Terschijnt iaplljfa, litpaiSerl DMam
m
Donderdag li December.
l«. 1873.
NR<^j
-A<?: 3278.
BUITEMLASDSCHE BERICHTEN, j
BMENLAMDSCHE BERICHTEN
M
K - I
V." ri ~sx<« i"'A
IMM
S
k
1
I
-.-i. "7>5
'if W?
i
RANT.
ABOltlfllBSIi
Abonnomenlsprijsper Drie Maandenf 1.85.
Franco per Post, door het goheele Rijk2.50.
fBricvcn Frnnco.j)
ABVÏBÏEKTI1SII!
Prijs: van 1 tot 10 gewone regels ft 00; iedere regel meer fO.lOl
Voor den werkenden stand en voor woldadiglicidde helft van den prya.
Naar men uit St. Petersburg meldt is aldaar het plan
in overweging, tot liet aanleggen van een spoorweg door
Slberie, ter lengte van 7000 wersten, vooral ten dienste van
den handel met, de Cltineesche en Japansche havens.
Engelsche kapitalisten zouden daartoe een som van 360
millioen roebels hebben aangeboden, onder beding eenor
rijks-garantie van 4 pCt. rente.
In de vergadering van de «Geographical Society" j
is medegedeeld, dat de heer Moresby, kapitein ter zee van i
de Engelsche marine, oen nieuwen doortocht heeft ontdekt
aan het zuidoostelijke einde van het eiland Nieuw-Guinea
in den Indischen Aichipei, welke doortocht, naar men j
meende, den weg van Australië naar China zeer ver
korten zou.
De «kleine ooi logen," die Engeland in de laatste
15 jaren voerde, hebben ongeveer 180 millioen gulden
gekost. In 1848 oischte de Persische ooi log een uitgaaf
van 900,000 pd. sterk, in den oorlog met China werd
6,114000 pd. sterk verslonden, de oorlog met Nieuw-
Zeeland vorderde eeii som van 765,000 pd. sterk en aan
de Abyssinische expeditie werd 8 A 10 millioen pd. ten
koste gelegd. Ook de oorlog aan de Goudkust zal wel 10 a
15 millioen kosten.
Tengevolge van de verhoogde prijzen der steen
kolen is in Ei ankrijk een vereeniging opgericht, die de
beweegkracht van den vloed zich zal ten nutte maken.
De eerste proeven zullen genomen worden in den om
trek van St. Malo, waar een zeer hoog tij loopt.
In Berlijn is een vereeniging tot stand gekomen, om
den voorraad van dierlijk voedsel te vermeerderen en de
vleeschprijzen te doen dalen door den aanfok van konijnen
op groote schaal. O. a. is de bekende prof. dr. Virchow
ook lid van de vereeniging. Een onderzosk heeft aan
getoond. dat kouijuouvieesch smakelijk, goedkoop en ge
zond is. De beste rassen worden tot 5 kilo zwaar en ver
menigvuldigen zich zeer sterk. In de nabijheid der stad
is 63 morgen (circa 16 bunder) grond aangekocht, om
daarop de vereischte hokken te bouwen. In Engeland,
Frankrijk en Belgie is de teelt reeds jaren met goed gevolg
in zwang.
In de Hannoversche Zandwirthschaftliche Zeitung
wordt dringend gewaarschuwd tegen de zwendelarij, die
hoe langer hoe meer met valsche guano en in het algemeen
met kunstmest wordt gedreven. In het bijzonder heeft
deze waarschuwing betrekking a. op de zoogenaamde,Eu-
ropeesche guano, die van Zuid-üuitschlaud uit in den
handel wordt gebracht en die, ofschoon zij geen 2 thalor
waard is, toch voor 5 thaler wordt verkocht; 5. op de zoo
genaamde buiten-Europeesche guano, die, zooals onder
zoekingen voldoende hebben bewezen, niets anders is dan
vesuviuscliec. op de zoogenaamde «Fragcrb-guano", in
gevoerd uit Engeland, die per 100 kilo voor T>i thaler
wordt aangeboden, en niet half zooveel waard is; d. op do
door Schallchn in Maagdenburg aangeboden chemicaliën,
want hiervan ontvangt de kooper, die zich laat vangen,
voor 46 thaler niet meer aan mestwaarde dan voor 5 thaler
7 silbergrosschcn.
Deze zwendelarij met meststoffen is natuurlijk des te ge
vaarlijker, en schandelijker, daar landbouwers, welke
lichtzinnig zulke meer of minder krachtelooze stoffen
koopen, niet alleen hun geld wegwerpen, maar ook, op de
bedriegelykeaanprijzhigen vertrouwend, niet de mestkraeht
op de akkers brengen, welke uoodig is, om daarvan goede
oogsten te trekken.
Over den schoolplicht lezen wij het volgende in de
Köln. Zeit.uit Bergheim geschreven
Het is bekend, dat liet met den Pruisiscliea schoolplicht
in vele streken op verre na in werkelijkheid zoo fraai niet
gesteld is als op papier. Een ontzaglijke menigte school
verzuimen en dispensaties, waarvan de wetgever niet heeft
kunnen droomen en de lezers van de schoolwet nog veel
minder, worden overal aangetroffen, ook in de Rijnpro
vinciën. Aan een van de hier bestaande verkeerdheden zal
nu een einde worden gemaakt. Aan den burgemeester van
een der kreitseu in deze provinciën is thans een schrijven
van den Landraad gericht, waarin verboden wordt de
scholieren in den schooltijd aan kerkelijke plechtigheden
te doen deelnemen of aan begrafenissen, wanneer de over
ledene niet tot de scholieren, het onderwijzend personeel
of het schooltoezicht behoorde. Of de geestelijke daai toe
ook Iqst gaf, zal voor den onderwijzer of de scholieren niet
meer tot verontsohuldiging strekken.
De tweede, gieting der groote klok van don Dom te
Keulen is naar weffsch geslaagd. Bij liet uitgraven is ge
bleken, dat liet wegvloeien eener boeveelheid gesmolten
metaal eerst heeft plaats gehad nadat de vorm geheel
gevuld was en de klok geen nadeel heeft toegebi acht.
tDe huismoeders te Kassei vinden in haren strijd
voor goedkooper levensmiddelen op voischoidenu plaatsen
medewerking. Te Essen, Elborfeld, Dusseldorf en Orcfeld
V,zijn reeds vrouwenvereenigingen, tot hetzelfde dool als die
- te;-Kassei,-opgericht, terwijl.-een aantal-huisvrouwen te
Doitnimul oen vrouwen-congies hebben bijeengeroepen,
waarop zich ook deputation van de vereenigingen uit ge
noemde steden zullen bevinden.
In een militaho dagorder van 1624 aan de door den
aartshertog van Oostenrijk te dineoren geuoode gasten,
jonkeis, ofllcieion en vaandrigs, staat het voigcudete lezen:
«Daar bet Z. K II. behaagd hoeft, verscheidenofiiciei en
aan lioogstdeszelfs tafel te doen plaats nemen en daai
ik herhaaldelijk getuige was van de ridderlijke wijze,
waarop de meeste offteieien als echte cavalieis met elkan
der vcrkeeien en elkauder gewoon zijn te onthalen, zoo zie
ik mij verplicht de jonkers, die nog niet in het bezit van
goede manieren zich bevinden, op het mensure regulaire
bij de hoffeesten in gebruik, opmei kzaam te maken.
1. een ieder vcrschijue met blauk gepoetste wapenen,
zmdelijken rolt en hooge laai zen enzorge, zich niet in be
schonken toe-ïtaud aan Z. K. II. te laten voorstellen; 2. een
ieder neme zich in acht gedurende het diné, niet met den
stoel te wippen of wel de boenen recht oor zich uit te
steken3. men drinke niet na eiken hap daar men anders
te spoedig beschonken wordtledige echter na elk gerecht
zijn bokaal ten halve, nadat men eerst mond en snorbaard
behoorlijk afgeveegd heeft; 4 niemand grijpe ooit met
de hand naar op tafel geplaatste schotels, of wei pe afge
kloven beentjes op de schotels of onder de tafel5. niemand
lilcke zijn vingeis ooit met de tong af, ofspuwe opliet
bord of snuite zich den neus in het servet; 6. niemand han-
teere den bokaal zóó vlijtig, dal hij van den stoel valt of
niet meer op de voeten staan kan.
De Hofmaarschalk."
De Shah van Perzie, die op de Weenertentoonstelling
•zulk een schitterend huis liet bouwen de gevel was ge
heel ingelegd met driekante stukjes spiegelglas heeft de
Weener leverancieis teleurgesteld. Ilij had beloofd bijzijn
komst in Weenen alles te betalen, maar de man had niets
dan juweelen meer overig en daarvan wilde hij niet
scheidenhij zou dus bij zijn terugkomst in zijn land do
gelden ovei maken. Fr kwam echter niets, tot dezer dagen
door een bezending uit Teheran bleek, dat de Shall een
grappenmaker is. Hij heeft al zijne leveranciers in het
zonnetje gezet, door lien, in plaats van geld de Orde van de
Zon te zenden, overtuigd, liet hij er bij schrijven, dat men
daar moer op gesteld zou zijn dan op geld.
De teleurgestelde leverancieis hebben geen keus, maar
durven de orde niet eens dragen, uit vrees van uitgelachen
te worden.
Volgons berichten van de Kaap ,'e Goede Hoop
worden er vooitduiend nog groote diamanten gevonden,
bepaaldelijk op de zoogenaamde Nieuwe Rushlaatstelijk
was er een gevonden van 163 karaat, goed van vorm, maar
eenigszius geel. De vervoermiddelen naar de diamantvelden
werden meer cn meer uitgebreid. 500 Kaffers waren van de
velden weder huiswaaits gekeeld, omdat, wegens den
grooten toevoer van arbekleis, het loon hun te laag was
geworden.
Verleden jaar zijn in do Vereenigde Staten van N.
Amerika niet minder dan 941,992 tonnen aan spoonveg-
rails gemaakt. Dat oude ijzer vei tegemvoordigde een ge
deelte van de honderden millioeneu guldens, die uit do
zakken der Ncdci kuulsclie kapitalisten over het land dei-
Yankees zijn gestort.
Onder de verschillende soorten au assurantiën is er
een, welke alleen te New-York bestaat, ui. de vei zekering
tegen regen. Iemand deukt, b. v. Zaterdag een goede zaak
te docu, waartoe fiaai weer onmisbaar is, alsdan laat hij
zich ccnige dagen le voren voor 1 dollar vei zekeren.
Regent liet dien Zaterdag, dau krijgt hij de pi emie, eenige
malen verdubbeld, terug. Blijft het choog, dau is hij die
kwijt. Men zegt, dat de maatschappij schitterende
zaken doet.
De nationale brug te Buffalo (hi den staat New-
York, aan 't Erie-meer, ter plaatse waar zich dit tot de
Niagai a-rivier vormt), is onlangs voltooid. Drie jaren heeft
men aan dit kolossale werk gearbeid en thans roit de loco
motief zonder stoornis of hinderpaal van Canada naar do
Vereenigde Staten. Tot dusver had dc overtocht steeds
per boot plaats, met moeite en gevaar. Ofschoon liet
plan, de Niagara te ovei bruggen, niet nieuw was, gelukte
het toch eerst in '1870 liet benoodigde kapitaal bijeen te
krijgen en de noodzakelijke inteiuationale verdragen te
sluiten. Dc brug is 3651 voet lang en bestaat uit drie ge
deelten, waarvan het eene, T9G7 voet lang, van den CaDa-
daascliou oever tot Square Island, het tweede over Square
Island, 1167 voet, cn hot derde 517 voet lang, tot deu
Amerikaanschen oever ïeikt. De brug beeft een millioen
dollars gekost. Zij is van groot belang voor Cauada, 't welk
daardoor met de rijkste stalen dor Unie in verbinding
komt en vooral voor Montrealde eigenlijke hoofdplaats
van den Cnnadaschen handel, welke, thans het hart van
't westen, nader ligt dan New-York.
De correspondent van de Daily News geeft een ver
makelijke beschrijving van do inlanctsehe vrouwen van de
Goudkust. Volgens den correspondent is een vrouw aldaar
meer waaid dau vijf mauuen. Zij hebben meer moecl, zijn
sterker en oneindig
,l i t?: A-/ -i i
r
tocht togen de Ashautijnen zijn de vrouwen alleen van nut.
Zij zyn goed gedisciplineerd cn vormende achteihoede,
daar zij de levensmiddelen en ammunitie voor het expe
ditiekorps dragen. 1
Met hondei dtallen bieden /ij zich aan als roeraten en het
schijnt een indrukwekkend schouwspel te zijn, twee com
pagnieën Afiikaansche vrouwen, in volkomen goede orde
vier aan vier, te zien optrekken. Ze dragen allen een kind
op de heup en een doos ammunitie boven op liet hoofd.
De negerinnen krijgen zes stuivers per dag en zijn onein-,
dig minder lastig dan de mannen. Zij klagen niet, maar
werken. Haar voornaamste eisch is, dat zij "en niemand
anders de negers mogen geeselen, die zich lafhartig heb
ben getoond in den strijd of die weigeren tegen den
natioualcn vijand, deu Ashanty'n, op te trekken.
De klachten over de mishandeling, waaraan de önge-
lukkigen blootstaan, die zich hebben laten verleiden naar
Brazilië te vei huizen, houden aan en nog altijd worden
nieuwe slachtoffers gevonden. De Dantz. Zeitung deelt een
verhaal mode over een familie, die onder tranen aan den
schrijver haar nood klaagde. In Duitschlaud was hun land
en/,, toegezegd en toen zij aaukwameu, werd de familie,
bestaande uit man, vrouw en drie kinderen, naai- een koffie
plantage 80 üuitsche mijlen van Rio vervoerd, waav.zy met
zweepslagen tot /.waren arbeid werd gedwongen. De man
ontvluchtte en bereikte Rio, waar hij den üuitschenconsul
zijn nood klaagde. Door diens tusschenkomst werden de
vrouw en de kiudereu door den pachter uitgeleverd, maar
een der kinderen, een meisje van '14 jaren, heeft hij terug
gehouden, zeggende dat het niet te vinden is.
SCHIEDAM, 10 December 1873.
Maandag en Dinsdag avond werd in Musis Sacrum"
feest gevierd door de 800 leerlingen van de openbare
armenscholen alhier. In de keurig versierde zaal werden ze
onthaald op chocolade en broodjes, en dat een eu ander
hun welkom was, bewezen zoowel de met genoegen ge
zongen liedjes als de luide jubelkreten. Het was een waar
genoegen, die vroolijke kinderen, te zien en te iiooren. Na
veel zingen en nog veel meer juichen, zou men gedacht
hebben, dat liet feest uit wasmaar ziet het mooiste kwam.
nog achteraaneen tombola zou de pret besluiten.' Door de
onvermoeide zorgen van de dames, die zich met de leiding
en regeling hebben belast, en die gesteund werden door de
giften van de burgerij, kon aan elk kind bij 't heengaan een
of ander kleedingstuk en een vrijer of vrijster gegeven
worden Dat bracht niet alleen de kleinen, maar ook de
grooten, die ze kwamen halen, in verrukking, en gedurende
gei ui men tijd was er geen einde aan het hè.
Het is to hopen, dat de dames zullen voortgaan op 't in
geslagen spoor, cn dat een volgend jaar het vijfjarig feest
alle vorige in pret zal overtreffen.
De Eerste Kamer der Staten Generaal is tot hervat
ting van hare werkzaamheden, bijeengeroepen tegen
"Woensdag den 17 December e. k., des avonds ten acht ure.
In de zitting van de Tweede Kamer van gisteren
heeft de heer van Wassenaer van Catwyck de volgende
motie voorgesteld:
»De Kamer, van oordeel, dat de bepaling van de 3e
alinea van art. 494 der Grondwet, niet met zich brengt,
•dat bij de oprichting van openbare scholeningevolge-de
bepaling van art. 17 der wet op het lager onderwijs,
geen rekening zou moeten worden gehouden met bijzon
dere scholen, die geheel ofgedeeltehjk aan de behoeften
van schooloudenvijs voldoen, gaat over tot de orde van
den dag."
Die motie door den voorsteller toegelicht, werd onder
steund door de heeren van Kuyk, Ilaffmaus'en van Baar,
doch, op velschillende, soms zoer uiteenloopende gronden,"
bestreden door de heeren Moens, Bergsmn, Idserda,
Godefroi, Cremers, Begram, Wijbenga, Verheijen, van
Ziuuicq Bergmannen van dor Does, terwijl de lieer Jonclc-
bloet de mo'lie als geheel onschuldig en wellicht ook over
bodig beschouwde. De motie behelsde niets anders dan
wat art. 17 der onderwijswet voorschrijft. Ten slotte heeft
de heer van Catwyck, wegens het verschil in opvatting,
waaruit een scheeve stemming zou kunnen ontstaan, zijn
motie ingetrokken; waarna ook de beraadslagingen over
het lager onderwijs werden gesloten.
De heer J. J. Gobius du Sart, predikant bij Je Herv.
gemeente te Nijkerk op de Veluwe, lieeft voor het beroep
naar die gemeente te Ylaardingcn bedankt.
Voor het kindergeschenk Z. M. den Koning aan te -
bieden, zijn door de verschillende;scholen te Meppel
de volgende sommen bijgedragen: bctalende'school f46.45,
niet-betalende school f'10.40, voor u. 1. o. voor,jongens
f5,45, idem voor meisjes f5.25, totaal f37.25.
In den middag van '1 dezer"waren er te Epe 'twee
broeders, op een kar gezeten, in liet veld op de jacht, toen
een hunner met het geweer in de hand Wilde afstijgen.
Vermoedelijk geraakte het wapen aan hèt een .of ander
tÜ'ös.U
