timm
if
.Sffiïiï'liluïölfg
!1
11
11
li
Vr ij da g 16j Se p t e m b er.
,i uitgezonderd Biosdag.
fï
m
ff
I
•A* 2-MO.
1
ALGEMEEM OVERZICHT,
BUÏTEWrAWDSCHE BERICHTEN.
II
i I
r™
(-:*)" ax- i.'vyau; s\I
Ij
V U 1 s.
In de BUS"aan het'Büreau der Schiedamsche Courant
geplaatst, is tot heden ontvangenf 43.8öJ.
i'.l
f®
li
Élj-
II
r/ J
i V J V
t
ifï 'j Si i1 rf #1 1 i, *,,3 y?
u;'i.
A B O NïNtB MBii.f:
Abomnmtnltprij» j'jie'r'bné 'Mktnden. 1.85.
Franco per Poel, door bel gtbeeie Jüjk - 2.60.
(Brieven franco.)
ABVEETEMT IE Ni
Prijs: ran 1 tol 10 gevoiie regel» f 1.00iedere r»ge) oieer f O. 10.
Voor den werkenden »l»nd en toor ucldidighiid/de l.elfl »»n den prija.
k f t-n
In dan Pruiaischon: Staats-Anzeiger 13 een uitvoerig rap
port openbaar gemaakt, dat de graafvon Bismarck in den
avond van den 3 dézer aan den Koning heeft toegezonden,
betreffende de' samenkomst, welke hy .in den'morgen vnn
dien dag.met Keizer Napoleon by Donchery had gehad, vóór
dat de ontmoeting van dezen met den Koning had plaats ge
had. In [.dat rapport béricbt de heer von Bismarck, wat de
hoofdzaak' betreft, het volgende
De Keizer gaf bovenal den wenscb te kennen om gunstiger
capitulatie-voorwaarden voor het leger te verwerven. Ik
weigerde al dadelyk hierover met Zijne Majesteit te onder
handelen, vermits deze zuiver militaire quaestie tu9schen
den generaal von Moltko en den generaal von Wimpffen af
gedaan moest worden.
Daarentegen vroeg ik don Keizorofhy tot vredesonder
handelingen bereid was; De Keizer antwoordde, dat by thans
als gevangene niet in het geval was van te kunnen onderhan
delen, ea, op myne verdere vraagdoor wien zjjns oordeels
tbansihét staatsgezag vertegenwoordigd wérd, verwees Z. M.
my naar.feet ia Parys bestaande gouvernement.
Na opheldering van dit punt, dat uit het gisteren door don
Keizer én Uwe Majesteit gezonden aehry ven niet met zeker
heid te booordeelen was, begreep ik, en verzweeg dit ook niet
voor den Keizer, dat de situatie nog heden even ais gisteren
geen ander piractisch moment dan het militaire aanbood, en
betoogde óp grond daarvan' de voor ons bestemde noodzake
lijkheid, om .door do capitulatie van.Sédan, vóÓr alles een
materieel onderpand in handen te krygen voor de bevestiging
der verkregen militaire resultaten. Ilc bad* 'reeds; gisteren
avond, met den generaal von Mohke ry pelyk de vraag over
wogen, of het mogelijk zou zyn, zonder nadeel, voor de Duit-
echs belangen, aan het militair eergevoel van een leger, dat
goed gevochten had, gunstiger voorwaarden dan de vastge
stelde (overgavometnederloggingvan wapenen)aan*te bieden.
Na rijp overleg achtten wy beiden ons verplicht in de ont
kennende beantwoording dier vraag te volharden.
De Keizer deed my de vraag of 'hét niet mogelyk
zou zyn, bet Fransche leger over de Belgische grenzen te
laten gaan, opdat bot daar ontwapend en geïnterneerd zou
wórden. Ik'had ook hier over reeds den vorigen avond met
den generaal von MoUke gespróken*, en verklaarde j 'onder
aanvoering van bovenvermólde rootiven my in géén nader
gesprek daarover te kunnen begeven,
Tót hot spreken óver de politieke situatie nam ik van'myn
kimt geen initiatiefde Keizer slechts inzóover, dat hy de
rampéri'des óorlógs betreurdeen verklaardedat Kif zelf
den oorlog niet gewild had, maar, door den drang der publieke
opinie in Frankrijkdaartoé genoodzaakt was geworden
'V'Met geen groöter sarcasme kon de'man, die twintig jaren
lang elke opinie-met de grootste onbeschaamdheid, hadden
wy byna gezegd, getrotseerd heeft, zijn keizerlijke loopbaan
besluiten. -De opinie van een volk, dat voor hem in slaaf-
sche boeien gekneld, "geheel aanjzy n willekeur endiezyner
trawanten was overgegeven— - Nêeh het was niet de pu-
blieke^opinie :alléen*die den Keizer dwong.tol oorlogvoeren,
hel was de treurige noodzakelijkheid die hem voortdreef, om
hof schandaal; zoo mogelijk te vermijden, dal ophot punt
stond 'wèrófdkundig te' worden: bof schandaal van do'ver
duistering'van' milliarden waarvan -een,groot dcel beatèmd
- was voor bét leger, dut nu gvpolendeela op hot.papier bestond;
van milliarden, waaraan bef zweet.cn bloed van roim.dertig
miilioen menscbon kleefden, en in overdaad en weelde ver
brast" door hen die de steunpilaren van hot Keizerrijk
moesten heeten... V.-,.:-
Mocht'hét éénmaal waarheid worden, dat de;puulioko
opinie',''de stëmdes voik9,zich tot znlk'een krachtig orgaan
kon verheffen, dat het do stem naar bloed, waar dio ook
tacge opgunn, kan smoren; krachtig genoeg om elke poging
tot broedermoord tegen tè gna'n. Dan zal het niet nse'cr van
dénfevifvan één onkel individu afhangen ooi honderd duizen
den-éeri vroeglydigen dood te 1 wyden on milliocnen in
ellende en rouw te dompelen! -r
Moge bet afscheidswoord van Napoleon aan zytl vervallen,
keizerskroon het wuchlwóord- worden van bon, dio dezer
dagen inverschillende oorden van óns land dé slem verheffen
om.' een vrc.dêbond tot stond te brengen, en moge dio bond
weldra zoo Btovig zyn gogrondvest,- dat alle Keizers.on
Koningon-en Verdere potontateii," voor wie dó geschiedenis
der menschhéid :éen bloote klank'is gebleven, zich gehood-
zaakt-tuilen zién roet Napoloon'tó moeten uitroependoor
den drang dér'pdbiioko.opinie was ik genoodzaakt deri'vrede
te bewaren 1
.i.iii',.
;:f
De-ólficieuéé^ï/orddeufsc/ie.^AUgemeine ïS'ettunpdioha'ndclt
,5J "Sn eeu hoofda'niko) .nograauis de vraag, ,;welke de wettige
lund'vrede moest sluiten?'' en beantwoordt die vraag op
da volgende; wijze: 'l)e beer h'avre, de hoer Gatnbetta
en hunne verdere amblgcnoóten verbeelden zich, dat hel
l'arijsche oproer in Frankrijk.algemccncn by val gevonden
heeft. Maar reeds vórmen zich in Frankrijk andere regeerin
gen en van -bei standpunt-Van liel-Fransehe siaatsrecht is
voor Duitsehland de régeerlng van het Hóiel do Villo niet
meer dan een nul. -
Ken Berlynsch' blad heeft gezegd, dat hel een inmenging
iii do inwendige aangelegenheden van Frankrijk zou wezen,
indien Duitsehland nog verder do Keizerlijke mgeering als
zoodanig wilde erkennen. Het tegendeel is waar; het zou
^ulk een inmenging zyn, indien wij een andere régeering dan
die des Keizers Napoleon als wettig erkennen wilden.
Wilde .man in Duitsehland dit 'principioele standpunt
verlaten, dan zouden wy lieden den heer Favre, morgen
misschien den lieer Rochefurtovermorgen don generaal
Cluseret van don Marseillaise, den vierden dag oen werkman
uit La'villette bobben, en geen dier regeeringen zou heden
erkennen waartoe de vorige zich gisteren verbonden had;
iedere volgende zou de voorafgaande desavoueren.
Het voorval te Laon,datdourdefanatiekeFransclie druk
pers^ geprezen wordt, maar als een schandvlek op de oer der
Fransche natie 'zal- big ven kleven, bewyst met wie wij te
doenlhebben, en dat wij in Frankrijk niet kunnen onder
handelen mot lieden, die tot zulke schandelijke daden aan
moedigen, maar alleen met een regeeringdie volkenrochtelyk
door ons erkend en bereid is om het recht der volken le eer
biedigen.
De Italiaensche troepen hebben den 1*2 dezer zonder slag
of stoot de stad Viterbo bezet. Op de voorhoede van generaal
Cadorna waren door de zouaven, die zich in het kasteel van
Givita Castellnna bevonden, eenigo geweerschoten gelost
maar zoodra daarop geantwoord werd gaven de paoselijken
zich over. Frosinone en Corneto zyn bezet, zonder dat de
Italianen tegenstand ontmoet hebben. Generaal Baxio heeft
Monlefiascone bezet; Terracina en andere plaatsen z'yn in
opstand téri gunste van Italië;
To KAMER, DER STATEN GENERAAL.
In de zitting van gisteren zyn de beraadslaging voortgezet
over het wets-ontwerp tot afschaffing van de doodstraf.
Daaraan namen deel de hëeron Hein, vnn Bjjlandt, Fransen
van 'do Putte, van Nispèh van Pannorden, Cremers, Hengst
en Sassen. De drie eerstvermelden verdedigden het wets
ontwerp; terwyl de vier laatsfen het bestreden. Daarna was
de Minister van Justitie aan hot woord, doch wegens het
vergevorderde uur werd de voortzotting der beraadslagingen
tot een volgende zitting uitgesteld,
De in hetleven gebleven roeiloden van den Captain
zijn den 12 dezer te Portsmouth aangekomen. Blijkens hun
varhaal is dat Britscho pantserschip door een hevigon ruk
wind omgeslagen on drie minuien na den eeisten windstoot
gezonken, terwijl de bevelhebbor op het dek bevelen gaf om
het gevaarte keoren.
De ingezamelde giften door hot Brilsche nationaal-
veroin to Londen ten behoeve der gewonden, bedragen reeds
de aanzienlykeeom van 103,000 p.st.
Zaterdag avond werd er in St. James-Hall le Londen,
onder voorzitterschap van den lieer Edmond Boales een
druk bezochte meeting gehouden, „ten einde gevolg te geven
aan de gevoelens van Britsche werklieden over den tegen-
woordigen nbodlbttigen oorlóg." Do bosluiten, wélke ge
nomen werden, strekten1, qm de herstelling der republiek
in Frankryk toe té juicheni gis geschikt om aan Europa do
zegeningen van een duurzaraen vrede te verzekeren2. om
het Fransche volk op to wekken elke met de eer bestaanbare
poging aan te wonden om don vrede te erlangenen 3. om
allo beschaafde en christelijke voikon uit te noodigen tot bet
aandringen op de afschaffing van staande legers en op de
beslissing door scheidsrechters van allo internationale twist-
vmgen. 1 'y.';;
Ten gevolge van liet nu ingésleide nuuwkcuriger toe
zicht op den uitvoer vun wapenen nuar den vreemdo door do
Engelscbé regfeering; zyn door do antoriioiten ie Londen,
even nis door dié to Southampton, ieder 15,000 geweren
oangelioaden, welke, nnar men verzekert,, voor Frankryk
bestemd waren. Den C dezer was.bet duarentegon nog ge
lukt, om 227 kisten met 4540 Smcfer-gewercn, komendo van
Birmingham, por stoompakkel Fannie, van Southampton
naar Havre to verzenden.
Een heer en dame te Ramsg&tc gelogeerd, waren langs
de ^zeekust, die-aldaar zeer rotsachtig te, gaan wandelen;
toen 'zij in de nabyhéid gekomen waren van het landgoed
van sir Moses Mohtéfi'ore kóndén zy niet'verdergaan; omdat
de klippen reeds door liet zeewater waren besproeid ;-.maar
■wie schötst-liun schrik,- loen zij, achtcrwat\rt3 ziende, bc-
morkten ;dotVJhó'n ;daar( cok^reeds, de pu8',w'as'(afgesneden,
i Weldrn;stonden zo mei de voeten, in het .water-,en.'als er
niet '.spoedig hulp kwam opdagen; zouden ze onhcrrocpolijk
verloren zyni' Maa'r toen de nood op 't hoogele was gestegen,
kwam een boot voorbij roeien, wier bemanning hét wan
hopige paar opmerkto en niet zonder groói'geyaar van op de
klip te stooten, bet goluk had beiden te redden.
Uit Sparidau bericht men van gisteren, dat de'drie
eerst gevatte slr'oopers, die op het.slagvpiddé lijken bestalen,
'Vrydag jl. binnen de muren dior »e3ting' gefuaiHoerd zy n.
Het waren drié ryk'e boeren uit den Elzaaj by een van ben
vond men by zyn gevangenneming, ruim -2Ö0Ö tlilr. Drie
andere stroopers, wier schuld nog niet tén voile bewezen is,
zijn voorloopig naar de cejluhiire^gevangeuis 'by Mdabït
overgebracht.
Er zijn twee brieven van Hyacintliebeicend'geworden,
een aan zyn broeder, den abt Tbéodore L'oyson, gedagtec-
kend 10 September, en do andere aan den heer Washbume,
Amerikaansch gezant te Parys, vari dezelfde dag'te'ekening.
De eerste luidt aldus; 'V
Ik zend u hiernevens afschrift van een brief/Sten ik aan
den Amorikaanscben gezant geschreven liöb.'Gó b'ogrypt dat
bet een troost voor my is, nu ik in afzondering leef én tot wer
keloosheid gedoemd b«n, althans een enkele'maal een woord
van toowyding aan het vaderland te laten boorèn. 1
Ik lyd meer dan ik u kan zeggen. Ik lyd om Frankryk,1
ik lijd om u, ik lijd om mij zelvep 1
Wat zou de diplomatie een goede ingeving hebben, indien
zy ons den vrede bezorgde, maar een vrede,'die Frankryk
waardig ia, een vrede, zooals bet dien kart aannemen.
Ik heb de zoo gematigde,en toch zoo fermé, dé zoo vrede
lievende en zoo fiere.circulaire van den heer Favre gelezen
en herlezen. Dat stuk is door oo door Franscb. Alle zonen
van Frankryk moeten zich óm deze banier'scharen.
De tweede brief luidt ais volgt
Mynheer de Gezant!
De vele. en pynlyko emoties van de laatste dagen hébben
myne gezondheid zoozeer gijknakj,; cjat'jk.sedért meer dan
een maand aan myn verblyf bui't'en[Parys gekluisterd bon.
Uit grieft my1 zeer; want ik bén daardoor1 verhinderd de
hand te drukken van hem, die op zoo edèia'a'rdigé wyze in
één' bHèf'zijn sympathie v'éóf'Frankryk beeftbeïuigd.'
Deze brief js een bladzijde in ;de'geschiedenis der'vry beid
van de beide worelddeelen. 'Hy vérleveiidigt'de herinnering
aan Washington en Lafayette, oa bewijst dat,zoo het des
potisme er in geslaagd was, een slagboom tusschen 'de béide
gouvernementen te.stellen, do vryheid dadelijk de béide
volken heeft weten le hereenigon. Europa, waarop hét bloed
van ónze roemrijke nederlagen terugspat,' bewaart alsnog
het slilzwygen; maar Amerika heeftover,denOceaai),dio
ons van elkander scheidt, zyn stem doen hoorei». Het beves
tigt .dal noch afstand, noch verschil van ras in.staat is twéé
natiën, die eeu en dezelfde gedachte hébben, van elkander
te vervreemden; bet eïsclit voor do'Fransohe republiek de
jongere zuster het recht dat'haar toekomt want zy was
de eerste die het in praktyk wist te brengén het onver
vreemdbaar recht om al levendewerkzaam te zijn voor het geluk
van allen. t
Het doet my goed, mynheer dé Gezant! dat dergeljjke
gevoelens een tolk gevonden hebben ïn een man van «ezag
ais gij.
Naar men meldt, zouden de Faryzenaars besloten heb
ben een verdelgingskrjjg'te,voeren, waarin zy evenmin zich'
zei ven en hunne wéerlooze landgenooten als den vyand
zullen, sparen. Men zegt dat zy in de steengroevenén holen,"
waarop Farys .ié gebouwd duizenden vaten petroleum
hebben gebracht óm ze in brand te steken wanneer de
Pruisen de slhd binnendringen; dat de petroleum met.hulp
vun hydrauliacbé drukking door de groote gaspypen der
stad zal worden héén geperst: dal het stadhuis en de Louvre
ondermijnd zijn; dat de waterpompen vcrgiltig'd, de brood-
bakkora mol sliychnlrié'voorzien zullen worden.énz.
Wy liopen voor do eer der 'mcnsqbhcidien voor de zoo
zoor gevierde Pary sche beschaving, dat een.' en 'ander eèn!
bloot verzinsel is. uitgestrooid doórórgéhé'n, gëestyèrwantW
van de FSgaro en dorgelyken.' "i'.J; 1
Eon correspondent vnn liet Journal de Charleroi hungi
een zeer donker taforcol op van don stand vaD zaken in.
Bolgie. De magazijnen zijn met goederen overladen en de
bandelsópcratich staan stil. De vreemde markt is byiia geheel
voor de-Belgische jiy verheid gesloten. De groote fabrieken,
staken of'vermiiidpren den arbeid De banken weigeren ieder
voorschot; liot. incasseercti van wissels op Frankryk is ón-
mogélyk. Verscheiden kolenmynen. werken nog slechts vier
dagen in do week. Honger en ellende bedreigen de bevolking.'
Daarin 'moet by tijds voorzien worden, wunt, zégt de be
doelde correspondent, honger is.een slechte raadsman, en dé
verstoring van do openbare orde zou op.dit oogenblik ook op
politiek gebied een ramp voor Belgie zyn. Hy.geeft tep slotte
den raad om openbare -.wérkén.te doen aanleggen; tén einde
op dio wys door arbeid broód te verschaffen.1 'V
i Hot[Juniste nommér vdn le Pasquino, die te Florence
't licht ziét,*'geeft één caricotuur-plaat[ vporstellên.de Koning
j Wilhelm'.van Pruisen; .gedektmeteén piokeihiiube én ge-
wa'pcnd' mét een zündnndel, zyn triomftocht houdende in'
Fnrijsii'Ühder de poóten vnn' zyri tólgangé'r ligt een massa
dood^1 en;storvëndë Franschoni Tor "rechterzydo^van'don-
f Vorst naderen de Duitacbe troepen in geslotengelederen
Maar éen[ nóbélé ïfbnwén'fiauür verspert heo'den vvégj irièt
■;5 -ji
R -i>;4
i'M-f
f.i iiti
1.1 !;p;
is f
IJ-v,
i
d 4i,
'is*
t'f.
