U 1871. /V? 2571. Zaterdag III [Maart. Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag. HET VOLt£. i ïf. i Volgens sommigen heeft de menschelijke ziel de maag ,tot haren zetel gekozen. Hoe zonderling deze stelling, bij den eerétbn'odgop^Ihg, 'u 'ook moge toeschijnen, gij zult 'bij nader indenken de voorstanders van dat denk- fieeÉ wel niet al te hard vnllen, als gij eens nagaat wat er zoo al voor de maag gedaan wordt, en hoe menigeen, schaamden wij ons niet voor ons zeiven, wij zouden bijna zeggen, hoe de meesten, de maag tot hun afgod maken. Eijken hebben onnoemelijke sommen aan dien afgod geofferd, en hem hulde te brengen was hun voornaam ste, hun grootste weelde. Armen hebben dikwijls, om der tvillevan de maag, hun meergegoeden evenmensch op on- fedeli;" 3 wijze miskend, ja vervloekt! Want even onver- zadelijk als hun afgod was, even aanhoudend was hun beroep op de liefdadigheid, die zij als een verplichting den rijkeren op de schouders legden. Vandaar dat ze nuwachtig jacht maken op de beurs van hen, die door dagélijksche ihspanning cn somtijds hard werken een weinig zich in de maatschappij erbbVenojTvverkten, of van hen die zich van ouder tot ouder in het genot van een aanzienlijk fortuin mochten verheugen Het was schreeuwend onrechtvaardig, dat het meewerkende maar nee/etende volk, gebrek moetlijden, terwijl anderen het beier haddendat was een kanker in de maatschappij, welke er uitgesneden moest worden. Hoe ergerlijk die kanker in hunne oogen ook was, hij bleef bestaan en bestaat nog. Deeischen van hun maag maakten- hun oogen blind voor het vele goede door den rijkeren natuurgenoot voor hen gewrocht, voor do dui- zende hulpmiddelen daargesteld, om aan hun behoeften te voldoen. Bij hen echter gold de spreuk: „het is gemakkelijker te ontvangen dan le werken," en zoo zij al door den nood gedrongen van tijd tot lijd de handen uit Be mouwen moesten ^slahn, tlan Stond hun Moloch gereed en'feis&ife af.Tvat'zij hadden. Het is niet dat soort van volk, waarmede wij ons yerder onledig wilden houden. Wij wenschtcn de aan dacht te, vestigen op een gedeelte uit het volk, dat zich door eigen kracht, wil en inspanning het zoo verbrachten, dat.weldra de vierde stand, dc arbeidende stand, in de rij dér: maatschappij zal moeten worden opgenomen; en „even als vroeger de burgerstand, als derde opgenomen, weldra de sieraad dier maatschapjpij werd," twijfelen wij 'niöt bf ook de arbeidersstand 'zal eenmaal tooncn wat 'kracht tot ontwikkeling daarin nog verscholen ligt, die eenmaal ruim baan gelaten tot de schoonste gevolgen doet besluiten. In dien stand cn in de burgers zullen vaderland en.Vorst, adel en rijken hun grootsten steun, hun'hechtste bolwerk vinden. Die vierde stand is niet dat gedeelte van het volk, dat zijn afgod van de maag maakt en zijn uitspanning zoekt in woestheid en rumoer; het is dat gedeelte, dat ontwik keling zoekt in volksvoordrachten, liedertafels, tooneel- bitvóeringen, toonkunst enz., en daardoor tracht, zij het in den beginne dan ook langzaam, zich het meer onbe schaafde en ongemanierde af te wennen en een vrijen blik in ruimen kring om zich te? kunnen slaan, ten einde •een beter inzicht te krijgen van de verhouding der maat schappelijke toestanden; en hoe vrijèpdie blik en hoe ruimer.,dp kring zal zijn waarin hijgeslagen kan wor gden, hoe juister de verhouding zich zal afbakenenen hoe minder dringend de eischen .van.het vragende volk zal wórden, dat zich eenmaal ook weder aan dien vierden stand zal moeten aansluiten. - - rWilt gij, grootenen rijken, het uwe bijbrengen tot daar- stelling van een fatsoenlijken, beschaafden vierden stand ^trekt u diin niet terug, om die pogingen tehelpenonder 'steunen. 'Kümt het u vooral nog niet geraden voor, in persomi.de uitvoeringen deruo/Asvoordrachten.dcrco/fo 'Ve<?ileèrcólleges, der W/cstooncdvoorstellingen bij te jWonen, welnu, ondersteunt die, niet door een gave, maar door daaraan deel te'uemen looruwe ondergeschikten - die ook wel'eens een avond van uitspanning wcnschen te hebben, en voorzeker daur fatsoenlijker kunnen uit gaan dan vyellicht elders gebeur t. Nog staal ons de feestviering *,an November 1863 levendig voor, oogen. .Gehccï-Sbhicdaui,'én1 vrij wat meer nog, \Vnf ér^óp de bö'en, e'uJde' held van den dag was „jöriteg'énzcggelijk het volk. liet volk, die'massa, die dui zenden, van den vroegen morgen tot Iaat in den nacht; feestvierende, jubelende, dooieenwocleride, en zelfs niet één enkel politie delict heeft voor een oogenblik de rust en orde gestoord. Ziet, zóó is het volklaat het zien, dat men het vertrouwt, dal men het in slaat ucht op eigen beenen te staan, en waarlijk dal vertrouwen zal niet beschaamd uitkomen. Verschaft het echter ook gelegenheid zich op eigen kracht te vertrouwen. Helpt hel aan gepaste uilspan ningen en de minder voegzame vullen van zelve ver dwijnen. Dat leert ons liet jongste voorbeeld van Middelburg. Nauwelijks is daar een paar malen des Zon dags avonds gelegenheid gegeven een paardenspel le be zoeken, of de herbergiers en kroeghouders dienden een request bij den raad in, die voorstelling te doen ophou den omdathun nering daardoor zooveel schade leed Men offerde kaart en kroeg op om een uitspanning te genieten, waarbij men tevens niet ziel en lichaam beiden op het spel zette. Voor u, grooten en rijken, de opera's, de tragédies, vaudevilles, concerten, bals, casino's, carroussels, diners en wat dies meer zij, het volk misgunt u dat niet; in tegendeel, het ziet gaarne dat gij uw genoegen neemt, want aan dat genoegen is ook zijn voordcel verbonden. Maar moge uw meer aesthetisch genot het meer grove, zoo gij wilt, van het volk niet met le veel minachting doen beschouwen, én daarin ook voor uw mindere na- tuurgenoolen een bron van genoegen doen zien, waarin zij hun uitspanning vinden. Moedigt daarom dq onder linge oefeningen, de uitspanningen in dien geest aan, en het zal niet uitblijven of mcltertijd zal liet haken naar ruw en dol pleizier van zelf een minder ruw en dol karak ter aannemen, en men zal niet meer behoeven tehooren: „het volk is weer uitgelaten!" Onze stad geeft waarlijk gelegenheid genoeg om krachtdadig mede le werken tol behoorlijke uitspan ningen, en dat wel in verschillende calegorien: voor den grooteren-, voor den buiger-, voor den minderen stand, als daar zijn: Euterpe, Orpheus, Godsdienstzin, Eendracht, Apollo, Othello, Aeschylus; wij betwijfelen het echter zeer, of een dezer vereenigingeu zich in een bloeienden toestand mag verheugencn toch, zij konden het allen, en onzes erachtcns, met weinig opoffering maar.de grenslijnen van de eene, tot de grenslijnen 'van de andere vereeniging, zijn even zoovele beletselen en zij verhinderen menigeen zich dóórbij ie voegen waar zijn lust hem wellicht het liefst toe geleidde. Komt eenmaal de drang van onderen op, dan zullen ook deze beletselen voor een gioot deel worden weg geruimd, en mochten de grooten en rijken het ernstig beseffen, dat de mindere tot zich op te heffen, door be schaving en ontwikkeling, een weldaad is ook voor vol gende geslachten. Zooals wij zeiden, wij zouden slechts enkele losse op en aanmerkingen geven; mocht deze of gene geneigd heid gevoelen dit thema met meer klem en vooral wat meer volledig uit te werken. BUITEitfLANDSGHE BERICHTEN. jl t vt v. ,S [».:<>.,f >"'HL i n»5 Ksifcl. .s et.-. BIST. OOHKEUUTT: »J#HNVt{ 'Abo^aumfptipnji, per Drit Meenden. ^"raatfo, par Pott, door bet gebeele Rijk f 1.85. - 8 60. (Brieven. ïranco.) ADVERTENTIE Nt Pry»: tan 1 tot 10 gewone regeli f 1 00 iedere r»gel meer f 0.10# Voor den werkenden »Und en voor ueldadtgbeid, de Lel ft Tanden pry«. Den 16 Augostus des vorigen jaars werd ineen nieuw gebouwd, nog onbewoond huis op Gledhew-herrace in ,Londen, het tijk gevonden van een knecht uit de herborg Drayton-Arms in West Uroznpton, die gewoon was bier uit die herberg te brengen aan eeniga honderden werklieden, die daar-in de buurt aan het bouwen van huizen weren, en daarvoor dan ook het geld placht te ontvangen. Men ver moedde dat de naars in het hals was gelokt door een roofzuch- tigen moordenaar, maar die moordenaar werd.ondanks alle nasporingeu niet ontdekt. Zondag namiddag jl. nn, beeft zich een lSjsrig jongeling, Claude Scott Woley,schilder van zyn vak, uit eigen beweging bij de politie aangegeven als de moordenaar, IIy had twist gohad met den verslagene over eenig geld, daar by meende, dat deze hem meer afvroeg dan hjj 8obuldig was, en had hem toen met een humor doodge slagen. Bjj de iljuminatie, die ten gevolge van het sluiten van den vrede in alle, Duitscbe gemeenten plaats had, iso, a. te Dresden op den avond van 5 Maart 1,148,000 kub. voeten gas verbruikt. Van 8 lot 9 uren werden 212,000 kub. voeten verbrandtot nog toe bedroeg het hoogste cyl'er 143,000 knb. voeten in ddn uur. De IVeser Zeil, zegt, dat het afgrysolïjk is. hoe alge meen in.Fmnkfyk het denkbeeld'vast staat, dat de'vi'ede slechts een wapenstilstand is, er» dat Frankrijk zon spoedig mogelijk zich zal aangorden, om hot verloren grondgebied te herwinnen, znodat de stroomen bloed#, thans vergoten, geen nat zouden hebben opgeleverd. Intusacben, voegt gemeld blad er bij, moet men door dat denkbeeld zich niet te veel vrees laten aanjagen. Niet alleen moet toob Frankryks leger geheel hervormd, zyn financie-w -i geheel hersteld, zjjn materieel nieuw aangelegd, handel en njj verheid weder op- gebeu-d worden, en zelfs do regeering op goeden grdnd wor den gevestigd en c|eanarchie bedwongen, maar ook Daitsch- land heeft thans steeds 400 000 m,.n onder de "wapenen, 500,000 man reserve en 700 OOO man landweer. B'rankryk zou dus niet licht jets vermogen togen zulk oen overmacht, dan door bondgenootschap geholpen,-en die zal het zoo ge makkelijk niet vinden, en wel te minder, daar het geenszins in Daitschlunds bedoeling ligt, om de overige volken in hun bestaan aan te tasten Opeen aanval van Fi ankrijk in detoe- komst behoort Duitschtand desniettemin verdacht te bly ven, en wel om reden in Frankryk alios meer van plotselinge indrukken dan van het gezond verstand afhangt. D nil soli- land zal alzoo gewapend moeien blijvendoch het gevaar is vooreerst nog verre, de tyd kan nog voel goeds doen, en in ieder geval staat een innig vereenigd DüitsehlanÖ'piil, 1 Over de stelling der Duitsche troepen in 'Frankryk deelt de Schles. Zeit. het volgende mede: De Noörtlerarmeo onder Göbon zal stelling nemen ten noorden van cleSeine; hieraan zullen zich zuidoostelyk aansluiten de Maasarmee en do derde armee onder bevel van de Kroonprinsen'van S iksen en Pruisen. Van het punt waar'de Aiibh inhie'Selne vloeit tot hot dep. Cóte d'Or zal de armee van Prins Frederik ICarel stelling-riemen; de linkervleugel zal gevormd worden door de Zuidarmcc onder Mariteuffel. Het L4de legerkorps, dat vnornamclyk uit landweer be staat, wordt ontbonden. Het 5da legerkorps wordt by de Znidarmee gevoegd. Het 7de eo 22ste legerkorps wordt ter beschikking gesteld van het greote hoofdkwartier en zal oos telijk in het centrum stelling nemen. De linie van bezetting begint bij Rouaan en eindigt by Dyon. De Regaering te Parijs begint gezondheidsmaatregelen te nemen, ten einde te voorkomen dat dezen zomer epide mische 7Ïekten te Parijs woeden. Den 11 is te Champigny een groot aantal lyken opgegraven en vervolgens weder Ier aarde bezorgd in groeven van twee meters diepte. Onder scheiden detachementen linietroepen zyn gekommandeerd geworden, om dit treurig werk te verrichten, Volgens de Corr. llavas heeft de Minister van Open baar Onderwys een bijzondere circulaire gericht aan do rectors der universiteit, waarin •hy'hun thans dringend aanbeveelt de bestudeering der Duitsche tsal in de lyceums der republiek. Ter ondersteuning zijner*aanbevoling'zegt de Minister in uitdrukkelyken zin; Indien de nieuwe geslachten zich willen verzetten" tegen de overweldiging van het Ger- maansche ras is het rïoodig dat zy het begry pen, dat zij het ontleden en dat zy, op builne beurt, in zyn grondgebied kun nen doordringen en erzich doen begrypen. De Parysche correspondent van den Economist, Bchr ij- vende over de voldoening van de aan Frankrijk opgelegde oorlogsschatting, meldt, dat het nog geheel onbeslist'is, ofdie schatting in eens of in terroynen zal betaald worden, daar beide wijzen in Frankryk warme voorstanders vinden. Een zaak voegt de correspondent er bij, is echter zeker, namelijk, dat er onmiddellijk door Frunkrykeen leening, ten'bedrage van 1 of l'/i milliard frsmoei gesloten worden, eo, met het oog op de omstandigheden cn den prys der Fianscbe rente ter beurze, is men algemeen van oordeel, dat men een rente van 6 pCt. zal moeten aanbieden. Voorts verwacht'men, dat deze leening bij openbare inschrijving, zooals het tydenshet keizerrijk gebruikelijk was, zal worden aangebddenV'maar dat men de medewerking van de Amsterdamsche en Londen- ache beurzen zal verzoeken. Naar sommigen beweren, zonden de 400 hanonnen van Montmarlro reeds zyn weergegeven, indien de overheid wilde bewilligen, dat de nationale garde zelve baren opper bevelhebber koos, die dan niet zou zyn de door da rogecriog benoemde generaal d'Aurelles de Pahidine, maar Garibaldi. Niet alleen datdezeteMontmartregeacclameerdwordt,imaar men heeft ook registers geopend, waarin ai de manschappen hunne r amen komeu stellen, als bewys van den wil dat zy Garibaldi verlangen. Behalve te Muntraartre beeft de toestand ta Parys nog een abnormale zyde. Dagelijks toch begeven zich nog batal jons naar de place de la Bastille lot het houden van demon stration en Mnandag hebben er weder een Stal politie-agon- -ten of bewaarders van den vrede, zooals men ze noemt, gevaar geloopen in het water te,worden geworpen; verdacht van xnouchards te zyn. Tot dit uiterste is het niet gekomen, maar zij zyn toch niet, dus op verregaande wijze mishandeld, uit de handen der menigte geraakt.'Ook Dinsdag hebben een 50tal repuhlikeinsche gardes, wier weg langs de place de la Bastille leidde, de bajonet moeten kruisen tegen de ullra- democratisobe bevolkingdoor wie die garde byzonder gehaat wordt. Te Peoroia, in den Amerikaan3chen Staat Illinois, werd niet lang geleden «en merkwaardige en inderdaad tref fende doop voltrokken. Ken jaar geleden verkreeg daftr con pasgebouwde straat den nauin Torteldui/etrmt, ter eere en* herinnering uan het zeldzame feit,'dat er daar in die reeks van nieuwe huizen 1 niet minder dan 15 zoo pas voreenigdeparert eohtelieden met-

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1871 | | pagina 1