si' aan da g 5 O Januari.
BlNNEfilLAlifDSCHE bIrKM
A'<*. iWi
M 2.537.
Yersctiijnt dagelijksuitgezondèrd Dinsdag.
AlftEfflEEN OVERZrCHT.
BUITENLANDSCliE BERICHTEN.
aio.
'H f i
li
ABONNEMENT:
AbraatBnuprgiper Drie Etendtn
France per Poet
i
door het geheete Rijk
A
1.8)5.
(tiri«v«n Fi-tmco.)
Wellicht heeft Parijs", in t het oogenblik waarin 'wy dit
ÊdhVQven'geóapitUfeerdj dé laatste tydingén althans dóen
iölk'a vérro'oé'den,1 'en' mócKV dal zóó' zij r>, wy'zouèen'van'
güWsctlër ft a rlri'z'évr è'ug de 'd u ar o v e r To k ennen'ge riri
ïilTeS Fitvre"1 is''ton' iWééddinalé naur Vêrsülllës terugge-
iVê'ré'èé hield'daar een I Sn'gê'có'riFêronïTo met'óan'BiSmarckl
De vorige ëishh'van' Fóvre, dat de Parys'ché bezetting met
kV^jgadlanSeer' zöü" aftrekken; werd natuurlijk' gewoigèrd
dhs inóësten eï'órideré' voor waarden gës'teld wordon. Wórdt'
onze hoop bevestigd, dat de capitulatie een fait accompli is,
dan is_ waarSblijjHlijk de toetreding van het Bewind hoofd-
zak'ëiylt' VérèVehen ttó'ór dë'voórspiegeling van von Bistuarek
om de Republiek te erkennen, en ingeval van weigering do
restauratie van het Keizerschap te bevorderen. L
Men wil, dat von Bismarck van Fa vre geëiscbt zoude
hebben la hy niet5 óneen .in 'naam', van Parijs) maar in
Frankryks naam' zotT cdpiVnleerénhiervan wilde Favre
echter niéts wélen, eti'wel op grond'; dat hij en zjjn Paryscbe
amr roten, vruchteloos' bedroefd hebbende de hoofdstad
te3?'qrdédi|eri, geen bevoe^dbèid hqch'vqlmacbt hadden'; om
vSroinfenissen aan Frankryk op te leggen.
Waarschynlyk'zal; Parijs eenmaal gecapituleerd hebbende
en.verder niets.van het Bewind kunnende verkrygen, het
zelfde spel met Gambetta gespeeld worden, en ook hem en
het óverige nog vryo gedeelte' van Frankryk de'keuze wórden
gegeven tusschen Republiek of Keizerschap.
.Oti «ntvvt «i «n •wsatrerrusi»» a
.4 Jl'
Maandag zat een, passagier alleep in een compartiment
van een spoorwegrytnig op den sneltrein tusscbeo Londen
ey ^Birmingham, toen. de vloer .uit den'waggon zakte, tly
Jtlom op de bqnk en bracht het aljarnfdeio in beweging, maar
tevergeefs. Da spaanders,van deo vloer, door de draaiende
wlëfen omhoog gesplinterd; dreigden bero, volgens,zyn,'uit
druk king,. „«la biefstuk, in een. pan,•murw te prikken",'
zoodat by, van t wee. k waden bet minate.kiezendë; uit den
waggon sprong, en gelukkig, na een zware rolparty, beneden
aan de spoorbaan te land kwam.
.Di khuid pan Pruisen, Pruisen, de militaire natie by
uitpemen3hei(j,;Mke£ft .st.eedp, gestreefd naar een zainig en
ordelyk gejdelyk beheer. Juist die spaarzaamheid heeft het
in staat gesteld op het geschikte,oogenblik zijn toevlucht te
tiettfeO tot leenjngén. Zijn' schuld was éénmaal'de kleinste
van'al dé schuldeó'der Ehropeeséh'e'sta'tén, In' 18Ö0 bedroeg
Zy 5.250,000 pond sterling. Uè kosteh der Fransche óorlogtfn
déden déécbhldia 1820to"t£fl millioefi'pnndsterling stygen,
irf 'l'èóti tot' 42 én nu'in'I869|(vóÖr'3Sn oorlog van'1870J
tóf'öêVïimilitó'én.1 De' tegenwoordige oorlog'zal'dit cyfér
ahriziénl(jk'dóén klimmen, wi.nl, hóe ru/tn nu oók de oorloos
kósten' door "Pruisen ópJFrankryk zullen vvórclen vérhaaló,
ftet zal nog te bezien zyn,' of, in weerwil dier ruime schade-
loositelling, ,de oorlogskosten, van Pruisen een deficit tullen
opleveren. Intusschen hééft Nooëd-Duiischland oen niouwe
ooilqg8loening_van_60 millioen. pond ajerling nitgesclireven,
zoodat thans reeds de gelieele schuld 106 milhoen.pond ster
ling bedraagt. De schuld, vnn Zuiti-Duitschlantf heérïagt,
."i ,,j.'i'i41; ,t. a. li li, it hjj M.
gelyk men weet, 44 roiltioendit maakt voor alle staten
gezamenlijk een totaal van 150 millioen.
Jl j' fyzt nw .no oo or
-r- Ito de Kdln. Zeit, tam onlangs een brier voor van qen
artillefiS ollïcier bW de uHtUche troepen/ die/n het oosten
vai^FrlnkTrfjk .tejjen de\jranc-tif ears' en'de (fariÖaldianen
sgeeren en deze in de bosschen en bergengten moet ver
volgen.
De brief is gericht aan deouders van den officier, cn .tel-
ker.r vindt men viü? „iaffn waarde2vader'V „miiiie dierbar?
a 'ider", of „mijn lieve ÓVbers e'n' zusóera" gó'aprqken.
Ongetwyfeld zeer i?firtelyk en aan'doenjj^k zelfs; maar $ïa
men leest, dat hü as'? dien waarden vader'schr^fthooÓy op
j. - if?«r i ,«s. ,'ifn" -lik
die franc tireurs jacht maakt; dat hy aan zyn dierbare
moeder mededeelt, hoe by dertig Italianen, welke hem in
handen waren gevallen, gedwongen had, hun eigen graf te
defven'on'he'n diarótt Viéd dóen neerschietenYdat'Uy aan'zyn
lièVe b^rdeders1 cn zusiers4 bericht, hoe Hy een gansch dorp
had in de asch gelegd; en ter kennis van zjjne dierbare be
trekkingen brengi, dat, by morgen wéér eeti dórp'zal ver-'
nielen, en alleen de kinderen in de wieg cal sporen.
Dan vraagt men zich" af, hoe'die'officier der genie wan
neer by te huis komt, zich tegenover zyn dierbare betrek
kingen" gevoelen zal, en'hoé de „dierbare betrekkingen" den
raf deed
'rÓÓ
verzoeken, welke dezo'ann haar te doen heeft, in de Duiische
laai worden gesteld. Men wil daardoor de inwoners van
Metz, die (en «enenmale met het Duitsch onbekend zijn, ver
plichten tothetaunieeren van die taai, ten einda Duitsch land
zich ook op de overeenkomst van taal zou kunnen beroepen
«ls een voorwendsel tot uansluiting.
Een zonderling voorval, dat sprekend bewy'at hou het
Fransche leger gedemoraliseerd is, greep do^er dagen plaats.
Twee dragonders zagen 'zich eensklaps omringd door 30 mo
bielen. Men wildé hen gevangen nemen. Een hunner sprak
een weinig Fransch en een dor mobielen was oen Iilzasser,
dïe Duit3Ch verstond. De diugonders weigerden ?icli over te
geven op dezen gansch nieuwen grond. „Gattn wij met u dan
lyd'en wjj^me^g gebre.fe; gaat gij mett ons; day hebt ge her
goed en loopt verder geen gevaiir. Het is dos beter, dat wij
u.gevangen maken, dan g(j ons De mobielen wisten tegen
deze redeneering niets in te brengen en volgden als schapep.
Hét verhaal is byna ongeloolelyk, maar de schryver was ijj
het hoofdkwarliér, tbên de dragonders door den Groothertog
van Mecklenburg werdén beloond, waarvan eeri hunner
wéfnig genoegén hud, daar by eenige uren later sneuvelde.
Paul Wagner, vaandrig bij het 7de regiment Wurtem-
berg8cnè infanterie; overleed den 8 December jl, in een am-
bulanco van het Paryscho kwartier Batignolh'Saan de
gevolgen zijner wonden. Hy werd met byzondere,onder-
scÉéiding én op kosten dér Itegiibliels liégróvan; offèhoon
mén waarde oy yém had gevonde'n, waardmirent'liet'doddifr
ge'oó'rdè'élcj werd eén'spèciual onderzoek to doen, Daarbij is',
gebleken, dat de landhoevete Chnmpigny-sur- Marnë (Bèinej
hy herhaling gedurende'tydelyké bezetting do'or 'de'Duit
setters is doorzocht" en diëntengëvbl^e' een' stévig'-gesloten
yzeren kist, 25 centimeters dieponder een houten vloer moet
zyn gevonden' en meegevoerd, In die kist waren kostbaar-
Ko'denJ staats-papierén ënz, waaromtrent ve'rvolgéns de van
fschtswegë geëiachte aangifte is gedaan! Uit het vinden nd
bjj genóéindën Wagner van een spoor wegact'ie (Oosler'
wegenno. 303248 biykt] dai'do bedoelde waarden
lio'g'vér'dëèld'möeten zyn'geworden door de \Vürtember|
officieren, te Champigny gecantonneerd.
Voor eenigen tijd is de Prins van Joinviile naar Frank
ryk overgestoken, om dienst 'tè ne'men bjj bet leger.'Hy
meldde zich bij genéra»l'd'Autélle8 aan,'diöeèbler zijn' toe-
até'naming' niéf' durfde geven, alvorens door het Gouverne
ment gemachtigd te zyn.' De Prins woon'de als eenvoudig
toeschouwer de nederlaag"-van het Loire-leger by en begaf
zichyuaroji naar Conlje, waar bij nogmaals het-yerzpek om
dienst, te,iipmen, rich'ite, thans lot generaalChanzy," van'
men mj'hetzeffdé antwoord als van generaal d'ólLilrefles onl-
v'ing4; De Prins b'leef toen nóg acht (lagen irr hét kamp, maar
op'1 eén .mörgen kwamen er 18 politieagenten uit Bordeaux,
jongen zijn „buis binnen, namen hem gevangen en voerden
hear.naar Bordeuux.' Daar onderging hy een verhoor en
wérd' hy van alle aanraking uiei de b'uit'on w ereld afgesloten
gehouden, gedurende zes dagen. De beer Thiers kwam tus
schen beiden en oierreedfde Gum bei la om den Prins los ie
lale'D," die, onder geleidde van twee geridarnies, na'ar Saint-
Alalo werd gebracht en daar zich naar Engeland inscheepte.
Toen Gambetta eens nis advocaat een dagblad ver
dedigde, beschuldigd van opgewekt te hebben tot weder-
spa'nmgheiJ' jegens, de weiten des lands, cindigde'hij met
dezè peroratie: Gy moet den'sc'ifjjver vry spreken, die vry
man zullen ontvangen, die zjjn vyanden eersl hun graf di
delven, en die dorpen in deVsck légde, én slechts*'defeiïS'óo
in de wieg spaarde.
En in verband daarmede jrjjst de algenneene^ vraag, ol
Doitsohland wel aifeen lauweren fan het slagVeld zaflfrengen.
Een krijgsroétofeif nationajo'c'ró'otheid, die"óp2z'u'lke'grór'id-
slagen rus«, ko'aft;ória voor" n5ét"zÓo onbepaafc^l cH p-
lokkig voor een volk te kunnen zyn.
De hoofd kerk dtSFMótz isVnSSr roedydiijd^ar echryffT
door de Duiische autoriteit, in weerwil vamhet verzet van
den- bisschop,-reedsineen-Proteatanische-kerk herschapen.
Ook eiioht de aoturiteit aldaar, vande bevolkingydatalle
overtuiging uitkomt.
jO O t O,
geweten behe'erscht
UW
iryver vry spreKen, üio vry
.Vergeet niet dat hii. die in
e'erseht, onder dezelfde bo-
Ml >1 .Cl lilt !'t
voor zyn
óif^oogenblik u ||h t
^ch'oldiging hact ,tè' lyden, die h'eóen'mjjn diént op de bank
der'aangeklaagden heeft gebracht. u t
Hier stond de president van hei gerechtshof, de beruchte
heer üesvaux, op en viel den vordediger in de rede met de
woorden Ik duld hier geen toespeling op het hoofd van den
Staat, in wiensjViaam hier recht wo"rdt gesyroken.
Kalm, zonder een spier van zyn^getaat to vertrekken,
wachtte Ganóheita tot dut de presidentjhiid uitgesproken,
loen antwooruae hy droogjes: Ik li eb Jezus Christus ge
meend.
ADVBBTENTIBNt
Prijz: no 1 tot; 10 gewone regelt l'.OO's iedere 'r»jel m«r "/"ofio'
A oer den werkenden etend en voor vreldedigheid, de telfl een den jirije*
y u v f ^-e. -"*• O -
Men hield zich vervolgens /n®' den ballon bezig, welke van
ziïn ,B"8 ontlast,cn opgevouwen word,Behalv.o dépóches en
dagbladen hadden do lucbtieizigers Ij6,4uivpn.by zjeji,
Noach elifier. bakend uls samensteller viin bet grpqfe
Amerikaansche woordenboek der Engelschetnal, is io,Amé-
rika nog meer bekend als du sohryver vqy.eeq,spelboekje
voor kinderen. Webstep had by don^aqpvang,van d.en onaf
hankelijkheidsoorlog zyn studiën gjs pdvocaat voltoqid, docÜ
in den verwarden toestand van Amprilfa was er geen d®njte*n
aan om. zyn brood met de pruktyjc te verdienen, jly,wei;d
toen schoolmeesteren zich dagelijks ergerende pan ,de
monarchale denkbeelden ,dje ji> dp Engqlsohp lee^bpekjes
aan de kinderen werden ingeprent,besloop by eei),niouw
spelboek, te maken, waarin do bpgipselen van yryljeid reeds
met de letters aan de leerlingen ,zqudeji woeden jqgegeperi.,
ily siaagde mot deze speculatie.pok.uit een financieel
oogpunt, uitmuntend. Althans gedurende"201.,totJ3{)jutpn,.
die Webster noodig bad om zyn groot woordenjjoql^tp jjewer
ken, Ipelde hjj, met ^yn groot gezin pUfluitqniLvan jiétge'qn
't kopyrecht van zyn spolboekje hem opleverae! Nu npg ia
het even popnlaip in Amerikp, als(bct;,Spa-a-boek iij.pna
vuderlund; jaarlijks worden er nïefsniridef ,dnn een miilipèn
exeiiipiuron vun verkocht, en
i f t t J T
men dilizeU van de cyfers
waartoe men komt, wannéér mén uitreWe'Dkhneveel popmr
b. v. noodig was voor de vyftig millioen exemplaren, die er
thans reecjs van jVerpphenen zijp.
Na Websfers dood. ja reeds aa^.ryn^famijie meet dan
250,000 dotiars uitbetaald als opbreng»;,.van^bet.kppyrecht
van dit bóekske, en van het Groote ^Voordenboek, met de
daarvan door den scfifyver zelf bezorgde verkorte uitgave.
2 i\ 1 ,a
tVtl lIlDd l< til
SCHIEDAM, 28 Januari. 1 81 I.
Een ballon, Zaterdag morgen te 5 uren uit Parys ver
trokken, is vijf uren later te Matcbiennes in Belgie neerge
daald. 0p het" oogenblik, dat bij aait den grond zou raken,
I ï-Cl l t I i ..KL*'
want hy was nauwelyks 1Ö0 metera hoog on roet zyn nnker
in gereedheid, reed er een trein over den spoorweg. Trein en
ballon kwamen dicht by elkander en dewyl de wind zeer
hevig was, kon er wel een botsing plants bebbeD, welke voor
de luchtreizigers" gevaarlijk zou geweest zyn. De machinist
begreep zulks ook en hy vertraagde onmiddellijk den gang"
van' de locomotief.
De^ reizigers liadden^insgelijks den ballon opgemerkt, en
iyks' s 0 |i d' 0" _t r e i ii' s ti Iof allen stapten er uit om de
lucbtrëizigeWto li el pén ,"op den grond te komen. De koorden,
door dezen uitgeworpen, weiden door bonderde handen
vastgegrepen, en' dèa ballon^ raaltlejwelliaasf auu de kruin
r r ,.i<}i 1^1 c,t 1" u (I n -in s
der nnoge populieren, woike langs uen spojirvyeg staan, riet
boÓijé hankie in óe'takken,'aan welke"dc luchtreizigers zich
vasthielden.
pi Einda 1 ykj bjeefjdqj b'aUon oyl^vvjeglijk-, de tweelucht-
reizigerf-konden hunne dépêches neerwerpen, zeiven uit het
bootje komen' en zich langs den boom laten alglyden. Zij
jtwamen zonder letsel beneden en werden geluk gewensoht.
meer dan vyftig jaar dat'ambt alhier beefi uitgeoefend, en
daarbij de .vraagbaalf was van veten; door zijne adviezen
steeds de belungen viyi partyen trachtte tenycy^rderen en
daardoor .kostbare verwikkelingen 1 te voorkomen,..Tot aan
zijn dood begaf hem^zfjn gewone helderheid'van hoofd niet.
Zyne talryke vrienden zulfen'hem gedenken terwyl'z'ya asch
ruste in vrede.
1 1 1 »t 'fïJi' iA.m
Gisteren avond werd alhier in een.vergadering der
leden van de afdeeling Schiedam van het Nederlandsch
Schoolverbond verslag uitgebracht .p^r. den slaat dier uf-"
deeling en hare bemoeiingen gedurende het jaar 1870.' ilet'
bleek, da;(zij .circa 300 leden telt, waarvan 27 in 9 com-
missien verdeeld, z(ch onledig houden, met be( bezoeken dor
gezinnen, waar schoolverzuim heerscht en met het opsporen
van middelen, waardoor dit kan wordon tegengegaan. Uit
de verslagen'dier commissiën blykt^dut zy redonen^hebben,
zich op den duur met goede resultatente inogqy, yleion,
hoewel zy erkenden, dat er gevallen van periodiek.school
verzuim zijo^wier bestrjjding moeite zal kosten, terwylde
middelen dnartoe de grootste behoedzaamheid, y)ot deren.
Hiertoe bohoort het schoolverzuim, ,.een ofjweqraulen per
week, van kinderen, die dan in de huishouding behulpzaam
moeten zijn^als de moeder buhensbufs bezigheden verricht.
Hot juiste cijfer dor kindèrèp, die in het gehqel geen
onderwys ontvangen, kan nog niet opgegeven worden, daar
de commissie voor de statistiek met dezen arbeid nog niet
gereed is.
Het bestuur vestigde verder de aandacht^er ledób op da
omstandigheid, dut nog vele kinderen ontydjg do scjijool ver
laten, om iets te gaan verdienen. Er zijn enkele leden van de
afdeeling,' die knapen van 11 jarigen leeftijd middenjn een
schooljaar in bunnen dienst nemen; knapen dus, die het
onderwijs nog in lang niet kuiinonjiiisséu^ DaVrorn wekt het
bestuur de leden op, geen kinderen meer in dienst"te.ocmcn,.
dan ^die in het bezit zyn van een bewys van wel volbrachten
leeriyd.
Het verzoek om ryk'sstibsidio voor de'hoogere burger
school to 's Ha ge is door den Minister van Binnen I.' Zaken
van. dó band gewezen, omdat dé school reeds door eigen
krachten bloeit.
fAnn den Minister van Binnenlnndsche Zaken is door
hot Bestuur der Holland'sche Maatschappij von'Landbo'uw,
afdeeling Gouda' en omstreken, oen ad'res gezonden, waarin
het'volgende'gezegd wordt:
„Dat door dó"wet 20 Juli 1870(iSfföi. no, l'81)ce"n weldaad
is bewe'zori' aiin de landbouwers in Nederland, waarvoor-zy
de Uegeering hoogst dankbaar zijn; immers door de afmaking
en daardoor spo'cdigu vernietiging der smetstof zal,'evenals
doof de afmaking t'(j veeiyphus het géval was, do longziekte
in Nederland weldra móeten wijkeu. t
„Zóoals'echter thans" wordt gehandeld,'zeer zekér tégen
de bedoeling der wet, moet, in plaats van de ziekte té bè~-
strijdendeze meer verspreid worden (jan te .voren, ge
schiedde, daar toch in vele gemeenten in.den,o(Dttek vau
Gouda, waar thnri^longziekjeji^ers^h!, niet(ontniddellyk af-
.distrietsveearts in andere
'n W(i5 ui ..s— y->
"op die plaatsen" isver-
making ,ljlaa|f j.héaj*,jwmlji,de,(dis
gemeenten werkzaam zynde, niet