W 1871.
Verschijnt dagelijksuitgezonderd Dinsdag.
M 2631.
DE VERKIEZINGEN.
Een groot verschilde verkiezingen van leden van
de Tweede Kamer der Staten-Generaol in J869 of
1871! De' beweging.het gescherrnutsel.de strijd,
vaak ten .bloede toe, van toen, of de kalme, be
daarde, ruslige rustigheid van heden; voorzeker
zij vormen èen groot contrast. Eenige weinige groote
schreeuwers, diè trouwens altijd wel zullen blijven
schreeuwen, omdat zij daarvoor hun redenen hebben
uitgezonderd; eenige vuige en veile pennen, immer
voor den meestbiedende te koop, die niets, zelfs het
heiligste niet onlzien, daargelaten, wordt de verkie
zingsstrijd voor het grootste gedeelte in ons land
op een wijze voorbereid, die menigeen verwonderd
zich doet afvragen: is de 13 Juni alzoo kort op
handen, en nog zóó weinig beweging?
Wat toch zou daarvan hoofdzakelijk de oorzaak
wel zijn? Hierover slechts een kort woord.
De schoolquaestie, bij de vorige verkiezing op
den voorgrond gezet, hield toen ten tijde aller ge
moederen bezig; ter goeder trouw of met voordacht
werd de openbare school uitgekreten voor een bederf
naars ziel cn lichaam voor de vaderlandsche jeugd;
en de mannen die haar voorstonden moesten, het*
koste wat het kosten wilde, in de eerste plaats ge
weerd worden.
Om dat doel te bereiken zag men de vreemdsoortigste
coalitien in 't leven geroepen, waarbij de wolf en het
lam maar een fabel is; en waarvan het gevolg was, dot
de eenepartij zich later bitter over de andere beklaagde,
als zoude zij haar bedrogen hebben, toen het oogenblik
van te helpen dddr was. Wij willen niet herhalen wat er
zooal over en weer verweten werd; hetzij voldoende
slechts kortelijk aan te stippen, dat sommige bondge-
nooten van gisteren, bij de stembus van heden van
elkander gescheiden zullen zijn.
Iletmutièf, waardoor voor twee jaren zulk een gewel
dige beroering door het geheele land werd teweeg
gebracht, kon niet goedschiks meer worden aangewend,
daar het groote publiek getoond-had, 'dal;hefziéh" daar
door niet vervqard liet maken; men'moest 'dus iets
anders zoeken, en al zoekende kwamen, tér goeder ure
voor de'gróole schreeuwers, zoo zij althans meenden,
de Commune-mannen-met hun verschrikkelijke wan
daden op het tooneel der wereldgeschiedenis; en met
een behendigheid, ,den groolstenen.vlugsten presli-
digateur waardig, deed men uit alle hoeken des vader
lands Comroune-.um:.nen te voorschijn komen, die niets
anders beoogden, dan de toonceleu van Pat ijs in ons
land te herhalen, en derhalve alles wat naar orde,
regel en wet zweemde met voeten wilden Iredencn
ziet, die Commune-mannen dat zijn de liberalen en
radicalen.
Dij die groote schreeuwers voegden zich weldra
zij, die hun pennen ten allen tijde veil hebben om
in trpebel water te visschen, cn zoo dacht men een
nigemcene beweging tegen de liberale partij in het
leven te kunnen roepen; daar men echter niet al te
zeer op de "domheid van het volk durfde te vertrou
wen werden de Pausde godsdienst, het onderwijs
het huis van Oranjeliet vaderlandde koioqiën en
wat niet al meer, al naar gelang dat een der partijen
eeoidier artikelen noodig had, te berde gebracht, om
de harten van burger en boer te bewegenzich toch
bij al wat hun heilig was, van die Commune-mannen af
te wenden en hun troost en goluk te zoeken bij hen die
het zoo goed met hen en hun heil meenden; dat slechts
bevorderd kan worden door aan hen, hun beste raads
lieden, de belangen van godsdienst, vaderland en koning
toe te vertrouwen.
Doch wat men ook,deed of in 't werk stelde, de ge
moederen hieven voórdiet grootsle gedeelte kalm en
bedaard Slechts in enkele districten was meer dan
gewone dagclijksche beweging merkbaar, veroorzaakt
door de grofste hatelijkheden en do walgelijkste logen-
taal en verguizing. #\Vat men echter niet inziet, is,
dal men daar, in die districten, in eigen ingewanden
vyroèl en dat de tijd niet meer ver af is, dat de reeds
ontwaakte reactie q! wat laag en walgelijk is, zal af
schudden en dé oogst niet zal uitblijven,van wat men
gezaaid heeft. s
Slechts daar dus waar onedele hartstochten in *t spel
^ijn gpbrqcht, nemen de verkiezingen een min. of meer
hevig karakter aan. Opmerkelijk is het echter, dat in
sommige districten, waar de ultrarnontuncu den boven
toon kunnen voeren, de conservatieven zich van hen
beginnen af te scheiden, terwijl daar, waar de eerslge-
noemdon in de minderheid .rijg, zij zich bij de conser
vatieven aansluiten, die hen natliurlijk inét opeirariiiefr
aannemen.
Ook in ons hoofdkiesdistrict is de stemming vrij kalm
en bereidt men zich in alle bedaardheid ten strijde voor.
Geen ellenlange aanbevelingen, met tal van namen ondcr-
teelcend, worden den kiezers onder de oogen gebracht;
trouwens dit zoude ook overbodig zijn, daar de gestelde
candidaten bij de kiëzers'seilcrt jaren bekend zijn.
Drie candidaten' zijn* gesteld "door de verschillende
richtingen cn wel, door de Conservatieven en lloomsch-
Kalhoiieken de heer mr, J. van ICuyk, te Delft
door het Centraul-Comitó van verschillende kiesver-
eenigingen der anti-revolulionnuiren de heer dr. A.
Kuyper, te Amsterdam
door de liberalen de heer mr. B. J. C. Metclerknmp,
te 's Hage.
De heer mr. J. van Kuyk heeft zich, behalve bij zijn
partij, ook aangenaam weten te maken bij de ultramon-
tonen, wier programma, dat men zeer behendig wil doen
doorgaan als dat van alle Roomsch Katholieken, luidt
als volgt:
De Tijd dringt dit programma op deze wijze nader bij
de kiezers aan
Zij die zich met de bede van de Tijd kunnen vereeni
gen, stemmen den heer mr. J. van Kuyk, te Delft,
wiens parlementaire houding, zooals het blijkt, in de
oogen der Ultramoutaneii en Roomsch Katholieken vol
doenden waarborg oplevert, voor de nakoming van dit
programma.
Door Item te kiezen wordt
1. hel doei beoogdonze constitutioneele waarborgen
binnen de engste grenzen te bekrimpen; getuige de
herbaalde kamerontbindingen toen de conservatieve
partij aan het bewind was;
2. de mogelijkheid voorbereidt, dat ons vaderland
evenals elders in Europa, het geheele volk weder onder
het juk eener geestelijke heerschappij wordt gebracht,
zooals het streven van het ultramontanisme is.
1 Door den heer dr, A. Kuyper te stemmen tracht men
ons hooger, middelbaar en lager onderwijs ondergeschikt
te maken aan kerkelijke leerstukken en alzoo do wezen
lijke vrijheid van onderwijs te verkorten.
Diegenen, die zich echter op een onder standpunt
willen plaatsen en de meeste baal voor volk en vadcr-
i land vinden bij vooruitgang door ulgemeene verlichting
en beschaving, bij vrijheid van denken en handelen; zij
,die prijs stellen op het openbaar onderwijs, waarvan
het licht wordt geschuwd en dat men zoo gaarne zou
uiliJoovenzij vereenigen hunne stemmen op den heer
mr. R. J. C. Metelerkumpte 's Gravenhuge, wiens
denkbeelden daaromtrent te goed bekend zijn, dan dut
wij er verder over zouden uitweiden.
-*•—.Een-ieder- handeio naar zijti overtuigingmaar nie
mand ontlrekke zich aan zijn plicht nis kiezer of drijve
daarmede een onwaardig en laakbaar spel, zoo als maar
al le dikwijls uit de invulling der stembriefjes blijkt.
BUlTEMLAfifPSCHE BERICHTEN.
B1MMEHLAMDSCHE BERICHTEN.
ABO N N E M B N T:
Abonnementepry», per Drie Maanden. M M 1.85.
/Vwnco yflr Z7»*/, door het geheele Rijk 2 60.
(Brieven Franco.)
Het is wereldkundig, dat de rechten der Katholieken geschonden zijn
te Home. Wij hebben rectit, om van de candidaten voor de Tweede
Kamer te eischendal zij op wetgevend gebied niets doenwat de
schennis onzer rechten kan doen voortduren en bestendigen; zooals
b. v. zou zijn de afschaffing v.rn de Nederlandsclie missie bij den Paus-
Koning. Erger inbreuk op onze rechten zou liet zijn, indien de Neder-
landscho Minister bij Koning Victor Emanuel tevens zou worden geac
crediteerd bij den Paus. Zulk een feit zou een beieediging zijn voor den
Paus, en een kaakslag, den Katholieken in het aangezicht gegeven Wij
prolcsteereu reeds vooruit, voor tgoval, dat cenig Minister van Buiten-
landsciie Zaken ooit aan zulk een beicedigenden toeleg zou kunnen denken.
Op Binnenlandse!) gebied eischen wij, dat do Katholieken gecnpiivi-
legie, maar liet volkomen gebiuik van gemeen icclit, dat wil zeggen,
van gemoene vrijheid genieten. Geen ovcrhecrsrhwg van den Staal over
de Keik, zooals thans plaats beeft in ziken van onderwijs en andere
aangelegenheden v.m gewichtige» aaid, waaiin men, onder den naam
van vrijheid, met slechts Ghiislus God cn Menscli, maar levens God
zeivcn builen de Maatschappij pl.ialsl. Vcruciping van den atheïstisclicn
staal. Eerbiediging van allo wettig gezag, als uitvloeisel van hel gezag
van God. Handhaving van liet beginsel, dat Kerk en Staat onderscheiden
7'jn, maar, omicischeiden zijmie, en onderscheiden blijvende, elkander
de behulpzame band bebosten Ie bieden. En ten slotte met langer ver
spilling van do Indische halen ten behoeve van holle thcoriën, waarvan
niemand voordcel heeft dan wellicht eenige Indische speculanlcn.
Wij smeeken onze viiendon in alle kiesdistricten, om geen candi
daten aan te nemen, die legen dit uf dei gelijk piugramma bczwaien
zouden hebben Men gelieve er wel op te letten, dat men daaromtrent
geen zulke reserves toclatc, die onze cisehen krachteloos zouden
maken. Tc minder, omdat die eischen niet gaan builen liet gebied van
het bestaande rechtnoch inwilligingen vragen voor do Katholieken
alleenmaar enkel de gemeenschappelijke belangen van ons vaderland
betreffen; belangen, die men nief kan vvcêrstievenzonder twist en
verdeeldheid te zaaiendoor giove miskenning van gemeenschappelijk
grondwettig recht.
comiT.
ADVERTENTIE N:
Prijt: *an 1 tot 10 gewone regelt ƒ1,00; iedere regtl netr f 0,10,
Voor den werkenden stand en voor weldadigheid, de helft tanden prija.
Pator Bledardus, eon zoor goaclit prediker bjj do
Fransciscunera to Presburghad herhaaldelijk te kennen
gegeven dal hjj zich niet met de Onfeiibanrlieidnleer kon
veroenigon. Tengesolgo daarvan werd van den kant der
Jezuïeten tegen hem een beweging gericht, die by de
tegenstanders der nieuwe leer een contra-beweging uitlokte.
Uel gevolg van een en ander is geweest, dat hy de
Franciscaner orde heelt verlaten, en thans in de Prea-
burger Zeitung de volgende verklaring beeft geplaatst:
„De Beweging, waardoor onlangs de meest intelligente
waarachtige Katholieken le Presburg werden gedrongen
tot openljjke verwerping der Onfeilbaarheidsleer, welke
leer ten eenenmale in strjjd is met alle eischen van waar
digheid en vryheiden waartegen zjj zich dan ook met
al den invloed hunner beschaving en ontwikkeling moesten
verzetten, die beweging heeft mjj genoopt om mjj by
de vrjje handeling dezer mannen aan te sluiten. Ik
gewijd priester en lid eener orde, verklaar het Onfeil-
baarheidsdogoaa te verwerpenomdat bet bepaaldelijk is
gericht tegen den vooruitgang der wetenschap tegen de
uitspraken van bet gezond versland en tegen ds hoogste
belangen der menschheid. Ik heb bet altoos als een
byzonder vourrecht beschouwd, een Katholiek te zjjn.
Ik was steeds trotsch op dien naamomdat ik daarin
vond oitgediukt dut ik behoorde tot die Heilige Kerk,
die het eerst de edelste en hoogste beginselen heeft ver
kondigd en als bevorderaarster van vryheid en bescha
ving werd erkend. Thans echter moet ieder waar
Katholiek zich tot in liet diepst tjjnar ziel geschokt
gevoelen nu hjj tiet hoe bet hooid van diezelfde kerk
die den naam wil hebben van uit te munten in getrouw
heid aan de leer van Christus, zich naast den Hoogen
God des Hemels en der aarde tot eene aardsche Godheid
verheft en langs dien weg onzen heiligen godsdienst tot
eon partyzaak vernedert. Dat is een openbare teruggang
naar het heidendom en de fetisch-aanbidding, en daarom
moet dan ook ieder echt geloovige wegens dat feit een
diepe verontwaardiging gevoelen. Rn terwjjl een Döl-
linger niet om den roem als kampioen maar met innige
overtuiging, als Christen, als Godgeleerdeals geschied-
vorscher en als burgerhet Oufeilbaarheidsdogma ver
werpt, moet ik het als mensch en van het standpunt
der rede evenzeer verwerpen."
By deze verklaring wordt tevens in de Maden Döl-
linger's antwoord op het adres der Katholieken ie Pres
burg openbaar gemaakt. Dit luidt als volgt
„Met blydsehap en hartelyken dank heb ik de verkla
ring der Katholieken te Presburg uangenomen. Mogen
de daarin uitgedrukte gevoelens van gehechtheid aan de
Katholieke kerk en baro ware leerzoowel als van
getrouwheid aan het wezen der oude kerk-orde, meer
en meer blyken de overtuiging der belderdenkendo Hon-
gaarsche Katholieken te zjjn. Zy toch zjjn de eersten
geweest, die rond en openiyk hebben erkend, dat voor
de kerk tegenwoordig in'de eerste plaats wordt vereischt
een wettig geordende medewerking der ieeken in de
regeling en het bestuur der kerkeljjke aangelegenheden.
Daarin ligt het geschiktste middel tot besiryding van het
despotisme, waarvan de Vatieaausche besluiten de voile
uitdrukking zjjn en hetwelk tracht de geheele Katholieke
wereld te doen buigen onder de willekeurige beersehappjj
eener bjjna geheel uit Italianen bestaande priesterljjke
autoriteit, en de met de Curie verbonden orde der
Jezuïeten."
Voorts wordt omtrent de kerkeljjke beweging nog
gemeld, dat de wereldljjke priester Alois Anton, die
wegens zijn verzet legen de Onfeilbaarheidsleer in zjjn
gees'eljjke bediening is geschorst, tot de Katholieken in
Oostenrijk eene oproeping heeft gerichtom roede te
werken tot een kerkelijke hervorming op andere grond
slagen dan die der pauselijke hierarchic. Hij stelt onder
anderen voor: verkiezing van bisschoppen en pastoors
door de Ieeken,
j SCHIEDAM; 10 Juni 1871.
In do vergadering van bet Departement Schiedam der
Mantsch ippjj lot Nut van 'l Algemeen, gisteren avond ge-
houden, zjjn du heeren Fr. Haverschmidt, A. E. J, Golwerda
en J.C. Sander belast met de voorbereidende werkzaamheden
