FerscMjit iaselijls, litpzoiM linsrtaff.
A°. 1878.
Maandag 11 Januari.
Jfè 4329.
is
T w ee en 13 erti ff ste J a a r gr a n
COURANT.
Abonnementsprijs, por kwartaal. 1.85.
Franco per post, door hot gelieele Rijk. - 2.50.
Afzonderlijke nomrners- 0.10.
OUllEAU; DlAllKT, E, 121.
Advertentieprijs: van 110 gewone regels,
met inbegrip van eene Courant1.1 U.
Iedere gewone regel meer. - 0.40.
Driemaal plaatsing wordt tegen tweemaal berekend.
Schiedam, 12 Januari 1878.
lu de eerste dagen van dit jaar werd meer
malen een naam genoemd, die overigens in
de laatste jareu minder op de lippen kwam
dien van Victor Emmanuel, eertijds Koning van
Sardinië, in later tijden Koning van Italië. Hij
ontving voor eenige dagen den Fransehen Repu
blikein Gambeltawien hij met de hem eigen
rondheid toevoegde; als gy Italiaan waait en
in Italië even populair als ia Frankiijk, gij
zoudt mijn eerste Minister zijn. Een enke
len dag later stierf de Ilaliaansche generaal
Lamarmora, een dargenen, die kiachtig aan
de vestiging der Ilaliaansche eenheid hadden
medegewerkt. De Koning zond den burgemees
ter van Florence onmiddellijk een bericht, waarin
hij zijne diepe smart te kennen gaf over het
verlies van dezen dapperen krijgsman en groo-
ten stas'sbuiger. En thans, ook Victor Emma
nuel is niet ineer. De »re galautuomode man
van eer is tot zijne vaderen vergaderdop een
leeftijd, die naar den loop der menschelijke
berekeningen, hoop mocht geven, dat Italië
zijn eerstm Koning nog lang op den troon zou
zien. Den 9en dezer stierf hij na eene ziekte
van weinige dagen, en er heerscht diepe rouw
op het Schiereiland, en gelijk de berichten
luiden: de winkels zijn gesloten.
Er is reden voor dien rouw. Eenmaal,'t is
jaren geleden, noemde de Oostenriiksclie Minis
ter Vorst Metternich, Italië slechts een aardrijks
kundigen naam. De Italianen waren, volgens
hem geen natie. liet schoone Schiereiland moest
in een aantal kleine maehtelooze staatjes ver
deeld blijven, uitstekend geschikt, om Oosten-
rijksclie Aartshertogen aan kleine tronen te
helpen, en het Oostenrijk van Metternich, het
despotieke, kleingeestige Oostenrijk moest in
al de aangelegenheden van het Schiereiland
de hand hebbeu.
Daar kwam de storm van 184S. Metternichs
denkbeelden werden weggevaagd ais het kaf
voor den wind. Venetië en Lombaidije, bij
het Weener-Cougres in '1815 als kioonlauden
aan Oostemijk toegevoegd, weuschten niets
liever dan het drukkende juk van den vreem
deling af te werpen: Karei Albeit vati Sardi
nië bood beiden landen de reddende band en
gordde het zwaard tegen Oostenrijk aan. Zijne
krachten bleken te zwak; hij werd bij Nov an a
vet slagen en de teleurgestelde Vorst, wars vau
staatszorgen, deed afstand van den troon
en begaf zich naar Portugal, waar hij eeni-
gen tijd later le Opoito overleed. Zijn zoon
Victor Emmanuelde thans overleden Vorst
volgde hem den 'Jeu Mei 1819 op onder om
standigheden die menigeen voor den zvvaren
last, als de Koningskroon van Sardinië toen te
torschen gaf, zou hebben deen terugdeinzen. Vic
tor Emmanuel nam dien last op zich, en hoe hij
zijn laud, hoe hij geheel Italië aan zich ver
plicht heeft, dat getuigt de touw, dien Italië
draagt om zijn edelen Koning, wiens woord
hem altijd heilig was, en die nimmer zijne
beloften hoeft gebroken.
Hij was de eerste Vorst op Italiaanschen
bodemdie aan zijne onderdanen eene vrij
zinnige staatsregeling schonk en zich daaraan
met de meeste stiptheid hield. In zijn eersten
Minister, graaf de Cavour, bezat de Koning
een uitnemend staatsdienaar, in wiens brein
het denkbeeld der Italiaausehe eenheid het
eerst opkwam. Als gevolg van Cavours plannen
nam Sardinië deel aan den zoogenoemden
Krimooiing tegen Rusland; zijne gevolmach
tigden kregen daardoor zitting in het vrede-
congres te Parijs in 1856.
De staatkunde hechtte den vorst nauw aan
Frankrijk, en zijne dochter werd de gemalin
van Napoleons neef, den zoon van Jerome. In
1859, weinige maanden nadat Napoleon op den
Nieuwjaarsdag zijn bekende onheilspellende taal
tegen den Oostenrykschen gezant had doen
hoorenvatte Sardinië, in bondgenootschap
met Frankrijk, de wapenen tegen zijn ouden
vyaud op. Oostenrijk leed de nederlaag, vooral
in de slagen bij Magenta en bij Solferino, en
het stond Lombardije af aan den Franschen
Keizer, die het weder aan zynen bondgenoot
vau Sardinië overdroeg; bij het uitbarsten van
den oorlog hadden Toscane, Panna en Modena
hunne gehate Vorsten verjaagdzij voegden
zich bij Sardinië, en was deze aanwinst groot,
de vreugde er over mocht niet onvermengd
zijn, daar Savoie, liet aioudo ei lland van Victor
Emmanuels voorvaderen en Nizza aan Frankrijk
moesten worden afgestaan. Een groote stap was
nu wel gedaan tot de verwezenlijking van
Cavours plan, een eenig Italië, toch was het
doei nog niet bereikt. De bekende Garibaldi
laudt met de zijnen op Sicilië en neemt liet eiland
zonder noemeuswaardigen tegenstand in bezit; hij
steekt naar het vaste land over. maakt zich van
Napels meester, geeft de veroveringen aan Victor
Emmanuel over, en deze neemt in *1801 den
titel aan van Koning \an Italië. Dat was
een ongedachte gebeurtenis, zoo zelf had Keizer
Napoleon het niet gemeend. Velen onzer lezers
herinneren zich nog - de plannen tot een con
gres, en een brochure. men beweerde
dat ze van de hand van Napoleon zelf was,
die tot titel had: »de Paus en liet.congres, eu
een Italiaanschen Statenbond aanbeval, rnet
don Paus als eerovoorzitter. Wat er van zij,
de brochure kwam bepaald te laat. lu
1866 stond Italië aan de zijde van Pruisen in den
Oosteurijkschenoorlog. Italië verloor; de Oosten-
rijksche aaitshertog Albrecht vei sloeg de Itali
anen bij Custozza; en toen de overwinnaars,
die echter in Uohemen duchtig geslagen werden
(KöuiggiiU/, en Sadowa) een afzonder!ij gin vrede
met Italië wilden maken, tegen afstand van
Veuetië, weigerde Victor Emmanuel. Zijn bondge
noot en hij waren één, van geen afzonderlijken
vrede wilde hij welen, Venetië weid hem bij
den ruiger viede toch toegewezen, eu alzoo
waren slechts de stad Rome met liaie omstre
ken, het dus genoemde erfdeel van den Heiligen
Petrus, nog van het overige Italië gescheiden:
Fransche bajonetten beschermden sedert '1851
de aloude stad der Pausen. Daar brak in 1870
de Fransch-üuitfclie oorlog uit; Fiankrijks
troepen 'verlaten den Italiaanschen bodemde
Italianen bezetten den Kerkdijken Staat, en
de Ilaliaansche ecuheid was een feit, een fait
accompli geworden.
"Wensehle Italië die eenheid ;was de vrijzinige
Sardinische staatsregeling overal op het schier
eiland welkom? De algemeene rouw bij den
dood vau zijn eersten Koning, is het beste
antwoord, dat Italië bij diens stervenssponde
kan geven. Men heeft Victor Emmanuel ook
wel den rooverkoning genoemdwe weiden
hierover niet uit, doch heriuueren ons, dat da
vijanden van Prins Willem I hem ïle Taeiturue,"
den Zwijger noemden. Wat is die naam in
den mond van liet Nederlandsche volk gewor
den? De geschiedenis leert eenmaal hoe het
Italiaansche volk over den bijnaam, zijn ridder
lijken Koning toegevoegd, oordeelen zal.
Met Pi ins Willem I zijn we op Nederland-
schen bodem geland. Van hier valt weinig
nieuws mede le deelen. Een enkel feit, oube-
teekenend misschien in de oogeu van velen,
mag naar onze meening in ons overzicht niet
ontbreken. Ziehier in korte woorden de zaak<
Een kolonel straft een soldaat; dat mocht hij
doen; de man kan de straf wel verdiend heb
ben; alle soldaten zijn geen heiligen.
Maar die kolonel gaat zijn bevoegdheid te
buiten, als hij dien soldaat zijn straf aankon
digt in deze woorden: jij gaat een dag naar
de provoost en ik ga naar de komedie. Zeer
ongepast antwoordt daarop de soldaat- sloop
jij naar de helen sacht dagen provoost"
repliceert de bevelhebber, De soldaat wil later
teekenen voor den Indischen dienst, doch de
bevelhebber bemoeilijkt hem daarin, vau wege
de bovengenoemde straf. Onze tegenwoordige
Minister van Oorlog echter wisclit die straf van
liet conduiteboekje uit en de soldaat vertrekt
naar ludië. Tot zoover het verhaal. Wij vven-
schen er liet een eu auder aan toe le voegen.
Er is een Anti-dieustvei raugingsbond in het
leven geroepen. sAlle Nedeilamleis moeten
dienen is de leus van dat bondon liet is
de sclii ik geworden vau velen; die zonen heb
ben en geld om zonen van den militairen dienst
vrij te koopen. Maar zal dat bond slagen, dan
beliooit het militaire leven andere te worden,
beter, humaner. Men eische strenge plichtsbe
trachting van don militair; de krijgstucht zal
hem ten goede komen, als hij het militaire
weer met het butgei kleed heeft verwisseld. Maar
uit die enkele vvooiden Jij naar de provoost
en ik naar de komedie," ontwikkelt zich een
geheel diama voor onze vei heel ding, en het
is niet veikvvikkelijk voor den viijen Nedeilan-
i der, dit te ovoiduukei., Van een Minister
van Ojilog, als wij thans het geluk hebben le
