SEnlandsche berichten.
Ao. 1872.
M 2809.
Zaterdag 17 Februari.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag.
BU1TFMLAWDSCHE BERICHTEN.
t
35ST
ABONNEMENT:
Abonneocntiimj», |icr l)n. M.wilenf 1 85.
2 60.
franco jur Post, door hrt geheel. Rijk
(Brieven'franco.)
Een zonderling voorval heeft voor weinige dagen te
Bonden plaats gehad.
Een fabrikant uit Birmingham verwachtte zjjn agent uit
Moskou,die hem van zjjn aankomst te Londen verwittigd had.
Bij kwam echter niet opdagen totdal de fabrikant na acht
dsgsn wttchtwsjier^ljüejLvunJiOT ontving, waarin hjj hem
•***ii£ei)e3eeldé dat by weldra zou sterven, tengeiolge vaneen
veroordeeling, uitgesproken door oen geheime vereeniging,
waarin hy het vorige jaar toegelaten was geworden en die
nu hel volvoeren van een misdaad van hem vei langde. Ueze
brief welke de geheime vereeniging hem toeaestaan had te
schryvao, «as vergezeld van een ander brie/je dat het vol-
gende bevatte:
„Mijnheer, de zinnelooie die u dezen briefschrecfheefi u
goed onderricht, Hy is nu reeds dood Ooze veiligheid rer-
hood ons, u uw eigendommen, namo'jjk u«e papieren, terug
te zend"n.
Wy s(jn, mijnheer, enz."
Dezo brief was gedateerd 22 Januari. Tot nog toe zjjn alle
nasporingen tevergeefs.
De offioieuse Prov. Corresp. wijdt een breedvoerig ar
tikel aan de zinspelingen, diede NeuePreusz. Zeit. zich dezer
dagen veroorloofde omtrent do gehouden rede van t on Bis
marck in het buis dor afgevaat digden te Berlijn op 30 Januari.
Bedoeld artikel sluit mot de volgend" woorden: „De weder
legging dier redo, waarmede de Neue Preusz. Zeit. zoo plot
seling en zoo onverschrokken te voorschijn treedt, is in hooge
mate verrassend. De regeering zal daaruit slechts kunnen af
leiden, dat het gedeelte der conservatieve partij, waaraandat
blad lot orgaan strekt, het oogonblikgescbikl acht om openljjk
tegen von Bismarck's politiek op te treden.
Van rykswege is tot dusverre aan reeders als vergoe
ding voor de door hen in den laatsten oorlog geleden schade
uitgekeerd een som van 3,016 000 thlr. Aan reederain Prui
sen werden daarvan uitbetaald ongeveer 900,000 thlr.san
anderen te Hamburg773,000 thlr.en de resteerende golden
aan de reeders te Mecklenburg, Oldenburg en Lubeck.
De stad Adoif w. d^-n 5 Februari het tooneel vaneen
jammerlijk voorval. In bet zoogenuamde Schutzenhuis werd
een bal gegeven waaraan niet minder dan 600 personen deel
nemen, toen men eensklaps het geroep van brand boorde.
Ieder dacht er slechts aan, om zicbzelve te redden zoodat
do uitgangen'weldra versperd waren, waardoor er velen
onder den voet geraakten. Het getal doodeo begroot men op
6,5 vrouwen en een jongeling. Ken der vrouwen was geheel
platgetrapt. Het beklagenswaardigste is dat men deze duoden
niet door den brand muar wel door den plolselingen schrik
te betreuren heeft, want de brand nam eerst twee ureD na-
derband een dreigend aanzien. Eerst bepaalde hij zich tot
een nevengebouw dut tot bergplaats van brandstoffen diende,
doch by gebrek aan water kon men ook het hoofdgebouw
niet redden. Do brand, die om tien ure in den avond begon,
eindigde eerst des morgens ten 5 ure. Er is bjjna nieta gered
kunnen worden daar men zich hoofdzakelijk bepaalde tot het
verzorgen der ongelukkigen, en tot het redden van degenen
die liog achter gebleven ware. Omtrent de oorzuak van den
brand is nog niets bekend,
Den 22 dezer zal ophot raadhuis te Straatsburg een
algemeene vergadering van Duitsche indastrieelen gehouden
vrorden, ten «inde te beraadslagen over bet sanieggen van
een kanaal voor de groote scheepvaart tusschen Strnatsburg
ea Ludwigsbaren-Mannboim. Voorts zal men trachten een
.jjerefinlging te vormen, tot vermeerderingen verbetering der
wegen tuescben de Noordzee en de Middellandsche Zee door
bet Rjjndal,
Eerstdaags zal voor don krijgsraad te Versailles lo-
reobt staan zekere Dagometbeschuldigd van verstand-
houding met den vjjand, Men zal zich herinneren dat ijjdens
het beleg van Parjjs, zoowel uit onvoorzichtige, taitonde
uitdrukkingen in sommige dagbluden, als uit niet te loochenen
feiten, den Duifschers bleek, dat Parjjs, behaiva luchtballons
«n duiven, nog andeie middelen van gemeenschap met do
departementen hebboQ moest.
2!oodra de Duitschers die zokeibeid hadden, begotj,hun
onderzoek; zjj kwamen achter hel geheim en eensklaps
sneden zjj den telegraafdraad, die in de wateren der Seine
verborgen lag, af en wel op do hoogte vun Marly. Nu was
de beurt van onderzoek aan de diep teleurgestelde Franschon
«n eindeljjk bleek, dat genoemde Dagomet, wonende te
Boagivitl, het bestaan van den telegraafdraad ontdekt aan
den tjjand verklapt en daardoor de iifsnjjding mogelyk ge
maakt had. Reeds is de instructie dezer zaak begonnen en
de schuld des beklaagden moet overtuigend bewezen geacht
worden.
De kamcrfuctien houden zich in hunne bjjeenkometcn
Steeds mot de constitutioneelequeastien bezigen reeds is mede
gedeeld, dat het linker-centrum plannen onderzoekt, inrepu-
hlibeinschon geest ontworpen. Hel zul echter mot deze niet
voor den dag komen v<5dr de maand April, terwjjl wat de
,'j®°hterzjjde betreft, men aan dozeeen ontworp-orgunisatie
toeken J en door den graal van Parys, aan wiens ooi deel men
hel onderworpen heeft, zjjn goedgekeurd.
Onder al de middelen' welke worden aangewend om
i'rankrijk van de Duitsohers te bevryden, behoort ook het
lieven van tooneolvoorsloUifigen, concerten, ja zelfs publieke
bals ten einde de opbrengsten aan hot doet dienstbaar te
maken. t -
Een dier benefice-voorstelljiigon verdient om haar bijzon
derheid een opzuttelyKe^afzomlórlyke vermelding. Hen
dame uit Weonen, mevr, Ida Biüning namelijk, zal drie
„séances littdruires el musicales" houden, waarin zij echt
Duitsche „Lieder" van de voornaamste auteurs, Güihe,
Schillei, Uhland, BUrger, RUekert en Heine, zal bcspicken
en met accompagnement van piano, zingen.
'°£8?hrjjf[, bestemd otn tot overgang te dienen tot horstel dor
.""v,,m°narchie. Bereids zou dit ontwerpdoor85leden zjjoonder-
SGHIEUAM, 16 Februari 1 87 2,
Aanstaanden Zondag, 18 dezer, zal do eerste godsdienst
oefening in de nieuwe kerk der Christelijk Gereformeerde
gemeente alhier, des vooroaiddugs ten 9 ure, plants bobber,
welke godsdienstoefening zal gelcd worden door den heer
A, Brummelkamp, leciaar aan do Theologische Bchool te
IC it m en.
Naar wjj vernemen, zjjn vomcbillende autoriteiten uit-
gonoodigd deze plechtigheid bij te wonen,
Heden in den middag ontstond er een begin vim brand
in een pakhuis, waai m hout geborgen wordt, van de hceren
Wouterlood en Berkeluar, aan de Ooiovaarssiecg alhier; of
schoon de brandweer spoedig aanwezig was hebben de
spuiten geen water behoeven te geven, daar men den brand
wcidia door eigen hulp meester was.
Generaal majoor Engelvaart is door Z. M. den Koning
benoemd tot gouverneur der millitaire akadetnio te Breda,
terwyl bij hetzelfde besluit do mujoor van der Star, onder
dankbetuiging voor de in dezo betrekking bewezen diensten,
daaivnn ontheven is.
Z. M, heeft benoemd tol rentmeester van hot Kroon
domein rentumbt Noordwyk-Leiden, den hoer J. C. F. baron
van Heerdt, rentmeester van bet rentumbt Schiedam, die
deze betrekkin»» met zjjne tegenwoordige zal verecnigon, en
zulks met ingang van L Maart 1872.
De Minister van Oorlog zoovee! mogeljjk wonsohende
tegemoet te komen, aun de bezwaren die uit eono to letter
lijke opvolging van do reglementaire bepalingen kunnen
voortvloeien en van oordeel zjjndo, dat by liet ter kerko gu&n
dor militairen wel orde moet beerachen, maar dat daarbjj
zelfs de schjjn van dwang moet worden vermeden heeft
bjj aanschrijving aan de militaire autoriteiten van den 19
dezer als zjjn verlangen doen kennen, dat de bopalingon om
trent bot kerkgaan in dien zin behooren te worden opgevat,
dat aan de militairen,die zulksbepaald en ernstig verlungen,
de gelegenheid moet worden gegeven op de erkende Zon- en
feestdagen die kerken te bezoeken, waaraan zjj do voorkeur
geven.
Zoodra een eenigszins gioot aantal militairen eene andere
kerk wensekt to bezoeken, dun door don plaatselijken of
garnizoenskommnndanrt voor dc godsdienstoefening hunner
gezindte is aangewezen, zal het voor hel bewaren eener goede
orde wenscbelyk wezen, dat zulks onder behoorlyk geleide
en toezicht geschiedt.
De militairen die geen kerk wenschon te bezoeken, moeten
daarvan op hun verzoek worden vrijgesteld en gcduiendo
don tyd dat de morgengodsdienstoefemngen gewoonlijk ge
houden worden, niet als geeonsigneerden worden behandeld.
De Minister wenscht, dat in het vorenstaand" slechts oen
algemeene uanwjjzing worde gezien, waarvan hij de verdere
toepassing gerust aan den tact der betrokken militaire auto
riteiten meent te kunnen overlaten,
Uit goede bron vernemen wjj, dat door de KK. Prui
sische regeering aan da Noord-Brabanisch Duitsche Spoor-
wegmaatsehappjj de verloende definitieve concessie, voor
het Duitsehe gedeelte van de Ijjn Boxtel-Wezel, thnnsis
uitgereikt,
In de zitting der Rechtbank te Rotterdam stond gis
teren morgen terecht een der «oëmplooyeorden van de Iloi-
landseho IJzeren Spoorweg-Maatschappij, beschuldigd op
6 October des vorigon janrs geen genoegzame surveillance te
hebben gehad bij liet laden van een der goederen wagens,
die meer gewicht inhield dan geoorloofd was.
Uit het getuigenverhoor blcok echter, d..t niet hem dit
feit ten laste moest worden gelegd, daar hij, wel is waar
op bovengenoemdcn datum, gedurende do afwezigheid van
den- ludingmeester, diens functie lind waargenomen, maar
op het oogenblik van de lading zich juist van die functie
had gedechargeerd en dus een ander de aansprakelijke per
soon was, om welke reden het O. M. vorderde dat bescb. zou
wordon vrijgesproken van bet bem ten laste gelegde feil.
Een der wissohvaebters van dezelfde maatschappij, in de
vorigo maand hezig zijnde met het overbrengen van waggons
van liet eene spooi op het 'nnderc, had dnartoe don wiss. 1
overgehaald en vergoten door de vele werkzaamheden, die
hy op dat oogenblik bad, dien terug to halen, liet gevolg
daarvan was, dat een trein, die omstreeks 3 uur passeerde, in
ADVEBTBNTIEN
Prijs: van 1 tot 10 gewone regeln f 1.00 iedere regel meer f O.10»
Voor den w erkenden itand en voor weldadigheid, de helft van den prijs.
botsing kwam met oen der aldaar ongeladen waggons, waar
door dezo verbrijzeld en de locomotief door dit ongeval
ongeschikt werd tot voortzetting der reis, zoodat daarvoor
een andere in de plaats moest worden gesteld.
Onder dc verzuchtende omstandigheden, dat bescb. een
zeer geschikt werltman is, oischle de Officier van Justitie
voor beseb. een gevangenisstraf vun 15 dagen, te ondergaan
in eenzame opsluiting. j
In beide znken Dinsdag n, s. uitspraak,
Hendrik Johannes Snoey, die jl. Donderdag voor het
Provinciaal Gerechtshof in Zuidhollnnd terechtstond, be
schuldigd van moord, gepleegd op zjjne huisvrouw, Marga-
letha Maria vun Wjjngaardon te Rotterdam,is by arrest van
heden daaiuan schuldig verklaard en tot 15 jaren tuchthuis
straf veroordeeld. Het Hof achtte de verzwarende omstan
digheid van voorboduclilcn rade ten deze, niet overtuigend
bewezen en sprak Snoejj daarvan vrij.
WoetiBdug heeft de Utrechische commissie voor de op
lichting van een nsyl voor oude en gebrekkige zeelieden, met
do Brielsehe hooldcommibsio aldaar een samenkomst gehou
den, om beide plannen in overeenstemming te brengen en
heeft dit, naar wy vernemen, tot het verbijjdend resultaat
geleid, dat men besloten is tot volkomen samenwerking in
dozo Wij mogon hierbij voegen, "zegt bot ütr. Dagbl, dat
Z, M. onze geëerbiedigde Koning aan beide commission den
wensch heeft doen te kennen geven, dut er samenwerking
lot stand zoa komen en dat das ook weder hier de vorsteljjke
invloed zich in gelukkigen zin heeft doen gevoelen, en de
eendracht in doze nationale zaak heeft hersteld.
Men heeft de gegronde hoop, dat Z. M. de Koning voor
de eersto steenlegging van 't asyl op 1 April den Briel met
een bezoek zal vereerenmet die plechtigheid zal dan waar*
scbijnlyk de zaak van de door de Briellenaars zoozeer ge-
wenschte nympk kunnen vereenigd worden.
Wat het usyl betreft, men kan natuurlijk nog niet in bijzon
derheden treden omtrent dc plannon, maar men mag het voor
zeker houden, dat hot woord vun mevr Storm van der Chjjs,
dat bjj deze zaak ook de vrouw van Janmaat niet moge wor
den voorbijgezien, door de commissie wordt iri gedachten
gehoudeif Moge een onder woord dier geachte atrjjdsler
voor ui wat goed is, by de Nederlandsche natie ingang vin
den, en daardoor 't bewjjs worden geleverd, dat, nadat voor
de vreemde strijders in den jongsten bloedigen kamp zeker
een millioen gulden is ten beste gegeven, door Nederland,
waar het dc stichting van een monument betreft, ter herden
king eener in hare gevolgen zoo beiangryke gebeurtenis als
de inneming van den Briel, waar het de vestiging betreft
van oen nsyl voor Janmaat en zjjn vrouw, het volk ook voor
deze echt nationale zaak werkelyk iets over heeft.
Wat de Utrechische commissie betreft, we herbalen het,
nimmer heeft zjj gedacht aan eenige oppositie, Zjj heeft
slechts toen van wege de hoofdcommissie voor een nymph
en voor een feestviering geld werd gevraagd, terwjjl de
quaestie van een waardiger monument door haar op den
ncbtergiond werd geplaatst den moed gehad met een
grootscher plan op te treden, en toen zjj daarmede eSDmaal
was opgetreden, kon zjj dat denkbeeld niet meer prjjs geven,
te minder, toen dit dadelijk do instemming van Z. M. den
Koning mocht verwerven.
Do Utrcchtschesub.commissie van deBrielsche commissie
beeft terecht begrepen dat het denkbeeld van de Utrechtscbe
commissie met warmte moest worden opgevat, en beeft dan
ook in hare circulaire vermeld, niet alleen dat zjj voor het
nsyl inschrijvingen wenschte te ontvangen, maar zjj voegt er
bij, dat wat van 't voor 't nationaal gadenkteeken ingeschre
vene overschiet, ook voor het asyl zal bestemd worden.
Aan de Commissie tot regeling der feestviering op 6
April u.s., den dag waarop VlissiDgen de Spaanache zyde
verliet, is door den Gemeenteraad een krediet toegestaan van
f 700, zynde plus minus het alterum tantum van 't geen door
de ingezetenen voor dit doel werd ingeschreven. Of er onder
deze omstandigheden met ruim ƒ4300 van eene waar
dijs viering van dien voor Vltssingen zoo gedenkwaardigen
dag sprake zal kunnen zjjn, moet de tjjd leeren. Zeker is bet
dat de feestcommissie een uiterst moeilyke taak zal te ver
vullen hebben.
Meer sympathie van de zijde der ingezetenen zal denke
lijk een andere foestviering vinden, die mede als spoedig op
handen kan worden beschouwd, 't Schijnt toch zoo goed als
zeker, dat de treinen van den Stnats-Spoorweg nog in den
loop der maand Maart tot Vlissingen, het eindpunt, zullen
doorrijden. Daartoe wordt thans met allen spoed op het sta-
tionsterrein een soort van hulpstatibn in gereedheid gebracht.
Jammer intusschcn dat men dit eerst zoo laat heeft bedacht,
duur inmiddels de feestelijke opening van deljjn GoesMid
delburg op 29 Februari a. s. is vustgesleld. Een gelyktjjdige
opening ware toch een ongelyk veel beugeljjker feit geweest
dan de openstelling van nu een stuk en dan weer een brok.
De inwyding der nieuwe havenwerken zal toch in elk goval
Inter pltfats moeten hebben.
De Arnh, Ct. ontvangt de volgende opmerking
De Staatscourant tan Vrjjdag 9 Fobr.jl. bevatte de o(B-
oieele mededeeling, dat by Zjjner Mojosteits besluit van den
7 Febr, 1872 no. 18, aan mr. J. H. L. Haffmans eervol ont
slag is verleend als kantonrechter te Venlo, en dat is be-
tfj.
S-
