IRKIEZING
ivararaweraati
-Munt.
Maandag lè October.
5552.1
euilleton.
1882.
Dertigste Jaargang*.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag.
Binnenlandsche Berichten.
XV
11
MAANDAG 16 OCTOBER 1882.
De Kiesvereeniging «Schiedam"
heeft tot Candidaafc gesteld den heer
Er bestaat geen twijfel, of reeds
lang zou deze Candidatuur ter sprake
zijn gekomen, indien de bepalingen
der Kies- et zulks niet verhinderd
hadden,..
Nu de beer J. M. Van der Schalk
zijn ontslag heeft genomen, is diens
broeder verkiesbaar.
We achten deze keuze gelukkig.
We hebben in den heer O. J. P.
VAN DER SCHALK een man van
zakendie zijn vaderstad in alle
toestanden heeft gekenddie niet
de belangen der gemeente van jongsaf
vertrouwd is geweest, en als man
van de praktijk niet zal mistasten
in de aanwending van middelen
waardoor de bloei dezer gemeente
kan bevorderd worden.
We bevelen deze Candidatuur met
nadruk aan, en verwachten, dat de
Kiezers hun plicht zullen doen, nu
het een keuze geldtdiewe
twijfelen er niet aan, bij zeer velen
bijval zal vinden.
ui.
If'*
Uk
VOD,
'Sua
UUNMillK-NTSI'ltUS, pel kwAlUal
franco per post, door het geheele Rijk
Aftondeilijke nommers
J 1.S5.
- 2.ÖÜ.
- 0.10.
BVHEllJi HARKT E» 1241.
Advertentieprijs: van 110 gewone regels met
inbegrip van eeno Courantf 1.10,
Iedere gewone regel meer- o,10.
Driemaal plaatsing wordt tegen tweemaal berekend.'
gij deze Courant beltoort ecu Bijvoegsel.
OP
Wy herinneren den Kiezers, dat de
stembus des namiddags ten VIER
BKR gesloten wordt.
Schiedam, 44 October 4882.
Met belangstelling wordt zeker algemeen
uitgezien naar den inhoud van een wets-
ontweip tot herziening vau het kiesrecht,
dat gisteien bij de Tweede Kamer moet zyn
ingekomen. Het Dagblad van Zuid Holland
deelt m8de, dat de hoofdstrekking daarvan
is verlaging van den census, en wel bepaald
voor de grootere gemeenten. Amsterdam,
Rotterdam en 's Gravenhage zouden op f 60.
zijn teruggebi acht, 'tgeen in die gemeenten
zeker een aanmerkelijke uitbreiding aan het
kiezerspersoneel zou geven. Ook voor de
overige grooteie gemeenten zou de census
aaumeikelijk verlaagd ziju.
Er is niet aan te twijfelen, of deze poging
der Regeeiing om het kiesrecht uit te breiden,
zalby veler goedkeuringtevens op felle
bestiijding kunnen rekenen.
Algemeen stemrecht toch is de leus van
velen, die, met de beste bedoelingen bezield,
een zaak willen, die, ja, het ideaal van den
modernen staat is, maar waarvan de invoe
ring in dezen tijd wel eens rypelyk mag
oveidacht worden, alvorens daartoe over
te gaan.
De kampioenen voor algemeen stemrecht
beginnen alvast hun denkbeelden te formu-
leeieu, en 't is goed, dat we met hun inzich
ten kennis maken. Zie hier, wat een schry ver
iu het onlangs opgerichte blad. «De Volks-
tiibuun zou willen:
•Tnailijks bij gelegenheid van het Paasch-
feest geve men de jeugd op de openbare
scholen vacantie. Daardoor komen een vol
doend aantal lokalen en bevoegde examina-
toien beschikbaar voor het afnemen vaneen
klein examen, dat voor ieder persoon hoogstens
twee iiren zal vereischeu. Alle meerderjarige
persoden, zoowel vrouwen als mannen, die
zich tot verkryging van het kiesrecht hebben
aangemeld, krijgen een gedeelte le lezen (een
bladzjjde bijv. maar voor allen hetzelfde) uit
een daarvoor vast te stellen boek. Er zyn
boeken genoeg te vinden, die, zoDder in het
kinderachtige te vervallen, onder de bevatting
liggen van ieder individu, met gezond verstand
begaafd.
Na voldoende gelezen te hebben, worde
door'de candidaten het gelezene, door hulp
van het boek, opgeschreven. Zooals ik boven
zeide,' mag bij de beoordeeling niet gelet
worden op fouten tegen taal en stijl, want
het opschrijven dient alleen om te bewijzen
dat men het gelezene heeft begrepen.
De beoordeeling geschiede door de openbare
hoofdonderwijzers, zoo men wil onder toezicht
eener Commissie. Voor onpartijdigheid bij de
beoordeeling alsmede ter voorkoming van
fraude kan door doeltreffende maatregelen
gezorgd worden.
-Menigeen zal bjj bet lezen dezer regelen
bedenkelijk de schouders ophalen, en zeggen
Wie zal zich aan zulk een examentje willen
onderwerpen Daarop antwoord ik Het is
geen vernedering voor een vrij volk zich te
onderwerpen aan een vret, die het zich zeiven
gegevenr heeft I
Mei dit antwoord zou ik kunnen volstaan.
Er bestaat evenwei niet het minste bezwaar
tegen de volgende bepaling: Allen, die door
hunne maatschappelijke betrekking voldoenden
waarborg geven, dat zij aan den gestelden eisch
kunnen voldoen, ontvangen zonder examen
hun diploma als kiezer. Het is duidelijk, dat
de betrekkingen, die recht geven op vrijstelling,
in de wet genoemd moeten worden.
Door deze bepaling bekort meu den arbeid
en koint tevens te gemoet aan vele personeD,
die zich anders uit jjdelheid wellicht zouden
laten terughouden.
De eisch door mij gesteld is niet onbillijk,
want de lagere school kan die mate van
ontwikkeling geven aan ieder, die haar vol
doende bezoekt.
Maar daartoe rtioet leerplicht tot wetworr
den verheven dan zullen algemeen stemrecht
en leerplicht elkander de hand reiken. Het
eerste zal voor het volk een prikkel worden om
het onderwys meer op prijs te stellen, en da
laatste zal dienen om het algemeen stemrecht
beter aan bet doel te doen beantwoorden.1
Hoe meer dan ons volk zal winnen aan ken
nis en ontwikkeling, des te meer zal da
kiesbevoegdheid algemeen zyn eigendom
worden.
Tal van bedenkingen zullen misschien ge
opperd werden tegen dit stelsel, en ik beweer
ook niet iets geleverd te hebben, dat volmaakt
;s. Gaarne geef ik het dan ook vooreen an
der, dat het stemrecht meer algemeen zal
doen zijn, en evenveel waarborgen zal aanbie
den, dat de verstandigen het hoogste woord
zullen hebben.
DEN HAAG, 18 October 1882.
De baron De Blochausen, president van het
Groothertogljjk Luxemburgsch Bewind, is
gisteren op het Loo by Z. M. den Koning ia'
een onderhoud toegelaten, en des avonds hier
ter stede aangekomen en afgestapt aan het
Hotel Faulez.
SCHIEDAM, 14 October 1882.
Door de Kiesvereeniging «Schiedam" is
tot candidaat voor het lidmaatschap van des
Gemeenteraad gesteld de heer C. J. P. Vaa
der Schalk; door de Katholieke Vereeniging
«De Grondwet" en de Anti-revolutionairs
Kiesvereeniging «Nederland en Oranje" da
Heer H. R. M. A. Van Gent.
Naar wij met genoegen vernemen is onzen
stadgenoot den heer P. J. Mak, door een
{Slot.)
Marcel stond in een verlegen houding
voor den graaf, alsof hem de wijze, waarop
hij dezen lijn toewijding had betoond, hinderde.
sMarcel, zeide de graaf, gij zijt ontmaskerd,
«i se ontdekking, die ik nu gedaan heb, ver
klaart alios wat gebeurd isgij hebt mij bedrogen,
toen ge rij deedt geloovendat de aankoop
van Piébois u geen opoifering gekost hadtoon
2'. mij in den waan bracht, dat zij, die mij
gold schuldig waren, eerlijk handelden, kortom
gij hokt nv.j in \ele gevallen misleid.*'
«Mijnheer de graaf, zeide Marcel eenvoudig,
ik ben u alles verschuldigddoor u ban ik iets
in do wereld geworden, hoe zou ik dus u en
de uwen in verlegenheid kunnen laten. Ik heb
slechts mijn plicht gedaan."
Do graaf was bewogen; eindelijk zeide hij:
«Marcel! laat mij u de hand drukken van den
cerlijksten en meest hulpvaardigen man, dien»
ik ken. Ik dacht tot nu toe"1, dat getrouwheid
en eer tot op zekere hoogte het eigondom van
een bijzondere klasse warenmaar nu zie ik
dat niemand u in de verte gelijkt; uw edel
moedigheid hobbe zich op een nieuwe proef
voor te bereiden. Gij zult aan mijn vrouw en
dochter verklaring moeten geven.
Toon ze te Piébois aankwamen, wachtten de
gravin en haar dochter hen. -*
»Ik stel u voor, riep de graaf, een Machiavelli
van een nieuwe soort 1"
Hij begon toén al wat er gebeurd was, gere
geld mede te doelenmaar zonder verwondering
hoorde men hem aan.
«Ik had het vermoed," zeide de gravin.
»Ik insgelijks," voegde Adrienno er bij.
Marcel hoorde de gelukwcnscllen en de lof
tuitingen van do dankbaro familie blozend aan,
on stond zoo verlegen alsof hij betrapt was
op het bedrijven van een slechte daad.
«Ik vergat bijna, zeide de gravin tot haar
echtgenoot, u te zeggen, dat er een brief voor
u gekomen is."
De graaf greep er haastig naar on las het
geschrift, waarbij zijn gelaat een trek van onge
noegen, van teorn zelfs aannam,
«De nietswaardige De Blaviac antwoordt mij
met een koelheid, die niet ver van onbeschaamd
heid verwijderd is; hij geeft mij'mijn woord
terug, en doet mij niet onduidelijk begrijp,»!, dat de
loop, dien de gebeurtenissen hebben genomen,
van dien aard is, dat we aan de uitvoeriüj|
van ons plan niet meer kunnen denken."
«Zooveel te beter," mompelde Adrienne.
«Waarlijk, doet u dit genoegen? vraagde d#
gravin'terwijl zij op haar dochter een doorj
dringenden blik sloegdie het meisje een blos
op de wangen 'joeg. Eenigc «ogenblikken latef
voerde de gravin haar dochter mede naar den-
tuin, en daar, in een laan van kastanjeboomen,1
had tusschon beiden oen langdurig onderhoud
plaats. De gravin keerde alleen in de kamer
terug: zij wisselde «enige woorden mot haar
echtgenooten ging toen mot Marcel in een
afzonderlijk vertrek.
«Mijn vriend! zeide zij, ik wcnschtoinlichting
van U te bekomen over do bcsto reisgelegenheid
naar Freiburg. Een mijner bloedverwanten, door
de omwenteling uit haar klooster verjaagd, heeft
