&1883»:W
Kennisgeving.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag;
Ze v ïi én 33 ©r tigs te J aargang.
Buitenlandsche Berichten.
iBONNBMKNTSPmJS, (lïr kwartaal
franco per post, door het.gelieele Kylt
Afzonderlijke noinmers
BIIKËAU: 911KKT, E, 124.
Auvkrtkntikprus: van i10 gewone regels imrt
inbegrip van ecno Couraiatt.iO
Iedere gewone regel meer. ,0.10
Driehaal plaatsing wordt, tegen'twbemaal berekend.
Ai,
Inrlgttngcn welke gevaarschade of
v hinder kunnen veroorzaken.
Burgemeester en Wethouders van
i
Schiedam;
rGezien het ingekomen verzoek van P.
JANSEN, dd. 121 dezer, om vergunning-tot
oprigting eener paardenslagtery op het
•erf'aan den Singel, wyk A, no. 140, kadaster
sectie G, no. 2387.
y Gelet op de artt. G en 7 der wet van den
'2den Juuij 1875 Staatsblad no. 95);
Doen te weten:
'Dat voormeld verzoek met de bijlagen
op de Secretarie der-Gemeente is ter visie
gelegd;
dat op Donderdag den 13 December
jStlvs.des middags ten 12 ure, ten
Raadhuize 'gelegenheid zal worden gegeven
.om'"bezwaren legen het toestaan van het
verzoek in te breogen en die mondeling of'
y Séhriftelijk. toe te lichten; en
y. J'dat gedurende drie dagen vóór het tijdstip
hierboven genoemd, op de Secretarie der ge-
ineente, van de schrifturen, die ter zake mogten
v zijn ingekomen, kennis kan worden genomen,
j /'Er is hiérvah afkondiging geschied, waar
'behóórt, 'den 29 November 1883;
'jïBurgemeester eri TFctk'oudars voornoemd,
p. J. VAN DIJK VAN MATENESSE.
J)q Secretaris,
- V A. W. MULDER.
;;y ;;';y;'
S'C h i eda'raj 30 November 1883.
J-AyVóor we ónze' beschb'uwing voortzetten
y Daar aanleiding van Dr.' Blok's werk óver
jÈen Hollandsche stad in de Middeleeuwen",
y zal eene korte toelichting, hét bleek óns uit
- een belangstellende vraag, noodig zijn over
y'het muntwezen in vroegeren tjjd. Waar we in
den giftbrief van Grave Floris V vërmeld
sy vindeD, dat degene, die een ander bij de
IS^baren trekt, daarvoor een boete van 10 pond
g; beloopt, diene, tot opheldering, dat zoodanig
|g pond op zes gulden wérd gerèkend, en dat
de liefhebberij van aan een anders haren te
y trekken, dusmet.de voor dien tijd zeer groote
j£\SÖm van zestig gulden werd betaald.
Reeds in het begin van 1400.werd gerekend
;b\jppnden enstuiversbij afwisseling ook in
filmden.; schellingen-en penningen.
Vlaamsdié ook in Holland in
'''gebruik waren tot ongeveer 17ÖÖ, werden
•yook nog in. 1819 op 6 gulden gerekend,
g. Zoodanig pond Vlaams was verdeeld in 12
póndyTournois (ook wei pond zwarten ge
noemd), zoodanig pond had dus een waarde
vao 50 centen. De naam joor.d zwarten had
ll 'iiyn oorsprong te danken aan de volgende
rfj-OmstandighéidMen hadgoudenen zilveren
s| munten' en munten vaja Biljoen. Dit laatste
opstond uit koper met gering zilvergehalte en
dé munten uit dergelijk metaal geslagen, wer
den zwart in het gebruik; de zilveren munt
werd in tegendeel daarvan witte genoemd.
"Gaan we thans den aan Leiden verleenden
giftbrief verder na. i>Wie den huisvrede
schendtdoor iemands huis met geweld
binnen te treden, zal gestraft worden met
vijf pond boete."
Voorts zul niemaud, van welken stand h°y
ook zij, vooral niet een sehotloortige, de stad
mogen betreden om daar eeo huis te bouwen
en de stadsvrijheid te genieten, voordat hy
eerst de uitdrukkelijke toestemming van mij
of mijn baljuw en van de acht schepenen
beeft verkregen.
Schotboortigen waren zydie als niet-
edelen tot betaling van schot verplicht waren.
Werden zij poorters, dau waren zij vrij van
schot. De graaf wilde dus liefst niet het getal
van sehotboortigen verminderd zien, en hield
op het vermeerderen der poorters en dei-
stedelijke macht dus een wakend oog.
Verder vioden we.de bepaling, dat al wie
een ander schandelijk belastert, een boete
van 2 schellingen beloopt en dat hij tevens
aan den beleedigde een 'schadeloosstelling van
twee schellingen zal geven.
De slotbepaling was. dat wanueer de voor
noemde vrijheden door mijo ('s Graven)
erfgenaam 'en latere opvolgers'in het graaf
schap Holland moeten hernieuwd worden,
de aanhechting van het 'zegel des heeren een
geheel vat wijn aan de burgers zal kosten,
Meermalen gebeurde het, dat, een stad in
dien tjjd haar voorrechten ontnomen werden
't kostte dan dikwijls vrij wat- moeite 'en geld
ook, ze terug te krijgen.
In de eerste eeuwen na de opkomst der
steden schjjnt men van het getal inwoners nog
niet nauwkeurig aanteekening gehouden te
hebben.' Men moet dus de toevlucht némen
tót verschillende omstandigheden, waardoor
men bij benadering tot de bepaling der inwo
ners op zekere tijdstippen komt. Dr. Blok
neemt'voor Leiden de troebele tyden van
Gravin Jacoba's Regeering, toen de party
schappen woedden en de eene stad niet zelden
vyandig tegèn de andere optrok. Iu '1418
dedén de Leidenaars twee krijgstochten, en
wel: le 'haar Den Haag op 4 October; de
tocht duurde 4 dagen en de geheeie manne
lijke bevolking tusscheu. de 20 èn 60 jaar
trok'medé'; de onkosten bedroegen ongeveer
188 pond,' dus ruim elf honderd gulden,
2e een tocht naar Delft, een ige dagen later
('10 October) hy duurde 20 dagen en men
trok met 400 man uit; de onkosten bedroegen
62f> pond, dus drie duizend zeven houderd
vijftig gulden.
Nu zijn, zegt Dr. Blok, de omstandigheden,
waaronder deze tochten plaats hadden'én hét
jaargetijde gelijk, de afstanden weinig ver
schillend. Als men deze b'yzakeu ongeveer
gelijk stelt,' blykt het, dat er by den eersten
tocht 650 man moeten geweest zjjndit
maakt dus voor de mannelijke strijdbare
bevolking 650 man. Voegt men hierbij de niet i
strydbare mannen en hert die om allerlei rede
nen t'huis bleven (de stad moest b. v. bewaakt
worden) en stelt men deze op ongeveerl50;
man, dan krjjgt men 800 mannen tusschen
de 20 en 60 jaar.
Rekeut men, dat deze wat zeker niet te
weinig is ieder een huisgezin van zys
personen hadden, duo komt men op zyn
allerhoogst tot een bevolking 5000 zielen.
De bevolking van Amsterdam ging in bet jaar
1300 het getal vanlOOOinwonersniet ie boven.
Een telling dér buizen te Gouda gaf lol uitkomst
één 820 tal,, rekent' men deze door elkander
bewoond door '6 'personen, dan kómt men tot
een getal Wn 5000 inwoners,; evenals Leiden.
Dit cyfer zal voor de andere Hollandsche steden
in de 'L5dè eeuw we! niét hooger geweest
zijn. Een eeuw later in 1514 was, vólgens de
verklaring der pastoors by de inforinacie der
verpobdi'ngyde bévblking' fian Lóideé tot lOOOO- -
zielen gestegen, en tydens het beleg tot 12000,
volgens een 1'yst, door de wijkmeesters opge-
maakt.
Leiden was in 1400 van alle zijden door
een-muur omringd, waarboven zich van af
stand tot afstand torens verhieven, wier aantal
in het begiu der 15de eeuw reeds tot 29
was gestegen.Deze torens werdeu evenals
de poorten, in den régelaan de burgers
verhuurd. De tijdelijke bezitter inoest dan i
het poorthuis óf den toren voor de stad
onderhóudenals de stad ze noodig had
(b.v. bij oorlog), moest de huurder poort of
toren ontruimendoch ontving dan schade
vergoeding.
Grachten behoorden mede tot elke stad
en hoewel er straten bestonden, de bestrating
zelve was nog ver van goed. In Leiden begon
men eerst in de 14de eeuw voor enkele
gebouwen, als het Stadhuis, het Hof, 's graven
Steen, de Vierschaar en by de poorten straten
aan te leggen. Wilde men voor particuliere
huizen eeu straat aanleggén, dan «noesten de
bewoners zeiven de kosten dragen. Een ge
wone zaak was het aanleggen van een straat
in 1413 nog niet; toen toch^ werd ér te
Leiden eeu in Marcndbrp gemaakt, maar de
stad had geen werklieden, die daartoe in
staat warendeze moesten uit Haarlem en.
Ter Gouw komen. Overigens liep men door
het zand. De oude stad Vlaardingen was
echter reeds in 1351 van straten voorzien.
Een brand in een Hollandsche stad uit de
middeleeuwen was steeds, daar de huizen van
hout gebouwd en met stroo gedekt waren,,
een dreigend gevaar. -
In '1381 verbrandden té Leiden 20 huizén
aan de Breedstraatde steenen torën eerst
hield den brand tegen. Van dien tjjd begonnen
reeds steenen huizeu de overhand te krjjgen en
vervingen pannen daken dié van riet öf stroo.
De brandpolitie was1 te Leiden1 fliuk inge
richt. Daartoe was de stad verdeeld in jhooft-
manscepen" of ïbons". 'Voor' iè'dcrfen" b'óó
werden jaarlyks twee 'lioofdfhansöf -boD--'
meesters door de bewoners van liét Bón ge
kozen. Zy moesten zorgen,' dat dé stratèri'eh
grachten in órde werden gehóuden en in den
winter de byten: werden 'gehakt; ijj 'hieldén
toezicht op de ovens' én 'schóorstëenénén
móesten ook zorgen vóór de ladders, braud-
haken en lederen braDdemmérs.'' Zóodra! een
brand werd bespeurd,"Kudde men de brand
klok, doch ditónóchtalleengebeurenopbévelV
van een der léden 'v'an hél gerecht, opdat
er geen noodeloos alarm zou plaats hebben.
Dan moesten dadelijk alle emmers'óp hét
stadhuis worden gebracht op bevél dés hoofd
mans hy, die gewapend by den brand kwain,
werd beboet, evenals ieder, die daar begon
te vechtou. Bovendien -waren zij,- die het
betalen konden verplicht brandladders <m
emmers te hebben; deze werden - óp bepaalde
tyden'; geschouwd; de stad :zèlf bezat ;op het -
stadhuis en in de gasthuizen braudemoaers
en ladders, die altjjd gebruikt konden worden.
Verder hield men toezicht op hooibergen,
dorschvloeren, schoorsleeuen en ovens en.,
bevorderde zelfs door gratificatiën het bouwen
van steenen huizeu.
In 1417 werd eindelijk bepaald, dat voorlaan
alle ideuwe huizen van steen moesten ge-,
bouwd worden en gedekt met harde dakent,,
bovendien moest elk huis met klei worden
bestrekeu. Zoo verminderde allengs het gevaar
voor catastrophen alsS^die.van 1381.
In andere steden had men dergelyke rege- 1
lingea, hoewel met wyzigingen, zooals te Delft,
waar het brandwezen rechtstreeks onder
schout en schepenen stond.
Wordt vervolgd,)
- - -i-
SPANJE.
Door zyn fliuk en mannelijk uiterlijk, zyn®
jovialiteit en, niet het minst, door zyne,leven
dige belangstelling in da merkwaardigheden,
van het land en de eigenaardigheden zjjner
bevolking, steelt de Düitschë Kroonprins het
hart dér Spanjaarden. De taal der dagbladen
getuigt van steeds stijgende ingenomenheid
met den hoogen gast.
Koning Alfonso was Woensdag jarig.
Namens den Keizer, zou de Kroonprins hein
als geschenk eene copy van hét standbeeld
van den grooten Keurvorst aanbieden. De
Prins zelf zal hem een fraai bronzen beeld
vereeren. Tot 3 December blyft de Kroon-1
prins'te Madrid, en reeds den 8sien wil by
Spanje verlaten,zoodat 'vóór het uitstapje
naar Andalusië weinig tijd zal tvézen. Hét
bezoek aan Toledo,'waar men in de wapèii-
fabriek den Prins een der' beroemde klingen'
