Jules Simon,
handen ineengeslagen, men heeft zich zeiven
gegeven om de rampen van ,<3en oorlog te#
voorkomen of. te verzachten. Het onheil;-dat
eene verwijderde landstreek treft, wordt een
ramp, die ons zeiven heeft getroffenop het
hooren van de ontzettende ongelukken, die do
bewoners van de oevers van Theiss en Segura
hebben getroffen, gaat ons eene siddering door
de leden; men beijvert zich voor de slachtoffers
hulp te verkrijgen, die nooit geëvenredigd zal
zyn aan hun verlies, - rnaar die ten minste zal
getuigen van het innig medegevoel, dat hunne
ellende inboezemt. Mogen de vrienden des
vredes niet hopen, dat die edele hartstocht van
onzen tijd te eeniger tijd een nog krachtiger
invloed zal uitoefenen op het lot der volkeren,
mits zy zich zeiven weten te beheerschen en
zich nooit overgeven aan de eerzuchtige grillen
van despoten, of aan de gevaarlijke uitersten
•waartoe de wetgevende vergaderingen kunnen
vervallen? J. Dufaurf.
ni a r K
Dikwijls heb ik er over gedacht een boek
te schrijven over de smait. Menschenliefdezou
vrede op aaide brengen, als de meuscben on
derling de wonden konden genezen, die zij
zich zelve» toebrengen, of die hun worden
gsslaeen door don hemei en de aarde. Uit mijne
jeugd herinner ik mij een' brand, die een groot
gedeeit" der stad in de asch legde, Ieder be
woner van die streek van Provence, nam een
huisgezin op. Oude' vecten werden vergeten.
Eene week lang was het feest in de stad.
Emile Zola.
I» K SClIOOb.
Vergelijken is het beste middel om te kunnen
oordeelen.
Daarvoor zijn de wereldtentoonstellingen uit
gevonden. Na de groote tentoonstellingen van
Londen, Philadelphia, Weetien en Pm ijs, kan
Frankrijk weten wat het beteekent, wat het
kan als handeldrijvende en industrieële natie.
Wij hebben niet dezelfde hulpbronnen van
onderricht en vergelijking voor de staatkunde,
de letteren, het volkskarakter. Maar al lichten
de tentoonstellingen ons slechts onmiddellijk
voor op het gebied van handel en uijveiheid,
middellijk, door inductie verspreiden zij licht
over al het overige. Die groote internationale
rechtbanken gelijken niet op schitterende en
voorbijgaande feesten, die hunne belangs ijkheid
verliezen, naarmate zij venier achter ons liggen.
Integendeel zai de nakomelingschap ze met
vurige belangstelling ondervragen. Zij zal er (ie
meest vei trouwbare aanwijzingen uit putten
over de zedeu en gewoonten, de hulpbronnen,
het kaïakter, de betrekkelijke waarde der vol
keren en zelfs der rassen op het tijd-tip, dat
jedeie tentoonstelling Imeft plaats gehad. Wat
ons, tijdgenooten betreft, wij moeten er vooral
lessen uit pullen. Om de kansen te bepalen
van een ruiter op een wei ren, houdt men
rekeuing met ziju gewicht, zijn spierkracht
en zijn bedrevenheid in het vakeven zoo
moet men in de nijverheid en in al de takken
der menschelijke werkzaamheidvoor ieder
volk, de gesteldheid in aanmerking nemen, die
de natuur het heeft gegevenin wat goed en
verkeerd is, den toestand waarin zijne geschie
denis en zijne wetten het gebiacht hebben, de
hulpmiddelen, die het vindt in zijn karakter
en zijn geschiktheid om le worstelen tegen
ongunstige toestanden en om een gunstige
gesteldheid te ontwikkeien.
Het derde element van vergelijking en van
studie is ontegenzeggelijk het belangrijkste.
Ieder volkzoowel als ieder individu is de
schepper van '/.yn eigen grootheid of van zyn
eigen ellende. Men kaueeu vruchtbaren grond,
pmjilputtelijkc mijnen, ruime eu veilige havens,
grondstoffen in overvloed hebben, en toch uit
gebrek aan geestkracht en bekwaamheid te
midden van die 'natuurlijke rijkdommen een
plantenleven leiden. Daavtegenover staat een
handvol menscheii die een toevlucht hebben
gezocht op een stuk grond ergens in Europa,
bedreigd door de zeeoverweldigd door de
golven; zij beteugelen de zee door dijken, die
haar tegenhoudenveroveren den grond en
maken dien vruchtbaar, zoeken io de kolooiën
een uitbreiding van grondgebied, die door de
grenzen onmogelijk is gemaakt eu hun zwak
aantal hun ontzegt. Dat is de geschiedenis van
Holland. De mensch schept den grond, de leer
school vormt den mensch.
De natuur heeft Fiankrijk geplaatst onder het
aantal der meest bevooi rechte natiën, door zijn
gunstige aaidrykskuiulige ligging, door den rijk
dom en ue verscheidenheid zijner voortbrengselen
zonder het nochtaus in eeu enkele tak van nij
verheid, in een enkel opzicht de overhand te
geven. Het heeft minder steenkolen dan Enge
land, minder granen eu kudden dan Amerika.
Eveneens plaatsen zyn instellingen, zij» ge
schiedenis hel op een hoogen rang, die echter
niet, heden ten minste, de eerste rang is. Het
heelt nog gapende wouden, die moeten genezen
worden; tiet wordt beroerd door staatkundige
partijen, die liet uitputten door onvruchtbare
worstelingen; liet heeft niet, zooals eenige
natiën, die het op zijde stieveu, uitgestrekte
koloniën, onvergelijkelijke oorlogs- en handels
vloten, een machtige organisatie van consulaten,
handelsstations m aile middelpunten vau verbruik
en ruilhandel. liet heft zich weder op door
zijuen nationalen aanleg, even rijk en even
verscheiden, als de vooitbrengselen van zijnen
grond. Lang heeft tiet de opperheerschappij
bezeteu in smaak en mode, nog bezit het die,
en indien liet krachtig wil, zal het die altijd
behouden. Het zijn twee machten, dikwijls
vereenigd, zonder daarom onafscheidelijk van
elkander te zijn. De heerschappij va» den
smaak heeft men te danken aan de natuur,
inaar aau de natuur, volmaakt door eene
krachtige opvoeding, de heerschappij der mode
is men verschuldigd aan de heerschappij van
den smaak, en voor een groot deel aan het
staatkundig overwicht.
Onze smaak is uiet gedaald; maar (en dit
is even zeker als gevaarlijk voor ons) die van
onze mededingers ontwikkelt zich eu wordt
meer gekuischt. De menschlieid gaat in onze
dagen zoo snel vooruit, dat het niet voldoende
is wauueer meu slechts vooitgaat goed te doen
men moet beter doen of onderguau. Die waar
heid is bij Ue laatste tentoonstelling van alle
kanten helder aan het licht gekomen, Door
geheel Frankrijk is slechts eene kieet opgegaan.
Haasten svij ons scholen te stichteul'eekeu-
tcholeti, industriescholen, vakscholen, scholen voor
voortgezet onderwijs. Laten we maken, dat we
ook ons Kensingtori-museum bezitten. Laten wij.
om de middelen te bestudeeren, waarvan onze
mededingeis zicb bedienen, uiet wachten tot
dat iiuu psoducteu bij ous ter maikt komen.
Laten wij op ouze beurt eu op huu voorbeeld
de uitgestrekte school der wereld doortoopen.
Menschen maken, scholen stichten orn er
meuschen te vennen; dat is de eeiste en ou-
t
ontbeeriijke voorwaarde vau onzen bloei. Mannen
vormen, eenvoudig bestemd om in liet gelid
te maicheerenwant een enkel regiment 'vau
krachtige en beproehle soldaten zal twinlig
regimenten ongeregelde troepen in de pan
hakken. Aanvoerders vormen, want een groot
man is meer waard, doet meer uut dan de
ontdekking van een vastland of vau een'schat.
By eene keus tusschen Amerika en Columbus,
is liet Christophoius Columbus dieu men
moet kiezen.
Wellington zeide, dat de tegenwoordigheid
van Napoleon in eeu leger gelijk stond met
eene vei sterking van 40,000 man. Een Engelsch-
man, sprekende vnn Pasteur zegt: Met tïeó:-V -
zulke mannen zal Frankrijk zijn inntsoen be-
talen. Zonder Thiers zou hst zijn oorlogschatting
nog niet hebben afgedaan.
Eindelijk komt het er op anri nuttige menschen
te vormen. Namen ais die van Victor Hugo
zullen in de toekomst de roem zijn van ons
fel bewogen tijdvak; maar zal mea die nederige
uitvinders vergeten, die op hunne wijze om
wentelingen hebheu in het leven geroepen,
weldadige en vreedzame omwentelingen. Jac
quard, die eene wijziging heeft gebracht in de
inrichting van het weefgetouw; Dnguerre en
Niepce de Saint-Victor, die de photographie
hebben uitgevondenPuitevin die haar heeft
hervormdTUirooutiier in wieu het eerste
denkbeeld is opgekomen van eene naaimachine,
Bonnaz, die door baar te volmaken en op liet
borduren toe te passen, voor goed een einde
maakt aan de eentonige en droevige geschiedenis
^an het naaien met de naald en een dagwerk
van elf uur tegen 60 centimes met bijna
stellige kansen tot longtering eu blindheid,
zoovele anderen, die in de iaboratoriën, in de
werkplaatsen, op hun armzalig leger het middel
zoeken en vinden otn den avbeid volkomen of
minder kostbaar en minder gevaarlijk l» maken?
Het Is de schooldie groote mannea en
nuttige mannen, groote ingenieurs en goede
weiklieden vormt, zij schept het geluk der
volkeren en den roem der natiën. Dat voik
bekleedt de eerste plaats hetwelk de beste-
scholen bezit. Al is dit zoo niet op dit oogcuhlik#
in de toekomst zal het zeker zoo zijn.
liet Maatschappelijk Vraagstuk.
Uit het midden van onze vervallen mensch--
beid gaat een luide slem op, in onze eeuw
vooral, meer dan eenige andere gekweld door
liet maatschappelijk vraagstuk: Waarom zijn
er rijken en armen? Wnarom eene gelukkige
naast eene lijdende meusch'.ieid?
Om op die slem te antwoorden en dat vraag'
stuk op te lossen, zijn er wijsgeeren, staathuis-
houdkundigen, hervormers opgestaan en ook de
omwentelingen zijri gekomen. Maar de oplos
sing zij is uitgebleven eu de stem vnn het
volk vraagt steeds en in onzen tijd luider dan
ooit: Waartoe rijken en armen.? Waartoe een'. 1
lijdende en eene gelukkige menschlieid?
Op dat ge inch te vraagstuk is er rnaar eenr
werkelyk afdoende oplossing. Hen die bezitten,
bewegen tot de vrijwillige verdeeling hunner
goederen, hen, die genieten, er toe brengen
vrijwillig eeu deel op zich te nemen van het
lijden van anderp».
Het Chiistendom alleen, zonder geweld en
zonder schokken, alleen door de macht der over
reding, leidt krachtdadig tot dat dubbele resul
taat; waut het brengt de ware christenen tot'
de vrijwillige schenking der bezittingen en het
vrijwillig (.hagen van het leed levens, door de-
openbaring, het voorbeeld en de lief.le van den
God, die zich vrijwillig gegeven heeft en vrij
willig lijdt voor het heil en de vei lossing der
menschheid. Y. Félix. S. J.
llc geschiedenis van een' Pels.
In de laatste dagen van het jaar '1854 zag
M. Geiger, de kleermaker in de mode, eeu vau
zijne klanten den winkel binnen slappen.
jiMijn waarde Geiger," zegt hij tot hem, »ik
vertrek naar do Krirn om een bezoek te'
brengen aan mijn' schoonbroeder, officier in
het leger, dat voor Sebaslopot ligt. Het is daar
verduiveld koudik zal voor hem een dikken'
gevoerden pels meenemen; nrmak er twee, de
atuiero zal voor mij zijn, Mijn schoonbroeder'
en ik hebben beiden hetzelfde postuur. Morgen-
vertrek ik; uiterlijk morgen avpnd voor zeven'
