A0. 1878. Maandag 11 Maart. 4369. Twee e ïi Dertigste Jaargang. De Herstemming. COUR Abonxementsmujs, |er kwartaal1.85. Franco per post, door Hol gelieele Itijk. - 2.Ö0. Aftondorlijke -0.10. int? «Ui&fiSAU: 31 A 55. IITE, lï l. AdvebtentieBus: van 110 gewone regels, met inbegrip van eene Courantt.tOr Iedere gewone regel meer- 0.10. Driemaal plaatsing wordt tegen tweemaal berekend. Bij deze Courant behoor! een Bijvoegsel. Mei den ineesteu aandrang wekken wij tegen aanstaanden Dinsdag de kiezers op totgetiouwe opkomst bij de stembus. De verkiezing van den heer Mr. A KERDiJK is van groote be- teekenis. De verdeeldheid in het kamp der liberalen moge heden schijnbaar van weinig beteekenis zijn tiaar de kandidaten, over wie herstemd moet worden, beiden liberalen zijn inalle opzichten beiden de liberale beginselen toegedaan; over ecuige dagen, ais de verkie zing is afgeloopen, zullen de clericalen de politieke waarde van deze verkiezing duidelijk in het licht stellen. Ook nu achten wij het beneden de groote talenten van den beer Mr. A. KERDIJK veel woorden tot zijn aanbeveling te bezigen. Het argument, dat hij jong is, behoeft geen weer legging. Men kan wel jong van jaren en oud van uren zijn, en dat is de heer Kordijk. Doch wij willen ter bevrediging van degenen, die meenendat hij voorstander van het al gemeen stemrecht is en daarom bezwaar zou den maken, hem hunne stem te geven, mede- deelen, wat hij voor ongeveer viet jaren iu de Nieuwe Itotlerdamsche Courant over dit punt schreef. «Reeds woidt door velen ondor onze jongero liberalen de wenscli geuit of gekoesterddat mot wijziging van de bepalingen der Grondwet het alge meen stemrecht ook hier te lande zoo spoedig moge lijk worde ingevoerd. Omtrent bijkans alle andere politieke en sociale kwestiiin in hun gelederen mij scharende, moet ik nochtans op dit punt mij van hen afscheiden, htm streven zelfs een onver geeflijke politioke tont noemen. Doch ik doe dat waarlijk niet gnarno, want in beginsel sta ik geheel aan htm zijde. Kik kies stelsel, dat niet uitgaat van de deelneming van nlle meerderjarige burgers, draagt het karakter van e«n tijdelijk expediënt; en wie niet uil volle overtuiging, ja int L ongeduld verlangt naar den tijd, waarop nut algemeen stemrecht zal kunnen worden ingevoerd, die is geen oprecht vriend van den parlementairen regecringsvorm, liet kiesrecht is niet alleen een recht, dat in beginsel eiken bur ger toekomt, die algomeone deelneming is tevens eon onmisbare voorwaarde tot voltooiing van het gebouw van den modernen Staat. De geringe ont wikkeling des volks, zijn feitelijke Staatkundige onmondigheid ziedaar dan ook don cenigen grond, waarom ik mij vorklaar legen hetgeen ik zolf wonseh uit den grond van mijn hart. Elke stom, zelfstandig en met bewustzijn uitge bracht, heeft waarde en verdient gehoord te wor den elko stem, die niets is dan de weerklank van nadere, moet liever achterwege blijven en kan slechts strekken tot vervalsching van het govoelcn der natie. Was ik niet overtuigd, dat in de gegeven om standigheden het nlgcmoen stemrecht leiden 'zou tot zulk een vervalsching in oneindig grooLcr mate dan nu reeds het geval is; was ik niet van nice- ning, dat het hen, die men er mode bovoordeelcn wil,-do gemakkelijke prooi hunner ergste vijanden zou doon worden, elko agitatie, in dien geest zou op do volle toewijding mijner zwakke krachten kunnen rekenen. Thans zio ik bt'iriu een onbedachtzaamheid, waarover men mis.icnien to laat berouw zal gevoe len. Thans moet ik uitroepenwonscht men don vooruitgang te bomoeielijken on to vertragon, men voero liet algemeen Stemrecht in; doch wonscht men dien zoo Kuchtig mogelijk, dan beware men zijn eis?!, tot oen volgend geslacht en zorgo in middels, dat dit boter berekend worde voor de g'oote tank, die het wacht." 'Wij voegen hier niets bijdan alleen de ■waarschuwing anti de liberalen: laat u niet verschalken, en overweegt wel, dat het feit bedenkelijk is; een in alle opzichten liberaal man, als de heer Van Stolk moet zijn, aan bevolen door doodvyandeu van de vrijzinnige beginselen Wieu het met deze. beginselen waarachtig ernst is, bevordere daarom zooveel mogelijk de verkiezing van Schiedam, jO Maart 1878. Thans is het vredesverdrag tusschen Tur kije en Rusland bekend; niet minder"dan ne gen on twintig artikelen bevatten bijna even veel concession door de Regeeriug van den Sultan aan die des Keizers gedaan. De schat plichtige vorstendommen Monte-Negro, Servië en Rumeiiic worden onafhankelijk veiklaard. Waarde ondeugende opmerking van een Turk- schenPacha zal die onafhankelijkheid de Vor sten dezer gewesten van vazallen des Sultans tol kolonels in Russischen dienst herscheppen. Bulgarije wordt een schatplichtig vorsten dom en zal een grondgebied verkrijgen, on geveer zesmaal dat van Nederland beslaaude. Hervormingen in de gewesten, die aan Turkije verblijven, in Bosnië en Ilerzegowina, Caudia, Kpirus, Thessalië en Armenië zijn der Porte gebiedend voorgeschreven en behalve eeuige andere aangelegenheden, <jje in liet verdrag behandeld warden, is de oorlogsschatting be paald op '1410 millioen roebels. De Keizer van Rusland huldigt volgens een andere be paling de stelling niet, swaar niet is verliest de Keizer zijn recht." Men had de oorlogs schatting evengoed zesmaai zoo hoog kunnen stellen; Turkije kan noch een kleine, noch een groote som betalen. De Keizer verliest dus zijn lécliL Neen, maar hij neemt er genoe- gou mede, dat de betaling ook zal kunnen geschieden door den afstand van het Sand- schak van Tultscha, (dat tegen Bessarabië kan worden verruild), Ardalmn, Kars, Batum, Ba- jazid tot aan den Soghanly-Dagh. liet loopt met Amsterdam, gelijk gij hoort, ten entle zong Vondel in ztju Gijsbrecht; leefde hij nog, hij, die der Turken wreedheid in zoo menig gedicht afmaalde, die den kruistocht tegen de Halve Maan zoo herhaaldelijk pre dikte, hij kun met een kleine variatie den aangchaalden regei wam lijk wel op Turkije toe passen. Wee den Tuikschen fondsenhouders! Geen wonder, dat deze iu Engeland een luid ge schrei aanheffen en eischen, dat de Britsche leeuw de beurs van John. Buil zal beschermen. 't Is zeker, dat op de conferentie, die tiu te Berlijn zal gehouden worden, meuig hartig woord zal worden gewisseld. Prins Bismarck echter zal het presidium waarnemen, en dat is een goed teekeu. liet ontwerp tot lierzieuing der wet op het lager onderwijs, deze week bij de Tweede Kamer der Staten-Generaai ingediend, gaal vergezeld van eene zeer belangrijke memorie van toe lichting. Het »Vadcr2and" opende zijn aan vankelijke beschouwing over dit wetsontwerp met eene aauhaling uit genoemde memorie, die volgens gemeld blad als de hoofdgedachte van het ontwerp inoet worden beschouwd en die wij hier laten volgen. Volksbelang in den streugsten zin des woords, is rechtskundig en economischhet openbaar onderwijs, een tak van publieken dienst, van welks ijverige behartiging het welzyn van het volgend geslacht en de rang, dien Nederland te midden van machtige naburen als beschaafde natie behouden zal, grootendeels afhangen. De openbare school is bestemd om dr nationale, niet om armenschool te zijn." Dit is duidelyke taal, dat is de overtuiging van een man van beginsel, ferm en rond, kort en krachtig uit gedrukt. Men verdoeme hem oir. .l'.c overtui ging; men zal niettemin verplicht zijn naar hem te hooren. Verscheidene punten, door de liberale party sedert jaren als noodzakelijk voorgesteld zijn iu dit ontwerp opgenomen, liet rijk zal 30 peicent der kosten voor het openbaar onder wijs dragenlegen willekeur en onwil van ge meentebesturen, die het openbaar onderwijs vy- andig zijn, worden waarborgen gegevende gele genheid tot onleiding vau onderwijzers eu onder wijzeressen wordt uitgebreidhet aantal onder wijzers in elke school wordt vermeerderd; de klassen wordon derhalve kleiner; een voor waarde te meer voor goed onderwijs is daar door in het leven geroepen; met hot stelsel van kweekelingen als werkkracht in de school wordt gebrokeneen betere bezoldiging dei- onderwijzers zal deulustom zich aan liet onder wijs te wijden doen toenemen; de inrichting der acte-examens zal aan de klachten over ongelijkheid in de beoordeeüng der kandidaten tegemoet komen; voor betere schoollokalen, leer- en hulpmiddelen wordt gezorgdvoor het openbaar herhaliugSondenvijs is gezorgd; liet schooltoezicht wordt gewijzigd; wettelijke maat regelen tot wering vau het schoolverzuim zijn voorgesteld. Leerplicht wordt daarbij niet genoemd. Omtrent dit punt zegt de Minis ter iu de memorie vau toelichting het vol gende: ï.Schier overal, onlangs nog in het Koninkrijk Italië, wordt de leerplicht inge- voPrd, Waarom kan dit goede voorbeeld in Nederland niet worden nagevolgd De Slaat

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1878 | | pagina 1