpen werden, J
Wy zouden eigetilyk aay^die g.'heele afiaire zoovéél ge
wicht niet hechten, ware hot niet, dut door deze onbeleefde
handelwijze^ van <ie Pruisen,^.de Franscheo totaal mat hunne
b «rekening in da war zyn gebracht zy_ die zoo zoker meen
den den Instigen indrihge_r géjgje),in.den_vnl te zullen krijgen,
zijn nu^zolf in Melz opgesloten en kunnen zich niet naar
Cbalons begeven om hen duur af te wachten en met hen nf te
tekenen.
Het kicsch gevoel komt legen een dorgelyke onbeleefde
handelwijze op Doch er bestaat hog hoop dat de Pruis
wal fatsoenlijker manieren tal loeren, als hij zyn onbeleefd
heid zoo vet uitstrekt, on de lompert is er toe in staat ook
dat by zich to Pat ijs gaat vestigen; en daar, in het brand
punt der beschaving zal die ruwe schors wol wut gepolijst
worden
Naar wij vernemen, is de Fransehman mot zyn gowone
welgemanierdheid, reeds van ChtUons vertiokken om den
Pruis den weg naar Parys te vvyzen.
By een Keizerlyk besluit van den 17 dezer is de generaal
Trochu benoemd tot gouverneur vnn Parys en lot opper
bevelhebber der gunschc gewapende macht die de hoofdstad
moet verdedigen. Hjj hoeft dio betrekking aanvaard met een
proclamatie, waatin hjj zoide In de gevaatlijko tijdsom
standigheden waaronder ik benoemd ben tot bevelhebber
der met het verdedigen der hoofdstad belaste kiygsmacbt,
neemt Parijs de rol die aan knar toekomt zij wil hot midden
punt zyn van groote krachtsinspanningen, van grooto op
offeringen, van verheven voorbeelden. Ik geloof vast, dat wy
slagen zullen, doch alleen wanneer er orde, kalmte en koel
bloedigheid zjje. De oide zal ik verkrjjgen, niet door de
macht der militaire ovetbigd ondet den staat van boieg,
maar door uwe vaderlandsliefde on uw vertrouwen. Ik roep
de medewerking van al de partijen in om door zedelijk gezag
de heethoofden, die zichzeive niot intnomefi kannen, tegen te
houden, en om met oigen handen recht' te doen over die
lieden, die tot geen pat lij belmoren, maar in de publieke
rampen enkel een gelegenheid zien om" aan vorfoeiely ko
lusten te voldoen.
Naar men meldt is de benoeming van don genei aal Trochu
aan een groot deel dor bevolking van Parijs zeer onaan
genaam.
In den Pruisischen Staats-Anzeiger van den 17 dezer
leest men Door het departement van buiteylandsche zaken
van den Noordduitschen Bond is aan den Amenkannsckcn
gezant iQ'Purys voorloopig een som van 50,000 rykad. ter
ondersteuning der uit Parys uitgezette Duttsclie onderdanen
toegezonden. De Badeosche Regeering heeft reeds den 13
aan de bloedverwanten der in Frankujk wonende Badenscho
onderdanen de uitnoodiging gericht om aan dezen, zoo noo-
dig, geiden voor de terugreis en do regeling hunner zaken te
doen toekomen, en zich bereid verklaard voor do overzen
ding dior gelden zorg te dragen. Evenzoo heeft do Wurtcm-
borgsehe Rogeering maatregelen ger.omenom do.or bemidde
ling vnn de Zwiisersche Iïogecring van den Wurtemberg-
6cben gezant te Bern en van den Wurlemborgschen consul
te Genève, aan de uitgedrevenen ondersteuning te bezorgen.
Volgens doKriegszeitung bedroeg het anntal der Duit-
scbers, dat zich by het uitbarsten van den oorlog te Parjjs
bevond, omstreeks 80,000 Hiervan moeten er ongeveer
12.000 afgetrokken worden die öf nis dienstplichtig t^erstopd
na do oorlogsverklaring naar Duitschlnnd teruggekeeriljyn,
öf bet Fransche burgerrecht verkregen of gevraagd hebben.
Dus worden er 68,000 Duitschers uit Parjjs uitgedreven. De
meesten daarvan zyn naar Bazel en Bern gezonden.
Kon 'Pruisisch officier,"dia te Frankfort gewond ligt,
verhaalde het volgende- Bjjt de bestorming der hoogte te
Woertli door oen schot in den enkel builen gevecht «Weid,
werd ik door een soldaat in oen holte nedergelegd, waarna
by my verliet. Terwjjl het gevecht inmiddels werd voort
gezet, zie ik in royn'nabijheid een Turfè, ^ie, bobloed en
zonder beweging liggende,''door niemand* wits opgemerkt.
Die man richt zich op. laadt zyn geweer en legl opeen officier
aan. Deze bemerkt dit en dreigt hom. De Turco beantwoordt
dit met een grjjnslnch en mikt, maar valt plotseling, door
een kogel getroffen, achterover. Een fuselier van hel95ste
regiment had namelyk gezien in welk gevaar da officier vcr-
keorde en daarom den Turco een kogel door den kopgejaagd,
waarna hjj woedend op den onveilunl toesprong en hem mot
do bajonet afmnnkle. Na liet gevecht werd de officier met
eenige andere gekwetsten naar Gunstett gebracht. Daar
wordt hem door een aantal hurgeis melk aangeboden'maar
de heelmeester, die juist bjj hem stond, verbiedt hom to drin
ken", onderzoekt da" melk on hevindtdat zjj met phosphorus
vergiftigd is. By onderzoek bleok dit ook bjj andere aange
boden ververschingen het geval te zyn. Het gevolg hiervan
was dat achttien boeren worden doodgeschoten.
Een Ituitsch officier heoft bjj do Spichorer hoogte Iwoo
Fransche brieven gevonden, een van een moeder ann haar
zoon, on een" van" een'soldnut aan zjjn zuster, die ovênwol
i onvoltooid is gebleven,1* "j
De moeder schrijft aan haar zoon- Ik heb uw bi iel ont
vangen en gezien, dat gij te Forbach zy t on spoedig met den
vjjand slaags zult raken om het bedieigde vaderland en den
bedreigden godsdienst te verdedigen. Hoeveel lordiint ik en
uwo zusters ook hebben, dat gjj in gevaar verkeert, wij
troosten ons met do hoop u wedor te zien, want nietnilen
komen om inden oorlog en de Frnnschen strjjdon thans voor
een rechtvaardige zaak, terwjjl de Pruis een roovei ooi log
voert; hij wil landen veroveren en zyn godsdienst andere
volken opdringen, God zul hem ten val brengen, Hjj zul tl de
zegen geven.Intnsschen willen wij bidden voor tt en voor het
vaderland voor den Keizor en voor het geheele leger. Bidt
gjj ook dagelijks, vergeet Hem niet, denk vooral ann Hem
voor don slag, wanneer gij in het vuur zult komen, Hy helpt,
want 11 y is ook do God der veldslagen.
In den anderen brief schrijft de broeder nan zijn zuster,v
dd, 6 Augustus Wy hebben nu nl tweo veldslagen gehad etn
50 a 80 man verloren. Wjj hebben als goede zouaven gestre
den. Wij hebben ntt roeds over de 600 gevangenen cn hebben
hem (den Pruis) ntt al tweemaal geslagen, zoodat hem de
moed in de schoenen gezakt is, en wanneer wij zoo voort
maken? dan kunnen wij.flon 15 Augustus wel te Borlyn zjjo.
En wjj hebben nu'-al* twee steden (Saarbriiek) genomen,
waarin wij wonen'; maar zuster, wjj zjjn allen zoo zwart als
de duivel, ik kan je zeggen dat het geen gekheid is.
De Presse, de bureaucratie van liet Fransche minis-o
terie vnn oorlog besprekende, haalt idaarvan het volgenda
voorbeeld aan t
Het regiment van linie, op Corsica, moest deel uitmaken
van het legerkorps van den maarschalk Mac-Mahon, het
ontving bove! zich tot vertrek gereed te houden en wachtte
vervolgens drie wekefi lang, onder tenten .gelegerd,te Bastia,
op het schip dut het moest komen afhalen.' Het verwachte
vaartuig kwam echter niet, daar een schrijver van een der
talrjjke bureaus, oen,dar tallooze formaliteiten, die de admi
nistratieve keten vordert, had vergeten. Eiudeljjk wordt het
verruim door den met den dienst beiasten intendant opge
merkt, deze geeft zjjne bevelen en in allorjjl wordt een trans-
portschip afgezonden naar/".Ajaceio, waar het,natuur
lijk, het regiment dat aan de andere zy de van Corsica gekam
peerd lng, niet vond.
'De maarschalk Mac Mnhon zegt in zyn "dagorder aan
zjjn legerkorps van den slag van Frósch «viller o.n.dat lm1
met 35,000 man tegenover 140,000 gestaan heeft; dat de
nederlaag roemvol geweest is; dat dn v^and«nog aanzien
lijker verliezen heeft geleden dan hy zelf, en dat hy niet ver
volgd is geworden. Als ailes even waar ia als het laatste,
behoeft men die dagorder niet voor de geschiedenis te be
waren.
Een redacteur van liet Pary'sche dagblad le Figaro,
die op het oorjogstooneel is geweest en onder velerlei weder-
waardigheden ook ruet den Kroonprins van Pruisen in aan
raking is gekomen", veihaalt dat die Prins hem in een gesprek
o. o. gezegd heeft; ik houd niet van den oorlogwanneer ik
regeer, zal ik geen ooi log voeren."
Het is meermalen gezegd dnt Pruisens troonopvolger, hoe
kundig en moedig generual ook, geen oorlogsman is. Het kan
dos we! zijn dat hy' de aangehaalde woorden werkelijk heeft
gesproken. Zjj zonden hom dan vereeren. Maar het is wel
wat kras to zeggen„als ik jregeer, zal ik geen oorlo"
voeren." Misschien heelt de Prins gezegd, of althuns bedoeld
„zal ik geen oorlog maken."
Ware hij in de plaats zijns vaders Koning van Pruisen
geweest, toen Keizer Napoleon goed vond onder een nietig
voorwendsel den oorlog te verklaren J ook met de innigste'
liefde voor den vrede zou hij gedwongen zijn geweest oorloge
to voeren.
Maar het is niettemin een gewichtig feit, dat de man ,die
binnen weinige jaron aan het hoofd zal staan firn Noord-
Duitschlnnd, op hot slagveld zelf, waar hy zich groeten oor
logsroem verwerft, verklaart een afkeer te hebben van den
oorlog en ongezocht de belofte aflegt, dat hy tot de Regeering
geroepen, geffh oorlog maken zul.
Voor de toekomst van ons werelddeel is dit een heugelijk
feil.
Fr is in Pruisen eene machtige party, die van militaire
grootheid niet afkeei ig is. Het stond te vreezen, dut het.bjjnu
fabelachtig krijgsgeluk, dat de Duitsche legers in den legen-
woordigen oorlog ondervinden, niot hel minst tengevolge*
van de misslagen die hunne vy«nJen begaan, dal'dii krjjga-
geluk de oorlogspartij in Pruisen vetmeicl zou maken. Tegen-
over die vrees is het woord vnn den Kroonprins eene gerust-*
stelling. Zyn vader onder den indruk van Bismarck, is geen
vijand van liet militarisme; Koning Wilhelm I zou mis
schien, zegevierende uit Frankryk terugkomende,* zich vVel
laten voorstaan op Pruisens militairen rang an'al te veel ge-
neigd zjjn om bjj do overleggingen der diplomatie zyho naald-14
geweren en Krlipp-kanonnen te doen wegen. Zoodoende zou''
de uitbreiding van Pruisens macht oeno voórtdurendebedrei
ging kunnen worden voor Europa.
Maar een sterk Pruisen meteen vorst aan het ho^fd, "die
den oorlog verfoeit en eone vredelievende politiek,voert, zal
aan Europa cone gróple veiligheid en 'zekerheid geven en oen
weldadigen invloed uitoefenen. Bjj den geest/die da NooVd-
duitscke natie en vooral dé uitstékende mannén onder haar