n
Ao. 1872.
■M 2793.
V r ij Id a g J a nuari.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag.
K e n n i s e v i n
BUITENLANDSCHE BERICHTE».
BINNENtAMOSGHE BERICHTE!).
Hp- - .- -
loopt, en soby rit te meenen, dat hot genoeg is^.ffsïétóïs «ïV
E«ii\aKj> ijirri«*nKxwsJKa^^prjKsacj:
A BO N N,E MENT:
'AkonnemcnUprijt, per l)ri« Maanden. f 1.85.
i franco'per. Post ,:door Bet' gcheeie Rijk i -. - 2.60.
(Brieven Franco.)
-Al'6' V B E T
- U
.1---
Priji ya« 1 tot 10 gewone r^eU 1,00 ieder* reg«t
Voor d^nwork enden tUnd en »oorweldi<]igbeid,.d«| he)ft,nde*LRtiji
<7a xdjvaa -
Sv» O f-v 4 - >0'; i «V
1'De. Borgkmerster.va^ ScniEDAJi,
'Brengt bij fleze Ier kennis *an de Ingeiutenen: Dat hel Kuhierder
Grondbelasting''op do Gebouwde en Ongebouwde Eigendommen deter
Gemeente orcr bet dienstjaar 1872, door den Heer Provincialen Inspec-
teurin dere ProTiscie, op den 22 dezer executoir verklaart) op heden aan
den Ontvanger der Directe Belastingen ter inmdcring, is overgemaakt.
-Wordende toorts bij deze herinnerd
dat een ieder terplicht.is zijnen aanslag op debij de wet bepaalde wyte,
te voldoen v v-
dat, tan af heden, de termijn tan drio maanden ingaat, binnen welken
deieclames'tegèn deien aanslag béhooren te worden ingediend;
dat om in liet genot te kunnen worden gesteld ;van de bijdeartt,
20—31 der Wel ton ...26 JU ei. 187 0 (StuatsOiaü no. 82j bepaalde vrijstel-
liogéhx wegen s iich ling V Verbouwing hij- of op bon wing of gedeeltelijke
vernieuwing, de belanghebbenden volgens arl. 38 dier wet, vefplrgl zijn
aangifte te doen, binnen drie maanden i>s gehcelo of gcdeellelijke in
gebruikstelling der gebouwen bij het l, -x. .nr der gemeente waarvoor
'fcan ben een schriftelijk bewijs zal worden afgegeven
en dat van alle voornoemde gehouwen, met betrekking tot welke binnen
gezegden termijn gcet» aangifte gedaan is, de aanspraak op vrijdom uf
vrijdom van verkooging van grondbelasting ten deelc of voor het geheel
vervallen zal.
"En ia biervan afkondiging geschied, waar hel behoort, den 25 dan. 1872,
v r;M Oe Burgemeester voornoemd,
P. J. VAN DIJK VAN MATEN ESSE.
Maandag 1!. werd in Mansion-house te Londen, onder
voorzitterschap van den Lord-roayor een vergadering ge
houden van een groot aental industrieelen, om te protesteeren
legen het plan der commissarissen van do Internationale
Tentoonstelling,-dit jaar (e'Londen te houden, waardoor
dezDeigfe'hljjk een groota bazar zal worden. Vele sprekers
beweerden";"''dat de 'Engelsche handelaars1 als bewijs'van nf-
keuring niets naar gen'oëmdé tëntóohstélllr.g zouden'kenden.
Te 'Brédfort werd Maandag avond oen bijéénkomst
gehouden waar 'meer -dan 3000 personen tegenwoordig
waren. Een motie, door alderman Law' voorgesteld; 'om hét
Gonvernement-te verzoeken, zoo spoedig mogelijk een vol»
ledigerBslIot-bill en andere hervormingen bij de verkiezingen
in te voeren, ook om het gebruik van kolliebnizen voor de
zittingen der kieacommissien te verbieden, werd door den
heer Fïèèmüh op ironische wijze verdedigd én door de ver-
gaderihg'aBng'eriómën. r
Omtrent don nu door Keizer Wilhelm benoemden
nieuwen .Minister ven Eeredienst en Onderwjjs, geeft de
ultramontaanscbé Deulsclielieichszeit. de volgende getuigenis:
„Dr*- Fa'.ck 'is één 'geestig, gpitsvindig rechtsgeleerde, maar
een verklaard:tegenstander' deV Kathol iékëriV3 Hij is'Veel ie
«luwen gesiepen om tegen de bisschoppen zoo plomp Ie werk
te gah'rij 'als dé beer vön Miih Ier in de bekende'taak te
Braunsberg beeft gedaan. De Katholieke k'erkelyke autori
teiten mogen derhalve wel tegen bem op hunne hoede zgn-
Met dr. Fa Ik wordt, een nieuw en belangrjjk tjjdperk voor
de Katholieke kérk in'Pruisèn geopend. Hjj is dezelfde be-
gihsëlén toegedaan als'de Béiersche Minister van Eeredienst
von Liitï, maar hp is veel vindingrijker en weet meer prac
tise!) ie handelen."' '- r - 1 -'■
JjJjjrhot buis der afgevaardigden te Berlijn heeft de
Minister-van Financiën voii Camplmnseh een supplementaire
hegrooting ingptjjendj wijljre strekt om de gebrachte vermin
dering van 100,000 thlr. op bet muntbudget te bezigen tot
verbetering van de jaarweddón dcr onder wjjzers op do gyra-
n«ïia,!in' Pruisen.' Voorts zjjn in diezelfde zitting van het
huis; behalvé meer andere aangelegenheden, ook'de begroo
tingen'Vari' de directe én indirecte belastingen'aangenomen!
Vórst 'vbn 'Bismarck heeft een schrjjven'aah het huis
der afgevaardigden gericht, waarin!) jj van de.benoeroing van
den'óppe'r-justitieraad dr. Falk tot Minister van Eeredienst,
Ondefwijs'Cn gèneeskundige aangelegenheden aan dat iiuis
kennis geeft. Geméld schrijven was vergezeld van een af*
8ehrift !der:Koni'nkiükeyérördening,'waarbij die benoeming
ge^ch'ied is.
Bg de Kamer van Afgevaardigden to Stuttgnrt is door
de Regeering een wotsonivvörp ingediend, hetwelk 'strékt om
de jaarwedden .dér burgerlijke staatsbeambten mét 15"/too
pCt.. te. verboogen. Een. dergelijk ontwerp tot verbetering
I van het tractement der.Onderwijzers zal binnen kort ook dnor
de Regeeringfby dé Kutner worden ingebracht. Over de vcr-
huogipg van de jaarwedden tier geestelijken wordt in den
Ministerraad nog beraadslaagd.
S C H IE D A M 25 J a n tl a r i* 1 8 7 2
Beelden wij- giaieren médo wat de Muagscho corrcs-
pdaRent■•viib" üo'Zutph. Ot. omtrent de optreding van den
Sén8iaaiiDelprat als -Minisler vati Oorlog schroef, wij latèn
nuhetoordoti volgen van den Ilaagschen correspondent der
MMdelburgsche Gt. >l'
■'?M alle' binden (wordt do optreding van generaal De* prat
.{P> A. T.) nis' Minister van Oorlog aangekondigd ik durf
hetïóo algemeen gerucht niet tegenspreken, maar geloof liet
l^k jbij jbet ontbreken van al!u somi-ollïcicele of olllcicuse
ééftstiging nog zoo grif niet. De keuzo zou- dit erken ik
gMrné—> eeo uitstekende zynde generaal Delprat is een
(iH/iiA'tst r 'O- tll0-«'M' V". 1
wetenschappelijk n(Beier, een goéd spreker, die voor zjjn
opinie durft uitkomen; by bewees het in oen gevaarlijken;
tijd, door bij de. 2de lInmer-o.»tbinding van 't Ministerie
Heemskerk de candidatunr der jiboralen in den Hang ie
aan,'vaarden, Zooals ,u weljicht b«tt,cn(l.fs,.roed3 in 1^G8 was
bij de gewensebto Minister van Oorlog van het toenmalig
liberaal kabinet, doch zjjn benoeming werd en très-haut lieu
tegengewerkt door een invloed, die sedert in 'i geheel niet
verlamd is. Juist daarom betwyfol ik nog de waarheid vun
'net gerucht. Zeer snedig toch voegt do Arnhemsche Courant
bij het nieuws zijner optredir.g. dut.die sepuard zal gaan'met
verandering van personeel aan liet Departement van Oorlog;
ieder die de hisloire intime der jaren 18GG, 67 en G8 keot,
weet dal hier de generaal secretaris-generaal van het Depar
tement bedoeld wordt, en ik mag er bijvoegen, ieder die
de behoeften van ons krijgswezen overziet, zal juist om deze
reden tie oplrcdiug van den generaal IJelprat ais Minister
van Oorlog met by val begroeten. Wij hebben in de laatste
jaren zooveel Ministers aan dat Departement versloten, dat
men een nieuwen chef wel eens met een ious-chef mag ver
sterken. Mer. zal dan tevens wèl doen met terug te keeren
tot bet stelsel van vroeger dagen, en een civiel persoon,
vooral een jurist, tot secretaris-generaal van het Departe
ment van Oorlog temaken. Voor overwicht van het civiel
element beslaat in die hareels zeker geen vrees, maar dat er
dringende behoefte is aan versterking van bat juridisch
element, ziedaar iets wat niemandontkennen zal, vooral niet
8edéit-do zaak van den kapitein Janssen do onwettige prak-
tyk op het punt der raden van onderzoek aan het licht brachl:
We hebben reeds eenigo muien achtereen kenbis mo
gen maken met het „Schoolblad, tuekelijksche courant voor
lager, middelbaar en gymnasiaal onderwijs, onder reductie van
J. Versluijs, leeraar aan de rijks boogere burgerschool te
Groningen," en meenen met nadruk de aandacht onzer lezers
op dit orgaan te moeten vestigen. Men heeft by de annonce
van het plan tot de uitgave van dit blad er over geklaagd dat
de krachten jtoo versnipperd werden, omdat er reeds meer
dan eene courant is aan de belangen van het onderwys ge-
wyd. Wy deelén die klacht niet.- Wanneer men zich een
bepauld pad heeft, afgebakend kan men niet langs den weg"
wandelen dien anderen bobben aangewezen, en io plaats
van tot versnippering van krachten aanleiding te geven,
behoodt een dergelijke'uitgave eerder voor bet gevaar vao
eenzijdigheid. Daarbij komt nog iels, wat we hier niet ver
zwijgen willen. Wij hebben 't meermalen betreurd dat over
zaken het onderwijs betreffende gesproken en geschreven
werd door mannen die,-ondanks de allerbeste bedoelingen
ter wereld, waarlijk niet geschikt waren over dergelijke
onderwerpen te schrijven. Daurtoe behoort meer dan alleen
aan het onderwijs verbonden to zjjn, daartoe behoort aller
eerst die algemeene „bildung" die belaas slechts't dee! van
enkelen is. Wij willen dit blad met belangstelling volgen,
want 'tkorot ons voor, dat redacteur en medewerkers voor
hun tank, uit dit oegpunt beschouwd, volkomen berekend
zijn. Dat .skit niet in, dat we met't geen tve lazen onver
deeld instemmen. Maar verschil van gevoelen sluit waar
deering niet uit.
Onder do vaste medewerkers missen we eenigo mannen
die we gaarne daar gevonden hadden. We vermeten ons de
vraag te doenheeft do redactie nok wal al te exclusief alleen
onder vakgenooten rondgezocht? Daur zijn, ook builen do
scboolwereid mannen wier slem-verdiend gehoord to worden,
waar onderwijs-quaestien tersprake komen. Al^er waarheid
is in 't spreekwoord dat de beste stuurlui aan wal staan, laat
die menscben dan ook nu en dan eens iets zeggen, Waarlijk,
dat kan geenkwaad 1 Wjj zullen, waar we onderwijs-
quaestien ter sprake brengen onze lezers, in kennis stellen
roet 't geen het „Schoolblad" bespreekt. Ooslergo
Bjj den" boekhandelaar - W. E. J. Tjeenk Willink te
Zwolle is verschenen de eerste aflevering van Lullenbergs
chronologische verzameling vun wellen en besluiten, 2de ver
meerderde druk, bewerkt door L. N.Schuurmanen G. D.
Hwanenburg de Vejje. Gaarne vestigen wijde aandacht van
het publiek op dezen nieuwen, voor do practijk zonbelang-
ryken en door beperkten omvang zooveel minder duren druk.
Door de uitgevers Komink Zoon, te Utrecht, is ons
een by ben - verschenen plaat toegezonden, mét verzoek, er
de aandacht van't publiek op tn vestigen. Die plaat is ge
titeld: „da Eersteling der Vrijheid"
Du bodooliriï dezer uitgaaf ie, om bjj de bljjdo herdenking
d''r verrassing van Briclle in 1572, een Feesl-pfent te leveren,
waardoor feiten en personen, daarop betrekking hebbende,
aanschouwelijk zjjn voorgesteld on die' ulzoo geschikt is in
de huiskamer te dienen als een waardig gedenkboeken van
dit merkwaardig fait en tot uitreiking op de scholen.
Bjj elke plaat wordt oen korte verklaring toegevoegd.
Do voraischten tot eon ruime verspreiding, nl. nette en,
duideljjke uitvoering, nlsmodo matige prijs, zjjn bjj dozo
uitgave volkomen in uéht genomen.
Volgens hel jaarverslag over iiet doofstommen-insti
tuut te Rotterdam, telde die inrichting bjj hot cindo van den
dursus 96 loerlingen, natneljjk 52 jongens en 4;1 meisjes. In
het geheel wordt betaald aan schoolgelden voor 16 leerlin
gen 100voor een leerling'/GOvoor vier f 50 en voor
drie /25, dus gezamebljjk f 1936; voortsi ontvangen 72
-leerlingen liet- ondrrwjjs' geh'öèl'kosteloos ërf v'ap'dezé;ont
vingen -46 -bovendien geldoljjken onderstand v'oör" hun/ver
pleging,. uit de kus dér inrichting. Er waren 17 leérlihgén
•op onderscheiden winkels tot hét aanleereh'van'eëti b'èröép
tribueerende leden op 1 Januari 187'2■be(lroeg l828,'dat,niat
het aantal op l Januari 1870, een vér-Schil'ó'plè'vërt'vftn 48
loden, daar do inrichting op dat tijdstip1876leden;Mda.!;In
.hot geheel bedragen de contributien een som 'van 6728jt0.
Ann giften en legaten werd on'tvangen''/6579,150VÏ. 'tis
rekening pro 1'870 sloot als volgtGé'uitgavéh'bedroegen
/'22,12-1.14, de ontvangsten-bedroegen 2 lj698i7'l:;i'aTü&
minder ontvangen dan uitgegeven 420.43. ■•"'D' l'inv*)»v
De directie der stoomvaart-maatsébappij'iVederfancf
deelt mede, dat het stoomschip Prins van Oranje dé'van
Java aangebrachte lading in goeden staat heVft'gë'lo's't én dén
13 Januari verhaald is naar het'gouvèrnemènts-droogdókj
te VVillemsoord, dut door welwillende beschikking vab'dén
minister vari marine was afgestatin, en voor dergelyfeè groote
stoomschepen uitmuntend geschikt is.- :'s inwiri iw
Het vcrtrelt naar Java is bepaald o'p 8 Febrnari:*-"Errzyn
een aantal passagiers aangekomen. Alle liutten'late küssë'B
zjjn reeds besproken. -» ;r. D
Het Vaderland vestigt de aandacht op debnitengé-
woon belangrijke boekverkooping die té 's Hage 'dobr'dén
boekhandelaar Martinus NijbofF in -dè roIgendë'ivéè'ék'zBl
gehouden worden van de bibiiothéck,-nagelaten döor den'
emeritus Waalscben predikanten geschiedkundigeG-rH/M.'
Delprat, te'Rotterdam/ Bijna op iedere' bladzjjdé vari 'den
zorgvuldig bewerkten catalogus vindtimen kostbare én'zeld-'
zame werken, die uieri zelfsin onzèpablieke bibliotbekën te
vergee.szal zoeken. v -éi - Di;--;!» -dicnv I"2na
Het is vooral do verzameling werkeh'over middeleetiwschs'
literatuur, waarbjj eén 140tai werken gedrukt v'óórTSOO/
die de aandacht overwaardig zjjn, niet cninder dé uitge1-"'
breide collectie historische werken' over altalanden/maar
inzonderheid die over Ned er landschë geschiedenis gedurenciö
de middeleeuwen en SOjarigen worstelstrjjd tegéri S'pahjel'
Dat de kerkhistorie bierbjj een rnime''pla'jtsiirincéin't!'aai'
niemand bevreemden, die> bekend is met don belangrjjkën
arbeid, op dit gebied door den heer Delprat 'geléverd'." jfaa'r'
ook de zoogenaamde fraaie létteren bekleëderi,ëen''r"nime>
plaats in dezen catulogos'; bjj de Fransche en'Nedérli lite'ra-'
tuur en vooral ook bjj dé lettorkaridigë géschiederiis komt
menig zeldzaam en .merkwaardig wérk voor, dat inéri!lang?
te vergeefs elders zou gezocht hebben; J
De ruimte verbiedt ons io bjjzonderbéden té Iredèri, wjj
zouden gaarne wijzén op do Histoire litlérairé-dè lsj'Fraricè"
in 25 4'deelen, het Album van Scriverius, den eersten Hol-
iandscben Bybelvan 1477, de Getjjdeboekenraët minialurèn,
de Handschriften van Basnage, Morin't'Gerdea'enandéreD,
Acta Sanatorium in 54 folio deelen, de históriëplatëri'yau
Hogenberg, de Gazette de Leiden, Pertz Monumënla 22 dtfii7
in folio, de zeldzame verzameling' boekjes ovër NieawlNeder-
land, de collection declassiques frariqais'ïn 73 djrii;'het'mérk-7
waardigo boekje getiteld Les processes'du prèni Hérculé1 van J
1808 enz. enz., maar wij vertrouweh/datdè lief hebbers en'
verzamelaars van zeldzame boeken-'déze 'geiégenbéid niet
zullen laten voorbjjgaan bun bibliothekén mét bnk'Mëri dézéV"'
schatten te vorrjjkën, eri drokken daarbij gaarné"dénvveoiylf
uit, dat ditmaal niet, zooalsgewoonljjk/do'lraaisté'è'n'Êë!-"
langrijkste stukken door- het buitenland ten onzen rijidéoié.1'
zullen worden betwist. *-■ r-y-avgra
- In het Vaderland komt een artikel voor van cfëri'ge-
pensioneerden luitenant-kol -nei Bube, waarin ovér' dan' órii-'3
slagen kapitein Janssen een ongunstig oordeëj wordt uitga*-"
sproken. „Ik kan": zegt de'schrjjver i ^médèfydën1'"
hebben mét ,hem; die hoe kort hij onder mijn bevèl diendel j
die- zichzelvOD,zjjnen chefs én kameraden 'zoovéél óridfenst'.*"
bewees en welgeraeenden .raad niet wildé'"ópvolgëri'/dat tij} T
zich eindelijk zijn ontslag op den bals hriaidë,"'hét kan'mjj!"
leed doen-da* ik niet voor maar tégen hem:'de'pen mbët'op- 1-
nemen, doch die gevoelens'van medelijden'kaririéri;Jnjj.nieV
tot een volsch begrip vun de militair kamerandschappeijjké
plichten ieidon; zij kunnen mij niet'doen'dëércn dëziénswjjze5"
van zoovelen, die uit welk edel oogjpunt;brik",.achtingSwaar-
dige chefs en militaire rechters bjj ile publieke Opinie'ver;
dacht trachten te maken; alleen om*'itün'nèe'deljjdèn ié'
tonnen." - - h-£.d«j: X'™.
Do hoer Bubo, merkt de N, R, Cl. op; schijnt dus vari'
oordeel, d,it die achtenswaardige chefs en militaire,rechters"''
zeer wel hebben gehandeld, én dat zjj, dié over onrecht'éprë*
ken, verkeerd oordcolen. tljj voertëebje^gèen w'óVd'aaii80
óm te bewijzen, noch dat de heef 'Janssen vvogerisdiq'feiten,"-1
waarvoor bjj voor den rnnd vun onderzoek terechtstond,' mot
ontslag uit don dienst behoorde gestraft to worden,noch dat 7
do rechtspleging togen den hoer Janssen iots'anders geweësr1,
is dan oen kabaal. Al-wat de gepensioneerde luiièriant-'
kolonel aanvoert om de publieke opinie voor J. origanstig le
stemmen, heeft met do zaak hoegenaamd'niets te kriékenl' De
heer t-'ubo toont zolfs niet te begrjjpen, waarover de qriaoaiio
i i\0rxï >:i „I y jjw/to »io7'„
'ij
