2
A0. 1879.
Maandag 1 December.
M 4812.
Tersctiint iaplijb, Biiiepltri DWag.
Bij ieze Conranl leiooren DEIE ïij™£S8ls.
~A~D VERTEN ÏTTTST
D i- i <3 eii
a a r g- a u jy.
CODRANT.
Abonnementsprijs, per kwaitaul1.85.
Franco per post, door het geheele Ryk- 2.50.
Afeonderlnke nommers0.10.
BU RJKA.li t 1UKKT, E, 124.
Schiedam, 29 November 1879.
We gaan nog even een kijkje op het Binneu-
hof nemen. Wat er uit al liet gesprokene blijkt,
ie dit, dat er minstens twee mannen in ons
Ministerie zetelen, die om hun veelzijdig talent
eerbied afdwingen, en wier vrijzinnige begin-
.selen wel door niemaod worden verdacht: de
heeren Vissering en Modderman. Op heo was
het, dat de Minister van Builenlandsche Zaken,
,de lieer Van Lijnden eergisteren voornamelijk
vees als de mannen, in het bijzonder geschikt
•m vertrouweu in te boezemen. Gisteren sprak
e Minister van Financiën, de lieer Vissering.
Jeschousvde hij den financieelen toestand van
ons land niet als schitterend, zorgwekkend kon
hy dien evenmin noemen. Verbruiksbelastingen
heeft tnen van dezen Minister, wie had het
ook anders verwacht? niet te duchten, En
tevens verklaarde de Minister, dat iiij finao-
-Cieale hervorming zonder. Grondwetsherziening,
alleszins mogelijk acht.
Over de invoering der schoolwet sprekende,
verklaarde de Minister te zuüeu medewerken aan
de invoering 'daarvan, zoo spoedig die maar
mogelijk was.
Men behoorde echter, ging de Minister vooit,
van het denkbeeld afstand te doen, dat voor
bijzondere doeleinden, speciale middelen moeten
worden aangewezen. De grondbelasting bv.
strekt niet tot dekking dei kosten voor opeubare
werken, de accijnseu niet voor liet leger, enz. Voor
scholen, voor openbare werken zal geld, veel
geld noodig zijn, en de natie zal gewillig zyn
de daartoe benoodigde offers te biengen.
Hierna kwam de Minister op een gewichtig
punt. Er was door den heer Van Houten ge
sproken over een strijd der standen eu hij had
de meening geuit, dat de meer gegoeden het
volk willen uitzuigen en verdrukkendeze
meening moest zeker met redenen zijn omkleed
ze zijn echter niet geleverd. Er was ook
gesproken over de godsdienstige gevoelens van
den Nederlandschen adel. De edelman Van
Wassenaer had dit thema uitgewerkt eu
onder anderen hoog opgegeven van deu gods
dienstzin der lagere klassen tegenover het
ongeloof der middenklasse, die door hem werd
afgeschilderd als slechts ..werkende om de
spijze die vergaatals dienares van den
Mammom, 't Was in de laatste dagen van de
elfde maand van het jaar onzes Heeren acht-
tienhondeidnegeuenzeventig, dat een Netler-
landsch volksvertegenwoordiger deze meeniugen
durfde uiten. Wit de heer Van Wassenaer de
hervatting van den middeleeuwschen strijd der
Hoekschen en Kabeljauwschen, hij zal die bur
gerij, die aanbidders van den Mammon, maar
tegel'ijk ook de hartader van de maatschappij,
4oor wier streven nieuw, irisch bloed iu het
okganisine woidt gebracht, iu volle wapent us-
ting tegenover zich zien. O, Leiden, Leiden,
stad, dieksedijf't drie eeuwen predikt van bur
gertrouw en1 burgei deugdstad der weten
schap zetel van de edelste denkersdie allen
zonen van die, middenklasse zijn, dat gij juist
door den heer' Van Wassenaer in ons parlement
moet vertegenwoordigd zyn
Maar stil, de heer Vissering lieeft ook
heugenis van Laideu. Hjj spreekt een woord
van waardeerkig ,..yan die middenklasse. Hij
weerspreekt hef.bewei enti uuwens door
niets bewezen, jat het juist die middenklasse
aan godsdienstziu zou ontbreken. Die midden,
klasse, die goud en zilver verzameld heelt,
zal ook. der- belastingen opbrengen. Ze zal niet
morren waar ze weet, dat deze moeten dienen
tot verbetering van het onderwys om het volk
tot de meeste volkomenheid te brengen.
Er werd bravo geroepen, toen de Minister
deze woorden ;sptak, en de herinnering aan de
groote burgert van Nederland, die op ditzelfde
Binnenhof roemrijk hebben gewerkt, Jan De
Witt eu Thorbecke, burgers, maar die geen
goud en zilver' hebben vetzameld, en den
Hemel zij dank, dat zij dit niet deden, die
heiinneriug wisclile zeker den voorbijgaanden
indruk van de woorden des heereu Van Wasse
naer volkomen uit.
Een frissche adem gaat er toch niet altijd
van liet Binnenhof uit?
Toch was liet einde goed van deweikzaam-
heid dezer week. De .Minister van Bmneuland-
sclie Zaken heeft het laatst gesproken, en met
zijn rede werden de algemeene beraadslaging
gesloten. Wie er nog aan twijfelen mocht of het
den Minister ernst is niet de invoering derschool-
wed, diens twijfel zal, ua de mannelijke
woorden van den Minister, zeker opgeheven zijn.
Bepaald heeft de heer Six zijn ingenomenheid
met het openbaar onderwijs uitgesproken, en
als zijn meening te kennen gegeven, dat men
beter deed het te verheffen dan te bestrijden,
terwijl hij tevens dacht, dat van de gelegenheid
tot het geven van godsdienstig onderwys ijveiig
gebruik moest woiden gemaakt.
Voor liet overige verklaarde de Minister,
dat de aanvallen waaraan hij, gelijk vroeger
zijn bloedverwant Van der Brugghen, bloot
staat, hem niet hebben verwonderd, maar ook
niet geschokt,
Maaudag begint de beraadslaging over de
afzonderlijke hoofdstukken.
De schoolkwestie is ook thans bij onze tegen
voeters aan de orde van den dug.
De Australische Illustrated Sydney News
ten miuste behelst het volgende artikel: Voor
liet oogenblik heeft de opwinding, door de
opening der tentoonstelling teweeggebracht,
de aandacht eenigszins afgeleid van de bewe
ging op het gebied van het onderwijs, ontstaan
door tai van herdei lijke brievem. De polemiek
hierover gevoei'd,zal echter wel weer hervat
worden, al Blijven de argumenten van beide
partijen steeds dezelfde.
Advertentieprijs: van 110 gewone regels
met inbegrip van eene Courant1.10.
Iedere gewone regel meer- 0.10.
Driemaal plaatsing wordt tegen tweemaal berekend.
In alle toonaarden is het voor en tegen aan
gaande dit onderwerp besproken, maar ttpmef-
kelijk is het, dat niemand ziet, dat déze onóp^
losbare strijd van meeningen op afdoende wijzer
de waarde doet uitkomen van de steléols van"
opvoeding, waarover gestreden wordtr Van de
opvoediDg van het kind hangt de toekoftsjt'-van
den man af. Voed hem Katholiek op, hij zal
Katholiek zijngeef hem een Wesleyaaasche
opvoeding, zijn geloof zal zich in dezen geest
vestigen. De katholiek vreest, dat liet kind pro
testant zal worden De protestant is niet minder
bevreesd bij de gedachte, dat zijn kind aan de
onfeilbaarheid vaa den Paus zou gaau gelooven,
Intusschen het kiud moet opgevoed wurden,
en de meest natuurlijke oplossing zou dus zya
een zuivere leeken-opvoeding.
Maar bij deze gedachte komen alle eere
diensten, hoe verschillend ook, iu verzet; ea
den grooten afstand vergetende, die hen scheidt,
protesteeren ze gezamenlijk en maken coalitie,
orn de neutialiseering van het ouderwijs te
verhinderen. Daar is de bron van alle raoeie-
iykheden. 'Zoo 'Eng" nu de Protestanten hun
goedkeuring zullen weigeren aan de organisatie
van een waarachtig nationaal systeem van op
voeding, zullen de argumenten .van hun Katho
lieke broeders de stof leveren tot tij} wat
tsvistgeschrijf. Maar zoodra de Protestanten
afstand zullen hebben gedaan van hun oppositie,
en als onvermijdelijk een stelsel van opvoeding
aanvaarden zonder étiguettezullen de meest
welsprekende en leiachtige mandementen op
de geesten niet den minsten indruk meer maken,"
zelfs niet voor een koiten tijd.
Tot onze innige droefheid overleed
heden ouze hartelijk geliefde Vader en
Behuwd-Vader WÏLLIBRORDUS BONI-
FA CIUS VERKERK, in den gezegenden
ouderdom van bijna 81 jaren.
Schiedam, Uit aller naam
2(5 November 4879. I. A. VERKERK.
Om Buitcnlandsckc Betrekkingen eerst
lieden geplaatst.
r
Heden overleed, op bijna 81 jarigeo
leeftijdde lieer W. B. VERKERK.
Ruim 61 jaren was iiij op ons Kantoor
werkzaam en tot op den laatstea dag
van zyn leven was hjj voor allen een
voorbeeld van werkzaamheid,en nauwge
zetheid. Wij verliezen in hein een trouwen
Vriend, wiens nagedachtenis steeds bij
ons in eere zal blyven.
Schiedam,
28"November 1879. P. LOOPUYT Oo.