-<■> -
stmiliT iism
A". 1877.
Maandag 19 Maart.
X 4117.
Ui
TeraMjnt iaplijts, litpziieri Dinsiai.
Bimeiilaiiascie Bgricttei
Ben e> m Dertigste Jaargang.
'jfp I 1 X* J
Abonnementsprijs, pei Juvaitaal.-1,85.
Franco per post, door het geheele Rijk - 2.50.
Afzonderlijke nommers- 0.10.
ttVRBiLlI: i5S A K H.Ï, E, 124.
Jtjj «ïczte Courant behoort een Bijvoegsel.
i
In de busaan het Bureau dezer
Courant geplaatstvoor de nagelaten
betrekkingen van de bemanning der
verongelukte loggerscliepcn S*rins van
Oranje en Marievan de Vlnurdlng-
sclic vlsseliersvlootwaaronder zich
bevinden 12 weduwen met 33 kinderen,
Is sedert tic laatste opgave ontvangen
f l.OO, makende met liet vroeger op
gegeven bedragf 148.10.
SCHIEDAM, 17 Maavt 1877.
Van bevriende zijde werd ons medege
deeld, dat in den Spectator van iiet laatst des
vorigen jaars een artikeltje vau dr. II. J. Belz
voorkomt, waarin iets wordt medegedeeld aan
gaande Spino/a's verblijf te Schiedam. "Wij
vonden dit in het nomsner van 2 December jl.,
het is getiteld: »Een paar opmerkingen aan
gaande de nieuwe uitgaaf van Spinoza, door
dr. H. Ginsberg." Daaiin lezen wij o. a.
»Wat de brieven aangaat, de romeiusche
cijfers komou met die van Bruder overeen,
terwijl de doorloopende arabische betrekking
hebben op de reeks, zooals die sedert de ver
schijning der Bruder'sche uitgaaf door de ont
dekking van nieuwe brieven is aangevuld.
Ep. XXXII (van 5 Januari '65j en XXXIV
(van 28 Januari) zijuvolgens Bruder, beiden
door Spinoza uit Voorburg geschreven. Gins
berg vermeldt dit slechts van genen, terwijl
bij dezen geen .verblijfsoord genoemd wordt.
Zooals ik in mij'u levensschetsje (bladz, 36,
nant, 2) reeds te kennen gaf, komt liet mij
veel waarschijnlijker voor, dat die twee blieven
uit Schiedam herkomstig zijnon wel op grond
van het volgende. r
Bleyenbergh schrijft 12 December 1664 zijn
eersten brief (Ep. XXXI) aan Spinoza, en den
24stan een andereu, die verloren schijnt. Beiden
ontving Spinoza te Schiedam, hlijkeus den aan
hef van zijn antwoord (Ep. XXXII, "van 5
Januai i *65). Dit antwoord moet nu echter m, i,
uit Schiedam zijn geschreven en uiet uit Voor
burg. In de eerste plaats maakt Spinoza met
geen enkel wooul gewag vau zijn vertrek uit
Schiedam, wat hij toch al licht zoit gedaan
hebben, om Bleyenbergh te doen weten, waar
heen -hij zijn brieven voortaau te zendeu had.
In de tweede plaats, blijkt uit het adies van
Ep. XXXIII (door v. Vloten in 5 zijner
Collectane^ meógedeèld, maar door Gins
berg niet vermeld), dat Bleyenbergh dat ver
trek evenmin van elders vernomen had, zoo
dat hij dien brief van 16 Januari nog
1 uaar Schiedam zond.
Dadr schijnt hij" Spinoza ook gewoiden te
R zijn. Althans in zijn antwoord vau 28 Jamuui
(Ep. XXXIV) gewaagt deze nog altiidoiiRt van
rijn veitrèk'-.uit Schiedam, „en eerstiiu'teenj
schrijven van 13 Maatt (Ep. XXXVI) heet het,
dat men hem twee blieven van Bleyenbergh
(Ep. XXXV, van 18 Februari, en een van
9 Maart, die verloren schijnt) uit Schiedam
naar Voorburg heeft opgezonden.
Ware en dit is de hoofdzaak het
zelfde ïeeds met Ep. XXXIII geschied, dan
zou Spinoza daar toch zeker wel eveneens
in Ep. XXXIV melding van hebben""ge
maakt, ook al had hij verzuimd, of door het
onverwachte van zijn vertrek geen gelegenheid
gehad, Bleyenbergh tijdig te waarschuwen. Uit
den inhoud van Ep. XXXII en XXXIV valt
Spinoza's verblijf te Voorburg, tijdeus hij ze
schreef, niet af te leiden; uit eeneaanwijzing
aan het hoofd of den voet dier brieven, of
eenig ander keumeik, schijnt Bleyenbergh dat
evenmiu te hebben kunnen doen, want hij
zond zoowel Ëp. XXXIII als XXXV naar
Schiedam, en eerst van den laatsten weten
we, dat Spinoza hem te Voorburg ontving.
Het eenige, wat te;veronderstellen overblijft,
zou wezen, dat Spihoza Ep. XXXIIenXXXIV
te Voorburg schreef, na Ep. XXXI en XXXIII,
ter wier beantwoording ze dienden, te Schie
dam ontvangen te hebben, en met het voor
nemen, om na de veizendiug van Ep.XXXIV
vveèr daarheen te gann. Doch dit heen en weer
reizen in het haitje van den winter schijnt
voor een teringlijder weinig i aadzaam, en twee
eeuwen geleden nog minder dan nu."
Dit bracht ons als vanzelf op de gedachte
de levensschets van Spinoza door denzelfden
schrijver eens in te zien. Waarin vvy op pag.
36 vermeld vinden.
«Spinoza's verblijf te Voorburg werd door
hei haalde uilstapjes afgewisseld. In 't- laatst
van Maait '65 bezocht hij Amsterdam (zie
boven bladz. '19). In Januari van dat jaar"be
vond hij zichblijkens het adres van een der
Bleyenberghsche brieven«op den langen
Bogaert, buyten Schiedam," waar hij eeuige
weken ten huize van den broeder van Simon
de Vries, zijn Amsteidamscheu vriend,.en lid
van Nil volentilus erduum doorbiacht."
Hieruit blijkt echter, dat Spinoza slechts
een korten tijd verblijf heeft gehouden bij
zekeren de Viies, op den langen Bogaeit (1),
buiteu Schiedam, en niet dat hij zich metter
woon alhier zou hebben gevestigd.
In de zitting van de Tweede Kamer der
Stateu-Generanl vau eergisteren, waarin werd
beraadslaagd ovei het wetsontwerp tot vast
stelling derklassen en samenstelling der arron
dissementsrechtbanken en kantongerechten, is
op de kantongerechten 2e klasse door den heer
Bredius eèn amendement voorgesteld om de
kantons LeidenSchiedam en Dordrecht naai
de le klasse overtebrengen, met het oog op de
bülangiijklieid der behandelde zaken voor de
genoemde kautpiigerechten.
(1) Volgons oen voornaam lotteikumligo zou hier
mede bedoeld worden de slieet aan de overzijde van
dë', Noordvêstgrncht. IJ
j&: h t v. ,o &r I?-. y t
Advertentieprijs vaal10 gewone regels, f 1.00.
Iedere gewone regel meerO.IO.
Driemaal plaatsing wordt tegen tweemaal berekend.
De Minister bestrijdt het amendement, voor
zooveel Dordrecht en Schiedam betreft, doch wat
Leiden aangaat, verklaart de Minister het kan
tongerecht in de le. kl. te brengen tusscheu
den Haag en Rotterdam.
De heer Bredius veidedigt nader zijn amen
dement, voor zooveel de Minister het niet heeft
overgenomen.
De Minister bestrijdt nader liet amendement,
Het amendement van den heer Brodius wordt
verworpen met 43 tegen 25 stemmen.
Vóór stemden de heeieu: Geertsema, Kops,
Creineis, V. Meinesz, Viruly, Bergsma, Mackay,
Stieltjes, do Roo, Iiaflinans, v. d. Loeff, Bredius,
v. Kerkwijk, Hingst, Bastert, v. Ilarinxma,
Leuling, Blussé, v. Eek, Gevers, v. d. Kaay,
Godefroi, ldzerda, Bon et en Jonckbloet,
De Uitvoering door de Jubilee-zangeis alhier
gegeven, heeft na aftrek van de kosten opge
bracht f 1264,34.
By gelegenheid der tentoonstelling van
de Hollandsche Maatschappij van Landbouw,
op 22 dezer alhier te houden, zal door de te
Rotterdam bestaande Postduiven sociëteit de
Telegraaf een wedvlucht gehouden worden.
Dikwijls-komt de vraag bij ons op, hoe is het
toch mogelijk dat de arbeiders, die in de open
lucht moeten wei ken, en aan alle afwisselingen
van ons veranderlijk klimaat zijn blootgesteld,
nog gezond blijven?
Men zou waarlijk gaau gelooven, dat die
arbeidende klasse van een ander maaksel is, maar
wanneer men de doctoren spreekt en anderen,
die met hun gezondheidstoestand beter bekend
zijn, dan verneemt men helaas, dat er in dien
kring oneindig velen gevonden worden, die aan
verkoudheid, bronchitis, cathnnen, of andere
aaudoeuingen van boist en longen lijden, Voor
hen is het werkelijk een zegen, dat de teerkap-
sules van Guyot zijn uitgevonden, die door den
arbeider gedutende zijn arbeid kunnen worden
ingenomen, eh die alle borstdnuiken, patés en
si roo pen vei vangen, die hij thuis zou moeten
bereiden en innemen. Daarenboven heeft dit
geneesmiddel het vooirecht vau bijzonder goed
koop te zijn.
Elke flacon teerkapsules bevat zestig kapsulen,
zoodat de geheele behandeling slechts G it 8
centen daags kost. Het is zeker dat zoowel de
goedkoope pi ijs als do uitstekende uitwerking
dier kapsules er .veel toe hebben bijgedragen
om dit geneesmiddel de populariteit te doen
verwerven, die het tegenwoordig in alle landen
geniet.
BURGERLIJKE STAND
Geboren15 Maai t. Johanna Maria, dochter
van P. J. Zouteudjjk en G. Blok, Walvisch
steeg. Coi nelis Jacobus, zoou van G. J. van'
Bohemen en M. A. "W. II. E. Ebing, Nieuw
sticht. 16 Joseph Adrianus, zoon van'A,
Meeder en W. J, Westerman, Buitenhaven-
weg. Maria Elisabeth, dochter van. H,
Fillekes-en M. 'Bramkamp, Laan; 'i