iim
Maandag SU April.
A». 1873.
3117.
BDITESLAMDSCHE BERICHTEB.
«i
BIW»E»IU»OSCHE BERICHTE».
Abpnncmentsprijs, per Due Mainden 1 85.
Franco per Post, door hel geheele Kijk50.
Blijkens te Londen ontvangen telegram uit Madrid
heeft Woënsdag jl. in die stad een groote agitatie ge-
heerscht. De permanente commissie was bijeengekomen
en beraadslaagde over den toestand des lands. De regoering
veiklaarde het onnoodig, om de nationale vergadering
weder bijeen te roepen. Na een langdurige discussie is
daarop Donderdag morgen een decreetafgekondigd, waarbij
voornoemde commissie wordt ^ontbonden, en de nieuwe
verkiezingen voor de Cortes op den 10 Mei en de bijeen
komst van dat lichaam op den 1 Juni a. s. worden bepaald.
Er heeft een aanslag op het leven van Contrei as plaats
gehad, die het echter gelukkig ontkomen is. Vele anderen
zijn gewond. De vrijwilligers en republikeinen zijn'het
paleis van de Cortes binnengedrongen en hebben de afge
vaardigden genoodzaakt om zich te vei bergen. Donderdag
was het in de stad rustiger.
Sedert eenige maauden heeft zich in Europa opge
houden de heer James B. Miles uit Boston, secretaris van
de vrede vei eeniging in Amerika, met de bepaalde opdiacht
zijner landgenooten, om in Europa propaganda te maken
voor het denkbeeld van de codificatie van.het volkenrecht,
geheel op moderne beginselen geschoeid. Hif heeft zich
daartoe o. a. in betrekking gesteld met de voornaamste ge
leerden en staatslieden, die hunne volle ondersteuning en
adhaesie aan het grootsche denkbeeld hebben geschonken.
Op de ondubbelzinnigste wijze hebben allen hun over
tuiging blootgesteld, dat zij thans het tijdstip gekomen
achten, waarop het volkenrecht door dy uitstekende som-
miteiten behoort te worden gecodifieerd in de richting van
een volkomen vredelievende oplossing van alle geschillen
tusschen de volken. Hetgeen de heer Miles wil is vol
strekt niet nieuwhet is de logische ontwikkeling dèr ge
dachten; welke sedert meer dan een halve eeuw bij de ver
schillende volken zijn .gerezen en welke tot het ontstaan
van onderscheiden vredevereenigingen hebben geleid. Het
tot stand komen van het Geneefsche scheidsgerecht in zake
het Alabama-geschil, en dat met zulk een schittei enden
uitslag ,werd bekroond, is niets anders dan een vrucht van
die gedachten.
De heer Miles heeft reeds deze voldoening van zijn zen
ding mogen smaken, dat in verschillende landen, en het
allereerst in het nog onlangs door den oorlog geteisterde
Frankrijk, door vereenigingen van geleerden en publicisten
petitien worden opgesteld, gericht aan de leden van het
Geneefsche scheidsgerecht, waarbij zij dringend worden
uitgenoödig'd tot de vernieuwing en codificatie van het
volkenrecht het initiatief te nemen, en de roemvolle taak,
die zij door de oplossing van het Alabama-geschil hebben
aangevangen, op nog luisteirijker wyze door het voorbe
reiden van een nieuw en met de eischen der hedendaagsche
Beschaving overeenstemmend volkenrecht, te voltooien.
Men heeft allet reden om te vernachten,„dat de leden,van
hefGepeefeché scheidsgerecht geneigd zullen worden be
vonden dit initiatief te nemen% En dit doel zal des te eerder
worden bereikt* naar gelang zich in al de beschaafde staten
hetzelfde streven openbaart.
In Posen hadden een tachtigjarige vader en zoon zich
jaren lang ten koste der arme boeren verrijkt; voor eenigen
tijd geraakten zij, van den grooten weg afhoudende om een
kleinigheid uit te zuinigen, met paard en wagen in een
moeras. In een oogwenk waren zij tot aan de borst in het
vuile !water> gezoükén? en de bodem zonk nog steeds onder
hen weg. Op hun géschreeuw kwamen eenige arbeiders
met stdkken,toeloopenzij zagen wie de hulpbehoevenden
waren, en dienden hun een Tantalus-straf toe; zij staken
den ongelukkigen stokken toe, en trokken ze op het oogen
ic dat, zij er naar grepen,terug. Honderdduizend'thaler
kootC déi.oudè dari ieder die Hem rédden zou, maar de on-
menschelijke wraakgierigen lieten hen onder luid gejuich
verdrinken)
fGustav Freytag teekent in Sollund Haken rnet be
wonderenswaardige juistheid de noodzakelijkheid der
hooge aristocratie, om zich met geldspeculatiéu in te laten,
wanneer, zij in pracht en glans met den opkomenden
handèl( concurreeren wil, wanneer zij een positie wil in
nemen, die zij meent, dat aan haar bevoorrechten cn.be-
vooroordeelden stand toekomt. Als dilettante op onder-
nemiugsgébied ech ter wordt zij het slachtofferkan ^geslepen
avonturiers, én vervalt zy onwetend van kwaad tot erger,
om eindelijk, financieel en moreel geruïneerd, den wissen
ondergang te gemoet te gaan. Deze karakteristiek duidt
htts, op toestanden, die in onze dagen meer dan ooit voor-
ijróett; deze voorstelling rijst bij ieder in het geheugeu,
jWamieer'hij dé handelingen der zich compromitteeFende.
fautocratie wil,begrypen. - i V
ferr; Vrijdag is te München de bekendehoogleeraar
woig gestorven. k
Ipustus vonLiebig was den 12 Mei,1803 te Darmstadt uit
burgerouders geboien. Als apothekersleerling te Heppen-^
Vsriba kreeg J^ijs,een byzonderen lust in. de chemie, en een
ilrifesteuning' van den groothertog stelde hem in staakte
gén te studeeren. In 1821 vertrok hy naar Parijs,'
(Brieven Franco.)
Prijs: van ,1 lol 10 gewone regels ft 00; iedere regf! mee; fO.tO,
Voor den werkenden siand en voor weldadigheid, delielfl vin den pryi.
waar hij zijn onderzoekingen over het knalzilver bekend
maakte. Op aanbeveling van Humboldt werd hij in 1824
professorin Giessen, waar hij het academische laboratorium
het eerste in Duitschland, tot een middelpunt der chemie
maakte. Hijzelf verwieifzich ieder jaar op het gebied dei
organische chemie en hare aanwending op physiologie, ge
neeskunde, voedselleeilandbouw enz nieuwe verdiensten.
De groothei tog maakte hem tot baron. In 1852 werd hij
professor te Munchen. Het volgens zijn voorschrift be-
ieide vlecsch-extract heeft zijn naam populair gemaakt.
Een jeugdige landbouw-opzichter dong naar de hand
van de dochter van een grondeigenaar in bet Raaber-
komitaat; de vader wilde echter van zijn aanzoeken niets
weten. De jongelieden hadden elkander echter reeds langen
tijd lief en gaven de hoop niet op, eens door het huwelijk
vereenigd te worden. Op zekeren, dag hoorde de jonge man
dat de geestelijke der plaats bij den vader het middagmaal
gebruikte en ook andere gasten zich ten zijnent bevonden.
Vastberaden ging nu de verliefde jongman naar het huis
zijner Dulcinea, hij vatte haie hand, plaatste zich met haar
voor den priester en verklaarde dat het zijn bepaald voor
nemen was haar te huwen; een vei klaring in gelijken geest
werd door het meisje afgelegd. De priester zeide daarop
dat, volgens de voorschriften der Kerk, het huwelijk wet
tig gesloten was en de beide jongelieden voortaan onder
geen omstandigheden konden gescheiden worden. De vader
hield de historie aanvankelijk voor kortswijl; toen hij zich
echter overtuigd had dat het feit werkelijk geschied was,
wendde hij zich tot het consistorie om een scheiding te ver
krijgen Daar echter werd hem te kennen gegeven, dat het
huwelijk tusschen de" beide jongelieden volkomen rechts
geldig was.
Een merkwaardige ontploffing, die maar al te zeer
de ontzettende kracht van den waterdamp bewijst, had in
Jan. 11. te Pittsburg (Amerika) plaats. In een fabriek daar
ter stede" zou men een kioes, die verscheidene tonnen
metaal in gesmolten toestand bevatte, met een kraan van
het vuur lichten, toen het ongeluk wilde, dat de haak van
dgn ketting brak en de gloeiende massa in een put terecht
kwam, waarin een paar voet water stond. Onmiddellijk
volgde een hevige ontploffing: het dak vloog van het
gebouw, de muren kraakten en de vensters van de aan
grenzende gebouwen werden voibrijzeld. In eenoogen-
blik werd er dus voor meer dan 10,000 dollars schade aan
gericht. Gelukkig had men bij dit ongeval geen menschen-
levens te betreuren.
SCHIEDAM, 26 April 1873.
Bij het overgangs-examen aan de Burgeravondschool
zijn bevorderd
-van de 1ste tot de 2de klasse: F. Verboom, A. de
Goederen, J. H. Scheuerman, H. Bras, C. v. d. Vlies, E. "W.
C. Dulfer, F. J. E. Kramers, P. v d. Most, A. Heinsbroek,
C. den Ouden, N. Kiela, C. v. d. Meeren, J. de Pater Jz.
M. V. W. vanBijleveld, H. E. Webersen M. Wouterlood;
van de 2do tot de 3de klasse: C. Hosman, L. P. A.
Kramers, A. Noordyk, C. A. M. Koper, C. L. van Balen en
H. v. d. Beek; eu van de 3de tot de 4de klasseM. L. de
Lange.
Bij die gelegenheid werden van wege de afdeeling
Schiedam van het Nederlandsch Schoolverbond aan vijf
leerlingen, die daarvoor het meest in aanmerking kwamen,
geschenken, voor getrouw schoolbezoek als anderszins,
uitgereikt
Aan het examen voor de acte van hoofdonderwijzer,
heden te 's Hage gehouden, hebben met gunstig gevolg
deelgenomen onze stadgenooten, de heeren W, van Rosse
en N. P. J. Woensdregt.
^De commissai is des Konings in de prov. Zuidholland
heeft bepaald, dat de,eindexamens der H. B. scholen voor
die provincie dit jaar zullen gehouden worden te Leiden, en
benoemd tot lid eu voorzitter dr. D. de Loos, directeur der
H. B. school te Leiden, en tot leden de heerenG. A. Breu-
leux, leeraar aan de H. B. school te Leiden, J. D. van der
Waals en dr. J. ten Brink, leeraren H. B. school te 'sHage
J. Menalda van Schouwenburg en J. H. Slater, leeraren
H. B. school te Rotterdamdr, A. van Oven en M. L. Keidel,
leeraren H. B. school te Dordrecht; M. J. A. Masthoff,
leeraar H. B. school te Delft; dr. ,P. A..Bozpn, leeraar^H. B.
school te Schiedam'en mr^feFortuynBroogleever, leeraar
i 'yks-H. B. school tóKlouda. J
Hoe wenschehjk liët is, dat de voordracht van den
ministei van binneniandsche zaken aan de Tweede Kamer,
tot' \oortzetting van den maatregel van afmaking ^v an
wegens ,de longziekte verdachte rundereii, worde aange-_;
nomen, moge blijken uit den tegenwoordigenr stand dier
zièkté in Friesland." Uit den tijd, toen nog alleen de aange-
tasteurunderen werden afgemaakt, zijn'uog slechts 14 ver
dachte beslagen óver, die alle als bijna doorgeziekt kunnen
Worden beschouwd en waarvan er alzoo van week tot week
worden gezond verklaard, Ujt den 'tijd tóen ook de ver
dachte runderen afgemaakt^wérden, zyn 4 beslagen slechts
gedeeltelyk afgemaakt.
ómdat1 ér rédenen bestonden te
veronderstellen, dat daarmede de ziekte öndfer'diebéslagen
zou zijn gostuit. Na 8 April jl., toen de üfmatóhg|ïlei"ver-
dachte runderen wegens uitputting derbeschikbarèfondsen
werd gestaakt, zyn nog 5 nieuwe beslagen aaugethst.' Op
dezen zijn dus, alles saamgenomen, 23 verdachte beslagen
in de provin'cie aanwezig/ waarvan alleen de 5': laatstge
noemden als gevaarlijk i voor den veestapel zijd 'te be
schouwen. Na 11 April is geen enkel beslag meet'aangetast'.
De zaak staat dus gunstigdat men nu maar niet halvér-
wege ophoude. A I II -
Omtient de aanleiding «tot de expeditie naar'Atsjin
Wordt aan de Arnh. Ot. een mededeeling gédaira, die haar
zou rechtvaardigen, ook watden tijd betreft waaróp zij ié
aangevangen. De bultan van Atsjin zou voornernens'zijii
geweest zich onder Amerikaansch protectoraat te stéllen
en de Amerikaansche vlag te hijschen. In dat geval Zou
Nederland niet tegenover liet Sumatrasche rijk staan, ié'aar
in diplomatieke verwikkelingen geraken met de Veraenigde
Staten, en wat daarvan het einde zou wezen, ware moeP
lijk te voorzien. Door dit te voorkomen en Atsjin den oorlóg
te verklaren is de toestand zuiver, want thans kan Amerika/
gesteld dat het daai toe vroeger al genegen mocht zijn, zich
niet in de zaak mengen. m n* c
Velen zullenzich dezer dagen de vraag 'gestéld
hebben, welke maatregelen de regeering zal nemen oni zóo
spoedig mogelyk een krachtige 'expeditie naar Indië' te
doen vertrekken. Tot nu toe heeft de regeering niets van
hare plannen medegedeeld. Dit is te meer bevreemdend,'
omdat een der meest nuttige maatregelen,'diegeriomen'
kan worden, thans nog mogelijk is, 'maar na weinige dagen
niet meer mogelijk zou zijn. In art 182 van de'grondwet
wordt bepaald, dat de miliciens na vijfjarigen diensttijd itf
tijd van vrede worden ontslagen. »Is de Slaat in oorlog of
iu andere buitengewone omstandigheden, dan kan een wet/1
jaarl'y ks te vernieuwen, hen tot langeren dienst verplichten»*
Indien dus het ministerie dezer dagen éen wet voorstelt,-
waarbij bepaald wordt, dat de miliciens van onze oudste'
lichting met 1 Mei niet ontslagen worden, dan künn'én voor
het leger hier te lande '10,000 flinke soldaten behouden
worden, welke het leger anders op dien datum zou'ver
liezen. Alleen wanneer zulk een wet nog voor 4 Mei be
handeld en aangenomen wordt, kan men, zoo niet met een'
ïcoeur léger'/, dan toch zonder al te drukkende zorgen, een
groot deel van ons leger naar Indië zien vertrekken. 'Wei-
wordt door dezen maatregel niet voorzien in het groot ge-"
brek aan kader, dat zich dadelijk zal doen gevoelen als vele
onderofficieren naar Indié gaan. Doch'men krijgt ten
minste de beschikking over. vele geoéfende soldaten/ waar--'
van zeker niet weinigen, na eenige instructie, in de plaats
van afwezige onderofficieren kunnen optreden. 'i
Waarom heeft de regeering niet reeds Dinsdag zulk een
wet voorgesteld? Gelooft zij dat de omstandigheden, waard
in ons land verkeert, nog niet »buitengewoon" genoeg zijn,
om art 182 van de grondwet te kunnen toepassen? Of ziet'
zij eenig ander middel om het leger in Indië te versterkear-
zonder het leger hier te lande te verzwakken? Zoo ooitJ
dan is er nnpericuïum in mora. (Amhl Otd
Uit het vroeger vermelde zes en drietal predikantén,
is bij de Hervormde gemeente alhier beroepen de heer-
S. Kalma, te Cubaard c. a.
De gemeenteraad van 'sGravenhage heeft zich, op"
verschillende gronden, grootendeels in het belang van het'
Bosch, de tramway- en gondel-dienstenen derijtuigver-»
huurders, niet kunnen vereenigen met de spoorwegplannen 1
den HaagScheveningen. Met 31 tegen 4 steramen werd
aangenomen een voorstel van den heer de Jonge, strek-d
kende om te verklaren dat de bewuste lijn, zooals die ont--!
worpen is, niet is in het belang van de gemeente. 'X
Aan de Zeidsche Ct. wordt geschreven:
Ondanks de verwachting van een voorbeeldelooze lente/
die ontstaan was ten rgevolge-slechts van een zachten
winter, is zy gelijk te stellen met die van andere jaren en-'
doet zy zich onder dezelfde omstandigheden kennen^De''-
strakke zonneschijn van voor eenige dagen koesterde,'en^j
het houtgewas kwam in het gebladerte. Het was warm, fen a
niettemin blies de wind uit het Noord-oosten, gelijk hjj tót
hedeu steeds üitdenzelfden hoek,blijft waaien.! Detherrtio-"1
meter wees toen een temperatuur aan van gemiddeld 65 gr.';
thans teekent hij .40: gr., als/in FobruaHr! Over het al-
gemeen vordert dan-ook-de groei zeer traag.—Het-echte
malsche weer uit het Zuidenmetregen,- dat "eigenlijke
vruchtbaarheid aanbrengt, ontbreekt Er is een, dofheid£n
schrille koude in de natujir, die rich vooral .op de pas ge-
póote en geplante gewassen, ;0p,het ontloken groen doetf,
gelden. Van de steenvruchten hébben de pefz\ken, prpiipen
en abrikozen, die goed gebloeid hébben, vrucht gezet Nu
ziju de pereboomen in bloei, en we'haast volgen de appel-
Sboomen. Doch zoo nachtvorsten als dié.vau den afgéloopen
'nacht zich herhalen, dan zal de oogst der thaDS belovende
jvruchtboomen schraal zijn. "Er zijn tocli verscheiderfaard-1
appelen afgevroren, en de luchtgesteldheid teeként isög
geen gematigd weer. Het rundvee'was voéi' Pasclién in
ide weiden, die groen waren en gras,hadden; thans zun zii
■groenj maar het gras is op!"
Ili
H
Het heeft voortdurend de aandacht getrÓk^i^dat ^y1
,14. "W'U'u' ui wtt'O* -fd 4 }Ki""
1
CO 11
f
A. B ONNBMBNT:
ADVBBIllHlIBil'i
I 1
-V. s
r v 1 1 u".
i
