Ai.
Gemengde Berichten.
"VjF* v 2
ctables.(Maarterechtschroef Voltaire, vol
wronbvaardi'ging in zijnverdediging van bet
i'kkige slachtoffer de 'volgende woorden;
'fpIWat «abominable"-en »exécrable" moet genoemd
wórden, dat is liet vergoten bloed, dat zijn de
j'i'belsche folteringen, dat is liet werpen van het
'Verininlflo lijk in de vlammen.
l';y Labarre kwam van dit zoo vreeseüjk vonnis
S-ijj, hooger beroep voor het hof van Parijs, maar
de Parijsehe magistraten, Ieelijke isieraderi van
Themis' tempel", waardig in een of andere Offen-
'b'acbsclie operette met de blikken medaille te
'worden vereerd bevestigden hot vonnis, alleen
niet deze kléine wijziging (waarom zoo zacht-
1 zinnig, heeren dat hot lichaam zou onthoofd
worden, alvorens in de vlammen te worden
Den In Juli 1760 had de verschrikkelijke exe
cutie plaats. Do heele kloosterwinkel uit Abbeville
en omstreken was weggeloopen, alle kerken
hadden haar priesters voor den dag gehaaldal
de klokken luidden het «glas funèbro" en op de
groote markt te Abbeville was bet een processie
zonder ophouden van kerels in eapuchons met
lange kaarsen in de hand, do hoogere geestelijk
heid in ambtsgewaad in violet en purper, allen
vol schijnheiligheid de gebeden der dooden
'prevelende. En vreemd contrast! de natuur
had voor dat raenschonteerend schouwspel haar
schoonste kleed aangetrokkenhet was een heer
lijke zoiqeidag vol zonneschijn. Wat moet er
omgegaan zijn in hot gemoed van den jongen
Labarre bij het denkbeeld op zoo jeugdigen
leeftijd, nog vol illusies over 't leven, op zulk
een praehtigea zomerdag te worden doodge
marteld I En toch bleek die knaap een held,
die vol vastberadenheid den dood en welk een
dood! tegemoet ging. Op het zien van de
vijf van hun gereedschap voorziene beuten, die
door dc welwillende zorg van de bovengenoemde
juridieke sieraden uit Parijs naar Abbeville waren
geöxpediéerd viel do Dominicaner, die aan
Labarre was toegevoegd, in onmacht »Vous
faibhssez" zoo spiak de jeugdige held en
martelaar »moi jo resterai fort."
(Wie uwer is belast mij het hoofd af te slaan?
vroeg hij aan dc beulen
zC'est moi, monsieur!" antwoordde Sanson
de beul van Parijs.
Is uw zwaard goed scherp?
jQa ne se demande pas, monsieur!" gaf
Sanson ten antwoord.
En toen do beul hem aanbeviel zich zooveel
mogelijk stil te houdenopdat hij hem zeker
kon treffon, zeide Labarre«Ne crains rienjo
ne feral pas l'onfant!"
Daarop ging men over tot de uitvoering van
het vonnis. Bij de «question ordinaire et extra
ordinaire" worden zijn beenen tusschen ijzeren
zchroevcn gezet, die met geweld werden aange
draaid, totdat het boen totaal verbrijzeld was;
met gloeiende tangen kneep men hem de borsten
sf en in de gapende wonden werd kokend pek
gegoten; daarna werd hem de tong afgesneden
en de rechterband afgekapt. Eindelijk werd het
bloedige lichaam op een kar getildnaar het
schavot geredon, onthoofd en op den brandstapel
geworpen. Nadat de vlam haar werk verricht
had. werd de osch naar de vier winden heen-
gestrooid.
Wie gruwt niet bij hot lezen van zulke ge-
ineene wreedheden, bedreven in naam van Hem,
die verkondigde: hebt zelfs uw vijanden lief?
Eu wat moet men donken over de zoogenaamde
«handhavers van het recht" uit die tijden Maai
de maat van ongerechtigheid was vol, de revo
lutie dreigde reeds van uit de verte; reeds
deden de eerste windstooten stof en bladeren
dwarrelend over den weg vliegenreeds krasten
de raven onheilspellend: Kop af! Kop af!
'Evenveel voorboden van den orkaan, die weldra
met donderend geweld zou losbreken en het
rotte gebouw der toenmalige maatschappij mot
helsch gekraak ineen zou doen storten. De
onrechtvaardigheid, de loge wreedheid van het
vonnis, ondergaan door de Labarre, een onvoor
zichtig kindwekte zulk een haat en afkeer
onder het volk, dat getuigen verzekeren, dat do
rechters van Abbeville genoodzaakt waren het
stadje te verlaten uit vrees van door het volk
te worden gesteenigd.
Eenige jaren later maar wat had Labarre
er aan? werd dit schandelijk vonnis op eer
volle wijze herroepen. In haar zitting van 25
- Brumaire an 'XII werd het volgende decreet met
1 algrmeene steramen door de Nationale Conventie
aangenomen: Art I. Hot vonnis van het voor
malige Parlement van Parijs van 5 Juni 1760
tegen Labarre is vernietigd. Art. 2. De nage
dachtenis van Labarre, het slachtoffer van dweep
zucht ori bijgeloof, wordt in eerc hersteld,
z Men \ooro mij 'aan wat men wil: ik ben
tevreden een kind te. zijn onzer '19e eeuw. Het
is mij onbekond.wiit.de toekomst,der mensch-
heid .zal; brongen, maar het verleden benijd ik
'n De voorstanders van godsdionst-
opdringerig van gewetensdwang,1 van geloofs-
drijverij mogen ons dan uitschelden voor: libe-
ralisten (sic), voor ketters, vrijdenkers en ons
verdacht maken alsatheïsten in ieder geval
w; i-
kunnen zij-onsmet meer,kerven, als..visch of'
in den,pan bakken4als biefstuk^ O! lach niet,
lózer. Hoeveel' van uw evenmenschen, met denk
kracht en gevoel begaafd als gijhebben het
schavot betreden niet alleen, maar hebben hun
ledematen stuk voor stuk voelen uitrukken, hun
bloed drop voor drop verlorenom ons de vrij
heid te bezorgen, waarop we, in een gomak-
kelijken stoel gezeten, bogen. Onlangs bladerde
ik een boek door over do geschiedenis der Inqui
sitie in Frankrijk; nog drie dagen naderhand had
ik iets in don neus als een lucht van lauw bloed,
een stank van gebakken menschenvlccsch. Er is
geen wreodheiJ zoo ijswekkond of die zoogenaamde
godsgezanton hebben ze uitgedacht, geen schand
daad zoo gemeen of zo hebben haar «ad majorem
Dei gloriam" bedreven. De krankzinnige dweep
zucht ging zoover, dat een zekere Pedro d'Arbuo/,
een lief heer! zich do oogon liet uitbranden
om niet meer bewogen te worden door het zien
van de ongelukkige ter dood veroordeelde vrouwen
en kinderen. Elk gevoel was versteend in de
harten van die eilendigen. Dat alles wordt tegen
woordig te veel vergeten. We hebben mot
hoeveel moeite! hot wilde dier getemd on
het doet zich schijnbaar mak en onderworpen
voor, opgesloten als het is in onze liberale kooi,
maar bedriegen wij ons niet, hot wacht slechts
op een gunstig oogenblik om ons zijn gevreesde
klauw opnieuw in 'tvleesch te slaan. Do wolf
blijft wolf en wordt nooit schaap.
Zegt toch niet: dat alles dagteekont uit vroeger
tijd. "Wil men weten wat er in den boozem schuilt
van die godsdienstige hystet ici Eenige jaren ge
leden slechts sprak do generaal der Jezuïeten (een
Hollander, als ik mij niet vei gis: il n'y pils de
auoi noiib vanter!) te Chieri in Sardinië do vol
gende woorden uit, die ik mijn lezers ter ernstige
overweging geef: «Waarlijk! Onze eeuw is wel
obijronder teorgevoelig. Verheelt zij zich wellicht,
«dat de asch van do brandstapels voorgoed is
«uitgedoofd, dat er niet meer het kleinste vonkjo
«overblijft om eon enkele fakkel te doen ontbran-
«den? Arme dwazen 1 door ons Jezuïeten te noemen,
«meeiien /ij ons met schande te beladenmaar
«dat zij wel begrijpen, dat de Jezuïeten hun de
«censuur, een mondpropeneengloeiend
«vuur gereed houden en dat zij eens do meesters
«zullen zijn van hun meesters."
Is liet duidelijk genoeg? We zijn dus gewaar
schuwd en kunnen maar al te zeer nagaan, hoe
spoedig we tot het rampzalig verleden zouden
terugkecren indien de godsdienstopdringers van
minderheid wodertot meerderheid konden gei aken.
«Souvenons-noits toujours" zoo zegt Taine
«de ce qu'ils ont été pour cmnprondre ee qu'ils
sont encore." Wee onze armen en beenen, wij
ketters, vrijdonkers, liberalisten en atheïsten,
indien liet godsdienstig schaap wederom wolf kon
worden. Daarom nooit ingeslapen, In een vorige
eeuw nam Voltaire vol moed de verdediging op
zich van Labarre; Victor Hugo, de grootste
dichter onzer eeuw, neemt thans den zetel in
van eere-president voor het oprichten van een
standbeeld voor den ongelukkigen knaap. De eerste
Frnnsche Republiek herstelde zijn nagedachtenis
in eere, do derde Republiek oordeelt dit nog niet
genoeg maar wil ook dio nagedachtenis openlijk
.verheerlijkt zien. En als eenmaal de jeugdige
martelaar in metaal zal herrijzen op de groote
markt to Abbeville, vlak tegenover die kerk, die
nog altijd alles, wat vooruitgang heet, in den
weg staat, en juist op de plaats, waar do ons
gelukkige knaap te midden van de wreedste fol
teringen den laatsten snik gafgroeten we dan
zijn standbeeld mot eerbied en prijzen we on
gelukkig kinderen te zijn onzer 19e eouw. E.
Ook in de Katholieke landenin Oosten
rijk, Italië, Frankrijk, Spanje, België, is het
Lutherfeest gevierd. Iu Oostenrjjk durfde
men, 37 jaren geleden, den 300en verjaardag
van Luthet's dóód niet herdenken; maar
thans vierden de Protestanten overa! het
feestmede. Te Asch, in Bohemen, werd een
standbeeld van Luther, het eerste in Oosten
rijk, onthuld.
Te Rome werden buitengewone godsdienst
oefeningen gehouden iu bijna al de Protes-
tantsche kei ken, evenals ook te Madrid,
Sevilla, Barcelona en elders.
Te Pai "u's wei d m de kapel der Redemption
een zeer di uk bezochte samenkomst van
Pi otestanten gehouden, waar door verscheidene
sprekets, o. a. De Fresseusé, Vemès en
Recolin het woord werd gevoeid.
D'e' Atnerika'nen lieten,zich mede niet onbe
tuigd. Te New-York en over het geheele
gebied der Vereenigde Staten werd de dag
met feestvieringen en godsdienstige samen
komsten herdacht.
t V F t 4 'I ll
Het tweegevecht van den Hongaarschen
Graaf Batthyany en 'den advocaat Rosenberg
is ook ai een prooi 'geworden van speculan
ten op de nieuwsgierigheid en de zucht naar
schandalen van het publiek. Het is, tot een
tooneelstuk verwerkt, in een kleinen schouw
burg te Pest opgevoerd, zeer kort na de ter
aardebestelling van den Graaf.
De rjjke bankier Schoosberger eu zijn twee
dochters, van wie hjj een uithuwelijkte aan
baron Bornemiza en de andere weigerde aan
den advocaat Rosenberg, om haar aan graaf
Batthyany te geven, zjjn in liet stuk zeer
duidelyk herkenbaar voorgesteld; de namen
werden ternauwernood veranderd.
De bankier trachtte tevergeefs door een
aanbod van f 10,000 den directeur te bewe
gen, om de opvoeringen te slaken. Ilij kreeg
ten antwoord, dat het stuk veel meer zou
opleveren.
Anton Rubinstein, de beroemde pianisten
componist, heeft van een Amerikaausch im
presario een voorstel ontvangenom een
kunstreis van vijf maanden door Amerika te
doen, waarbij hij op 100 concerten zou
moeten spelen, tegen een honorarium van
500,000 mark. Dat zou dus voor eiken avond
f3000 wezen. Van de genoemde som zouden
200,000 mark terstond bij den Hamburgschen
bankier belegd worden. De kunstenaar houdt
het schitterend aanbod nog in beraad.
Een Poolsch blad verbaalt van een moe-
I
digen jongen boer, die bjj Vyschkovo zeven
tien menscheu uit het water redde. De
veerpondwaarop hij zich met ongeveer
twintig anderen bevond, kantelde om, zoodat
allen in het water vielen. Het gelukte echter
den jonkman, die een kloek zwemmer is, het
vaartuig weer te bei eiken.
Na zich outkleed te hebben, sprong hjj
opnieuw te water, eo hjj slaagde er iu, de
dieukelingen, op een paar na, er uit te iiaien.
De inwoneis van Vyschkovo hielden onmid
dellijk een inzameling voor den moedigen
redder, eu brachten 300 roebels bijeen. Maar
bjj weigerde .dat geld anu te nemen, en
verzocht, dat het aan de nagelaten betrek
kingen der verdronkenen gegeven zou worden.
Dezer dagen overleed te Parijs een kunst
liefhebber, Bornische genaamd, die een ver
zameling van niet minder dan 17000 schild
rijen nalaat.
Geenerlei museum werd door hem bedacht;
hij overleed zonder testament, en de kunst
werken werden alle het eigendom van zjjn
eenige dochter.
Een eerste afdeeling, van 8000 schilderijen
zal in den loop van den winter verkocht
worden, bjj veilingen van 250 stuksvier in
de week, zoodat men 2 maanden met deze
eerste verkooping bezig zal zjjn.
Makart's schilderjj «De Intocht van Karei
V in 'Antwerpen" is nu door het Hamburg-
sche museum gekocht voor 100,000 maik.
Het verblijf, de Vestaaische maagden
het heilige vuur onderhielden ter eere van
de godin der kuischheid en van den huise-
lijken haard, welke plaats men onlangs te
.Rome ontdekt heeft, stond tusschen het
Forum en den Palat jjnschen heuvel. Een
zaal, met een fraai ingelegden vloer, een
groote open plaats en verscheidene vertrekken
ziju te voorschjjn gebracht.
Men hoopt, dat deze nieuwe opgravingen
licht zullen verspreiden over den nog vrij
duisteren eeredienst van Yesta.
Volgens het blad Zand and Water nemen
de Noorweegsche visscheis altijd een «water-
kijket" mee op hunne tochten. Het is eene
buis van 3 a 4 voet lengte met een oogglas
aan het eind. Het andere opene einde
wordt over den rand der boot in het water
gehouden, en een weinig oefening stelt iemand
in staat om voorwerpen op 10 a 15 vadem
diepte te onderscheiden.' Op deze' wjjzè kunnen
visscbers scholen visschen ontdekken, die ze
anders ongezien zouden voorbijgaan. Menige
goede vangst hebben zjj aan dien kjjker te
danken.
Een ongeluksprofeet, de heer Delauney,
die onlangs beweerde de ramp van Krakatau
voorspeld te hebben, voorzegt nu, dat er
groote omwentelingen in den dampkring zullen
plaats hebben bij het passeeren van de zon
voorbij het sterrenbeeld Leonidas.
Van den 14en November af hebben wjj,
volgens hem, hevige stormen uit het Zuid
westen te vreezen over een groot gedeelte
van onze aarde. Voorts voorziet hjj nieuwe
aardbevingen.
Ook de omstandigheid, dat het water in
de bronnen van Chaudfoutaine en Aken twee
graden warmer geworden is, wordt met de
vrees voor aardbevingen in verband gebracht.
Men is nu gewaarschuwd, al is hot ver
trouwen op dergeljjke voorzeggingen van
aazdschokken nog al eens «geschokt" en al
bleken zulke windvoorspellingen dikwijls niets
anders dan >wind" te zjjn.
Te Moulins-Engilbert, departement Nièvre,
is een vrouw, Jeanne Louise Pidault geheeten
overleden in den ouderdom van bjjna 118
jaar. Het bericht is afkomstig van den maire
dier plaatsden heer Auguste Thibaudin
broeder van den gewezen Minister van Oorlog.
Den 31 October werd te Berlijn, in tegen
woordigheid van vele bjj de zaak betrokken
autoriteiten, een proef genomen door den
heer C. Mënch, uit Gotha, met zjjn nieuwe
uitvinding, om brand t blusschen door middel
van koolzuur zonder bijvoeging van water.
De zaak zelve is noch nieuw, noch onbekend;
maar nieuw is de methode van Mönch. Een
houten gebouw van 42 kub. meter inhoud,
gevuld met 3 kub. meter hout, takkebossen
enz. en alles overgoten met een groote hoe
veelheid petroleum, werd in brand gestoken.
Toen alles in lichtelaaie stond, werd uit een
op 25 meter van het brandende gebouw
geplaatste koperen ketel, door middel van 2
buizen, het koolzuur (onder een drukking
van 17 atmosfeeren) in het vuur geleid. Na
lVs minuut was de rook verdwenen, en kon
de brand als volkomen gebluscht beschouwd
worden.
Er zijn tegenwoordig, volgens de Allg. Corr.,
te New-York niet minder dan 5000 boek
houders en kantoorbedienden die een betrek
king zoeken. "Weer een bewjjs voor de
herhaalde waarschuwing, dat Amerika lang
niet voor iedereen het beloofde land is.
In New-Yoik woedt een oorlog over de
prima-donna's. De partij van Vanderbilt be
schermt Christina Nilsson, die onlangs in de
nieuwe opera als Gretchen debuteerde. De
partij van Astor strijdt voor Etelka Gerster,
die iu de Musical Academy zingt. Mevrouw
Nilsson was er het beste aan toe: zij oogstte
van haren miliionair een gouden lauwerkrans;
mevrouw Gerster moest zich met bouquetten
van levende bloeroen vergenoegen.
Behalve raderen en rails van'papier zal
men nu ook papieren stoomschepen krjjgen.
Zulk een vaartuig, 24 voet lang en 5 voet
breed, is namelijk voor eenigeri tjjd op de
werf der bekende Wcstinghauee Company te
Pittsburg van stapel geloopen, en mout geheel
ondoordringbaar voor water gebleken zjjn.
Als hoofd voordeel van het papier als mate
riaal voor den scheepsbouw noemen de
uitvinders de buitengewone lichtheid er van.
Het vaartuig weegt inderdaad zonder machiue
slechts 1000 pond. Het wordt voorzien van
een stoommachine van Westinghöuse, die tot
2000 rotaties in de minuut kan maken.
Daarmede zou werkelijk een zeer groote snel
heid te bereiken rijn.
