A< 1878.
B-iv
Maandag 29 April.
l-mM-iM- VerseMjat iaplijts, nitpzoMeri Biiisiai.
J\<s. 4403
Wn
-vI^eiMiisgéViiig.
iv1'
Twee e ix D elx* t i g- ai t e J aargang.
si
T* z
^BONN'S» ENTSPIUJS
Franco ppr post, doqi; het.gcheele Rijk. .-2.50.
V', 1
Afeondeilnke nommsis_
:.50.
- 0.10.
BUXtKAU: MAXtKT, E, 184.
Advertentieprijs: van 110 gewone regels,
met inbegup van eene Couiant1.40.
Iedere gewone regel meer- 0.10.
Dricma.il pt.iatsmg wordt tegen tweemaal berekend.
r
nil )leic"Co«raiit beliem'tecn SSïjvoegsel.
Jl" a 5
- t
- ïnrlstingen' welke gevaar j Scliaile of
liimlei kunnen veroorzaken.
I
'B*drgbuée,'ster en "We'tkoud Ens
van S CH'iEMM;
Gezien "de ingekomen verzoeken
lo. Van GEBROEDERSJNIEüWHOF? om
vergunning tot plaatsing van-een stoomwerk
tuig tan 2 paardenkracht, in iiunne bran
derij, staaude1 aan de Willeinskade, kadaster
Sectie E. No., 1442;
2o. Van A. XI. VERBOOM, om vergunning
tot plaatsing van een stoonnv.erktuig, van
3 paardenkracht, in zijne Branderij
staande aan dé -Hagastiaat, kadaster Sectie E,
no -1762/
Gelet' op de artt. 6 en 7 der wet vari den
2 Junij 1875 (Staatsblad no. 95)
Boen te weten: -
Dat genoemde verzoeken met de bijlagen op
de. Seeietane der Gemeente zijn ter-visie gelegd
dat op Monderdag den O Mel a. des
middags ten 12 ure, ten Raadhuize ge-
legenlieid zal woiden gegeven om bezwaren
tegen Let plaatsen dier stoomwerktuigen in
te biengen en die mondeling of schiiftelijk
toe te lichten; en
dat geduiende drie dagen vóór het tijdstip
hierboven genoemd, op de Secretaiie der ge
meente, van de schiifturen, die ter zake mog-
ten zijn ingekomen, kennis kan worden ge
nomen.
En is hiervan afkondiging geschied, waar
het behooit, den 25 April 1878.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
P. J. VAN DIJK VAN MATENESSE.
Be Secretaris,
A. W. MULDER.
Schiedam, 26 April 1878.
Een bevriende hand maakt er ons opmerk
zaam op; dat enkele jaien geleden de Episco-
paalsche Staatskerk iu letland is afgeschaft,
en dat deze billijke hervorming vooral bewei kt
is door Gladstone, toen Engelands eerste mi
nister. Met onverdeeld genoegen echter ont
vingen we deze mededeeliug niet. "Wat toch
is gebeurd? Dezelfde paity, wie Gladstone dezen
dienst bewees, hielp spoedig daarna hem van
den'ministerieelen zetel verdrijven. liet eeuwig
oude lied in nile landen, door alle natiën ge
zongen, ook hier weder herhaald
«Die zorgt en waakt, en slaaft, en ploegt, en zwoegt,
M en zweet,
Ten .oorbaar van liet land een lastig nmbt bekleedt,
En waant do menschen aanzijn vroomheid te vei binden;
Die zal zich jammerlijk in 'tend bedrogen vinden
Tan 't wispelturig volk, dat, veel to los van hoofd,
Genoten dienst vergeet
Och, goede vader Vondel I voor tvveehonderd-
vjjftig jaren legdet gij der,e klacht uw Palamedes-
Oldenbarnevelt op de lippen; een halve eeuw
later byt den schandelijken moord op^<de,gB
.yoeders Jan en -Cprnelis da Witt géplëegd,
ii <l
moest gij het Hoilandsche volk alweder aan
zijn snoode j idankbaarheid herinneren:
Yerlore z< och vei geldt ge dus uw vadeis
En vodstei die u voeden met hun bloed?
Verdient hunftrouvv en deugd den naam. van land-
i§ verratleis
Nooit wordt mdt nabil ouw dit zvva.u vet hes geboet.
Lêefdet ge|nu, ge zaagt op een der pleinen
vau uw geliefd Amsteidam liet beeld verrezen
van een man,, die ouk van slaven en zwoegen
en zweeten -Jen ooi baar van liet land mocht
spieken, en "die.... maai, waai toe meer. De
hemel z'y dank, dat het ten minste Johan Rudolf
Thorbecke niet aan vneuden heelt ontbroken,
die, waar .het zyue vereeang gold, zich niet
onbetuigd hebben gelaten. Dit tevens tot ti oost
en bemoediging van Gladstone, als deze ten
minste de geschiedenis van onzen kleinen staat
kent.
We keereufterug tot het verhandelde op de al-
gemeehe veigadenng der veieeniging »Volks-
ondeiw'ys". Èosicloos onderwijs was een onder
werp,- waai ovVr aldaar een haitig debat werd ge
voerd. 'tWas vooial de Ainsterdamsche afge-
vaaidigue, de lieer B. II. lleldt, die voor deze
zaak moedig in 't strijdperk tiad. De heer Heldtis
vooizitter van het Nedei i. Weiklieden-Verbond,
een even flink werkman, als handig peuvoeider
en geoeleud spiekei. Hooit ge hein, ge zijt
verplicht naai hem te luisteien, ook nu, waar
hy de weuseltehjklieid van een algemeen kosteloos
onderwijs bepleit. 11 ij noemt het grievend en
vernederend, dat de ouveimogende zijn kind
geen gemeenteschool kan doen bezoeken, zonder
dat hy een bewijs van ouvennogen oveilegt.
Ily vvyst er op, hoe b. m Amsteidam bij
elke aanvi age om kosteloos onderwijs een ambte
naar de woning vau den veizoeker binnentieedt,
om den toestand van diens gezin te onder
zoeken en dat nuen dan het verzoek van
iemand, die er pnjs op stelt, zyn woonkamer
te stempelen met die netheid, welke zelfs
den ai me kan versiereu, minder woidt toege
staan dan van dengene, wiens veibhjf van
sluidigheitl en omeinheid getuigt. De gedachten-
gang van den heer lleldt wol dl geheel teuig-
gevoudeu in het adies dooi het Nedei landsch
Wei kheden-Vei boud tot de Tsveede Kamer ge
licht in zake bet wetsontwerp op het lager
ondervv'ys. Daar lezen we onder audeicn:
Welke aandoeningen moeten zich wel van
het kind meester maken, als hy 't locaal
binnentieedt, voor hetwelk met groote letters
het wooid sarmen" of nkosteiooze" staat en
dat hem als school is aangewezen, omdat
zijn vader geen dubbeltje in de week betaalt
of kan betalen, terwijl voor de school daar
naast het woord Darmen" vervangen is door
ïtussclicn", omdat de oudeis dier kinderen
néén dubbeltje", en voor de school die twee
huizen vei der is, het woord *buiger" is ge
plaatst, omdat de oudérs der kinderen, die dtitlr
-onderwijs ontvangen, twee dubbeltjes per week
•^betalen! Juist'daardoor wordt standenhaat4on
bekrompenheid aangekweekt." De Arnhemscïie
Courant heeft in een paar bondige betoogen
het "onjuistedezer ledeneeringen aangetoond.
»Algemeen kosteloos onderwijs zou, zegt zij, de
scheidsmuren tusschen de verschillende standen
afbreken, de nationaliteit aankvveeken, de sociale
klove dempen en dit alles wordt tegen
gehouden ter wille van een paar dubbeltjes
schoolgeld! 't Is haast ongelooflijk'"
Ook op de algemeene vergadei ing van »Yolks-
ondeiwys" kon de heer lleldt evenmin een meer
derheid voor z'yne denkbeelden vinden. Deafge-
vaaidigde uit Rotterdam, de heer Ilaseikorn
Van Rijsewijk kwam met ki acht tegen de be
wei ingen van den heer lleldt op. Niet door
nivellemeut, door harmonische ontwikkeling der
deelen zal het geheel welvaren.
Ook de heer Kerdijken de heer lleldt
sprak er later zijn spijt over uit; de lieer Ker
dijk spoorde aan tot bedachtzaamheid bij het
invoeren van sociale hervormingen. Voor eene
hervorming,.~alsalgemeen kosteloos onderwijs
zijn zou, is de tijd nog niet gekomen. Daarom
raadde hij aan, zich bij bet praeadvies van
het hoofdbestuur neder te leggen, en den vvensch
uit te spieken, dat het openbaar ondeiwijs
kosteloos zij voor kinderen, wier ouders dat
verlangen.
De vergelijkende examens vonden in het
hoofdbestuur en in verscheidene spiekeis warme
vooistaudeis, evenals het behoud der plaatse
lijke schoolcommissiën, gelijk ook ten vorigen
jare als zeer wenschelyk werd'beschouwdzy
zijn een middel, om de belangstelling der bur
gerij wakker te houdenjuist door haar
rechtsti eeksche bemoeiing met de zaak van
het onderwijs toe te kennen.
Aan het slot der vergadering had nog een
zeer geanimeerd debat plaats, en wel over de
door het hoofdbestuur vooi gestelde slolreso-
lutie. Die was wel wat kias, vonden de heeren
uit Zulfen en de afgevaardigden uit Tiel en
Rotterdam waren het hiermede eens liet wets
ontwerp geeft met wat het vrij/innige deel van
het Nederlandsche volk, liet optreden van den
Minister Knppeyne met vertrouwen begroetend,
het recht had van dezen te vei wachten", zoo
wensehte het Hoofdbestuur te schrijven; men
vreesde, dat deze woorden op het volk een
onaangenamen indruk zouden maken- Rottei-
dam wees ook op het vele goede, dat in het
wetsontwerp wordt gevonden. Het Hoofdbe
stuur zag er geen bezwaar in, den naam Kap
peyne uit de ïesolulie weg te laten, de teleur
stelling over hetgeen het ontwerp niet bevat,
wordt dan toch uitgedrukt. Aldus gewijzigd
werd zij aangenomen, daar het voorstel van
Rotleidam om te lezen: Het wetsontwerp geeft
niet GEHEEL enz., slechts een '18tal stemmen
op zich vereenigde.
Be politieke toestand heeft geen wijziging
ondergaan,;. Bismarck is ziek en GortschakoÖ
is ziek; de Russen worden oproerig; de troe-
v
