-M 1878.
Mitadaf 15 Juli.
ÖW 4457.
Si
rJ? w :e^é> e u'"' :I> è":i*"it':x e> J a a r g a ii gf.
B|) deze 'Courant behoort een Uyvoëgsël.
Somedam, 13 Juli 1878.
Geest enstof, -de paedagogische en dë geld
kwestie, aan de behandeling van beide heterogene
en toch innig verwante "omlenverpen wijdde de
■Tweede Kamer déze wëek'haië' aandacht;1 De'
strijd,, in een vorige week; reeds begonnen, liep
over de vraagzal het 'onderwjjs 'dienstbaar,ge-'
maaktworden aan deopleiding'; tot alle Chris-'
ljjke 'en maatschappelijke deugden; of zal het'zich
tot; de laatste alleen bepalen. De heer De Jonge
had voorgesteld het woord öhrütelijTce te schrap
pen, wjjl.'t.-ëen fictie was. 't- Bewijs daarvoor
bjeef; genoemde^ afgevaardigde;, hoewél hij veel
sprak, -schuldig;- De .heer; Bargè- meende, dat
men; onder valsehe leus- niet.'op de. openbare
school mocht binnen, brengen, wat den.Christus
be3trydt. D.e heer- Godefroi,; twintig jaar ouder
dan in 1857, handliaafdè.^zjjn toen ingenomen
standpunt met/; hetzelfdeT vuur.-én 'verklaarde
•zich- even -flink en-frond als/weleer.-voor-het;
behoudvan het woerd•christelijks, terwijl hij
rj^'tteëislot^n^^y^lri^^i^hrholén'd^zyaT'
gevoelen uitsprak, .dat als .deze formule uit dé
wet, ..wordt /weggenomen aanstonds- aan de
domme, ^geïnspireerde menigte d yhhfdè daken r
•zal wordengepredikt; datëlke zweem van gods
dienst van de openbare school is verbannen
dat nu eerst recht de school /ongodsdienstig en
atheïstisch is geworden. Datzal>u u/juist de
heeriDe. Jonge niet. uitbazuinen; maar dat dieT
voorstelling; zal uitblijven, daaraanbehdeftmie-
mand te twijfelen. '.-..i -j-ï.--'
Dé heer Borgesius.voegde hierbij; dat hij wel
zou wenschen, dat als straks de petiti onarissën-
naar den;.Koning mochten gaanom eenoschooj-
te .vragen met. den .Sy'Sei; dezelfde mannen
dié., hen -daartoe aanzetten, toch ook vooral niet
zullen verzuimen aan die petitiouaiïssen er bij
te voegen j datook sij.\ het waren die hier
eepe. ernstige, poging hebben beproefd om de
openbare; school voor Christenen minder bruik
baar- te. maken.ij ",.v -
De heer, Heydenryck eindeljjkverklaarde:
De, Joden;/hebben Christus - gedood en. sedert
dat pogenblik is,.mén den.strjjd tusschen Joden-
dojh .en Christendom niet alleen met felheid
blyyen^voerèn,, maar- dje.stryd is nimmerbij U.
te leggen:-hoe;kan er ooit overeenstemtniug
zjjntussclmu,i.christelijke en maatschappelijke
deugden
»Al ziet hoe gocd.^ hóo:lionijk:isv't;v[3at'zóhèifi''
Va» 't: zelfde huisj als - broeders' 'samen 'wonen".-.': .:•-
De beide :'laktstê ''fegels zijh1 'niét 'door dén
soms
staande
Dinsdag middag^trokjeen schittereode .mid-;1''
deleeuw?cherstoet,,do()r,de.9ti'aten»ïen.!langë.de
baronnen;'' ëdélën vin 'mindéren rang,''één bis
schop "'in vol ornaat verlevendigden daar voor
een kurte wijle de herinnering aan dien door
eènïge 'hoog gëroem'dën1,'door' 'anderen' diep
versmaden: 'tijd. Schitterend was -.de stoetmaar.
dat was1 'ook'het kén mérk der' beschaving van.
dié 'dagen juitérhjkö* praaj;'1innë)iijkë gëèstés-'
armoede.Hóevéleu' 'dier' edelen hanteerden óf'
zeer slécht of inhetgëhëél ftlët dé schrijfstift?
Welke' boVén'mëdsó&m^Wi^ilin'g^o had dé ópto-
mende v burgerstand •üiët udn' 'fëïwénden, óm
uit de ellende te geraken, waarin huisltedéiï'
en dorpers eeuwen lang hadden' Véi këerd. Kn
hoe treurig 'waèihet' 'ïrièt tlë veidfaagzaamhéid
in-die dagen'gesteld i;vV V:''"'
1 We weten niet ófdèze optocht 'deti Heer"
Kappeyne-vÓof 'dén 'geedf 'stoudtóén li y' op'
diehzelfdën'ddg'1 i'n'dè' Tweede 'Krïinër'die seint-
- terende- rédeJ üitsprak/^wèlltéaïë* 'leeÜëpreek
voor de reinen wan haft' aén' hét Bijblad van
de Jlandelingen.der'Stat'tn-Q'ènèraai'va^iSll'iS
Uë'hodgsie waarde bijzet! l
,De^Ministèi^veï'bèejddëjzicJijaJle,middelèëu-„
wé'u/'téruggevoërd;;-ënJ.lfè't was üe'he'ér Héyileh-
fijekj ;;diëv,'héiiS scliddlwét'én allés :vóo'r''d!ën
terugblik 'liad; doen vëjgeten. Dë heer K'appeyhe
is eeu openhartig 'mani eeüvbudig. 'zóu'üér liét
ininstë 'pathos. Nemen wë' daabom- acté"van
zijné' betuiging: de wóórden van dén heer
Heydenrijck tiadden hein door de ziel gesneden!
roen'i dezezeidè r ér'- bestaat een onherstelbare
klove tusscheu' Christéhdóhi ëu Jodendom,
•Is er1 dan nog zooveel onverdraagzaamheid
in- NeUeHand vraagt de Minister; Maar dan
is-'dit* een'rédén te 'xnéèroin ónzé dationale
school niet voor cöufessibnëele s'chblën te ver
ruilen. Laa't ons'dan ónze Staatsschool béwaiëh,
waard ood en Christéh op dezelfde baëkéu gezéten
zjjn'.' Laat'ous dan b'eWijzen,dat er in Nederland
op ;het 'punt dér''zedelijkheid niéts dan 'over-'
eenstemmiug-eu:vëfdraagzaainhéiü bestaat, Ook
volgens 'den 'Minister ïs hét amendement van
den' lieer de Jdage: eeu poging té meer óm de
gewétensbezvvaiëh tégen dé' sóh'übl nog te vér-
sterken'by dé' geinoë'delijkë, völgzaihë'en 'prikk'ël-
bare'gemeëute, üitgëóéfeéd dooi' hëeïschzuclïtig'é
en zelfzuchtige lehders l'- "-
Er- werd '-iraeo'dii 'de Karfier ge'roepenj toen.
de Minister aldus èindigtle" énïravö/kïu'uic hét
ook"uitv mëuigèhu"rij'pnd Üaaïbuitéuj toen zijne'
ïlin'ké1- taal iu den lande bekend wérd. Heden
heet'' lieter -- is een jódhérstelbë're klové tiis-1
schënt Ghristën'dóm eh'sJodëüddïii-;imorgén zaï|s
die oullëisfèfbare klove1' bestaan' tussclien' één
paar tósficëljjk'e aTdeélin'gëh^'oiadéi- "dé''ïöift-is-'
tenen1/'vOuiiiërkbbarj'zeké'rjwordt^de pértijzaak
in elk^dbrpjen/'die zelfsdé dófpelsdér vyóningén
averschi'ijdt oin ëet familieleven te verpesten."
.'n-Dar'züR'dhnéë'en hëérlij kë 'maatschappij 'zij n I"
i.7.Wê»l'rt^hT,;'hiet'-' vé'rzwygendaf'ttok'Van
^{athólieke 's zijde1ctëlïpdrty? des VMinisters /tverd 'y
dat de christelijke deugden een valsché deus
z'yn. Hierop antwoordde de heer,Creroers, ins
gelijks Katholiek';het is een onjuistheid;
in den ergsten parlementairen zin dat de
liberalen strijden-, onder een valsche leuze, »Uw
christendom is hit onze. niet. ,.Ons christendom
is een christendom, dat tot grondslag heeft de
liefde, deverdraagzaamheid uw christendom ?v
is'slechts gebaseerd op, kerkelijken hartstocht,
het bedoelt slechts .ketterjacht, op de wyzeals,
vroeger, werd gediëveu door uw. voorgangers,
én zooals, gij die opnieuw zoudt aanvangen,;,
als u de macht daartoe niet ontbrak. Wjj
blijven hechten aan deze,.woorden. Ook in onze
gelederen bestaat verschU ,- maar juist om dat
verschil héchten ;wy „er aan .de formule te be
houden, die alle depgden,. ze -mogen dan chris-
telijk óf maatschappelyic heeten;. omvat.!! --■>,
Het goede woord van den; heer Cremers
was het laatste, over dit artikel gesproken.
Bij stemming-hebben zich 53 -stemmen tegen, V
2^ voor het ^amendement vau den „heer, ;De
v Jónge-verklaard-opleiding/ tot alle christelijké
en maatschappelyke deugden blyft bij-deze wet
dus behouden. v
"Wat Vie reeds .vroeger.opmerkten, 'herhalen
we thans mat den móesten nadrukook
bij aanneming van het amendement zóu, het
wezen dér schooi niet veranderd zyn. Geen
onderwijzer in Nederland is er denkbaar, die
aan kinderen steenen- voor brood zou willen
geven, en zoo, er mochten zijn, die misbruik
zouden maken van de betrekking, waarin ze tot
kinderen staan, wc zouden hen oogenhlikkelyk
willen ontslaan, en hun namen békend maken,;,-
gelijk men het in België doet met die, yaa.het,
helaasgroot aantal onderwijzers, ,,(lat ziéh aau
aanranding der zeden schuldig mnakt. De ver
houding van onderwijzer tot kind is 'een te
iunige dan dat men niet streng de. hand zou
houden aan alles, wat die verhouding zou
kunnen ontheiligen.
Een weekblad vMet Zuidenschijnt liet be
nauwd te krijgen, 't Stelt in voljen ernstvoor,
dat bij aanneming der wet op liet lager ouder-
wijs uit elke Provincie eeuige kinderen in per
soon tot den Koning zulleu gaan onder geleide^,-.-,
van een goed vriend, om bescherming- te ,vru-
gen» 'tóêgen bet lot dat hen wacht.;, Dit; is een
nieuw denk'beeldi zegt het blad, en het kou
wel eens een verblijdende,,uitwerking-, hebben.
We.Jezen in de geschiedenis der Oudlieid
dab-bji 'dé1 belegeringvan zekere stad in GriorV-
kèulaud een paedagogus met de schoolkinderen. -' -
naar jieu" vyaudelijken .bevelhebber, ging met ;..v
de woorden'; vhier breng ik ,u de stad;!' ter-;
wijl hij beu de kinderen - toonde. Deze ibevél
hebber nu was .een - man vW;-karakter,-Hij
^leÖ«^deren .niet,, in, gijzeling, teneinde de: .- i
0ud?4 h. <hVa^aér l® geyeumaar.r
daarine'dè le .geeselentot hij wéér biunén Me
tadsinuren zyn zou.
\'M
O-
.'I.
'ij -i ;-.a ji
;SboSsbment'sprijsV pér'kwaVlaai1!'..'j'. f '1.85.
•Franco per post, door hèt.geheélo Rijk. - 2.50.
Afzonderlijke nommers - 0.10.
<gi— i
Advertentieprijsvan 110 gewone regels,
met iiibegrip van eeno Courant ƒ,1,10.
ORli Ut MARKT ,:-E;,;l»'4L
Iedere gewone régel meer.
- 0.10.
Driemaal plaatsing wórdt tégen tweemaal berekend.
Bedach7ÏÏ ri -"'i-nn',. .In'rwlc-M-ié'-n'f li Vim'at!' -
^izijfi^SyffiirJ^dffii^^khmsi; ^/ën
dódrftjal j-i sprêkèn V: jl dfö'komtrnën
orPflcht>»n '.l.vvir* Uit
liet intecéudeel aan-ëlk iior ëinHorëA Aó... .»_i.
