U 1871.
/V? 2571.
Zaterdag III [Maart.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag.
HET VOLt£.
i ïf.
i Volgens sommigen heeft de menschelijke ziel de maag
,tot haren zetel gekozen. Hoe zonderling deze stelling,
bij den eerétbn'odgop^Ihg, 'u 'ook moge toeschijnen, gij
zult 'bij nader indenken de voorstanders van dat denk-
fieeÉ wel niet al te hard vnllen, als gij eens nagaat wat
er zoo al voor de maag gedaan wordt, en hoe menigeen,
schaamden wij ons niet voor ons zeiven, wij zouden bijna
zeggen, hoe de meesten, de maag tot hun afgod maken.
Eijken hebben onnoemelijke sommen aan dien afgod
geofferd, en hem hulde te brengen was hun voornaam
ste, hun grootste weelde. Armen hebben dikwijls, om der
tvillevan de maag, hun meergegoeden evenmensch op on-
fedeli;" 3 wijze miskend, ja vervloekt! Want even onver-
zadelijk als hun afgod was, even aanhoudend was hun
beroep op de liefdadigheid, die zij als een verplichting
den rijkeren op de schouders legden. Vandaar dat ze
nuwachtig jacht maken op de beurs van hen, die door
dagélijksche ihspanning cn somtijds hard werken een
weinig zich in de maatschappij erbbVenojTvverkten, of
van hen die zich van ouder tot ouder in het genot van
een aanzienlijk fortuin mochten verheugen Het was
schreeuwend onrechtvaardig, dat het meewerkende
maar nee/etende volk, gebrek moetlijden, terwijl anderen
het beier haddendat was een kanker in de maatschappij,
welke er uitgesneden moest worden.
Hoe ergerlijk die kanker in hunne oogen ook was, hij
bleef bestaan en bestaat nog. Deeischen van hun maag
maakten- hun oogen blind voor het vele goede door den
rijkeren natuurgenoot voor hen gewrocht, voor do dui-
zende hulpmiddelen daargesteld, om aan hun behoeften
te voldoen. Bij hen echter gold de spreuk: „het is
gemakkelijker te ontvangen dan le werken," en zoo zij
al door den nood gedrongen van tijd tot lijd de handen
uit Be mouwen moesten ^slahn, tlan Stond hun Moloch
gereed en'feis&ife af.Tvat'zij hadden.
Het is niet dat soort van volk, waarmede wij ons
yerder onledig wilden houden. Wij wenschtcn de aan
dacht te, vestigen op een gedeelte uit het volk, dat zich
door eigen kracht, wil en inspanning het zoo verbrachten,
dat.weldra de vierde stand, dc arbeidende stand, in de rij
dér: maatschappij zal moeten worden opgenomen; en
„even als vroeger de burgerstand, als derde opgenomen,
weldra de sieraad dier maatschapjpij werd," twijfelen wij
'niöt bf ook de arbeidersstand 'zal eenmaal tooncn wat
'kracht tot ontwikkeling daarin nog verscholen ligt, die
eenmaal ruim baan gelaten tot de schoonste gevolgen
doet besluiten. In dien stand cn in de burgers zullen
vaderland en.Vorst, adel en rijken hun grootsten steun,
hun'hechtste bolwerk vinden.
Die vierde stand is niet dat gedeelte van het volk, dat
zijn afgod van de maag maakt en zijn uitspanning zoekt in
woestheid en rumoer; het is dat gedeelte, dat ontwik
keling zoekt in volksvoordrachten, liedertafels, tooneel-
bitvóeringen, toonkunst enz., en daardoor tracht, zij het
in den beginne dan ook langzaam, zich het meer onbe
schaafde en ongemanierde af te wennen en een vrijen
blik in ruimen kring om zich te? kunnen slaan, ten einde
•een beter inzicht te krijgen van de verhouding der maat
schappelijke toestanden; en hoe vrijèpdie blik en hoe
ruimer.,dp kring zal zijn waarin hijgeslagen kan wor
gden, hoe juister de verhouding zich zal afbakenenen hoe
minder dringend de eischen .van.het vragende volk zal
wórden, dat zich eenmaal ook weder aan dien vierden
stand zal moeten aansluiten. -
- rWilt gij, grootenen rijken, het uwe bijbrengen tot daar-
stelling van een fatsoenlijken, beschaafden vierden stand
^trekt u diin niet terug, om die pogingen tehelpenonder
'steunen. 'Kümt het u vooral nog niet geraden voor, in
persomi.de uitvoeringen deruo/Asvoordrachten.dcrco/fo
'Ve<?ileèrcólleges, der W/cstooncdvoorstellingen bij te
jWonen, welnu, ondersteunt die, niet door een gave, maar
door daaraan deel te'uemen looruwe ondergeschikten
- die ook wel'eens een avond van uitspanning wcnschen
te hebben, en voorzeker daur fatsoenlijker kunnen uit
gaan dan vyellicht elders gebeur t.
Nog staal ons de feestviering *,an November 1863
levendig voor, oogen. .Gehccï-Sbhicdaui,'én1 vrij wat
meer nog, \Vnf ér^óp de bö'en, e'uJde' held van den dag was
„jöriteg'énzcggelijk het volk. liet volk, die'massa, die dui
zenden, van den vroegen morgen tot Iaat in den nacht;
feestvierende, jubelende, dooieenwocleride, en zelfs
niet één enkel politie delict heeft voor een oogenblik de
rust en orde gestoord. Ziet, zóó is het volklaat het zien,
dat men het vertrouwt, dal men het in slaat ucht op eigen
beenen te staan, en waarlijk dal vertrouwen zal niet
beschaamd uitkomen.
Verschaft het echter ook gelegenheid zich op eigen
kracht te vertrouwen. Helpt hel aan gepaste uilspan
ningen en de minder voegzame vullen van zelve ver
dwijnen. Dat leert ons liet jongste voorbeeld van
Middelburg. Nauwelijks is daar een paar malen des Zon
dags avonds gelegenheid gegeven een paardenspel le be
zoeken, of de herbergiers en kroeghouders dienden een
request bij den raad in, die voorstelling te doen ophou
den omdathun nering daardoor zooveel schade leed
Men offerde kaart en kroeg op om een uitspanning te
genieten, waarbij men tevens niet ziel en lichaam beiden
op het spel zette.
Voor u, grooten en rijken, de opera's, de tragédies,
vaudevilles, concerten, bals, casino's, carroussels, diners
en wat dies meer zij, het volk misgunt u dat niet; in
tegendeel, het ziet gaarne dat gij uw genoegen neemt,
want aan dat genoegen is ook zijn voordcel verbonden.
Maar moge uw meer aesthetisch genot het meer grove,
zoo gij wilt, van het volk niet met le veel minachting
doen beschouwen, én daarin ook voor uw mindere na-
tuurgenoolen een bron van genoegen doen zien, waarin
zij hun uitspanning vinden. Moedigt daarom dq onder
linge oefeningen, de uitspanningen in dien geest aan, en
het zal niet uitblijven of mcltertijd zal liet haken naar
ruw en dol pleizier van zelf een minder ruw en dol karak
ter aannemen, en men zal niet meer behoeven tehooren:
„het volk is weer uitgelaten!"
Onze stad geeft waarlijk gelegenheid genoeg om
krachtdadig mede le werken tol behoorlijke uitspan
ningen, en dat wel in verschillende calegorien: voor
den grooteren-, voor den buiger-, voor den minderen
stand, als daar zijn: Euterpe, Orpheus, Godsdienstzin,
Eendracht, Apollo, Othello, Aeschylus; wij betwijfelen
het echter zeer, of een dezer vereenigingeu zich in een
bloeienden toestand mag verheugencn toch, zij konden
het allen, en onzes erachtcns, met weinig opoffering
maar.de grenslijnen van de eene, tot de grenslijnen
'van de andere vereeniging, zijn even zoovele beletselen
en zij verhinderen menigeen zich dóórbij ie voegen waar
zijn lust hem wellicht het liefst toe geleidde.
Komt eenmaal de drang van onderen op, dan zullen
ook deze beletselen voor een gioot deel worden weg
geruimd, en mochten de grooten en rijken het ernstig
beseffen, dat de mindere tot zich op te heffen, door be
schaving en ontwikkeling, een weldaad is ook voor vol
gende geslachten.
Zooals wij zeiden, wij zouden slechts enkele losse op
en aanmerkingen geven; mocht deze of gene geneigd
heid gevoelen dit thema met meer klem en vooral wat
meer volledig uit te werken.
BUITEitfLANDSGHE BERICHTEN.
jl t vt v.
,S [».:<>.,f >"'HL
i n»5
Ksifcl. .s et.-.
BIST.
OOHKEUUTT:
»J#HNVt{
'Abo^aumfptipnji, per Drit Meenden.
^"raatfo, par Pott, door bet gebeele Rijk
f 1.85.
- 8 60.
(Brieven. ïranco.)
ADVERTENTIE Nt
Pry»: tan 1 tot 10 gewone regeli f 1 00 iedere r»gel meer f 0.10#
Voor den werkenden »Und en voor ueldadtgbeid, de Lel ft Tanden pry«.
Den 16 Augostus des vorigen jaars werd ineen nieuw
gebouwd, nog onbewoond huis op Gledhew-herrace in
,Londen, het tijk gevonden van een knecht uit de herborg
Drayton-Arms in West Uroznpton, die gewoon was bier uit
die herberg te brengen aan eeniga honderden werklieden,
die daar-in de buurt aan het bouwen van huizen weren, en
daarvoor dan ook het geld placht te ontvangen. Men ver
moedde dat de naars in het hals was gelokt door een roofzuch-
tigen moordenaar, maar die moordenaar werd.ondanks alle
nasporingeu niet ontdekt. Zondag namiddag jl. nn, beeft
zich een lSjsrig jongeling, Claude Scott Woley,schilder van
zyn vak, uit eigen beweging bij de politie aangegeven als de
moordenaar, IIy had twist gohad met den verslagene over
eenig geld, daar by meende, dat deze hem meer afvroeg dan
hjj 8obuldig was, en had hem toen met een humor doodge
slagen.
Bjj de iljuminatie, die ten gevolge van het sluiten van
den vrede in alle, Duitscbe gemeenten plaats had, iso, a. te
Dresden op den avond van 5 Maart 1,148,000 kub. voeten
gas verbruikt. Van 8 lot 9 uren werden 212,000 kub.
voeten verbrandtot nog toe bedroeg het hoogste cyl'er
143,000 knb. voeten in ddn uur.
De IVeser Zeil, zegt, dat het afgrysolïjk is. hoe alge
meen in.Fmnkfyk het denkbeeld'vast staat, dat de'vi'ede
slechts een wapenstilstand is, er» dat Frankrijk zon spoedig
mogelijk zich zal aangorden, om hot verloren grondgebied te
herwinnen, znodat de stroomen bloed#, thans vergoten, geen
nat zouden hebben opgeleverd. Intusacben, voegt gemeld
blad er bij, moet men door dat denkbeeld zich niet te veel
vrees laten aanjagen. Niet alleen moet toob Frankryks leger
geheel hervormd, zyn financie-w -i geheel hersteld, zjjn
materieel nieuw aangelegd, handel en njj verheid weder op-
gebeu-d worden, en zelfs do regeering op goeden grdnd wor
den gevestigd en c|eanarchie bedwongen, maar ook Daitsch-
land heeft thans steeds 400 000 m,.n onder de "wapenen,
500,000 man reserve en 700 OOO man landweer. B'rankryk
zou dus niet licht jets vermogen togen zulk oen overmacht,
dan door bondgenootschap geholpen,-en die zal het zoo ge
makkelijk niet vinden, en wel te minder, daar het geenszins
in Daitschlunds bedoeling ligt, om de overige volken in hun
bestaan aan te tasten Opeen aanval van Fi ankrijk in detoe-
komst behoort Duitschtand desniettemin verdacht te bly ven,
en wel om reden in Frankryk alios meer van plotselinge
indrukken dan van het gezond verstand afhangt. D nil soli-
land zal alzoo gewapend moeien blijvendoch het gevaar is
vooreerst nog verre, de tyd kan nog voel goeds doen, en in
ieder geval staat een innig vereenigd DüitsehlanÖ'piil, 1
Over de stelling der Duitsche troepen in 'Frankryk
deelt de Schles. Zeit. het volgende mede: De Noörtlerarmeo
onder Göbon zal stelling nemen ten noorden van cleSeine;
hieraan zullen zich zuidoostelyk aansluiten de Maasarmee
en do derde armee onder bevel van de Kroonprinsen'van
S iksen en Pruisen. Van het punt waar'de Aiibh inhie'Selne
vloeit tot hot dep. Cóte d'Or zal de armee van Prins Frederik
ICarel stelling-riemen; de linkervleugel zal gevormd worden
door de Zuidarmcc onder Mariteuffel.
Het L4de legerkorps, dat vnornamclyk uit landweer be
staat, wordt ontbonden. Het 5da legerkorps wordt by de
Znidarmee gevoegd. Het 7de eo 22ste legerkorps wordt ter
beschikking gesteld van het greote hoofdkwartier en zal oos
telijk in het centrum stelling nemen. De linie van bezetting
begint bij Rouaan en eindigt by Dyon.
De Regaering te Parijs begint gezondheidsmaatregelen
te nemen, ten einde te voorkomen dat dezen zomer epide
mische 7Ïekten te Parijs woeden. Den 11 is te Champigny
een groot aantal lyken opgegraven en vervolgens weder Ier
aarde bezorgd in groeven van twee meters diepte. Onder
scheiden detachementen linietroepen zyn gekommandeerd
geworden, om dit treurig werk te verrichten,
Volgens de Corr. llavas heeft de Minister van Open
baar Onderwys een bijzondere circulaire gericht aan do
rectors der universiteit, waarin •hy'hun thans dringend
aanbeveelt de bestudeering der Duitsche tsal in de lyceums
der republiek. Ter ondersteuning zijner*aanbevoling'zegt de
Minister in uitdrukkelyken zin; Indien de nieuwe geslachten
zich willen verzetten" tegen de overweldiging van het Ger-
maansche ras is het rïoodig dat zy het begry pen, dat zij het
ontleden en dat zy, op builne beurt, in zyn grondgebied kun
nen doordringen en erzich doen begrypen.
De Parysche correspondent van den Economist, Bchr ij-
vende over de voldoening van de aan Frankrijk opgelegde
oorlogsschatting, meldt, dat het nog geheel onbeslist'is, ofdie
schatting in eens of in terroynen zal betaald worden, daar
beide wijzen in Frankryk warme voorstanders vinden. Een
zaak voegt de correspondent er bij, is echter zeker, namelijk,
dat er onmiddellijk door Frunkrykeen leening, ten'bedrage
van 1 of l'/i milliard frsmoei gesloten worden, eo, met het
oog op de omstandigheden cn den prys der Fianscbe rente
ter beurze, is men algemeen van oordeel, dat men een rente
van 6 pCt. zal moeten aanbieden. Voorts verwacht'men, dat
deze leening bij openbare inschrijving, zooals het tydenshet
keizerrijk gebruikelijk was, zal worden aangebddenV'maar
dat men de medewerking van de Amsterdamsche en Londen-
ache beurzen zal verzoeken.
Naar sommigen beweren, zonden de 400 hanonnen
van Montmarlro reeds zyn weergegeven, indien de overheid
wilde bewilligen, dat de nationale garde zelve baren opper
bevelhebber koos, die dan niet zou zyn de door da rogecriog
benoemde generaal d'Aurelles de Pahidine, maar Garibaldi.
Niet alleen datdezeteMontmartregeacclameerdwordt,imaar
men heeft ook registers geopend, waarin ai de manschappen
hunne r amen komeu stellen, als bewys van den wil dat zy
Garibaldi verlangen.
Behalve te Muntraartre beeft de toestand ta Parys nog
een abnormale zyde. Dagelijks toch begeven zich nog batal
jons naar de place de la Bastille lot het houden van demon
stration en Mnandag hebben er weder een Stal politie-agon-
-ten of bewaarders van den vrede, zooals men ze noemt,
gevaar geloopen in het water te,worden geworpen; verdacht
van xnouchards te zyn. Tot dit uiterste is het niet gekomen,
maar zij zyn toch niet, dus op verregaande wijze mishandeld,
uit de handen der menigte geraakt.'Ook Dinsdag hebben een
50tal repuhlikeinsche gardes, wier weg langs de place de la
Bastille leidde, de bajonet moeten kruisen tegen de ullra-
democratisobe bevolkingdoor wie die garde byzonder
gehaat wordt.
Te Peoroia, in den Amerikaan3chen Staat Illinois,
werd niet lang geleden «en merkwaardige en inderdaad tref
fende doop voltrokken.
Ken jaar geleden verkreeg daftr con pasgebouwde straat
den nauin Torteldui/etrmt, ter eere en* herinnering uan het
zeldzame feit,'dat er daar in die reeks van nieuwe huizen
1 niet minder dan 15 zoo pas voreenigdeparert eohtelieden met-