1». 1873.
Maandag 15 September.
M 3211.
BliiSILAiDSCÜE BERICHTEN.
STEDELIJK NIEUWS.
BOlTEHLAMDSOHE BERICHTEN.
h>
COURANT.
ABONNEMENT:
Abonnementsprijs, per Drie Maanden
Franco per Port, iloor liet gehccle tlijk
SHKlcaaZKC
f 1.85
(Brieven Franco.)
De overtuiging wint veld bij de meer bezadigde voor
standers van het herstel van den tioon der Bourbons, en
niet het minst bij de ministers, dat dit denkbeeld, vooreerst
althans moet opgegeven worden en zij beginnen reeds naar
bondgenooten om te zien, door wier hulp zij zich zouden
kunnen staande houden, zonder daarom juist de legitimis-
tische partij voor het hoofd te stootenwant ook deze die
hen in den zadel hoeft geholpen, kunnen zij niet ontberen.
De positie wordt moeilijk. Voor versterking moeten zij
natuurlijk het oog wenden naar het linker-centrum en
trachten met behulp van dit een verlenging van het status
quo te verkrijgen, met den maarschalk Mac-Mahon aan het
hoofd. Het valt niet te betwijfelen of die mannen, die vroe
ger wel overhelden tot de constitutioneele monarchie, maar
later de onmogelijkheid inziende om die te herstellen, tot
de denkbeelden van den heer Thiers zijn overgegaan om
een conservatieve republiek te vestigen, zich hiertoe zullen
laten vinden. Het wordt moeilijk, daar nu ook het laatste
vierendeel van het vijfde miljard, de laatste termijn van de
ooi logsschatting, wordt betaald en nog deze maand do ves
ting Verdun zal verlaten worden, wanneer weder het gc-
hecle grondgebied van Frankrijk zal onti uimd zijn. liet is
altijd begrepen geweest, dat ook dan het tijdstip daar zou
zijn, om tot de grondwettelijke regeling over te gaan enaau
Franki ijk een meer vaste Regeei ing te geven.
Wil de tegenwoordige Nationale Vergadering zich de
macht toeèigenen om dit te doen, dan zal zij in de eerste
plaats hebben over te gaan tot de behandeling van de aan
hangige constitutioneele wetten Dit zal dan wel het uiterste
ziju wat van het linker-centrum te verkrijgen is, maar een
eenvoudige verlenging van den voorloopigen toestand, zal
daar voorzeker groot bezwaar ontmoeten. Reeds is gemeld,
dat ook de zuivere legitimisten dien voorloopigen toestand
niet willen, maar door dik en dun willen gaan om hun slag
nog te slaan. liet is een wanhopige taak om die dolkoppen
in bedwang te houden en aan het verstand te brengen dat
hun ijver niet baten kan; maar de heeren de Broglieen ziju
collega's hebben het zichzelven te wijten. Zij hebben de
driften aan den gang gemaakt en dat is minder moeilijk dan
om ze weder lot bedaren te brengen. Zij trokken in dit op
zicht een lijn met de kerkelijke drijvers en deze zullen het
eenmaal aangevangen werk niet licht laten varen. liet ziet
er treurig uit met de verzoening der Bourbons, de natie is
met dit denkbeeld in het geheel niet verzoend, vooral niet
melde proeve van uitvoering. Ineenconstitutioneelen Staat
zou een ministerie ouder deze omstandigheden terugheden
en plaats maken voor een ander, dat zich niet zoo sterk had
ingelaten met een zaak, die nu als mislukt te beschouwen is.
Men spreekt er reeds van dat cr pogingen zouden worden
aangewend, om het ministerie wat te versterken, zooals
men datnoemt, door daarin eeuige kalmeerende beslanddee-
len op te nemen. Wij houden dit echter voor niet veel meer
dan geruchten, waut zoolang de hei tog de Broglie niet af
treedt, zou men daarin weinig geruststellends zien en deze
is daartoe weinig gestemd.
Het is opmei kelijk, dat onder alle deze omstandigheden
zoo weinig van den president Mac-Mahon gesproken wordt.
Deze houdt zich ais een constitutioneel vorst en laat zijn
ministers voor de taak opkomen. Dit is ook, dunkt ons,
een meer zuiver begrip der regeeringstaak, dan date» de
president en de ministers telkens op den voorgrond treden.
Uit Madrid verneemt men, dat aldaar weder een
crisis aaustaaude, zoo niet uitgebroken is. De aanleiding
daartoe zou ziju de aanneming dor militaire verordeningen
met al hun uiterste gestrengheid, terwijl de president
Salmeron zicli met de doodstraf bezwaard acht cu dan
liever zou terug treden. Men beweert, dat de heer Caslelar
in zijn plaats zou optreden.
Zonder iets te willen afdoen aan het karakter van den
heer Castelar, is het toch betreurenswaardig, dat op dit
oogenblik de heer Salmeron zou aftreden, daar hij voor het
eerst weder eeuig regeoringsbegrip heeft ingevoerd en een
begin van orde heelt gebi acht, waar niets dan de uiterste
verwarring hcerschte. Zulke mannen zijn in de partij, die
thans in Spanje den boventoon hoeft, zeldzaam en daarom
ziel men ze met leedwezen verti ekkeu. Of zou hij ook
wellicht do toekomst donker beginnen in te zien en aan de
zegepraal der orde wanhopen. Dit zou niet minder be
droevend zijn. Want lusschen de Carlisteu en de insur-
genten is geen aangename keus.
De Qaceta van Madrid behelst liet ontslag van den ge
neraal Hidalgo, dvM kapitein-geueraal van Madrid, en zijue
vervanging door den heer Legunero. Het is jammer, dat
men dit niet veel vroeger bedacht heeft, want zijn be
noeming was de aanleidende oorzaak van de ontleding des
legers, en vervolgens van de definitieve terugtreding van
Amadeus.
S C H 1E D A M6 September 1873.
De gewone jaarlijkscke vergadering der leden van
Ondërvyyzersvepeeniging in bet 6de district vaii Zuid-
4
-i -J
holland weid heduu, G Sept., onder het voorzittuischap
van den schoolopziener, dr. 0. J. Vaillaut, gehouden in een
der lokalen van het hotel »de Maas" te Rotterdam. Slechts
weinigen ontbiaken van de 113 leden, die de Vereeniging
thans lelt.
Na den afloop van de onvermijdelijke administratieve
werkzaamheden, werd door het hoofdbestuur uitgebracht
een rappoit, getrokken uit de rapporten der afdceling,
dienende lot beantwooi'diug dor uaag: De wet van '57
hoeft den hulpnadonvijzersstand in het leven geroepen,
waarvan een groot gedeelte, wegens de vei houding van
hot getal der hoofd- tot dat der hu'pondorwijzeis nooit of
slechts op gevorderden leeftijd lot den hoofdonderwijzers-
stand zal kunnen overgaan; is het dan ook niet billijk, de
hulponderwijzeis zoodanig te beloonen, dat ze zich als
leden van een stand in de maatschappij behoorlijk kunnen
bewegen?
Na eenige uit dit stuk voortvloeiende besprekingen
werden nog mondeling behandeld deviaagpunten: hebben
we goede kindervel sjes voor de lagere school of is er een
nieuwe »van Alphen" uoodig?
Wat mag dc reden zijn, dat zoo weinig onderwijzers in
dit district leden van hel oudenvijzeisgonootschap zijn, en
wordthetgeentijd, iu dien toestand vcianderingte brengen?
Zoo gij bij uw taalonderwijs in de lagere school van ecu
gedrukte handleiding gebruik maakt, welke is dan de best
bevondene?
Welke is de beste inrichting van het schoolbord?
Het eerste dezer vier vi aagpunlen werd door de afdceling
Rhoou, de drie laatste door de afdceling Schiedam ingeleid.
Tot do werkzaamheden dezer bijeenkomst behoorden
nog do beoordoeling en bekroning van antwoorden op door
de Vereeniging uitgeschreven prijsvragen. Van die van
"1872 werd bekroond het stuk, voorzien vau het motto:
Schrift van zotten is voor de motten," schrijver de heer
A. Verboon, hulponderwijzer te Schiedam, en werd loffelijk
vermeld het stuk, gemerkt: ïPZks ultra" waarvan de
schrijver zijn naam niet heeft geopenbaard.
Van die van dit jaar werd bekroond liet stuk met het
motto'oDe school heeft dc toekomst van tien Staat in hare
hand," schrijver de heer A. Verboon.
Loffelijk vermeld werd de kaart, voorzien van de spreuk:
vJIoop geeft moed" teekenaar J. lloogerwerf, kvveekeling
te Vlaardingen, en werd bekroond het schoonschrift met
hel motto: yiJloop doet werken," vervaardiger J. Groene-
weg, kweekeliug te Charlois.
Met een Hink woord van opwekking ter verdere ij verige
behartiging vau het vadcrhmdsche schoolwezen, welks be
langen door de onderwijzers in het 6de disti iet totuutoe
zoo warm zijn voorgestaan, sluit de Voorzitter deze achtste
districts-vergadei ing.
Donderdag is te Rotterdam gehouden een al-
gomoene vergadering van aaudeelhouders in de Noord-
BrabantschDuitsche spoorwegmaatschappij, ter voor
ziening in de geldelijke behoefte, waarin zij, vooral ook
door het niet plaatsen van een belangrijk gedeelte van
haar aandcelenkapilaal, wasgeiaakt. Nadat de voorzitter
den toestand in het bioede dooi'cijfers had uiteengezet,
waaruit bleek dat de lijn BoxtelGocli tot heden toe ecu
uitgave van f 4,495,000 had gevorderd en dat thans nog
noodig is lot een algeheelevoltooiingtot Wezel f4,000,000,
deelde hij ten slotte mede, dat de directie onderhandelingen
heeft aangeknoopt met financiers, ten eiude in de gelde
lijke belangen der maatschappij te voorzien. De onder
handelingen ziju nog niet afgeloopen, maar de directie
vroeg inmiddels machtiging tot het sluiten eener leening
van 4 millioeu op hypotheek of pi cfereutc aaudeelon, naar
mate het een of het ander zal blijken in het meeste belang
der maatschappij te ziju. in overleg met commissarissen.
De gevraagde machtiging werd bij acclamatie verleend
door de vergadering, waarop 61 personen tegenwoordig
waren, veitegenvvoordigende 200 aandeelhouders.met
6059 aandeelea, uitbiengeudc 772 stemmen. Vervolgens
werden nog verschillende wijzigingen iu de statuten
gebracht.
Het kiescollege der Hervormde gemeente te Vlaar
dingen en Vlaardinger-Ambacht, heeft uit het vroeger ge
melde twaalftal pi edikanlon Woensdag jl. een zes- en
drietal geformeei d, waarop in al) diabolische volgorde go-
plaatst, voorkomen de heeren
W. H. J. Saait de la Faille, te RidderkerkP. C. van
der Iloist, te Goriuchem; 15. Janssen Schoonhoven, te
Raamsdonk, W. Kraijenbelt, te Bodegraven: J. ICromsigt,
te Corlgcne; E J. van Wisselingh, te Antwerpen.
Op het drietal zijn geplaatst de heeren: Baart de la
Faille, Janssen Schoonhoven en Krornsigt.
Dezer dageu heeft te Lund, in Zweden, bij den boek
handelaar O. W. IC. Glecrups liet licht gezien een keurig
bewerkte Zweedsche vertaling van prof. van Oosterzee's
limamtel Swedonlorgvan de hand des bekenden letter-
kundigou O. L. II. Yorslind, die aan deze overzetting ook
eenige aanteekeningen heeft toegevoegd.
Uit den Haag wordt aan de Zutphensche Courant
geschreven
sik heb lang getwijfeld aan het gerucht, dat van Lijnden
ADVERTENTIEN:
Prijs: van 1 tot 10 gewone regels f 1 00; iciiore regc! meer /"0.10i
Voor den werkenden stand en voor weldadigheid, dc helft van den prijs.
belast zou worden met de ICabiuels-fonnatie. Ik vond het
te belachelijk. Het gciucht is echter maar al te waar, zoo
als het schijnt. Ik vraag mij af: Wie heeft dien onmoge-
hjken raad aau den Koning gegeven? Zal inderdaad een
cloricaal Kabinet aan het bewind komen? Hoe zal liet zich
slaande kunnen houden bij de algerneeue antipathie tegen
de clcricalc richting in ons land En in de Kamer telt de
libeiale partij nog 41 leden, die, verdeeld toen een liberaal
ministerie aan liet bewind was, nu toch zeker vast aaneen
gesloten zal zijn. En wat de conservatieve partij betreft,
ofschoon zij gering is vertegenwoordigd, gedeeltelijk zal zij,
tiaar liet zich laat aanzien, zich bij de liberalen aansluiten,
omdat ook zij oen afkeer heeft van do orthodoxe richting.
liet is waar het overige deel, slechts bedacht op eigen
belang, zal zich iu de gelederen der clericale partij doen
opnemen, zoodat in de Kamer slechts de liberale en cleri-
cale partijen aanwezig zullen zijn. Do Hervormde clerical<ja,:-
zullen zeer waarschijnlijk concession aan de ultramon-
laansche partij beloven, om zich vau haren steun te ver
zekeren, zoodat die beide richtingen dén lijn zullen trekken.
Zal een Kabinet van Lijnden, waarin dc uitramontaau-
sclio partij door den een of anderen vurigen ultrarnontaan
vertegenwoordigd zal worden, eenige symphatie onder
vinden in den lande? "Wij weten bijna met zekerheid dat
dit niet liet geval zal zijn. Want het ontwikkelde gedeelte
der bevolking is afkeerig van couservatief-clericale politiek.
De gemoederen zullen weder in onrust gerakeu en de
hartstochten weder opgezweept worden. En op een gegeven
oogenblik, als men meent dat een ontbinding der Slaten-
Geuoiaal eenig gunstig resultaat belooft, dan zal men
daartoe overgaan.
Waar gaan wij heen?
Helaas, evenals in Frankrijk, danken wij dezen toestand
aan de onstuimigheid van enkele leden der liberale partij,
die, niet tevreden met hetgeen zij konden verkrijgen, eisch-
tcn wat voor het oogenblik onbereikbaar wasaan hen, die
door persoonlijke ijdelheid, ambitie en veete verblind, het
belang des lands uit het oog hebben verloreu.
Een kabinet-van Lijnden zou een ramp zijn. Een ontbin
ding zoo niet der beide Kamers, dan toch der Tweede
Kamer, is in een niet al te ver verschiet zichtbaar. Wij gaan
een lijd te gemoet, waarin de orthodoxe partij een innige
alliantie sluiten zal met de Ultramontaansche, een tijd
waarin wij nog menige ervaring zullen verkrijgen.
Uit Maastricht wordt het volgende geschreven
De heer Smulders, pianofabrikant alhier, heeft een,
hoogst belangrijke uilvinding gedaan. Hij heeft namelijk
0]) zeer kunstige wijze eeu intsrument samengesteld, dat
dienen moetom het carrillon te bespelen, op dezelfde mauier,
als men het orgel bespeelt, door middel van klavieren. Het
is bekend, dat de zoogenaamde klavieren van de thans be
staande carrillons met degeheelehaudof voeteninbeweging
worden gebracht. De hand wordt tot dien einde gewapend
met een zwaar zeemlederen handschoen. Men begrijpt ge
makkelijk, dat er veel kracht toe hoort, om zoodoende de
klepels der klokken in beweging te brengen, daar toch de,
zwaai te daarvan verschilt van 5 tot 200 K.G. Zoover be-
kend is, wordt nog steeds dit oude stelsel, dat zeer moeilijk
is, gevolgd. Reeds sedert jaren is men er op bedacht ge
weest dit te verbeteren, maar tot heden nog zonder gunstig
gevolg. Het carrillon, vervaardigd door den heer Coilin te
Parijs is zeer samengesteld; het gelijkt wel ophot werk
vau een horloge en is bovendien zeer kostbaar. In 1867
was op de tentoonstelling te Parijs zulk een model aanwezig,
en een dusdanig klokkenspel bevind zich in den toren van
de kei k St. Germain-l'Auverrois te Parijs.
De heer Smulders nu heeft een zeer eenvoudig en min
kostbaar stelsel uitgevonden; het carrillon wordt daarbij
bespeeld als een gewoon orgel en veraischt zoo weinig
kracht dat een kind van 14 jaren hel gemakkelijk kan,be-rt
spelen. In liet belang van den uitvinder, mag hier deze
zaak niet verder omschreven wordenechter zou het zeer
goed zijn indien een of ander gemeentebestuur met den
kimdigen mechanicus in overleg trad.
B U li G E It L 1,1 K E S T A N D.
Geboren: 4 September. Cornelis, zoon van C,'.Koning*
en A. Mak, Broersvast. Nikolaas, zoon van N. van der.
Touw en T, Kersten, Brimensteeg. Jacobus, zoon van
J. Groenen daal on E. van Riet, Nieuwe Buurt.5. Wil
helmus Johannes, zoon van J. W. Noleteu O. J, Kupers,
Q-rocncndaal.
Ondertrouwd5 September. M. J. Witberg en J. J.
Pielcrs.
MARKTPRIJZEN AAN DE BEURS TE SCHIEDAM,
van den 6 September 1873.
Rogge zonder handel.
Gerst: per 1950, kilo's "Wiudau f218 6/w.
Moutwijn: f 17 per Vat. Ct. 1
Jenever: Amsterd. Proef, f21 a f21'4 per Vat Ct.
zonder,fust en zonder belasting. - syrtr
Spoeling: f 0.80 per ketel <4 1 UW
.B'ffde Schiedamsche Spoeling-Vereenigingf 0,80 p. k.
