BimMleïTBêmTiei
De Zuid-Afrikaansche kwestie.
- -I 'Ti A L H E.
- De beraadslagingen overdo afschaffing-wan
den gedwongen koers der bankbiljetten is gisteren
in de Kamer .voortgezet.' De Minister-president
Cairoli verklaarde, dat de mogendheden het in
het belang van den vrede volkomen eens waren
omtrent de Turksch-Grieksche kwestie en andere
aangelegenheden. Er is grond om te gelooven dat
de vrede, een wezenlijke voorwaarde voor den
goeden uitslag van het afschaffen van den
gedwongen koers, niet verstoord zal worden.
SCHIEDAM, 17 Februari 1881.
Dat van uitstel niet altijd afstel komt,
daarvan leverde de lezing van ons Nuts-depar-
tement, op gisteren avond, op nieuw het bewijs.
De "teer P. M, Keiler van Hoorn toch, die
reeds in de vorige maand als spreker had moeten
optreden, doch door den bekenden sneeuwstorm
op 48 Januari jl., verhinderd werd daags daarna
de reis van Dordrecht naar hier te ondernemen,
vervulde gisteren avond zijn toen toegezegde
spreekbeurt.
-Na zijne hoorders te hebben verplaatst op de
begraafplaats te 's Gravenhage aan wier schoot
op 9 Juli jl. een van Neêrlands meest gevierde
letterkundigen werd toevertrouwd, wees hij er
op dat, in vvelke krachtige en treffende woorden
ook, bij de geopende groove buide was gebracht
aan de nagedachtenis van den onsterfelijken
J. J. Cremer, één stem, die van het volk,
waarvoor Cremer juist zoo oneindig veel had
gedaan, zich niet had doen hooren. Wat toen,
naar het oordeel van den spreker was verzuimd,
wilde hij thans trachten goed te maken, dooi
de tolk te zijn van de volksstem en alsnog
aar. Cremer de hulde ts brengen van Neêrlands
volk, die hem zoo rechtmatig toekomt.
Dat de heer v. H, in dat pogen uitmuntend
slaagde, zullen zeker allen getuigen, die met
ons zijn keurig' bewerkte toespraak van gisteren
volgden, waarin hij da bewjjzen leverde hoe
grondig hij Cremer's werken had bestudeerd
en aantoonde hoe Cremer's grootheid juist
bestond in zijn onvermoeid pogen om door daad
en geschrift het volk te verheffen en te veredelen.
Na de pauze gaf spreker nog ten beste
>Eem'ge aanteekenibgen uit Engelbrands re
gister."
Beide voordrachten werden met onverdeelde
aandacht door de talrijk opgekomen leden met
hunne dames gevolgd.
Aan het einde van die bijeenkomst werd
door den voorzitter medegedeeld dat op Dinsdag
22 Februari a. s. een spreekbeurt zal -worden
vervuld door den heer Dr. J. Debrincke, van
Duitschland, die sedert eenigen tijd in ons land
vertoeft en zich voorstelt eene verhandeling te
houden over zijne reis naar en door Nieuw-
Hollaori, voornamelijk met betrekking tot den
handel en de scheepvaart van Nederland. Ook
niet-leden van 't Departement zullen tegen be
taling van 75 cents tot die spreekbeurt toegang
hebben,
ÖeMinistefvanBinnenlandsche Zaken heeft
goedgevonden te verklaren dat, met ingang van
1 i dezer, de artt. 1, 3, 4,5, 6 en 7 van het Koa.
besluit van 3 October 1873 {Staatsblad no. 135)
niet langer vau toepassing zjjn op het in gemelde
beschikking opgenoemde gedeelte van de ge
meente Schiedam, in gebruik bij P. Berkel;
H'iÊt ingang van denzelfden datum, de art. 1,
.3, 4, 5, 6 eu 7 van het aangehaald Koninklijk
besluit van toepassing te verklaren in de ge
meente Overschie, op de perceelen, in gebruik
bij W» Dijkshoorn, en kadastraal - bekend
sectie D, no. 510; b.bij A. Jeronimus,'en
kadastraal bekend sectie A, dos. 1274 en 1314.
De Minister van Marine brengt ter kennis
van belanghebbenden, dat bij de gemeenschap
pelijke loodingen van de beambten van vden
waterstaat en het loodswezen, 'op;den 14den
Febr.-op den droge van den Nieuwen Bot-
tttriamschen Waterioeg naar Zee, bij gewoon
laagwater, is bevonden aan de zwarte tonnen
zijde 30.5 decimeter; 50 meter beoosten de lijn
der geleidelichten binnen het Noorderhoofd
31.5 decimeter; 50 meter beoosten de lijn
der geleidelichten buiten het Noor'crhoofd
41.5 decimeter; op de lijn der geleidelichten
binnen het Noorderhoofd 32 decimeter; op de
liju der geleidelichten buiten het Noorderhoofd
33 decimeter; 50meter bewesten die lijn binnen
liet Noorderhoofd 32 decimeter; 50 meter be
westen die lijn buiten het Noorderhoofd 32.5
decimeter en aan de witte tonnenzijde 30.5
decimeter; in de westel"ke geul aan de zwarte
tonnenzijde is^niet gelood kunnen wordenop
de lijn der geleidelichten 34 decimeter; aan
de gersiestelling in het Scherm 34 decimeter
aan de geniestelling even vrij van het gebouw
der in- en uitklaring 34 decimeter; aan de
witte tonnenzijde 31 decimeter.
In de Staatscourant van hedeu lezen wij j
Het Hoofdcomité der Nederlandsche vereeniging
tot het verleenen van huip aan zieke en ge
wonde krijgslieden in tijd van oorlog verzoekt
ongehuwde Nederlandsche geneeskundigenlot
hei uitoefenen der genees- en heelkunst be
voegd, die genegen zijn zich belangeloos, voor
rekening van het Boode Kruis, beschikbaar te
stellen tot liet verleenen van hulp aan gekwetsten
en zieken der strijdende partijen in Zuid-Afrika,
zich schriftelijk aan te melden, met opgaaf van
leeftyd en bevoegdheid.
Dinsdag nacht is schipper Van der Ark,
liggende met zijn vaartuig in de vaart nabij
Viaardingen, aan een ernstig gevaar ontsnapt.
Hij had, nadat hij de schuit vastgelegd had,
zich met zijne vrouw ter ruste begeven, doch
werd spoedig door het angstgeschrei van een
zijner beide kinderen gewekt. Hevig verschrikte
hij, toen lijj bemerkte, dat de kajuit reeds half
vol water geloopen was en dat dit snel waste.
Hij had dan ook slechts den tijd zijne vrouw
te roepen en met zijne beide kinderen aan wal
te springen voordat het zinkende vaartuig ver
dween. Zij werden door de boeren m den
omtrek dadelijk opgenomen.
De schade beperkt zich tot het vaartuig en
het huisraad, daar de lading uit steenen bestond'
Het Amsterdamsch comité voor de Transvao
ontving van het Hoofdbestuur van het Boode
Kruis het navolgende schrijven:
's Gravenhage, 12 Febr. 1881.
Ter beantwoording uwer vraag, sof het Jtoodc Kruis
de gelden uitsluitend gegeven in het belang der Boeren,
uitsluitend vuor dat doei kan aannemen," hebben wij
de eer u mede te declen, dat liet Itaode Kruis gelden
uitsluitend bestemd vooreen der beide strijdende partijen
niet kan in ontvangst nemen.
Door genoemd Comité werd onderstaand
adres verzonden:
Aan Z. M. den Koning!
Geven met diepen eerbied te kennen ondergeteeken-
'deti, leden van het comité voor de Transvaal, te
Amsterdam,
dat hunne warme sympathie is opgewekt voor de
kracht en volharding, welke de Transvaalsche Boeren
in hunnen strijd voor vrijheid en onafhankelijkheid
tegen een overmachtigen en beter gewapenden vijand
aan den dag leggen;
dat waar in geheel Europa de belangstelling zich
openbaart voor een volk, dat door afstamming, taal en
zeden mot liet onze is verwant, de Nederlandsche
Regeering niet onverschillig kan gebleven zijn;
dat ondergeteekenden dasiom zich met alle over
tuiging aansluiten aan den vvénsch uitgedrukt in het
adres van het Utrechtsch hoofdcomité voor de belangen
der Transvaalsche Boeren, en derhalve eerbiedig ver
zoeken,'dat het Uwe Majesteit behage Hare bemiddeling
aan te bieden aan de Britsche Regeering ten einde
een voor beide partijen eervol einde van den strijd te
bewerken.
'tlYelk doende, enz.
Het comité van het Boode Kruis te
Doetinchem heeft besloten om aan het hoofd-
comité f450 voor de Transvaal te zenden,
Ook. de leerlingen der Iloogeie Burger
school te .Leiden houden eene inzameling van
■gelden voor de gewonden in de Transvaal,
Door verscheidene jonge dames le Leeuwarden
zal eene dramatische en muzikale voorstelling
worden gegeven, waarvan de opbrengst zal
worden uitgekeerd aan het plaatselijk Transvaal-
Comité.
Er circuleert te Zwolle een adres aan
den Koning waarin dat wat door de werkiieden-
vereeniging Patrimonium aan Z. M. gericht is,
ondersteund wordt in het belang der bewoners
van den Transvaal.
'Onder de plannen tot verbouwing van
het Paleis op den Kneuterdijk'vroeger bewoond
door wijlen Z. K. II. den Prins van Oranje,
is, naar men verneemt begrepen het stellen
van eene nieuwe verdieping op de bestaande.
De departementen Haarlem, eeuwarden,
Middelburg, Klaaswaal, Brouwershaven, Voorne
en Putten, Deventer, Wieringerwaard en Sluis
der Maatschappij tot Nut van't Algemeen, heb
ben Mr. A. Kerdijk gekozen voor het aigemeen
secretariaat der Maatschappij.
Door de departementen Apeldoorn, Eibergen,
Heinenoord, Nieuwoide en Assen, werd de heer
W. J. Van Gorkom gekozen.
Door de departementen MiddelstumZalt-
Rommel, Hoogcavspel, Meppel, Wij he Winkel,
Warga Broek in Waterland, Wirdum, Harder
wijk, Munster en 's Gravesandede heer P.
Brujjn.
Maassluis. Na de laatste opgave is een
schip van de beugvisscherij teruggekomen aan
brengende 48 ton visch, 20 ton leng en 18
ton schelviscli.
Pernïs. De alhier binnengekomen sloep
die een vangst had van 1000 koppen, heeft
daarvoor netto besomd f800.
De nieuwe stoomboot, gebouwd door den
lieer A. Vuijk, te Capelle a/d Ysel en door de
alhier opgerichte reederij aangekocht, is gisteren
iu de haven gekomen en zal denkelijk Maandag
in dienst worden gesteld.
In deze gemeente zal door de Christelijk
gerefornaeevdeu eene bijzondere school voor
christelijk onderwijs worden opgericht. Het
terrein daarvoor is aangewezen, te: wijl thans
de bouw der school is aanbesteed.
Delft. Bij de gisteren gehouden stemming
voor een lid van den gemeenteraad zijn uitge
bracht 647 stemmen: van onwaarde 44; vol
strekte meerderheid 319. Gekozen de heer H.
P. Kle'yn van Willigen (liberaal) met 329
stemmen; de heer J. J. Vlek (candidaat dér
ultramontanen en anti-revolutionairen) behaalde
er 300.
Leiden. Te dezer stede werd door een
der biievenbestellers bevonden, dat in de hulp
bus aan den Ouden Singel brandende lucifers
waren geworpen tengevolge waarvan de ge
drukte stukken bijna verbrand zijo. Bij het
door ile politie ingestelde onderzoek is h'ét
gebleken dat de daders drie tienjarige knapen
zijn, die zicli thans in politie-bewaring bevinden.
{Vervolg.)
Deze verraüoilijko moord (1838 word) den in
Natal, wachtenden Boeren natuurlijk te laat be
kend. Aan do smartvolle tijding voor de vrou
wen en kinderen der dappero mannen iieeft de
plaats We'enenJin Natal zijn treurigen naam te
danken. Maar de Boeren zouden zich wreken
Ofschoon slrchts weinige honderden sterk, durfden
zij den tocht tegen een monster als Dingaan on-
•dernemen. Zij trokken met bnnno groote wagens,
hunne ossen, htinno vrouwen en kinderen, in
één woord met alles wat zij bezaten, do Toegela
over het Zoeloelnml binnen. Do strijdbare -Zoeloes
lieten zich niet wachten. Doch de Boeren hadden
zich, zoodra zij liet gevaar waarin zij zich bevon
den inzagen, verschanst in een wagonbiirgt bij (lie
gelegenheid voor het eerst door Andrics Prctorlus
in praktijk gebracht on daar sedert als waarborg
tegen overrompeling iri zwang gebleven en van
dien ondoordringbaren kring van wagens, waar
binnen de vrouwen on kinderen do kogels golfen,
die elk hun man troffen, schoten 4G4'Boeren bres
in een leger van 12000 volgens sommigen
36000 Zoeloes, zóó dat een uitval dor ruiters
de totale nederlaag van Dingaans keurbenden ten
gèvolge had.
Dit heldenfeit (Vechtkop noemde men do plek)
maakte de Zoeloes gedwee althans jegeris'de
Boeren de tro.pcn die zich hadden laten over
winnen werden ouder gewoonte vermoord
het traktaat, dat Rotlef mot Dingaan gesloten,
had, werd in oen bricvcutasch teruggevonden
tegelijk met de veMflesch van Relief, allo welke
stukken nog in het Staatsarchief te Pretoria als
rricquien worden bowaardook het traktaat;
Dingaan zelf werd door zijn broeder Panda-om
gebracht mot Koning Panda sloten de Boeren een
nieuw traktaat en nu keerden zij naar Natal terug.
Men stichtte er een gemeenebest, vmiiuaii men
den naam van Bataaliche Republiek wilde geven,
terwijl men dun Koning van Nederland liet be-
sciwrinheerschap aanbood. Zoo gehecht warén
de llollandwllo Buorun nog aan tiet land hun-
nol1 voorvaderen maar zoo weinig ook waren
zij met do machteloosheid van Nederland bekend.
Van het beschermheerschap kwam nietslint zon
zeker niet belet hebben, dat Engeland -- hetwelk
plotseling tot het besef kwam, dat de uitgetrokken
Boeren toch wel Engelsche onderdanen waren en dus
de grond waar zij woonden ook EngcBch wasde
Boeren in 1843 uit Natal iei-joeg en dat zelf als
een Britsche kolonie inpalmden. Natalia waai
de Boeren o. a do hooldstad rietei warit/biirg
gesticht hadden, die dus nog de namen der voor
naamste vvoortrekkers'' in herinnering bewaart
Natalia hóeft als Bataal'sche Republiek dus slechts
van 1830 tot 1843 bestaan.
De Boeren trokken weder door den Bezniden-
boutpns naar het binnenland terug en slichtten
andermaal oen Republiek, don Oranje-Vrijstaat.
Te vergeefs trachtte Harry Smith, de Engelsche
bevelhebber die van Natal bezit kwam nemen,
Pietorius over te balen, in Natal te blijven; of
schoon Harry Smith persoonlijk veel vertrouwen
bij do Boeren bivnt, bad Pretoria's genoeg on
dervinding opgedaan, om zich niet meer onder
liet juk der Engel-when te buigen.
Slechts vijf jaren bleven do Boeren in bet vrije
bezit van huil nieuwe Republiek. De Engelschon
hebben hunne bijzondere (innovatie-politiek in
Znid-Afrika nooit verloochend, 'Zij hebben liet den
Boeren altijd zoo moeieiijk mogelijk gemaakt; zij
hebben willekeurig over den eigendom van anderen
beschiktzij hebben scriouse verklaringen van
onwaarde genopmdzij hebben traktaten verariieiird:
zij zijn zich steeds gelijk gebleven. Toon liet een
feit was, dat do door den ooi log met Dingaan
verzwakte en met allerlei ellenden op lum tucht
te kampen gehad hebbende Boeier, in Natal zich
nederzetten, wist de toenmalige Britsche gouverneur
lord Napier, op geen andere wiizr de kolonisten
te sarren, dan door op straffe dés doods te ver
bieden, dat een inwoner der Kaapkolonie wapenen
of munitie 'ut' levensmiddelen op de Nataiselio kust
ontscheepteofschoon de Boeren van Panda (den
vader van den rneer bekenden Olchwayo) Natal
bij traktaat bekomen hadden, deed Engeland den
Boeren den oorlog aan en verdreef het hen. Zoo
ging het ooit met hen, die onder Pretorius zich
in den Oranje-Vrijstaat vestigden. Westelijk van
dezen staat'ligt Gritpia- land, dat toen door de zoo
genaamde Bastaards bewoond werd, waarover Adam
Kok heerschte. Dezo Bastaards waren den Kaffers
in beschaving vooruit. Zij hadden o. a. liet stelsel
•an hot individueel grondbezit aangenomen, üe
Boeren in den Vrijstaat kochten van Adam Kbk
hot gedeelte van zijn land, dat beoosten de Vaai-
rivier gelegon is. Zoodra is echter niet de omste
diamant in het Bnstaardsland (tater C.riqua-lund
genoemd) ge'ouden (in -1870) of de Engelsrhen
komen er op af. Zij sluiten met Adam Kok een
traktaat en geven hem zelf een nieuw stukje
land midden tusschen do Kafferstammen. Van
diens neef Watcrboer, die beweerde ook recht te
hebben op de Diamantvelden, koopen zij dat recht
af voor 5000 pond -t. en een weduwe-pensioen
van 1000 pond; terwijl .zij onder" de hand in
vollen vredestijd beslag leggen op1'het gedeelte van
Griqua-lnnd, dat tot den Vrijstaat behoorde. De
i president Brand der Republiek mocht al naar
Lbndén gaan om het goed recht vhn den Vrijstant
op een doel der Diamantvelden te bepleiten, En
geland koopt voor 50,000 pond steildat icciit
af en Griqua-iand is geheet en al Engelscli.
Dat Waterboer ook het slachtoffer der Engolschc-n
werd, 'Zal niemand verwonderen'Engeland «be
wees" hem, dat hij in het geheel geen recht had
en liet hem van gebrek omkomen.
Wij zijn do gebeurtenissen eenige jaren voor
uitgesneld. In 1848 werd ook 4e Oranje-Vrijstaat,
bij dc Britsche koloniën ingelijfd. 01' er al eeno
verkil)ring bestond, die lijnrecht in strijd was niet
deze dand, geheel Zuiil-Atrika tot op 20" ZB. was
Engelscli gebied en daarmee "uil. Toch hebben
do EngeNchen niet -zonder slag 'of stoot ziek
meester gezien van den Vrijstaat, In 1848 trok
een Brilsch leger van -1200 man hij Coiesherg di:
Üranje-iivier over, om do annexatie te bcvveik-
steiligcn. Bij Boomplaats evenwel werd een zoo
