Zaterdag 14 November.
M 3515.
BUjTEWUHDSCHE 8EBICHTEM.
^SIHMEHLAMDSCHE BERiCHTEH.
STEDELIJK «IEÜWS.
A°. 1874.
286™ S T A A T S L 0 T E II IJ.
makktprijzkn AAN IJK bkurs tk soiiihdam,;
van den 13 November 1874.
Z E E T IJ D I N G E N.
COURANT.
ABONNEMENT:
Abonnementsprijspur Drie Mimdpn
Franco per Port, dunr hot geheelc ftijk
(Brieven Franco.}
ADVBftTENTIEN:
Pnjs- van 1 tot 10 jgftime regels 1.00iedere regel meer ƒ0.10)
Voor den werkenden stand en voor weldadigheid, de helft van den prijs.
Spanje, Eono depêche van de Carlistische zijde
n.eidt: sGislereu morgen heeft Lorna liet vuur op al onze 1
position over eene uitgestrektheid van drie uren geopend.
Hij heeft onze linie bij San Marcos doorgebroken, maar 1
een aanval van onzen rechtervleugel in zijn linkerflank
heeft hem genoodzaakt achterwaarts te trekken. Aan
beide zijden zijn de verliezen belangrijk. Don Carlos en
Elio hebben zich terstond naar het slagveld begeven.
Men verzekert dat er sedert den 9 tusschen Oyarzun
en Renteria hevig gevochten wordt. Te San Sebastian
ontscheepte regeeringstroepen pogen de Carlisten van
hunne basis van operation af te snijden om hen over
de Fransche grenzen te dringen of hen tot het neder-
leggen dor wapenen te noodzaken. Het resultaat van den
strijd is nog niet bekend. De bezettingen van Bilbao
"Vittoria en Irun zijn gereed om de beweging te onder
steunen. De troepen van den generaal Laserne hebben
de Carlistische positiiin ingenomen. De genoemde gene
raal is te Irun aangekomen. De Carlisten zijn ge
slagen; zij hebben het beleg van Irun moeten opbreken
en zijn met don Carlos naar het gebergte gevlucht. Het
gevecht was zeer bloedig; de regeeringstroepen hebben
200 gekwetsten, Lorna heeft Oyarzun bezet en Laserna
staat te Larcambuvo. j
Dultschlaiid. Bismaick is den 11 dezer te Berlijn
aangekomen. liet Munstersche hof van appèl behandelde
ia tweede instantie de processen tegen de "Westfaalsche
adellijke dames wegens beleediging van bet Kreisgericht
bij gelegenheid van de overhandiging der adressen aan den
bisschop te Munster. liet gerechtshof bevestigde het in
eerste instantie gevelde vonnis, waarbij giavin Nesselrode
Reichenstein tot 200 timier boete, subsidiair zes weken
gevangenisstraf en de dei tig overige dames tot 100 thaler
boete en subsidiair drie weken gevangenisstraf werden
veroordeeld.
Volgens de Börsenzeiiung werd eergisteren aan
graaf Arnim de akte van aanklacht tegen hem over
handigd, De verwijde! ing van officieele stukken is het
eenige punt van aanklacht.
In Saksen-Coburg is thans een nieuwe schoolwet
uitgevaardigd, grootendeels van gelijke liberale strekking
als die in Saksen-Wei mar, doch met strengere afscheiding
tusschen kerk en school.
Frankrijk. De republikeinsche bladen beginnen nu
te spreken van den indruk, dien de laatste verkiezingen
voor de Nationale Vergadering op Europa gemaakt hebben.
Men begiijpt hieruit dat er niet veel nieuws is; de kranten
herhalen wat reeds over de verkiezingen is gezegd, of
spreken over den aanstaanden parlementairen veldtocht,
waurvan als gewoonlijk het slot is, dat men niet weet hoe
't gaan moet. 't Is waarlijk niet te verwonderen
Zwitserland. De Staatsraad heeft zich in beginsel
voor de invoering van het verplichte burgerlijke huwelijk
verklaard.
Italic. Daily News meldt, onder dagteekening van
6 dezer uit Rome, dat de Paus dien ochtend een flauwte
heeft gehad op 't oogenblik dat hij oen deputatie ontving,
maar dat 's Pausen toestand geen ernstige bezorgdheid
inboezemt.
Engeland. De werkstaking der mijnwerkers van
Wigan in Lancashire is geëindigd; het loon is voorloopig
met tien pCt, verminderd; het werk zou heden worden
hervat.
Amerika. De republiek Venezuela is er nu ook
toe overgegaan om haren zaakgelastigde b\j het Vaticaan
terug te roepen.
lie KAMER DER STATEN-GENERAAL,
Zitting van 12 November.
Het grootste deel der zitting van heden is gewijd ge
weest aan de discussie der afdeeliugen Oorlog en Marine
der Indische Begrooting. De heer Nierstrasz leverde een
scherpe crltiek der eerste en tweede expeditie en gaf
een treurig tafereel over den toestand der krijgsmacht in
Indie. Hij beweerde dat ai zijn vroegere voorspellingen
zijn bewaarheid, en spoorde aan tot versterkingen en
rehabilitatie van den kolonel vanDaalen. Dit laatste werd
door den heer Storm van 's Gravesaudo beaamd, terwijl de
heer Rutgers van Rozenburg op verbetering van het lot
der mindere officieren aandrong. Ook de beerFabius drong
aan op wegneming der grieven bij het leger in Indie, ter
wijl de beer Ciemers constateerde dat de tijd nog niet
gekomen was om over de eerste of tweede expeditie te oor-
deelen. De Minister, dit laatste beamende, deelde niet de
donkere beschouwingen van den heer Nierstrasz en plaatste
zich, met betrekking tot wat gebeurd was, op een onzijdig
standpunt. Onze krijgsmacht werd behoorlijk aangevuld.
Later antwoordde hij nog aan den heer Niei stras/, dat de
voorwaarde zijner optreding als* Minister is geweest, dat
hij niet verantwoordelijk was voov wat daaiaan anterieur
was. Onze vlag is in Atsjin geplant oil zal krachtig gehand
haafd worden. Ons leger is vol energie en toewijding, en
hij weersprak met nadruk de pessimistische beschouwingen
van den lieer Nierstrasz Nadat de ardcel'mg Marine mede
wat afgehandeld, werd hoofdstuk 2 der Indische Begroe
ting (uitgaven in Indie ad f 98 780.00) aangenomen met
62 tegen 2 slem men. De discussie over hoofdstuk 1 (uitga
ven in Nederland) is aangevangen.
"I--—-
SCHIEDAM, 13 November 1874.
Op het twaalftal ter beroeping van een predikant
bij de Hervormde gemeente te Leeuwarden komt o. a.
voor de heet C. de AVilde, predikant bij dicgemeentealhier.
Van Atsjin zijn de berichten via Padang tot en met
29 Sept. 11. 7,e behelzen weinig belangrijks. Het openkap-
pon van het terrein aan zu'ulcr- en oosterface kostte ons
27 gewonden, waaronder de 2e luit. J. J. G. 't Sas. Gezond
heidstoestand statiounair, vijf gevallen van cholera, waar
onder 4 met doodolijkon afloop, hadden plaats gehad.
De laatste berichten vau Atsjin loepen tot 2 dezer en
luiden als volgt:
De vei storking van Langkroek is op 28 Sept. 11. genomen
en bezet. Wij bekwamen slechts 2 gewonden. De vijand
werd verrasten vlugtte. De ziektetoestand w.tsslationnair.
In Langkroek en f.ampoeloe werden bovendien onder
oveiste Wiegand nog 8 bantings genomen. Wij veroverden
daarbij 11 vuurmonden Terwijl de vijand 4 gesneuvelden
eu 1 gewonde bekwam, kregeu wij 2 gewonden.
De bezetting van Lampoeloe isiugoiukt. In de vorige
week waien er '12 gevallen van choleia, waarvan'1 hei -
stelde en 9 bezweken Bij liet openkappen van het terrein
bekwamen wij 9 gewonden.
De 2Vr. Qor. Ct. bevat een particulier schrijven uit
Atsjin, waai in een ooggetuige bet volgende zeer opmer
kelijke feit releveert:
Den 28 Juli jl., na de aankomst van een versch gedeelte
troepen uit Java, werd de kompagnie van kapitein X aan
gewezen, om zekere banting te gaan bestormen. De korn
paguie bestoud voor bet grootste gedeelte uit jonge, onge
oefende soldaten, die ter nauwernood het geweer kondén
hanteeren. Kapitein X rukt voorwaarts, de vijand ont-
vaugt hem met een lievig geweervuur; zijn troep raakt
uiteen en dreigt op de vlucht te slaan. De kommandant
doet al wat in zijn vermogen is zijne ondei hebbenden tot
slaan te brongen: hij roept, schreeuwt, verwondt zelfs ver-
scbeidenen hunner, maar te vergeefs. De stormaanval is
mislukt en kapitein X genoodzaakt in allerijl de wijk te
nemen.
Majoor Romswinckel, bijgenaamd »de vechtmajoor,"
ziet dit, snelt de vluchtende kompagnie tegemoet, en laat
bedaard retii eeren en verzamelen blazen.
sMaunen," spreekt hij hen toe, »dat vuur van den vijand
beteekent niets, weest volkomen gerust, maar toch zal ik u
voor uw ongehooi zaam gedrag straffen. Kapitein X begeef
u met uw kompagnie tot op 300 pas van de benting. Ik zal
volgen."
liet bevel wordt ten uitvoer gebracht. Op de aangewe
zen plaats gekomen, kommandeeit majoor Roinsvviuclcel:
Rechtsomkeci l balt de troep stond dus met den rug
naar den vijand, die geen munitie spaarde en een geweldi
gen kogelregen afzond.
Kapitein," zeide majoor R., skommandeer de handgre
pen." Dood bedaard, evenals of men op het excercitieveld
was, klonk thans: Presenteer 't geweer! op schouder 't ge
weer, enz.
Toen dit lang genoeg geduurd had, en versclieidenen er
reeds in het zand beten, vraagde majoor R. aan de kom
pagnie
dWelnu mannen, wat bevalt u beter, met den rug naar
den vijand of met het front?"
En algemeen klonk het:
uFront, majoor! front."
sDan voorwaarts kapitein, en de benting genomen!"
En met den gewonen pas rukt de compagnie vooruit en
stormt als ervaren gediende soldaten.
Ook in den Haag heeft eend vergadering van inge
zetenen, die pogingen wenscheu aan te wenden omgoed-
kooper vlcesch te bekomen, plaats gehad. Er is eene com
missie benoemd tot het ontwerpen van ceil plan in den
geest vau liet stelsel te Utrecht in practijk gebincht,
waarbij men een gevestigden slager voorschot en klandizie
heeft bezorgd, ouder voorwaarde dat hij in overleg met een
bestuur van deelnemers de prijzen zal vaststellen, en bet
vleesch aan keuring zal laten ondei werpen.
Dinsdagavond trad tnej M. Krusernan in Frascati op
voor een vijftigtal toehoorders, om hare aangekondigde
satii e over kunst en kritiek te lezen. Iu een gedialogiseerd
verhaal waarin meester Kritiek, de Kunst, een schilder,
een dicht' r, een beeldhouwer, een tooneelspeelster. een
danseres, een operazangeres optraden, betoogde mej. Mina
Krusernan: 1 dat de kritiek waaronder zij speciaal de
dagbladkritiek scheen te verstaan veil is; waar het
mannen betreft voor geld, waar het vrouwen aangaat
»vm,r zoenen." (sic); 2. dat niemand recht heeft kritiek
uit te oefenen, tenzij hij vooraf heeft getoond zelf iets
beiers te kunnen leveren. Met eene opwekking, die de
Kunst tot de verschillende jonge kunstenaren richt, om zich
toch niet aan kritiek te storen, maar zich op het publiek te
beroepen, eindigde deze historie. (ZZW.)
Op de buitenplaats Oostbroek, gemeente de Bilt, is
een aardappelplant gegroeid, die ïuim '250 eetbare aard
appels opgebracht heeft.
Uit Deventer schrijft men: De 'mkoopeu van aardap
pelen ten behoeve der fabrieken hebben opgehouden, De
overvloed van dit product is nog buitengewoon groot,
niettegenstaande sommige landbouwers het reeds tot vee
voeder bezigen. Deze willen voor de tegenwoordige prijzen
niet verkoopen, zoodat er eene menigte in den grond worden
geborgen, in de hoop er in liet voorjaar liooge prijzen voor
te kunnen ontvaugen. Het blijkt echter dat de aardappelen
voor veevoeder niet voordeelig zijn, wijl zij geen voedsel
genoeg bevatten.
«EJIENGME HEHICllTEV.
Ongeveer een vijfde gedeelte van Kroonstad is door
een vreesdij ken brand verwoest Teolfuren inden avond in
een paiticidier buis, naar men zegt door 't springen van de
petroleumlamp, ontstaan, breidde het vuur zich ten gevolge
van een hevigen storm zoo snel uit, dat te middernacht
reeds vier groote straten benevens de kleinere zijstraten
in vlammen stonden. De bluscitniiddelen, waarover de stad
en de marine beschikken, waren onvoldoende, temeer
daar de sterke wind vonken en brandende voorwerpen
naar bet midden der stad joeg, die aldaar telkens op nieuw
brand deden ontstaan. Er werd naar Petersburg getelegi a-
feerd, doch do brigades pompieis hebben dengauschen
nacht mei Iiuuue spuiten te Orauienbaum moeten wachten,
daar de storm zoo hevig was, dat zij niet over zee naar
Kroonstad gebiacht konden worden. Maandag morgen was
mei. den bi and in zooverre meester, dat hij binnen een be
paalden omtrek beperkt was. Daar binnen echter woedden
de vlammen nog hevig en de gloed was zoo sterk, dat de
biaudweerpnmaclitig was het vuur te blusschen, Wat bin
nen dien kring ligt, achtte men dan ook geheel verloren.
Onder de vernielde gebouwen zijn o a. het graanmagaziju
vau de talrijke land- en zeetroepen, in Kroonstad in garni
zoen, de kerk St -Wladimir, welker groote klok geheel
is gesmolten, twee kapellen, '119 woonhuizen en 50 maga
zijnen. De meeste particuliere huizen waren verzekerd,
te zamen voor 480,000 roebels. Er zijn vier menseheu
oingekomeu. Gebrek aan water was de oorzaak dat het zoo
moeilijk viel den brand meester te worden. De schade
wordt voorloopig op 4 miilioen roebels geschat.
I De llougaarsche honved-luitenant heeft de bekende
weddingschap gewonuen; hij heeft zonder van* paard te
verwisselen in 14 dagen de reis van Weenen naar Parijs
I gemaakt. De weg bedraagt 1200 kilom. of80ki!om. per
dag. De stoute ruiter kwam met zijn sterk ros den kwartier
voor den tijd aan; bij zou er vroeger zijn geweest, indien
zijn paard onderweg niet dooi' een ander paard was ge
wond. ZubowiLz zoo heet de Hongaarontving be
halve de onkosten der reis, de prijs der weddingschap,
10,000 fr. Er was voor 100,000 fr, op hein gewed.
Piijitn en prentten van f 100 en daarboven.
II Ki„ - 4e Tiekk, 12 Nov. - No. 9567 f 1500.
BURGERLIJKE STAND.
Overleden 11 November. Johannes Vincentsen, oud
26 jaren, in deze gemeente. 12. Alida Kooij, oud 14
maanden, Oude Kerkhof.
Wegge: per 2100 kilo Pernau f228 Ct.
Gerst: per 1950 kilo Libau f222 Ct., f224 6/w,
dito f222 6,w.
SSotttwlfn: f 15 per liectol. Ct.
Jenever: Amsterd. Pioef, f 19 a f 19'/2 pei het--
tolitcr Ct. zonder fust en zonder belasting.
Spoeling: f 1.80 per ketel.
Bij <le Scliiedamsclie Spoeling- Wreenigingf 1.70 p. k.
fltEDKIUKSUA VEN. 2 Nov. Verttol.ken, llrödrencs Minde, k. Minor,
ii. Schiedam.
1)1 GA. 11 Nov. PerfroUen,-Hoela, (st.) k.n, Schiedam. 1
KOPENHAGEN 0 Nov Gepasseerd, Sylplmlcn, k. Nielsen, v Libau
n. Schiedam.
ELSENEUIt 9 Nov. Gepasseerd, Danliig, k. Walt, v. Uh.iu n. Schiedam"
KLEVER. 28 Oct. Do Alfort, k. Nieman, v. Koningsbergen n. Schiedam,
is alhier met verlies van deklast binncngcloopen.
•o i
