'Verschijnt iplijls, iiitiezoitet BWai.
BfnïeilaRÏscls Bsrlsttea.
A0. 1878.
Maandag 9 September.
M 4497.
rX? >v oo en 1> e
r t i g- s t e Jaargang;.
Abonnementsprijs, per kwartaal1.85,
Franco per post, door het geheelo Rijk. e - 2.50.
Afzonderlijke noinmers - 0,10.
KVRKjLV: 3IAKKT, E, 124.
Advertentieprijs: van 110 gewone regels,
met inbegrip van eene Courant1.10.
Iedere gewone regel meer- 0.10,
Driemaal plaatsing wordt tegen tweemaal berekend.
Bij «leze Couraiitbclioort een Bijvoegsel.
Schiedam, 7 September 1878.
De Burgemeester van Berlicum, de heer L.
Godschalx heeft zich jegens het Nederlandsche
volk hoogst verdienstelijk gemaakt. Over dit
puut willen we elkander voor heden bezig
houden. liet is gebleken, dat in Nederland, in
onze dagen, een zwendelarij van de ergste soort
wordt gedreven, die schaamteloos voortwoekert,
met politie en justitie schijnt te spotten, en
duizenden tot haar dupe maakt. Men kent het
feit, Zekere N. E. Tas, wonende op den Haar
lemmerdijk te Amsterdam,verkoopt sigaren.
Uitmuntend; hij bereidt echter zijn koopers daarbij
eigenaardige verrassingenkoopt men een kistje
voor tweegulden vijftig cents, men krijgt daarbij
een bon van een cadeau voor meer of minder
waarde: en daarenboven een bon, waaropmen
in het gelukkigste geval nog zeshonderd gulden,
en verder verscheidene kleinere geldsommen kan
trekken. Genoemde heer oteekt zijn bedrijf
volstrekt niet onder stoelen of banken; in
tegendeel, in de groote .bladen, adverteert hij
op eene manier, den grooten Barnum waardig.
Hij, en vele anders lieden van zijn stempel
hebben er zelfs een eigenaardigeu stijl op uit
gevonden men zou dien den bonnenstijl kunnen
noemen. Korte zinnen als deze; »maar lees nu dit,"
en ïlederrnoet tevreden zijn," en Ongelooflijk,
maar toch waar," zijn hierbij scheringen inslag;
tevens kan men berekenen, dat deze heer jaarlijks
houderden guldens aan advertentiekosteu inoet
betalen. Verder kent zijn welwillendheid geen
grenzen. Ge doet uw kistje open, uw bon ook;
een en ander bevalt u niet, stuurt maar gerust
terug; ge behoeft niet te koopen, wat u niet
bevalt, ge kunt uw geld terug ontvangen.
Een poos later leest ge dan, d.it een zekere
A., een bankje van vijf en twintig gulden heeft
gevonden in een kistje sigaren, die hij over
heerlijk vindt.
't Is onbegrijpelijk, mompelt menigeen, die
dit alles leest; en dat er veel rijksdaalders aan
kistjes sigaren worden besteed, die anders den
weg naar een spaarbank hadden ingeslagen,
om als een hulpe tegen den kwaden dag te
worden opgelegd, twijfel er geen oogenblik aan.
Welnu, aan de illusie van velen is deze week
door den burgemeester van Berlicum de bodem
ingeslagen.
Voor eenige dagen las men iu de couranten,
dat de heer Jan Peperkamp te Berlicum bij
's Hertogenbosch de gelukkige vinder was van
een bon voor zeshonderd gulden in een der
kistjes sigaren van Tas. Ziet ge, moet toen
menigeen gezegd hebben, 't zit er toch iu, en
op een nieuw zomeraanbod van deu goeden
heer Tas zal weer menige kans gewaagd, me
nige zuur verdiende rijksdaalder ongetwijfeld
op nieuw naar Amsterdam gezonden zijn. Hopen
we, dal 't voor de laatste maal ge.weest is.
Tas kende Mozes Knock en Mozes Knoek, die
ongetwijfeld ook zijn lieden kent, zoekt Jan Peper
kamp op en belooft hem tien guideu en eenige
kistjes fijne sigaren, als hij et_ vitantie wil
teekenen voor; de som var. f 600, hem door
Tas uitbetaald^ De man hapt toe, wordt on
wetend medeplichtige aan een fijn verzonnen
afzetterij, en fierst, als hij zijn naam in de
couranten vermeld ziet als vinder van de bon
van f600, be int hij de zaak te begrijpen en
deelt haar aa i zijn burgemeester mede, die
er het bekenaf gebruik van maakt.
r *T^Sj j;
Zoo, volk vi ^.Nederland, wordt ge bedrogen,
en laat ge u be riegen! Ziet op de hooge kosten,
welke de liedau _yan den stempel des heeren
Tas, noodwe makeu moeten, om te besluiten,
hoeveel duizeipen er iu hunne zakken moeten
vloeien. Gelukkig, dat er thans een dam tegen
dien zwendel is .^opgeworpen, en 't werd tijd ook;
want bijna geen tak van handel, of ze werd
door het bonnen'systeem bezoedeld. Sigaren met
een bon, koek jen chocolade met een bon, thee
met een bon, sajet met een bon, galanteriën met
een bon, sigarenkokers met een bon, ja, waarlijk
in de laatste (lagen bloembollen met een bon.
We. hebbenrecht,-de ondernemers-van
al deze fraaiigheden van' hetzelfde bedrog te
beschuldigen, als waaraan, volgens de onthul
lingen van den burgemeester van Berlicum, Tas
en Mozes Knoek zich hebben schuldig gemaakt
Maar niet ee dezer ondernemingen of ze is,
als zegmaar eenigszins slaagt, een teeken van
eeD ongezonden zin, die onder ons volk heerscht:
de zucht naar winst en genot zonder arbeid.
Over de staatsloterij zijn boekdeelen vol ge
schreven; ze heeft misschien minder kwaad
gesticht, dan in korte jaren het bonnensys
teem over ons heeft gebracht. Uitgeroeid moet
het worden, met wortel en tak, en als de wet
het niet vermag, dat moet de zedelijke invloed
van zoovelen in den lande als invloed kunnen
uitoefenen er een einde aan make.
Men zal ons tegemoet voeren, dat we een
voornaam artikel onaangeroerd hebben gelaten,
de handel met bons in boeken, die den eersten
stoot aau het ding hebben gegeven. We hebben
dit met opzet gedaan.
De geschiedenis van deu Nederlandschen
boekhandel staat met deze zaak in nauw ver
band.
De vroegere Nederlandsche boekverkooper
wilde van geen prijsvermindering weten. Had
hij een boek uitgegeven, en behield hij eenige
onverkochte exemplaren, ze bleven op zijn zol
der; wat hij er nog van vorkoeht, was buiten
gewone winst. Een enkele maal verdwaalde
een vergeten werk naar deu Ainslerdamschcn
boekhandelaar Van der Beek, die jaren lang
de eenige was, bij wieu men tegen verminderde
prijzen boekwerken kou bekomen. Hij lokte
echter niemand door buitengewone aaubiediu-
gen. Dat is alles verandert. Het blijkt, dat het
een gewoonte geworden is, dat bockhaudelareu
die een werk hebben uitgegeven, waarnaar
niet meer gevraagd wordt, hun voorraad in
massa opruimen. Deze wordt dan door anderen.
aan de mal kt gebracht legen verminderden prijs.
De opruimiug gaat niet vlug genoeg; dus moet
de menigte gelokt wordenen het is een treurig
feit, maar het is waar, de pennevruchten van de
uitnemendste schrijvers worden smakelijk ge
maakt, door er b. v. een bon voor boterletters bij te
voegen. Joost Van den Vondel, Iluygens, Dic
kens, Thackeray, Liudo en zooveel anderen
door botterletters aan den man gebracht!
«Wat dorperheid is dit? onedele gemeente?
Wat dolheid u vervoert, dat gij uw heeren hoont,
En met zoo valseh een munt uw trouwste vaders loont?"
Welnu, wat de boekhandel deed, 'tis nagevolgd,
en we hebben met den dag het kwaad zien
voortwoekeren en de grilligste vormen zien
aannemen.
Zouden we thans op een keerpunt zijn ge
komen? Zou door de onthulling van deu Bur
gemeester van Berlicum een einde gemaakt
zijn aan een verschijusel, waaraan bezwaarlik
de naam vau speelwoede kan worden ontzegd,"?
Do Nederlandsche dagbladpers -heeft nie't
pryzenswaardigen spoed het feit publiek gemaakt,
We moeten haar daarvoor danken, en ze zal
zich nog meer verheffenals ze hare kolom
men voortdurend beschikbaar stelt voor ieder,
die den zwendelgeest, welke onder ons heerscht,
tracht in het ware licht te stellen. De stof is
rijk zij ligt voor de voeten. Lazarus Samson
Colin, die met zijn loten, volgens zijn beweren,
geluk en zegen verspreidt, Dr. Airy's genees
wijze, de zalf en pillen van Holloway, 't zijn allen
onderwerpen om van te watertanden, en door
wier ontmaskering zegen in menig gezin zal
worden verspreid. Zoo zij het!
DEN HAAG7 September.
Door Z. M. is benoemd tot voorzitter der
Eerste Kamer gedurende het aanstaand zitting
jaar baron de Vos vau Steeuwijk, lid dier Kamer.
De Prins van Wied is gisteren te 1
uur uit Duitschland in de residentie terug
gekeerd.
Prins en Prinses Hendrik hebben gisteren
ontvangen Burgemeester en Wethouders van
Amsterdam en eene deputatie van het bestuur
der Prins Hendriks lichtingtot aanbieding
der door <le hoofdstad en door die stichting
voor HU. KK. IIfl. bestemde' huwelijksge
schenken. Zij werden met welwillendheid ont
vangen en de vorstelijke personen betuigden
voor die geschenken hun bijzonderen dauk.
Naar wij vernemen, heeft het II. K. H.
Prinses Hendrik behaagd den titel van bescherm-
vrouw aau te nemen vau de Algemeene Neder
landsche Vrouweuvoreenigiug sTesselscluide".
Woensdag 11. is een commissie van het bestuur
dier Vereeniging toegelaten om aan H. K. H.
een geborduurd tafelkleed, door een der dames
werksters vervaardigd, aan te bieden.
