3480.
Zaterdag 26 September.
is, jr
Ao. 1874.
BülTEMUMDSgBE BERICHTEN,
BmNENLANDSCHE BERICHTEN.
I
f
•ill
Mg*.
Bill.
ABONNEMENT:
Aiionnemantsprijspn Drio Sh.union
Franco per Post, duur hoi geheolo llijk
r i.85.
Ï50.
(Brieven Franco.])
ASÏESTpBTlïSl 1
Prijs- van 1 lui 10 gowuno regels f 1 00; iedere regol moor f 0 10
Voor don win koudon stand en voor weldadigheid, do helft van den prijs.
xmyrwmirarMMn m v mynwirm rwnr
Pruisen, De moeielijkheden, die tengevolge dei-
uitzetting van Deensche oudeidauon uit Sleeswijk tusschen
Denemarken en Pruisen ontstaan zija, schijnen oeu meer
ernstig karakter aan te nemen. Aanvankelijk had men ge
meend, dat die diplomatieke verwikkelingen tusschen den
dwerg en den reus slechts iu het hoofd der radelooze dag
bladschrijvers bestonden, terwijl aan het feit der uitzetting
niet de minste politieke beteekenis moest gehecht worden.
Maar de zaken krijgen een andere kleur. Men gelooft thans
ook dat Dujtschland in de daad aan Denemarken het
voorstel gedaan heeft om in don groo'.en Boud to treden.
Men acht dit zeer patuurlijk, omdat Pruisen dan geheel
de Noordzee zou beheerschen. Maar daai de belangen van
Rusland dit geenszins medebrengen, kan men zicli zeer
wel begrijpen, datdeze mogendheid van r ruisens voorstel
door Denemarken ingelicht zijnde afzèer boos moet ge
worden zijn. tWat nu ook de Pruisische blijden mogen
beweren, .ckft een en ander geen afbreuk zclfioc» aan de
vriendschappelijke betrekkingen der twee 'machtigste
mouarphen, zeker is het dat Pruisen een Sléeschwijk-
Denem$rksche quaestie niet zoo gemakkelijk z<ju uitma
ken als een Sleeschw'yk-IIolsteinscbo. Twee speculanten
blijven lang goede vrienden, maai' zij moeten elkander
niet in do beurs,komen.
Frankrijk. Pall Mall Gazette wijdt eer> hoofd
artikel aan den stand der partijen in Frankrijk en komt
o.a. toj. de c.onclusie, dat de ürleanisteu dc vernederendste
rol vervullen. Zij bedelen om bescherming der im
perialisten. De 45000 republikeinsche stemmen in Maiue-
et-Loire moeten met behulp van de 25000 Bonapar-
tistische stemmen worden geneutraliseerd. Plotseling
heeft men ontdekt, dat het onderscheid tusschen de con
servatieve beginselen -van de Ssptennalisten de Or-
leanisten durven reeds niet meer met hun naam voor den
dag komen en Bonapartisten laDg zoo groot niet als de
eersten aanvankelijk meenden.
Italic. Gisteren is voor de rechtbank te Ravenna een
proces aangevangen, dat een verschjkkelijke periode van
het jongste verleden in de gedachte terug brengt en voor
de oogen van tydgenooten een zwart beeld van het maat
schappelijk leven vertoonen zal. Het is het proces tegen de
naceoltdlatori" of moordenaars, die zes jaren lang, van
186571, hun gruwelijk hadwerk in de Romagna uitge
oefend hebben, zonder dat het met eenige mogelijkheid den
autoriteiten gelukken kon, de verborgen hand des sluip
moordenaars te ontdekken, die nu den eerzamen burger
dan weer den rijken grondbezitter, den dienaar der open
bare macht, of wel den armen drommel uit het volk deed
vallen. De acte van beschuldiging vermeldt menig feit,
waarvan de lezing een siddering veroorzaakt, 't zij wegens
en de gruwzaamheid der daad, 't zij wegens de onbegrijpelijke
straffeloosheid, die de bedrijvers zich wisten te verzekeren.
In den beginne waren zij voorzichtig, vermoordden slechts
-onder bescherming van den nacht of in hinderlagen, maat
later werden zij stouter en volvoerden hun feiten op open
pleinen, te midden eener volksmenigte, zelfs in de directe
nabijheid der politie-bureaux. De moordenaars zonden niet
zelden over de post brieven aan hun slachtoffers, waarin
zij hen aanmaandendat zij binnen zekeren tijd de stad
.-verlaten moesten. Geschiedde dit niet, dan trof hen zonder
twijfel de dolk des moordenaars. De gekwetsten, die van
(hunne wonden herstelden, de stervenden, die nog iets
hadden kunnen openbaren en de moordenaars aanwijzen
„.de b\j een moord aanwezigen, allen, vrienden, bekenden,
agaven, door een panischen schrik bevangen, steeds voor
..-dat zij niets gezien, niets gehoord hadden. Door die weige
ring om getuigenis af te leggen waren de autoriteiten in
shun handelingen belemmerd, ja zelfs haastte men zich.de
^aangeklaagden vrij te spreken uit vrees voor de moorde
naars. Door de bekentenissen van een lid der Vereeniging
.tot wederzijdsch hulpbetoon" is de regeering eindelijk in
sttot gesteld de bloedige geheimen der bende te ontsluieren
„die onder genoemden naam in een zeker wijnhuis verga-
aderde, waarbij altijd het onderwerp der besprekingen de
.■veroordeeling van een slachtoffer tot den dood was en de
^bloedige werktuigen uit de kast der «schrijfpennen" aan
tde aangewezen voltrekkers van 't vonnis verstrekt werden,
..Fngelanil. Nu de pachters weder begonnen zijn van
jhuii dagloouers onvoorwaardelijk de uittreding uit de unie
van Joseph Arch teeisclien, is ook de landverhuizing der
Jaalsten naar Amerika weder op groote schaal hervat.
oensdag jl, vertrok van Liverpool een 500tal landverhui
zers, behoorende tot den landbouwenden stand, alle door
i,do »lock-out" tot het verlaten van hun vaderland ge
dwongen. Zij gaan naar Quebec in Canada. Donderdag
jkwarnen weder 300 boerenarbeiders te Liverpool aan, om
ideu volgenden dag naar Ontario te vertrekken. Deze land
verhuizing zal-misschien de pachters tot nadenken bren-
[gen. De arbeiders zijn vooral ontevreden, omdat de
jpachters den oogsttijd eerst hebben laten voorbijgaan
SCHIEDAM, 25 September 1874.
De Staats-Courant van lieden behelst het Koninklijk
besluit tot intrekking der oude en vaststelling der nieuwe
tarieven van de gerechtskosten, zoo in burgerlijke als in
strafzaken, voor zooveel betreft de cofisulaireressorten
in Japan.
Z. IC. H. prins Hendrik heef f500 geschonken ten
behoeve der te Breda in Augustus 1875 te houdeu pro
vinciale tentoonstelling van nijveiheid.
Dewijl de lieer Fransen van de Putte voor de eandi-
datuur als lid voor de Tweede Kamer bedankt heeft, werd
gistei en te Franoker weer een vergadering van de liberale
kiesvoreenigiug gehouden. Mot 13 van do 20 stemmen
werd tot candidaat geproclameei d Prof. Vissering van
Leiden. De overige stemmen werden uitgebracht op den
lieer Mr. Ph. Blom, te Heerenveen, en op hot aftredend lid
den lieer de Roo van Al dei weidt.
Naar men met zekerheid vernoemt heeft de Alge-
mcene kei kei aad der Ned. Ilerv. Gemeente alhier een adres
gencht aan het Prov, kerkbestuur vau Zuid-IIolland, hou-
uende ernstige bedenkingen tegen het Synodaal Besluit tot
wijziging van Art. 38 van het Regl. op het Godsdienston
derwijs.
Door wijlen mejuffrouw F. A. C. Bohn, vroeger te
Haarlem, docii laatstelijk te 's Ilage woonachtig, is aan het
Gereformeerde Weeshuis te Haarlem gelegateerd eene som
van f 1000, vrij van successie-i echt cn van overgang.
Omtreut het voorval dat 1 i Juni jl. op de Zweth heeft
plaats gehad, vernemen wij uit het getuigenverhoor, gis
teren voor het gerechtshof te 's Hage gehouden, het
volgende -.
Twee westlandsche schuitjes jaagden naast elkander
van Overschie naar Delft. Inmiddels stapte de knecht van
het eene schuitje, Simon Zijdregtop. oud 18 jaren, op het
andere en ging in het vooronder liggen op hot bed van den
knecht Z. Zuiderwijk,<*oud 23 jaren. De laatste wierp den
eerste gedurig met water, totdat deze uit het vooronder te
voorschijn kwam. In een oogwenk lagZ. Zuiderwijk over
boord en zonk in de diepte. De jager zag hem nog de han
den boven water steken. Deze hield eindelijk zijn paard stil.
Inmiddels werden pogingen gedaan door de schippers om
den drenkeling te redden, ook een bootje, van Rotterdam
komende, snelde te hulp, maar te vergeefs.
Terwijl nu sommige getuigen zeggen datS. Zijdregtop
Zuiderwijk over boord geduwd heeft, verklaart de beschul
digde, dat de verdronkene gestruikeld is over den bolder
der schuit. In de acte van beschuldiging wordt aan
Zijdregtop moedwillige doodslag ten laste gelegd. -
Inmiddels blijkt weder dat de hoofdoorzaak aan over
matig gebruik van sterken drank te wijten is, waardoor
de drenkeling, volgens het getuigenis van deskundigen, zoo
plotseling in de diepte verdween.
liet Hoflieden uitspraak doende, achtte het ten laste ge
legde uiet overtuigend bewezen en liet den beschuldigde
onmiddellijk iu vrijheid stellen.
Omtrent de poging tot moord te Alblasserdam meldt
men ons nogIn den avond van Zondag den 20sten dezer,
toen Aart Timmers reeds te bed lag, zag zijne huisvrouw
Johanna Herwig eene bijl bij de bedstede staan. Op de
vraag waartoe die bij 1 moest dienen, moet de man geant
woord hebben: «die is morgen voor jou 1" De vrouw zou
daarop de bijl opgenomen en daarmede haren man twee
zware wonden aan zijn hoofd toegebracht hebben. De
vrouw werd den volgenden dag aanvankelijk naar Gorin-
chem gebrachtde justitie uit die plaats heeft een gerech
telijk onderzoek in loco ingesteld. (iV. v. d. 1).)
De Arr.-Rechtb. te Utrecht heeft heden denegen
ingezetenen van de gem. Mijdrecht, die tegen het gemeente
bestuur luidruchtige demonstration hadden gehouden, ten
gevolge van het raadsbesluit tot afschaffing der kermis,
veroordeeld tot eenecellulairegevangenisstrafvan 15 dagen.
Te Delft kwam dezer dagen een jongen in den winkel
van de gebr. Jedeloo, goud- en zilversmeden, op de Markt,
en verzocht, uit naam van den bode van Wingerden van
Naaldwijk, hem twee paar gouden oorbellen, op b'eziens,
mede te geven. De bediende, die den jongen, van aanzien,
wel kende, stelde hem, in plaats van twee paar, vier paar
der heeren Jedeloo, gelukte het de beide jongeus op te
sporen en aan te houden. Twee paar belleu waren bereids
aan verschillende goudsmeden te 's Ilage verkocht, waar
van echter slechts één paar kon worden in beslag genomen,
daar een der koopers outkeiulehel andere paar„vnn een
jongen gekocht te hebben. De twee' andere pareu werden
teruggevonden in een sloot, nabij.de Lijnbaan, waarin ze
door den oudsten der broeders geworpen waren toen hij
bemerkte, dat de politie hem op de hielen zat. De beiden
deugnieten, wonendete Monster, zija iu hechtenis genomen.
Een lapper te Tilburg heeft door een noodlottige
vei gissing het leven verloren; hij nam .eau teug uit een
Uesch die niet, zooais hij dacht, met jenever maar met vitri
ool gevuld was Eenige uren,later bezweek liy onder
vreesclyke smarten.
Uit de kaap de Goede Hoop wordt gemeld dat de
goudvelden productiever worden, of was een stuk goud
gevonden van zeven pond en ,vier ons. Op de diamantvel
den gaat weinig om, een tien karaats zwarte diamant is
gevonden die wegens zijne zeldzaamheid, van groote
waarde wordt geacht.
Gilden. -Schutter e.
t
II.
De Schuttersmaaltijden, roemruchtiger gedachtenisI
werden wel niet iu het openbaar, maar pp de'zaal in jl^n
Doel gehouden, evenwel waren "ze een vermaak voor
velen. Een paar dagen te voren gingen eenige schutters
met een overman aan 't hoofd, en vaandrager, trom en pijp
voorop, by de heeren der wet roud, om hen te noodigen
«ter maeltijt te komen ende alsoe heurlieder vergadering
te helpen vereeren;"en dat déden deze heerèn gaarne.
En cr werd nog.een.aantal.auderen genoodigd,-'-'ook die
van de kerk niet .vergeten; endeze alle brachten «hun
knechts ende gevolch" meê, dit behoorde tot de staatsie
van het feest.
Op den dag van den maaltijd stonden al de vensters van
den Doel openuit het middelste hing het groote] vaandel
van het gildin de andere zaten de trompers te Blazen' "wat
zij konden. '*l
In de schutterszaal was alles vreugd en wee.lde, en Ijet
blonk er vau zilver: schotels, lampetten, jvijnkannenj be-
keis, schalen. De Koning praalde met sch^ptéy'en zilveren
halsketen, en de groote zilveren drinkhoorn prijkte op het
midden van den disch.'
la de keuken was het kermis; de «knechts ende gevqlch"
hadden ook weêr liiin volgelingen] zoo dat1 iet ]nan geen
eters en drinkers ontbrak en er het vroolyke'nuishqudpn
vertoond werd.
Vóór den Doel op de straat stond het ook vol, kijkers
en schobberdebonkloopers! En telkens als er .wat uit de
keuken naar buiten gebracht wérdvielen de.jaatsten er
op aan, en scheurden malkaar de kluifjes pit den mond, tot
geen gering vermaak dér eersten.
Ziehier een aanteekening wegens maaltijden uit een oud
rekeningboek van de handboogschutterij te Amsterdam.
Zij is van '1534.
De schutters hielden maaltijden op onderscheidene hei
ligdagen, maar op St. Sebasliaansdag den grootsten. Eerst
werd een plechtige dieust op het altaar in de Oude Kerk
gevierd, en daarna de maaltyd gehouden,met vleesch en
visch: «vogelen, hoenderen, knijnen, wére'nyïeis, p'^ns,
koevoeten, middelriften, scaepshoofflen, 'siipe'ck', corper,
beers en de poss." Er werd een' pijp wijn cn' een vatEii-
gelsch bier gedronken. Er werden gekocht4f) pëkelïm-
ringeu met uijen voor vier stuivers,'een aantal groene kaz^n
en zoetemelkskazen. Men verhakte een m'uddétarwe, en
aan «onse pastoor" werd een pastei van Uyaalfstuivers
gezonden. Voor muziek hadden .de schutters s.der slede
trompers," en »een trommelslagher mit een pyper." Aan
hun vaandrager betaalden zij drie stuivers, eu aan «die
scoelkynders vpn oerlof' vier stuiyers.
Op «heiligh Sacramentsdaegh in die Vasten" hielden de
schutters ook een maaltyd. Iu 1534 vei teerden zij«iu die
gulden poert ende die maeltijt in die Doelen te samen 5 gl.
st." In 1533 deden zij 't zuiniger; «in die gulden poert
24 st. verteertdie maeltijt in den Doellen 2 gl. 1 oert."
Somtijds ook teerden zij iu een andere herberg dan de
oorbellen ter hand, en zulks te eerder omdat de jongen op J Gulden poort.
de vraag waarom de bode niet zelf kwam, antwoordde, dat j De openbare schuttersfeesten waren de Papegaaifeesten
deze bij een begrafenis moest tegenwoordig zijn. Toen en de Landjuwpelen.
echter, korten lijd daarna, bovengenoemde bode toch zelf
iu den winkel kwam, sprak de bediende hem over de afge
geven oorbellen, waarvan de bode evenwel niets wist. Ily
begreep thans door eeu jongen bedrogen te,zijn, Bij de po
litie van het voorgevallene aangifte gedaan zijnde, werd
den volgenden dag de hoofd-agent Muis door den com
missaris naar 's Ilage gezonden, teneinde daar een onder
zoek naar den dader en de afhandig gemaakte oorbellen in
te stellen, en wel omdat men, d,eu jongen kennende, ver
moedde dat hij en een oudere broeder zoudeu trachten al
daar de bellen te gelde te maken. Dit vermoeden bleek
weldra gegrond te zyn. Vergezeld en geholpen door een
Het Papegaaischieten was een jaaiTyksch feest, dat op
Meidag of te Pinksteren plaats vond. Het was'een waar
volksfeest, want de gansche stad liep uit en de omtrek
bijeenhet werd dan ook buiten de stad gevierd op een
open veld of in eene warande, en duurde gewoonlijk drie
dagen. Op den eersten dag begon het met een maaltijd
da:rua hielden de schutters hun optocht,'en,vervolgens
weer een maaltyd Op de beide volgende dagen vónd het
schieten plaats. Een perk was met palen en geschoren
touwen afgebakend, en daarbinnen de mast opgericht,
waar de papegaai bovenop stond. "Wie den vog'el'afschoot
was koning. Vorsten en edelen namen aan'ditschuttèrs-
T
r|
M*-