A0. 1878. Donderdag 27 Juni. kM 4444. fiiltenlaidiGhe Berichten T w e. g a a r <ir a u IjA 1 :iM "V fi :bAU: MAMT, 00R ANT ABONNEMENTSPRIJS, pel kvastasil"1.35. Franco p»r post, door het gelieele Byk- 2.50. Afzonderlijke ïioihmeis- 0.10. 124. Advertentieprijs: van 110 gewone regels, met inbegrip van eene Courantf l.tU; Iedere gewone regel meer- 0.10, Driemaal plaatsing woidt tegen tweemaal berekend. 4 »4i Schiedam, 26 Juui 1878. Köi- «ui ïElk onzer vei langt hartelijk deze wanden te verwisselen met de" frissche stranden, de beigen, ja zelfs met het stof der Parijsche boulevards'. zoo ving Maandag jl. de heer Van der Hoeven zijn welsprekend betoog aan. De heer Van der Hoeven behooit tot een familie welks leden, 't zij ze spreken, 't zij ze schrijven, van iedei s aandacht verzekerd zijn. Jareu ach tereen wisten ze het beschaafde Nedei laud aan zich te boeien, cu de eeiste rede, deze week door een lid dezer familie in de Tweede Kamer uitgesproken, moge een nuttige les zijn voor jsoovelen, die willen spieken, zonder ietsiezeggeu te hebben, of aau wie het talent van te kunnen spieken ontbieekt. Van der Hoeven, Moens, Kappeyne; zooveel namen, zooveel uitgelezen talenten, en zooveel rondheid in het uiten hunner meeningen te gelijk. Zoo de heer Van der Hoeven, waar hij rondweg toegeeft, dat het, petitionnement uitgaat van slechts weinigen en dat de^massa blindjeliflgs.yolgtJVnn den beginne»? van de wei eld af tot het einde toe zal het onkundige volk een cl mos zijn, een verwarde massa, niet in staat tot eigen beweging, zoolang de geest der hoogeie intelligentie dam over niet is gestreken. Maar dit onkundige volk is in staat te welen, in wie het vertrouwen stelt, en weet wel wie het als zijn leiders en dryvers kiest en blindelings volgtAangenomen dat het onkundige volk wei kei ijk zoo goed uit de oogen ziet, welk een zwaie verantvvooiding hebben dan die leidei s wel op zich genomen! De woeste horde van onbeschaafde Rume- nieis, over wie de geest der hoogere intelli gentie niet is heengeslreken, plundeit en pijnigt den joodout/egt hem het bezit van vaste goederen. Waar zyn de leiders, om deze ge weldenarijen en misbiuiken te veihiudejen en uit te roeien? Te Belfast werpt zich een bende leien op Protestanten slaat, trapt en snijdt ze. "Waar bljjft hef.bevel, dat die horde veihimleit in haar snood opzet voort te gaan? Joden en Piotestanten ïnjoplen het beiden in Polen ontgelden; wie houdt de massa intoom? Vaarom het door Jen Minister KapPe)'ue aangehaalde vooi beeld in heiinneririg te bien- geu, waar vvaien de leid eis, toen in den Uriel het treutspel der martelaren van Goicum plaats hud? Leider te zijn, blindelings gevolgd te woiden, 'tmoge een voor veten begeeilijk denkbeeld 'zyn; het ei«clit echter een zoo hooge mate van toewijding, een bait zoo vol rnenschenlielde, een zoo hpogen giaad van intelligentie, als maar schaais woidt anngetroller n toch, het wemelt5 van leideis; van den zoogenoemden warmmaalhppur af, die in Friesland huls af, huis aan' gaal" om bijdiageu voor christelijke scholen iii te zamelen, en wiens intelligentie aj jt t t jtioh- tot 'de ken nis van eenige - bijbelteksten bapuaitV" lot "dén hooggeplaatste in de maat- schappij 'toe, ieder wil leiden, die niet zelden zelf nogi^uo hoog noodig leiding behoefde Een wel regelende het toezicht op de volks leiders .f%maar neen, we zouden afdwalen. De heer wan der Hoeven wenscht het behoud der kweifelingen als onderwijskrachtomdat ze op dëtbyzondere scholen niet gemist kunnen worden«weekelingen, die zulks op hun 15de jaar reeöfUouden z\jn; de heer Van der Hoeven is insgelijks .tegen het opvoeren der examina; daardooriza! diet geven van ondei wijs aan velen belet wc» dén, die uit chtn-telyke liefde en om geen anderbelang dan veikrijging van het meest onmisbare,- onderwijs 'geven.Maar is dan de betrekking van onderwijzer van dien aard, dal zij z|o gemakkelijk,kan vervuld worden? Moet er,J niet een tamelijk,hoogen'graad van intelligentie bereikt zijn, om maar eenigszins met viuclit als onderwijzer werkzaam te zijn? De heft Moens slaat een geheel anderen toon aaujlniet. met woorden alleen, maar met woord en! voorbeeld beiden verdedigtljij de -ope/ibaj naschool.>'Hij&-wonscht« verbetering- van het volksonderwijs in het algemeen, ver betering ook van het bijzonder onderwijs; hij wil, dat alle kindei en zullen toegeiust zijn inct de kundighedenwelke voor hun maat schappelijk bestaan en ontwikkeling noodig ziju, dat het omieivviis zóó ingericht wordt, dat het in de behoefte van het geheele volk kunne voorzien, en dat dan de keik daarnaast haar plicht vervulle door datgene te geven wat de openbaie school met geven kan. Spreekt men bij de tegenpaity van agitatie en plichtsbe- tiachling; ook de heer Moens zegt: agitatie en phchtsbetiachting van deze zijde; van mij althans, zoolang ik leef, zoolang hut lager onderwijsdie bron van ontwikkeling en wel vaart der natie, niet zóó goed zal zyn, dat het aan de'bilhjkste eu noodzakelijkste eischen van allen kan voldoen. Dezelfde ïondheid als bij de vorige sprekers ontmoet men bij den Minister, die de verschil lende spi ekes s beaulwoordde, die verklaas de geen haarbteed van zyn begiusel te zullen afwijkeu, heen te willen gaan, als eeu votum van de Kamer hem daai toe aanleiding gaf, en die vooral wees op de onmogelijkheid de kerkelijke factiën te wille te zijn. Men zal den Minister ongeloof verwijten, hiel en daar uit de lij der christenen velbannen; maar men zal zeer moeilijk zijn betoog kunnen weerleggen. Uit de tot hieiloe gevoerde debatten, is het duidelijk genoeg,- dat er van een toenadering der velschillende paitijen geen spiake is. Die had ti ou wens ook niemand vei wacht Maar toch, er is een lichtzyde. In 1855 verscheen de tweede druk van een werk getiteld: Anthropo- logisch Ondeizoek, door den Lcid-»chen Hoog led aar C. Pruys Yau der Hoeven, eeu boek, met evenveel tioostgrondeu eu bemoedigingen (als liet bladzijden telt. Daar schrijft de Hoog-, leeiaar ouder andeien: ïDe Christelijke gods dienst is een godsdienst, die de nicnschen ver- eeaigt en samenbrengt. Gij zult mij, vermoed ik,,op de Christenkerken wijzen, en hare onverdraag zaamheid. Doch die onverdraagzame kerken, ze mogen zich Christelijknoemen, zij zijn in strijd met den geest van het Evangelie en kunnen met al hare macht en gezag niet beletten, dat de leeken eene kettersche 'verdraagzaamheid uit oefenen, die het Evangelie sauctionneett en be zegelt. Yeiblijdend is het, dat het praktisch Chris- dom het kerkelijk Christendom voorbijstreeft» en dat het Christelijk cosmopolitisms zich in* weerwil van allen tegenstand en hinderpalen- een doortocht baant en den toega: vindt tot de harten der Christenen." Gelukkig dat deze schildering op Nederland nog in onze dagen van toepassing is, t r Yan het Congres wordt wel veel vernomen, maar of alles voor goede munt mag opgenomen worden, is iets andeis. !i - De correspondenten A-an-aveisehiilende-groote buitenlandsche bladen azen op nieuws, en by gebiek aan zaken van hooger beteekenis be schrijven ze Beaconsfiuld's costumes en Gort- schakofPs diués. Waarschijnlijk is het, dat het Congres dit ïesultaat heeft: de vrede blijft be waaid. Kleine Staatjes worden, ziju de ge- i ruchten waar, in het leven geroepen en Rus- .i land zal daar indirect heeiscimppy voeren. Een gedeelte van Bulgarije, dat ten Noorden van den Balkan, wordt onafhankelijk; dat ten Zuiden van den Balkan, Rumelie, wordt zulks lmlf en half. Eenmaal komt de Oostersche kwestie opnieuw op het tapyt; dan geldt het de laatste verdeeliug van het nu ïeeds zoogoed als omvergeworpen Tui ksche rijk. De arme Sultan is veilamd van vrees; het beticht van een om wenteling behoeft niemand te bevreemden, dan zuilen Russen en Britten de stad bezetten, eu vervolgens? Och, de ven assingen der laatste weken zyn al zoo menigvuldig geweest,* dat men zich gemakkelijk op nog éémkan voor bereiden. Engeland is voldaan, t imes kraait victone; de entente cordiale tussclien het Westen en het Oosten van Europa schijnt hersteld; 'ons werelddeel kan zich gelukkig rekenen I - DU1TSCHLAND. De zittingen van het congres op Zaterdag en Maandag, welkegisteren door de zesde zou gevolgd worden, slaan onderling in uauvv vel band. Zoo Ruslaud eenerzijds tot de uiterste grenzen der mogelijke concessies ging door Tui ksche verstel kingen aan de Balkangrenzen toe te laten, zoo treedt dt> aard dei onder handelingen, welke in zekeie'mate eeu com promis zyn, hierdoor aau 'i licht, dat in de" laatste zittiug de-verg inning vorkiegeu werd, dat Sofia met het Saimj-.U dip.. £»2«!> awat, -> t.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1878 | | pagina 1