m
Stedeliji Nieuws.
1
KUNST-NIEUWS,;
Burgerlijke Stand.
OVERSCHIE.
.'Markt b e r j c h t e n. •-
schoone Dilldal. Van binnen echter is er tot
011 toe weinig tot verfraaiing gedaan; en zien
de vertrekken ofschoon met een aantal zeer
gewaardeerde geschenken versierd er nog
knal en onbehaaglijk uit; Men mag het daarom
f een gelukkig denkbeeld van den heer ,L..L.
Kleyn, hofschilder .van Prinses Marianne der
noemen om de wanden van de
/.V v
,l - Nederlanden,
AVjC. V*.J. V-hr« I Ir r\ n Irn »YI n 1»
'1 alsmede zijne ouders en de Prinsen Maurits en
i'K'S'Ven hunne moeders; voorstel-
Ét f-'r ijl',-lende.- De overblijvende vakken zullen aangevuld
'y V worden met wapens, symbolische figuren .enz,
O, 'v' "Voorts iveiischt; men de zaal op'passende wijze
geweest en het voornemen bestaat ze ook op
eeuige plaatsen in Nederland ter bezichtiging
v te stellen.
L r' Orn dit schoone plan tot uitvoering te brengen
jvV,;en zoo mogelijk ia '1884, het 300ste jaar na
r v den dood van Willem van Oranje, voltooid te
,r" 1 kiijgen, heeft de commissie voor liet bewaren
\,."y van den Willemstoreu zich gewend tot al
;|jf^degeneii,: van wie zij medewerking meent te
I ,-jl mogen verwachten. De voorzitter dier commissie,
K'».- n de burgemeester van Dillenburg, F. Schaefer,
I» is bereid'geldelijke bijdragen- voor liet doel in
I- ontvangst te nemen. Ofschoon den lieei; Kleyn
ren
er
vóór
mag men toch verwachten
ij>5.$sdat'hij weldra in 'slaat 'gesteld zal worden zijne
I -werkzaamheden aan te vangen. Immers, waar
I - bet de vëréering geldt van een man als Willem
fl|5 jf;de Zwijger, zullen ongetwijfeld zeer velen zich
i^iAv^;^^haiBt'eri hunne bijdrage aan het 'comité aait te
l i. ^.'.bieden. {EL. Cl;)
I- hij, beginnen kan -
I - "dat hit weidra in
Onze boom der vaderlandsche kunst was
lang nan het verdorren, toeii bij onze
i'~V*naburen met on weêrstaanhnrê kracht eenjèug-
't;..'/cVdiye eik, op schijnbaar woesten bodem, -'.wortel,
- schoot, en binnen korten tijd tot een woudreus
;>^|^^^gaa^p;déide'j die alles om zich heen civërscha-
-jduwde, en ons thans nog, als wij moede zijn
veel als wij op 'tgebied tier
•ÉÉl'É schoone letteren na Goetlie Schiller den prach-
- tigsten tak'noemen van den grooten Duitschen
kunsleik. Het is eigenaarili": als wiï over
^dichtkunst spreken noemen
als wij over
wijSchiller en
V ,'cdéleii en aansporen tot hét verwezenlijken van
Va':i '.t waarachtig goede en schoone.
Kabale und Liébe, of zooals Schiller het
vtbórspronkelijfe genoemd hadiLouise Millerin",
i!'yras het derde-tooneel werk, dat van zijné hand
i :Ai?;-Wwe'rscheen.
betopzien wekkende" treurspel j.die Itiïu-
'C^^héry dat maar middelmatig beviel ón vooral
Hf;:;;, door zijn eigenaardige onthullingen in dc rfgée-
^v.^jS'rin^kriogen schrik en ontzetting teweegbracht,
iV;'-;;i'.;;K'n>aakte ook zijn Fiescoi bijna fiasco. Ontmoèdigd
",en teleurgesteld eu' genoodzaakt te .vluchten
f fvond h\j een schuilplaats" bij 'de "moeder van
•,.''v>:;eén'1zjjnër collegevrienden «Fr'au von' Wolzogen", i
^yviè hij .op het .buitongnod Baueibacli bij
cvv^weiningen als. vrucjit zijner eenzaamheid de
Viffeiouisa iMillerin dichtte.
Ook* di i*;i laats tewerk-draagtn og de, spóren
van Schiller's onbekendheidi'met de wereld,
die hem omringde. In dat wérk tóch worstelen
het grootsche met het afschuwelijke, het schoone
met het mismaakte om den ivoorrangrnaar
wij künnen hét Otto Roquetteaan wien wij
deze bijzonderheden ontleenen, gerust nazeggen:
Schiller's eerste stukkenkeuschetsea hem als
een^geboren dramaturg.
Het zal wel geen betoog behoeven, dat een
middelmatig tooneelgezelschap nooit een too-
neelstuk van Schiller of zijne evenknieën naar
eisch zal kunnen yer.tblken; maar zelfs voor
een vereeniging als die der Rotterdamsche
tooneelistenis de opvoering van een klassiek
treurspel, bij de tegenwoordige richting der
tooneel-litteratuur, een groot waagstuk. Niet
alleen dat onze; acteurs het treurspel niet ge
woon zyn, eu zich geheel door studie en voor
bereiding, in» de rol moeten inwerken als iets
geheel - nieuws; maar schrijvers als Schiller,
Shakespeare, Lessing en anderen, eisehen voor
hunne personen bovenmenschelijke krachten,
evenals sommige opera-dichters onmogelijke
zaugpartijen geschreven hebben.
Laten wij dat in het oog houden, bij onze
beoordeeling van de buitengewone opvoering
van Kabaal eu Liefde, die eergisterenavond in de
Rotterdamsche Schouwburg plaats had.
Misschien was onze verwachting te hoog
gespannen: wij moeten bekennen, dat wij
gedeeltelijk zijn teleurgesteld, niet wat de
opvoering betreft, maai- de tekst Was zoodanig
verminkt, dat soms- Schiller er niet uit te
herkennen viel, en soms het dramatisch effect
er onder leed; daarbij kwamen nog tal van
taalkundige kettèrijen en germanismen, zoodat
uit een letterkundig oogpunt de opvoering niet
te roemen viel.
De nieuwsgierigheid was hoog gespannen;
want mejuffrouw Jeanne De Groot trad voor
het eerst op eu nog; wel als Louise Miller,
een rol, waaruit'wij moeten beoordeeleu, of
zij één.aanwinst zal zijn voor liet Rotterdamsche
tooneel. Wij stemmen dit toe onder reserve,
dat zij veel moet afleeren en veel moet aanieeren.
Ontwijfelbaar bezit juffrouw De Groot dra
matisch talent;' maar alles wat wij gisteren
avond van haar zagen en hoorden, was studie
en- uog eens studie. Geen greintje natuur.
Zij sprak niet, maar declameerde; elk gebaar,
elke gelaatsuitdrukking was berekend. Hoewel -
hare standen soms onberispelijk waren, wensch-
•ten wy wel, dat zij in het vervolg zich kalmer
hiehl. Dat onophoudelijk hijgeu'met den boezem,
dat gedurig neertrekken .der mondhoeken,
maakte een onaaugenameii indruk nie nng ,j
onaangenamer werd; door tiénklagen den gal-,
'menden toon, waarop z'y sprak.. De overrlrüvëii
pathos in den klemtoon én het laten hooien
van de na een tóonlooze e, konden ons ook
niet bevallen; maar wij willen billijk zijnén
veel op rekening stellen van mejuffr. De Grnot's
zenuwen, die haar zeker.en zeer natuurlijk,
soms leelijke parten hebben gespeeld.
Wij herhalen óns eerste gezegde en verklaren
haar éen aanwinst voor hetRotlerdamsch Tooneel
en voegen er gaarne bij, dat zij door samen
spel niet een kunstenares als rnej. G. Beersmans,
met kunstenaars als de heeren gebroeders Has-
pels en Rosier Faassen bet ver, zeer ver kan
•brengen.
"Voor de geniale vertolking van vlaily Milford"
ouzo onverdeelde bewondering.~Opvatting, dictie,
mimiek, alles was even meestDrlijk en waar.
üewo'iiigin baar jalousie tegenover Louise,
wegsieepend tee.der,. waar zij Ferdinand hare
lietde. belijdt. Heerljjke kunstvolle obgenblikken,
hebben wij bij betgenieten van deze zware,
partij gehad.
Als wy vóór ééne rol'vrees hebban gekoesterd,
liat zij er slecht zou afkomen, dan wis\het
voor ;diè van Ferdinand, een/onmogelijke rol;,
maar door coupures, nienschelijkcr^gemaakt. Wjj
kennen den heer Grisp'ijn als een verdienstelijk;
acteui', maar wy achtten hem voor deze party i
niet berekend. Haasten wij ons te. verklaren,
dat hij onze vrees heeft beschaamd en onze
verwachting verre, ja zichzelven heeft over
troffen.
Zijn opvatting was correct, zij hield "het
midden tusschen al te groote 'woestheid èn
het innige gevoel van dep vurigeu minnaar.
Zijn spel in het tweede -bedrijf, 4de, 5de eu
vooral 6de tooneel was rneesterlyken bracht
het publiek in verrukkingwaartoe het uit
stekend eosemble in deze prachtige dramati
sche scène niet weinig bijdroeg. Lag liet aan
ons, dat wij zijn spel tegenover lady Milford
wat mat vondenof was liet de kunstenares
bij uitnemendheiddie hier den jeugdigen
talentvollen tooneelspeler overschaduwde. Hoe
dit zijwij zijn. dankbaar en voldaan voor de
uitstekende wijze, waarop de lieer Crispijn zich
van zijn taak kweet.
Hetzelfdegejdt van de heeren Haspels, die
de eene als vader Miller, de andere als de
afschuwelijke Wurm zich wederom deden ken
nen als kunstenaars van den eersten rang;
voegen wij hiernog bij, dat de heeren Le Gras,
Nieuwland en A. Van Znijlen en de dames
Faassen-van Velzen eu Crispijn-Stoetz tot het
welslagen van dit zoo moeilijk te vertolken
treurspel door toewijding en zuivere opvat
ting medewerkten, dan gelooven wij niet te
veel te zeggen'wanneer wij verklaren, dal bijna
iedereen voldaan huiswaarts zal zijn gekeerd
met de overtuiging, dat Rotterdam trotsch kan
zijn op zijn eigen tooneelgozelsclmp en'dat,
waar zulle een edel streven bestaat, om de
tooneelspelkunst te verbeteren en tot volmaking
te brengen, wij alles-moeten doen om dat'
streven te steunen. Laten wij dat dau ook
tonnen, als ons spoedig daartoe de gelegeuhèid
zal worden aangeboden.
8
'M
Prijzen en Prnmiën van 100 en daarboven.
Ve Ki.. 12e Trekk., 10 Nov. Nos. G725,
•1G19G, 17035) 17804, 19541,19350 en 20581 ieder
HOOO. Nos. 5020, .5751 en '15118 ieder f -400i
Nos. 4510 en 14GG4 iedev f200.Nos. 10G3,1846,
3913, 7958, 9251, 10229, 10745, 11944,13456,
144G2, 15010, 15312, 17948, 19513 en 20157 ieder
f 100.
Gcliorcn:. 15 November. Carolus Hermanusr
zona van Al C. Slolk en J. Fassotte. 18.
Arië. zuon van E. Hensens en C. Snaathórst.
Overleden t 12 November. Geertruyda Van
der Siimn, oud 5 maanden. -
Ocliuvrd: '18, November. .Pieter Van dér
Horst eu Pieternella Brekko.
II ÜRG ER L IJK E STAN D.
Ochorcn;19 November. Cornelia Johann^
dochter van J; D. Hnnsler eu J. G. VerhoevÓD,
Wcczcnluurt.-
Overleden t .'17 November. Martha Wilhel-
mina Catharina Van Tubergcnoud 3 weken,
Singel..18. Henriette. Elisabeth Susanna-
Adriaoa Van Gnch, oud. 5.0 janr en 1Lnmnnr
.den, echtgenoot van S. O. Knappert, Westvcst.
19. Geeftrti,irla Elisabeth Van Nieuwenburg,
oöd 2 maanden, Sirigal
Süiiiedam, 19 November. j.
Rogge;pér. 2100; kilo Libau f280 3/rm.
.Peritau van' Riga f.288 6/w. J
Ss':
