II F. elft. jAMC] iAm Woensdag 26 Augustus. AVI874. M 3457. POLITIEK OVERZICHT. BIHHIEHUHOSCHE BERICHTE». •iseii, 17;., L W 4L gereden ïur, Zeg u vrijheid e spelen, ngclsehe IR. Ho» door tuum, efe l>dDi 2de u van hö igs 3 uie. u, zonde; e Kaai ten genomen nvang g goregdd liet Ter- rdam en 8 ure, BEN. J S 1 verven huid te |uc van e Vijzel- s, grootc •n, Roos, icht een de een ten doos Zij zijn en, wier i weinig i, zullen aval tot ziekten weiding cvaten, tekende iwijzin- uidelijk momep mchten n. fö.05, t te be- •den, G, nlosch, n Hol ABONNEMENT jUimiiWinWitspryspor örie VUamlrn Franco pet /'uit, door het genpcle lïnk B 1 f 1.85. 2.50. (Brieven Franco.) Moet men tie Bank van Ecenlng opheffen i IV. Uit de oorzaak van haar bestaan, en uit den aard «w». —*~r+ en het doel haier werking tevens, hoezeer wij dat alles slechts qvén aanstipteu, bleek reeds dat wij de Bank van Leeuing terecht onder de instellingen van liefdadigheid rangschikten. Met ingenomenheid voegen wij hier bij, dat door een man van het hoogste gezag in deze, reeds lang vóór on* dezelfde meening werd verkondigd. 1) Is de Bauk nu eene liefdadige instelling dan is zij ook eene philanthropische instelling, wijl beide woordtn in dit opzicht van gelijke beteekenis zijn. Eu juist nu, omdat wij de gift van 100,000 francs te Pm ijs aan de Bank van Leeuing geschonken, een philanthiopische daad hooien uoemeu, besluiten w*y in tegenoveigesleldeu zin, dat zij een zeer ..f'1 oend getuigenis is voor de ^nuttigheid der instelling." - In wien zou overigens, bij eenig nadenken, de meening kunnen opkomen, dat de lieden, welke daardoor in staat gesteld werden hunne bedden te lossen, die schier onmisbare vooi werpen uit liefhebberij of spilzucht ver pand hadden. Van arme liedeu waren zij zeker niet, want de arme heeft óf geen bed, óf de lompen, waarop hij zijn bekommerd hoofd ter ruste legt, hebbengeene waarde Waren die voorwerpen van eenigszius gegoe den, dan had zeker in den strijd tusschen den nood en de schaamte de eerste overwonnen. Die lieden mogen dan kramers of kleine winkeliers geweest zyn, toch hebben zij om geen andere reden hun bed verpand, dan om hun klein zaakje op te houden en niet tot armoede te vervallen. Ware er geen Bank geweest, dan waren zij met hun goed ten prooi van den woe keraar geworden, die zich soms ook in de gedaante van een opkooper of uitdrager vertoont. Er kan geen goede controle op GO h 70,000 pandjes gehouden worden zegt men, of zij zouden weke lijks moeten geteld worden. Wat zou er tegen dien maatregel zijn! Zij moeten wel allen beleend, waarom kunhèh zij niet geteld wórden? Wij hebben nu eer lijke ambtenarenmaar wat zal het later zijn Ook elders is de Bank bestolen. Alsof hier niet een der eeiste grondslagen van wet en recht zou móeten gel den Dat ieder goed is, totdat bewezen worde, dat h ij slecht is. Waar zou men ein digen als men om zulk een bezwaar eene instelling moest opheffen? Wie toch zou vei trouwe! genoeg be vonden worden, om den sleutel van de Ned. Bank te bewaren? Wat nietig en doorschijnend omhulsel om de naaktheid van liet egoïsme te bedekkenwat uit de zorg voor de gemeentekas verrijst? En telkens zien wij in het Raadsverslag de gewaande philanthropie door dit akelig spook op den voet gevolgd. Doch indien de Bank in handen van een particulier overging, wie zou dan de pandjes controleereuAls de gemeente bij de exploitatie der Bank geld toelegthoe kan er dan nog een liefhebber voor gevonden worden? En toch'hij zal gevonden worden, neen velen zullen er zijn, want het feit heeft dit ten allen tijde bewezen. Schiedam zelf heeft het voor tien jaren nog onder vonden, gelijk ook het Raadsverslag van dien tijd het nog kan getuigen. In de daad een nieuw iaadsel, alleen voor ingewijden op te lossen 1 Men klaagde in den Raad over een te hoogen ren- tentax.' Maar zou die bij eene eventueele verpachting dei- Bank verminderen? Of zal hij ongemerkt verhoogd worden? En als dit het geval ware, zou dan de geheime klacht van den schamele, die nog altijd gedwongen blijft tot de Bank zijne toevlucht te nomen, ter oore komen van den Raad? En zou don zyn philanthropie hem daarnaar doen hooren? Want de mindere man móet geholpen worden uit zijne verlegenheid, en daar waar uit zelfzucht, onwil of onmacht de particuliere hulp te kort schiet, is zijn laatste toevlucht tot den Raad. Dan moet de Raad hem hooien. Want op den 1.) O. J. van Hooi Dz. Do B&nkan van leening in Nederland, nsder onderzoekt in verband mot een ontwerp van wet op dia' inrich tingen, Zio bl. 1. Voorrede, Raad rust de plicht om in het uiterste geval den mindere te redden, gelijk de Staat het den moerdoie doet door de Nederlandsche Bank. En toch daai toe zou het komen, vreezen wij, wanneer de Bank werd opge heven, of aan ceu (nii'tjculie,r verpacht. Wy weten wel dat deze vergelijking van beide inrichtingen met be trekking tot het bedrijfskapitaal niet zou opgaan. Maar wij kunnen daarentegen niet onopgemerkt laten, dat men hier nimmer tot een zuiveio vergelijking zou kun nen geraken, wijl de kleine man noch kapitaal, noch onroerende goedereu bezit. En toch houden wij vol gelijk wij reeds ter loops aantoonden, dat het negatieve voordeel, dat uit de betrekkelijke welvaart der lagere klassen voor de gemeente bestaat, voor haar een vol doende giond is om het bedrijfskapitaal, ook met een klein jaarlijksch verlies, aan tie Bank van Leeuing te blijven verstrekken. Gelijk bovendien de kleine'buiger behoefte hoeft aan kapitaalzoo mist de groote burger den arbeid. fmmeis de algemeene geld-crisis, die in den laatsten tijd ook aan onze stad haren invloed deed gevoelen, maakt het bestaan eener Bank, door de Gemeente geërploiteeid, thans dubbel noodzakelijk. Ilief de Raad deze instelling op, dan stelde Hij honderden, wel licht duizenden eerlijke lieden aan zekeren woeker- ramp, aan wisse armoede bloot. Besloot de Raad om de Bank' aan een paiticuliêr te v erpachtendan zou Hij verantwoordelijk zijn voor liet geheim ham- levens vatbaarheid. Dat ware gevaarlijk, dat ware roekeloos, dat ware in strijd met den plicht van den Raadl Zulk een besluit zou te meer in hei oog springen wijl men nog in geeu der koopsteden van ons Rijk, die eenigo beteekenis hebben en Schiedam moet daaronder toch gerekend worden zulk een besluit zag nemen. Wat meer is, hot kon de aandacht van onzen Raad niet ontgaan zijn, dat onlangs in den Gemeenteraad van Amsteidam het kloek en eervol voorstel gedaan werd om voor rekening der stad 500 arbeiderswoningen te bouwen, om eindelijk den eer- zamen werkman of kleinen negociant eens uit zijn keldeihol te vei lossen, opdat hij door gedurig ver zwakkende gezondheid niet verder veraime, en in zijn ziekelijk kroost de statistiek van het pauperisme met een cijfer verhooge. liet pauperisme moot op alle mo gelijke wijze bestieden worden, op eik gebied waar het reeds gvestigd isof weldra dreigt te komen. En de Gemeenteraad van Amsterdam heeft dit zeer goed be grepen, toen hy daarvoor een geldelijk offer beschikte, liet pauperisme kan slechts paupeiisme voortbrengen, en alleen in het oog van den bekvompene kan het Frederiksoord de kwaal volkomen genezen. Die kwaal moet bovenal in hare oorzaken en niet uitsluitend in hare gevolgen worden bestreden. Hetzelfde wat men in het rijk der natuur waarneemt, vei toont zich ook op het gebied der zeden: het effect verloochent in hoofd trekken nimmer zijne oorzaak. Het is geenszins een paradox, wat wij daar zeggen. Tot die onderstelling zou aileen hy kunuen komen, wiens oppervlakkigheid ver benedon ceu meer verheven verband der dingen staat. En gesteld aldat men zulks deeddan is het ons tamelijk onverschillig. Want wij maken deze op- merkiugen omtrent het pauperisme geenszins voor per sonen, die in hun gevvaaud zedelijkheidsgevoel het platste egoïsme verraden en in hun oeconomische be grippen, die zij even gaarne aan de klok hangen, het onwedersprekelijk getuigenis afleggen van den slakken gang hunner eigene zedelijke en wetenschappelijke ont wikkeling. Dergelijke stumpers rno\st men in de maat schappij liet zwijgen opleggen. Maar daarom moet men een beter tijd afwachten. Misschien zullen zij lang zamerhand uitsterven, en dan zal men ook veilig de Bank van Leeuiug kunnen, opheffen, of liever zal zij door Monts-de-Piótó onnoodig gemaakt worden. Op gevaar af nu, dat diezelfde oeconomische bollen ons zuilen gaan verdenken dat het ons thans om para doxen te doen is, wagen wij het nog te beweren dat het vraagstuk der Bauk van Leening ons van een be paalden zijde den1 grooten strijd vertoont tusschen arbeid' en kapitaal. En zonder dat het thans in onzen ADVKETZKTIlIIi vjii 1 tol 10 gewone rogels f 1 00; iedere rogel moer ƒ0.10 Voor den wei kenden standen vnur weldadigheid, de held aan den prijs zin of plan ligt dat denkbeeld te ontwikkelen,'vinden wij daarin een groote aanleiding om bij de behandeling der quaestie toch behoedzaam te werk te gaan. Do leden van de verschillende fraction der Nationale Vergadering houden zich in Juni vacantie-tyd onledig met circulaires zenden aan hunne kiezeis, of wat het Jour- nal des Dihnts een meer geijkten term vindt stellen zich in betiekking met hunne kiezers Dit is dan om hun rekenschap af te leggen van hun politieke gedragslijn, of wel, hebben zij zich zoo goed gehouden, dat zij zelve hunne daden niet behoeven te prijzen, dan onderhouden zij hen over den politieken toestand des lands. Het Journal heeft er op zichzelve niets tegen, dat bijv. de mai kgraaf de Fran clieu, getiouw aan het plechtig gebruik, dat hij sinds zijne verkiezing als lid dor kamei vooi tduieml ia acht nam, tot stichting zijner kiezers ceuige doctiiuale raadgevingen openbaar rnaakt, waarin dan breedvoerig al de politieke leerstellingen worden ontwikkeld, waarvan hij de onver- rehrokkeu kampvechter is. Welke sympathie men nu ook koestei eu moge voor die denkbeelden uit een voorledeu tijdperk, zoo sterk in tegenspraak met de behoeften o n z e r maatschappij, men zou zich toch niet kunnen onthouden van een gevoel van eerbied voor de onwankelbare beraden heid en riddeilyke getrouwheid, waarvan elk woord van den geachten afgevaai digde getuigt. Maar naarmate men meer genegen is hem dit oprecht getuigenis te geven, moet men iiet temeer betieuren, dat de Fiandieu gemeend heeft mannen te moeten aanvallen die in de jongste srnaitelijke beproevingen van Frankrijk hun vaderland het best hebben gediend. liet ware' hem gemakkelijk geweest den graaf,van Oharnbord te prijzen, zonder uit te-varen tegen den heer Thiers, wiens diensten de royalisten mot blijdschap aan vaardden, wiens onuitputtelijke zelfopoffering zij zich ten nutte maakten in deze lastige tijden, waarin »die'eerzuch- tige", zooals de Fiar.clieu hem noemt, van het gezag waar mee hij belast was slechts de bittei heid en de gevaren kende. Ook de Brogiie en zijn doctrinaire schooi werd niet ge spaard. Zij wordt ssnood, de meest schuldige, d,e ware' schuldige" genoemd, omdat zij het nietige barer théorieën ontveinst door den schijn van conservatisme." Zij'is liet~ z.oo roept de Franclieu spijtig uit die het vorige jaar aan het koningschap deu toegang heeft gesloten. Ziedaar dë groote en ware giief. Ziedaar waarom de gematigde eu constitutioneel rechterzijde door de Franclieu in dit leven veroordeeld is, in afwachting, dat 'zij ook in het andere zal gedoemd worden-mot al degenen die het hoofd niet hebben gebogen voor Gods uitverkoornè en zijn witte vlag. De verblinden moeien zich haasten tè bekeeren, zij moeten zich de vier maanden der vacantia ten nutte maken, anders is het te iaat, andeis zal Frankrijk in een aigemeenenen brand vernield worden en zijn naann slechts een herinnering zijn. Zou het thans bij uitzon dering in het vrome kamp eens tot een openbaren strijd komen? In de Duitsche politiek is mede weinig belangrijks op te merken. Men had do erkenning der Spaansche regeering van de zijde van Pruisen reeds als een voldongen feit be" schouwd, ook Rusland zou wel toetreden. Thaus heet het weer, dat het er bij beide mogendheden nog'niets naar lijkt. Sommigen meenen dat de wanhopige toestand dér pers in dit opraapsel een heilplank zoekt wij weten'het niet maar dan behoort ook zeker het volgende'nieuwS der Wiener 'Post tot die i ubriekV t: Enkele dagen geleden bracht het blad het onwaarschijn lijk bericht, dat de Paus het Spaansch§ gouvernement zou erkennen, zoodra dit door de regeeringen van Epgelaud, Oostenrijken Rusland geschied was.'Het.Fbtaritwidspreekt nu hot bewuste bericht aldus tegen: »Wij meenen te kunnen verzekeren, dat aan zulk een stap van den Heiligen Stoel volstrekt niet gedacht wordt, al mocht er ook met Serrano, evenals vroeger met CastelaV, over sómmige ker kelijke kwestien onderhandeld worden." 'Hl j SCHIEDAM, 25 Augustus 1874. I Z. M. de Koning zal morgen namiddag, met den. Rijnspoor van 4 u. 48 ra,uit Montreux in de residentie terugkeereu.. lieden wordt alhier op de gebruikelijke wijze herdacht de 23ste vetjaardug van Z. IC. li. Prins'Willem Alexander Karei Hendrik Fredrik,„tweeden.zoon des IConings. De aandacht van belanghebbenden wordt gevestigd op de in afzonderlijke'bijvoegsels tot de Staats-Ct. voor komende Prijs-couraut voor de aangifte in Nederlaudsch. Indie, gedurende het 3de kwartaal 1874, va.n de waarde ter berekening van het in- en uitvoerrecht der daarin'ver melde goederen. (Staats-Üt.)

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1874 | | pagina 1