A0. 1879.
Zaterdag 1 November.
M 4791.
Vsrstiiiiit laplijfe, nitpniM DWat
h e r t i g s t e J aargaug*.
JT> i- i e e
SCHIEQAHSCHE
CO BR A NT
KBONNKwentsI'IUJS, per kwmtaal1.85.
Franco per post, door het (jeheele Rijk. - 2.50.
t&oitderlijke nnmmers - 0.10.
BUBBAÜ: HARKT, B, 124.
Advertentieprijs: van 110 gewone regels
met inbegrip van eene Courant1.10.
Iedere gewone regel meer- 0.10.
Driemaal plaatsing wordt tegen tweemaal berekend.
Men meende, de matigende invloed van Paus
Leo zou op de Bisschoppen in België, endoor
dezen op de lagere geestelijkheid gun9tig werken
men bemerkte dien invloed echter niet, en mag
men den meesterlijken brief gelooven, dooreen
Jezuïet aan de Indèpendance geschreven, dan is
van dien kalmeerenden invloed voorshands nog
niet veel te wachten. De bedoelde brief is een
zeer merkwaardig stuk. De redactie van de
Indèpendance nam dien op, ofschoon ongeteekendt
hetgeen ze anders nimmer doet; alleen, naar
zij verzekert, wijl zij den schrijver niettegen
staande zijn vermomming kent.
De macht, zegt de schrijver onder anderen,
dat zijn wij, dat is de Sociëteit van Jezus, die
de Katholieke kerk heeft opgericht, nog onder
den invloed van den verbazenden schok, haar
door de Hervorming toegebracht; die de kerke
lijke heerscharen heeft georganiseerd; die den
Paus heeft gebraveerdtoen hij door zijn
zwakheid zyn eigen doodvonnis had geteekend
die over de revolutie heelt gezegepraald, en
over meer dan dat, over het concordaat; die,
eindelijk, in de burgerlijke maatschappij een
partij heeft afgericht, die haar volkomen is
toegedaan en in de kerk een priesterschap
naar haar beeld.
Begrijpt gij nu zoo gaat de schrijver
vooit dat de kwestie (namelijk die van het
voorschrift vau den Paus aan de bisschoppen
van Belgie), die u en uw confraters schijnt
bezig te houden, niet eens de eer der discussie
verdient, en dat wij ons evenmin verontrusten
over de persoonlijke gevoelens van den Paus
als over het droombeeld van sNationale Kerken",
die door sommigen, als zeer spoedig in aautocht
worden beschouwd?
De onafhankelijkheid der bisschoppen maakt
oos volstrekt niet ongerust, omdat wij weten,
dat zij ons vertegenwoordigen en van ons af
hangen.
Onafhankelijkheid tegenover den Paus, ochf
zooveel hun goeddunkt, of liever voorzooverre
ons goeddunkt, maar ook niet verder. Wees
er verzekerd van, dat zoo de bisschoppen deu
draak steken inet den Paus, zij zich wel zullen
wachten het met ons te doen.
Zij wéten waar de macht' is, en zullen niet
ophouden, haar eerbied te bewijzen. Geloof
hen toch niet in slaat tegen Home op te staau,
of liever, bestudeer met zorg de plaatselijke
gesteldheid van de Eeuwige Stad," het zal'u
niet moeielijk vallen. Wanneer gij dan voor het
Qesü, het hoofdkwartier der Jezuïeten, zijt ge
komen, sta stil. Daar en niet op hel Vaticaan,
de verblijfplaats van den Paus, moet gy de
richting zoeken, die de kerk beheerscht.
Met den held van Corneille kan de^Sociëteit
van Jezus zeggen:
Rome n' est plus dans Rome, elle est toute oü je suis.
Openhartiger kan het zeker niet; maar zoo
de Sociëteit sedert 1535, of liever sedert 1540,
toén zij door den Paus bevestigd werd, met een.-
Schiedam, 31 October 1879.
De Pruisische Landdag is door den grijzen
Keizer-Kon ig in persoon geopend. Oyer den
staatkundigen toestand heeft Zyoe Majesteit
niet gesproken, 't Was een zeer huishoudelijke
troonrede, waarin de aankoop van spoorwegen
doör den staatde"1 verbetering van vaarten
kanalen en rivieren werd aangestipt, het be
lastingstelsel werd besprokende vermeerde
ring der inkomsten door de opbrengst der
jongste belastingwetten werd voorgespiegeld
waarvan de slotsom kort en goed was: de
uitgaven van Pruisen overtreffen de inkomsten.
Geen nood echter, De mannea van het vak
de financieele raden, geheimraden enz.weten
raad. Het tekort kan zeer gemakkelijk wordeu
aangevuld; men roepe slechts een belasting in
het leven, die de verkoopers van sterke dran
ken by uitsluiting treft. Zoo heeft de Pruisi
sche troonrede gemeld, en de Duitsche waarden,
café- en hötelhouders weten wat hun boven
het hoofd hangt, 't Is ons steeds voorgekomen,
dat het niet de meest geuiale Ministeis van
Financiën zijn, die, als het er met de schatkist
wat mager uitziet, altijd maar de sterke dran
ken aangrijpen. Verhoogde belasting, verhoogd
tot in het buitensporige, leidt tot vermeerderde
misbruiken, tot toenemende onzedelijkheid.
De kerkelijke lieden hebben de troonrede waar
schijnlijk met teleurstelling aangehoord; van een
toenadering tusschen florne en Berlijn geen de
minste aanduiding. De heer1 Von Bismarck
schijnt toch niet zoo heel gemakkelijk te krijgen,
waar men hem we! gaarne zou wenscheu.
Meer opspraak dan de troonrede maakt
de redevoering door Von PuttkammerPruisisch
Minister vau Onderwijs eu Eeredienst te Essen
gehouden. Deze Minister maakt tegenwoordig
een rondreis door de Westelijke provinciën van
Pruisen en redeneert zeer veel. Te Essen spiak
hy over bet verbond, dat tusschen Oostenrijk
jon Duitschiaod zou gesloten zijn. Volgens de
Volkszeitung van Essen zou de Minister daar
in dezen geest hebben gesproken: »Gy hebt
de JKSlnische Zeitung van gisteren gelezen
myne heerengij hebt er uit vernomen, hoe
Onze Koning de gevoelens van zijn hart beeft
onderdrukt, tot vvejzyn van zijn volk. Hij heeft
dit gedaan in het volle bewustzijn van zijn
plicht. Hy heeft een verbond gesloten, dat,
naar wij hopen, lang stand zal houden en
Jen vrede van Europa bewaren,"
De Kölnkche Zeitung, waarop de Minister
doelde, had namelijk een aantal bijzonderheden
medegedeeld over het Duitsch-Oostenrijksche
verdrag, Was nu,de Minister Von Puttkam
mer, die, hetzij ter loops aangemerkt, al meer
dan eens uit Berlijn een wenk heeft gekregen,
om op zyn woorden te passen was deze
Minister gerechtigd aldus te spreken? De Nord-
deutsche Zeitung, een officieus blad, dat het
artikel van de Sölnische Zeitung bespreekt,
zegt, dat het geheim slechts bekend is aan een
ïeer beperkt aantal personen, die niet gewoon
zijn, geruchtmakende nieuwstijdingen aan dag
bladen te leveren. Behoort de heer Von Putt
kammer ook tot het genoemde beperkte getal,
en zou Von Bismarck hem hebben opgedragen,
zijn gedachten openbaar te maken? Ziedaar
vragen, wier oplossing niet zoo gemakkelijk te
geven is.
In Oostenrijk is het parlementaire leven thans
zeer opgewekt. Men heeft er in het Heeren
huis beraadslaagd over het adres van antwoord
op de Keizerlijke Troonrede. De Minister Taaffe,
die by deze gelegenheid voor het eerst met het Huis
in betrekking kwam, heelt onmiddellijk gezien,
dat hij met het Huis niet homogeen is; de
troonrede is aangenomen met paragrafen, die
hy bestreed. Zal hieruit een crisis ontstaan.
De edele graaf Taaffe zal wel zorgen, dat hij
op dan pas ingenomen zetel blijft zitten. En
werkelijk, het is voor Oostenrijk niet goed, dat
het dikwijls van Ministers verandert. Er
is in dat laad nog zooveel achterlijks te ver-
betereo. Waar gy komtbij Duitschers of
Hongaren, bij Czechen of Galliciërs, achterlyk-
heid in verscheidene opzichten mag niet worden
ontkend. Eu toch vindt Oostenrijk nog gronden
genoeg om andeien te berispen. We hebben
hier het oog op een overzicht van den oogst. Deze
is dit jaar in Hongarije bepaald slecht gelukt;
de stad Pesth is het middelpunt van den graan
handel niet alleen van Hougarye, maar evenzeer
van de Donauvorstendommen. Nu schrijft men
uit lVsth vau de genoemde vorstendommen,
dat de landbouw aldaar nog in zeer onvol
doenden staat isdat onkunde en zorgeloosheid -
oorzaken z'yn, dat de landbouwers er niet aan
denken van een guustigen heifst gebruik te
maken, om de velden, die voor zomervruchten
bestemd zyn, te bewerken; dat de mestvaalt
slecht wordt gebruikt, enz
De kleine grondbezitter verkoopt tegen eiken
prijs zijn pioducten om aan contant geld te
komen en leent dat tegen hoogen intiest aan
de hulpbehoevende boeien uit, die niet zelden
op deze wijze in Mei eeds over de gelden van
den oogst beschikken. Zij en hun vee leven
zoo ellendig in den winter, dat zij verplicht
zijn in de lente hunne lastbeesten eeuigen tijd
in de weide te zenden, voordat zij tot ai beid in
staat zyn." Een schels, voorwaar, die niet zeer
vleiend is, maar, het is van meer dan een
zjjde erkend, waarheid bevat. Het Zuidoosten
van ons werelddeel heeft nog groote schreden
op den weg van vooruitgang te does, voordat
het zich met het Westen meten kan. Met het
Westendoch daar is ook het onderwijs zooveel
beter, staat de ontwikkeling zooveel hooger.
Het onderwijs 1 ochevenals de godsdienst
schynt het gekomen, meer om oorlog dan om
vrede te brengen. Zie Belgiëdaar woedt de
schoolstrijd in volle kracht I Hier plomp, daar
meer gecultiveerd, maar hoe de vormen ook zijn,
die deze strijd daar aanneemt, gestreden wordt
er en fel ook.
