nEEEAEsEOISicWEr
;:4§>
tfo. 1870.
M 24C5.
V v ij d a g $8t 'Ij öelobe r.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag.
rrr
ALGEMEEN OVERZICHT.
BUITENLANDSCifkBERIGHTEN.
-
e
"in,
CO!
«•-,i *.1
ABONNBMBIiTi
Abonuemenispriji, per Drie Maandenf 1 87.
Franco yer Potfdoor hei gehcele RijkSflO.
(Brieven ïrnnco.)
ADVERTEBTIÏBi
Priji: Tan 1 tol 10 gen one regelt f I 00 iedere r*g<il meer f 0,10,
\[oor den werkenden stand en voor weldidijjlieid, dc helft an den ('rij».
Hot is piot hel buitoniapd alleen, dat zich afkeerig betoont
over 'da.' ISagenachtige berichten, waarmede bot Fransehe
tolk. dagelijks wordj/bezig gehouden, on „wam,door men zoo
hogelijk eeifalgemeone geestdrift tracht te ontvonkon, door
hef deó'éalnbtaflnde volledige overtvinning op den vijand voor
te spiegelen; ook 8CJiG":re Fiunacho binden komen op
tegen deze verfoeilijke wtjsc vun haRdelen. Zoo meent de
ConstUutxonnildat de bewindslieden do natie mot hoog
dravende uitdrukkingen sterken in onjuiste voorstellingen
en o,verdreven verwachtingen; dat het aanhoudend wjjzen
op de heldenstukkon der Fransoho republiek van 1792 een
miskenning is van bet oneindig groote verschil tnsachcn de
destijds en de thans bestaande gesteldheid van Frankrijk en
Enropajédat do aansporingen fot zelfopoffering liuar dool bij
de natie 'missen daar deze geleerd heeft niet van een „nut
teloos martelaarschap" maar van wet beraamde en doortas
tende maatregelen hare redding te verwachten.
Apdcre conservatieve dagbladen, mot name de Union en
de Gazette de France, vroezen dat het bewind door toe
geeflijkheid voor do ullra-republikcinsoho richting 's lands
belang krenkt en zyn verdediging verzwakt. Zy zien grond
tot die vrees in zgkore willekeurige handelingen van repu-
blikeinsche departements-prefecten jegons andersdenkenden,
en inzonderheid in de benoeming van Garibaldi tot opper
bevelhebber der irreguliere krijgsmacht, welke benoeming
huns inziens een schending van dc regelen dw militaire
hiërarchie, een'beloediging voor het godsdienstige *n ordo-
lieveode deefjftec Fransche natie is, en het consei vaticve
element van het bewind vervreemd!.
De aartsbisschop ^v^n Tours beeft zich met een s-'bryven
Van 18 OctobeV^bjjjdèn Minister Gambctta bekhugu ever
de te Lyon eri'M&Vaeille aan geestelijken gepleegde geweld
dadigheden. Hy zegt duSrin: Er is onder de geestelijkheid
niemand die bezwaren aan de vestiging van het nieuwe be
wind in den weg wil leggenmaar ik twijfel of de zaak der
republiek wel wordt bevorderd door do woning van vreed
zame burgers te schenden en door alle christelijke ge
moederen te krenken.
Dezelfde aartsbisschop moét ook nog geschreven hebben
Als diepste Vernedering \Vas 'tsvoor ons weggelegd, dat
Gsribaldr, hief moest komen eh optreden als Frankrijke
radder.
De heer Emile da Girardin heeft in la Libertéeen heftig
artikel geschreven tegen het bestaand Fransch bestuur.' Men
vergenoegt zich zegt hy thans met zegevierende leger
bulletins waarin de vyand verslagen wordt cn „tweeublanen
sneuvelen," Aan dien toestand moeteen cinde komen. Om
dewond te genezen moet men niet wachten tot dat dé kanker
zich vertoont, en indien de kanker gekomen is moet men tot
amputatie overgaan. Onze kanker is onze machteloosheid.
Als^iemand zich meester moakt van het gezag, dat uitge
oefend werft door lieden die Jsy ongeschikt nclit, dan kan lijj
Blechts-ala^e^couus aanvoeren, dat by bet beter doet dan zijn
voorgangbrs'.'Is dit niet het geval dun behoort by te worden
weggezonden.
Bytia alle leden van het bestuur te Tours zyn niet be
rekend voor hunne taak. Het is niet voldoende twintigjaren
minister geweest te zijn om nu een goed minister te zyn, noch
gedurende eenigen tijd een vergadering te hebben doen lachen
over meer of minder geestige antwoorden, cn quandméme op-
positie te hebben gevoerd, om eon goed staatsman te wezen.
Alles heeft zyn tyd. Oude leden moeten op hunne lauweren
gaan rusten en plaats nemen voor jongere cn krachtiger per
sonen. Het antagonisme tusschen burgerlijk en militair
bestuur paralyseert alles, zaait verbittering en zal ons in den
afgrond storten.
Laat kolonels de plaats van generaals vervuilen; benoem
onderofficieren tot officier; breng een opschuiving in do
graden zonder u te laten weerhouden door overwogingen,
welke niet de minste aandacht verdienen. Maur er gebeort
ijielsl Men verwacht misschien, dat er een wonder zal ge-
{leuren, fijn intusscben raakt te Parys de leeftocht pp, wordt
Bazaine ai zwakker en zwakker, treden de politieke harts
tochten met meer verbittering te voorscliyn en begaat het
gouvernement de cene fout na de andere. En intusscheo
plunderen en verbranden en ruinoeren de Pruisen al dc land
sbeken, welke zy bezetten. Wij z|jn verloien als wy niet
sep einde maken, en wel zeer spoedig, aan onze machte
loosheid.
lie KAMER DEIl" STAGEN GENERAAL.
<- In de zitting van gisteren is ingekomen "en missive van
denbeer mr. J. P. R. Tak, houdende verzoek om hem, ten
gevplge van zyn verkiezing tot lid der Tweede Kutner in het
lioofdkiesdistrict Middelburg, een eervol ontslag teverleencn
uit zyn betrekking van commies-griiner der Kamer. Op
voorstel van den voorzitter heeft de Kamer besloten, om den
heer Tak, mot ingang van dien dag, het meest eervol ontslag
uitzyn betrekking van'eommies-griffler tefvorlepnon.
Daarna zyn de'berafidslngingen anrigevkngdn'ovcr de bc-
proofing "vun Nedorlanftsch-Indië voor het dienstjaar 1871.
Aan de algemeone beraadslagingen namen deel de hoeren
van Zmnicq Bergmunn, de Caserabroot, Moons, Nierstrnsz,
van Sypestoyn, 's Jacob en Hassclinan, die allen, behalve de
lieer Moens. op dezen of genon grond de begrooting bestreden
on waarschijnlijker logen zullen stemmen.
Het Journal de Saint Petersbourg bevat ccn artikel,
waarin de heer Thiers wordt aangespoord om, dadelijk na
zijn terugkomst in Frankrijk, een vorsiugopenbanr te maken,
waarin by de resultai^n zyner zending moest modedeolen en,
na ovi'i wogen te hobbi'h wnt lij te Londen, \Vecnen, St.
Potersbuig en Floienco vernomen hoeft zyn meaning rooost
uiteenzetten omtrent hotgeeh Frunkryk verder te doen stond
cn omtrent do vredes voorwaarden, welke hel zou moeten
aannemen liet Russisch blad gaat zelfs nog vorder; het
raadt den hoer Tbieis aan, zich op zyn beurt naar het hoofd
kwartier des Koning» van Pruisen te begeven, waar hy van
een goed onthaal verzekerd zou zyn.
De boeveelheid lucht, die by do ademhaling wordt ge
bruikt, is verschillend naar de persoon, die zo noodig heeft,
lang is. In Public-Opinion wordt opgegeven, dat een gezond
man, die 5 voet en 7 duim, Eng. maui 175contir
groot is, voor elke ademhaling 225 kub. duimen {duim
2,53 cent) lucht noodig heeft. Voor eiken duim lengte be
hoeft hij 8 duimen meer lucht.
Het gewicht van den persoon brengt hierin geene veran
dering, maar wel de leeftyd, van 15 tot 35 jaren neemt de
benoodigdo hooveelheid toe; duarna daalt zij.
Het aantal ademhalingen per minuut is gemiddeld vnn
14 tot 18.
De Koning vnn Pruisen is volgens do Berl. Bórsen Zcii,
verontwaardigd over don prijs, die door Félix Pyat c. s. te
Parijs ia gesteld op zyn Koninklijk hoofd en dat van vo.i
Bismarckhel blad hoopt, ddt hierdoor de gemoedsbezwaren
van den Koning zullen gewyzigd worden, die er maar niet
toe kan overgaan om Parijs te laten bombardecrcn.
Generaal von Moltke,. de^grpqtc manjan,JSaftowj, is,
geboron in 1794, in Sloeswyk. Oorspronkelijk is zyn familie
uit Mecklenburg, waaruit zijn grootvader Adam Gottlieb in
1769 vertrók, om dienst te nemen by de Denen. Deze heeft
22 kinderen gehad, van welke de jongste do vader werd van
den legenwoordigen Pruisischen veldoverste. Een van het
22inl was een warm aanhanger vnn do beginselen der
Franscbe revolutie, zoodat hy van zyn graventitel afstand
deed cn zich voortaan burger Moltke (zonder von) schreef
en noemen liet Deze stierf in 1837 en was do leider der
oppostilie in Denemarken, in zake de Elbehcrtogrlommen,
De jonge von Moltke trad in 1823 by het Pruisiseha leger
in dienst als luitenant by liet 8o regiment infanterie, waar
hy zoozeer uitblonk, dat hy reeds in '25 by den staf werd
geplaatst. In/89 ging hy als ruujoor roet herr von Vincke,
den legenwoordigen leider der oud-hberalG party in de
Proisisoho Kamer, naar het leger?van Mchemed-Ali,
waar beiden den vermaarden slag bij Nezib bijwoonden.
In '65 kwam ba.-on von Moltke non 't hoofd van den staf,
als opvolger van den generaal von Falckenstein, die thans
kommandnnt en chef is van bot 4e legerkorps.
Te Mannheim woidt voor 600 francs een Fransch
telegrnaf-toestel ten vei koop aangeboden uit het stadje Raon
l'Etope. Een zekere dragonder, L. Münch, mankte zich daar
van "op karakteristieke wyzq mera'cr. Hem was opgedragen,
on} met nog twee Badensclio ruiters een panr uren ver do
Vogezen in te gaan. Zy drongen echter wel 10 uren voor-
vvaaris en kwumen eindelijk in genoemd stadje aan. De
bewoners hadden nog <gecn Duitsehe soldaten gozien, en
meenden dat een geheel korps in aantocht was. Zij vloden
onder den kreet,,de Pruisen komen 1 de Pruisen komen 1"
De gansohe stad was .weldra op dc been. De Duitsehe ruiters
begaven zich koelbloedig naar het stadhuis cn ontboden den
mairo. Deze kwam spoedig opdagen. De dragonder MUnch
vroeg nnar het telegraaf-burcau; hij gaat er binnen, snijdt do
draden af, schroeft den toestel los en stijgt er mede, in tegen
woordigheid van len verbluften maire on zyn gemeenteraad,
te paard. De drie waaghalzen verlieten duarop in galop liet
stndjo. Toen er geen Daitscbo soldaten meer verschenen en
men inzag, dat drie Duitsehe luiiers geheel de stad van 8000
zielen in fop en roei hadden gebrucht, schoot zich d<; bevel
hebber der aldaar geslationeoido gendarmerie voor liet
hoofd zulk een schando kon hij niet overleven 1 Do dap
pere aanvoerder der patrouille kreeg den telegraaftoestel van
den kommnndnnt van zyn regiment ton geschenke.
Als een bevvy's van Ware vaderlandsliefde vermeldt
liet BürsenblaU het volgende Teilden uitgever Karl Btideker
in Coblenz werd korten t(jd nadut de tegenwoordige oorlog
uitgebroken was, uit Parijs 500 ex. vnn zyn roisboek „Lo
Rhin" besteld. Hy bedacht zicb niet lang, maar stuurde de
bestelling naar Parijs terug, zonder haar te efFectueeren.
Om aanrandingen van Duitsehepostkarron in Frank
rijk te voorkomen, is bepaald dat vun station tot slation een
maire moet meerijden; die piactischo maatregel beeft goed
geholpen.
Te Ulro, waar een 300tal Turco's zyn geïnterneerd,
is een godsdienstoefening voor hen gehouden. Zekere heer
Lowitz, dio iangeu tyd predikant tc Algiers was eh het
Arabisch volkomen meester is, was door het Engclscbc
bijbelgenootschap uitgenoodtgd, en bud van do militaire
overheid, verlof gekregen om oen toespraak to houden, "Do
Turco's worden naar een afzonderlijk gedeelte v an do vesting
tot een godsdienstoefening gekomniaudoerd. Vele offioierdn
waren daarbij tegenwoordig, Eerst'trad een priester op, dio
zich onder hen bevond; hij las een hoofdstuk voor uit den
koran maur niet zulk coa zachte slem dat de toehoorders
zich hoe langer hoo moor vei veelden en hem toeriepen: „houd
op; het is genoeg." Toen ontnam de heor Lowitz den prioa-
ter zyn korun, las het ccisto hoofdstuk, en liet volzin voor
volzin door do Turco's hoi halen. Dat gaf loven onderhen,
en toen hij vervolgens een redo hield, riepen zy herhauldelyk,
tei wijl zy zicb bogen „dut ia vvuar, zeer waar." Ton slotte
bad by, en do Turco's kwamen daarop naar bom too en
kuste hem de hand, zeggende: „gy zyt van God gezonden.''
In Duitsehe berichten uit Straatsburg wordt op grond
van berichten van Straatsburgers met den mcestcn lol ge
waagd van don generaal Uhrich wel vorre van dat ruwe,
hardvochtige karakter te bezitten, dat hem wel eens is toege-
schieven, heeft bij lydons liet beleg alles geduan om lietlydeu
der buigers te verzachten; 200 liet hy 0, a. voor een arme
viouw, dio met haar ziek kind gedwongen was op de straat
te wonen, zijn eigen deken halen, tocli beschuldigen vele
fanatieke Franschen hem, dut hy Straatsburg voor gold aan
do Pruisen heeft verkocht.
De kunsthistoricus A. Woltmann geeft in de National
Zeitung een verslag van liet onderzoek, dat hij heeft ingesteld
naar den toestand vun de in Straatsburg aanwezige kunst
schatten. Hy luingt daarvan eon allertreurigst tafereel op,
daar de kostbaarste schilderstukken verbrand zyn. Van do
bibliotheek heeft hy niets dan oeoige verkoolde bladen ge
vonden. Een der bibliothecarissen, de heor Piton, verhaalde,
terwyl hem do tranen in de oogen stonden, dat, bij het begin
der belegering, lijj den voorslag had gednun, oiu althans de
kostbaarste handschriften in brandvrije plaatsen toebrengen,
waarop bet antwoord was geweest „Laat my roet die ver-
.vlpekto. handschriften in, rust, ik heb wel andere dingen in
mijn hoofd." Munster daarentegen vvas vry goed gespaard.
Algemeen worden deoorlogsberichten uit de Pruisische
hoofdkwartieren geroemd als waarheidalievend, onpartydig
en nooit overdreven. Het Oostenrykscbe militaire tijdschrift
die Vedette, hoewel anti-Pruisisch gezind, zegt thans ten
aanzien van diezolide oorlogsberichten „ze kenmerken zich
dodr een groote kalmte, waarheidsliefde, onpartijdigheid en
strenge werkelijkheid; ze zyn meesterstukken van militaire
berichtgeving omtrent oorlogsgebeurtenissen.In geen enkelen
zin dezer waarlijk historische belichten wordt opeenigeriei
wijze do eer van het Fransche leger aangetast, overal wordt
jegens het ongeluk dezelfde behoorlijke eerbied en achting
aun den dag gelegd aan afzonderlijke handelingen wordt de
bewondering niet ontzegd,aan vele daden zelfs militaire hulde
bewezen, kortom, men wendt nl bet mogeljjke aan om het
rampzalige lot van Frankrijk in een zachter licht te doen
verschijnen."
Als een klein staaltje van do activiteit der Amerikaan-
sche dagbladpers in do tegenwoordige omstandigheden, moge
het volgende dienen
De New-York-Tribune bevatte in haar nummer van 24
Augustus een uitvoerig verslag van den veldslug by Grave-
lotte, dio op 18 Aug. plaats vond. Dit verslag, van de hand
van don specialen correspondent die zich op liet oorlogs-
tooneet bevond, vulde by'na een guboeie kolom, bevatte 600
iegels, ruim 4200 woorden en was per transatlantische tele*
graaf overgeseind. Door Je opoffering van oen p mr duizend
dollars.dus had de rodactie de voldoening dat zy de bijzone
derheden van dezen slog vroeger meedeelde, dun de Eoro-
peesche couranten doden. Ook over den slag by Sédan
en de gevangenneming van Napoleon gaf dezelfde courant
reeds den 8 September oen uitvoerig verslag, dat een halve
kolom vulde. Uil verslag kostte dor redactie oirca 4000
dollars. Nog nooit waren er zulke reusachtige telegram
men per trans atlnntischo telegraaf verzonden.
Kon zeeslag is geleverd tusschen do oestervisschers op
de Chesapoake-Unai in Noord-Amenka, op een panf waar
de beide Staten Maryland en Virginia over do grensregeling
twisten. De oestervisschers van laatstgenoemden Slaat heb
ben de Mnrylandsche concurrenten, dieuan't vissollen waren,
met een gewapendo flotilla van stoombootjes overvallen, en
hebben twintig Marylandscbo oc3tersebuiteu prys gemaakt
on opgebracht, terwyl do bemanning, wegens schending van
vischreclit. in do(gevangenis is geworpen.
SCHIEDAM, 20 October 1 8 7 0.
Het verslag der meeting van den Vredebond te '3 Hage
den 20 September II. gehouden is met liet reglement in druk
verschenen. Daarbij is gevoegd een circulaire, geteekend
door het bestuur van den Vredebond te 'sGravenhage, do
heeren mr. J. A. Jolles, voorzitter; dr. J. J. F. Wap, vree-
voorzitter; mr. D. van Iïck en "A. Moons,' secretarissen;
F. N de Churro, penningmeester, Pb, J. .Baebieoe, dr. P.
Bleekei; waarin ieder Nederlander wordt opgeroepen om
vaneen of andere Vrede-Maatsohappy lid te worden, of om
