remtenhTfortuin
■I
IÏG eTü'ÖI n.
Koloniën,
m
-4,
•- - -
VI
sszt-j-;
.5
gezin,'Het^
ie evenzoo
i poklyder
aan hun
Haarlem. Zondag den laatsten dag der
Haai lernsche kermis, zijn ruim 40000 personen
uit Amsterdam per spoortrein alhier aange
komen^
liet eeuwfeest der „Maatschappij
tot üfut van 't Algemeen,"
Ann den vooravond van het eeuwfeest der
«Maatschappij tot Nut van 't Algemeen" wilde
het departement Amsterdam de afgevaardigden
waardig ontvangen on 't is daarin uitnemend
geslaagd.
In het heerlijk Vondelspark werd het s-chnone
feest op hoogst aangename wijze ingeloid.
Het volkspark bij uitnemendheid, het liovelings-
oord van het algemeen, was tot feestterrein van
het »Nut" afgestaan. Voor het eerst was ,een
klein gedeelte, nabij het sPauljocn", voor een
bijzonder gezelschap uitsluitend toegankelijk ge
maakt en voor hot publiek afgesloten. Voor het
sNtit van 't Algemeen" week men bij uitzonde
ring van don tot hiertoe gevolgden saigemcenen"
regel af.
Do geheclo omtrek van liet fraai gelegen
iPaviljoen" was smaakvolmet veelkleurige
lampions versierd. Groen en vlaggen, schilden
en tropeeën waren kwistig aangebracht om don
frisschen vijver, waaromheen zich een brecdc
schare van gonoodigdon had neergevleid.
In het midden van dien vijver was een smaak
volle decoratie aangebracht: een stempel van
licht", waarvan de gevel als 'twaro een menu-
ment voorstelde voor den groeten stichter van
'tNut wiens beeltenis er boven prijkte, met den
naam zijner stichting en 't wapen van zijn woon
plaats, do bakermat dor Maatschappij, Edam.
Hetgohcel zag er allerliefst, onopgesmukt, vroolijk
uit en deed den ontwerper, den heoi Van Oort,
den bouwopziehter van 't »Nut" en de uitvoer
ders allo eer aan.
Allo autoriteiten van Amsterdam waren ge-
noodigd en velen waren verschonen deputation
van allo geleerde genootschappen, instellingen
van kunst en wetenschap, veroenigingen van aller
lei aard. En voor het overige waren er duizenden
Amsterdammers, Nutsleden en vreemdelingen
met dames.
liet was geen stijve receptie, met lange rede
voeringen en oerowijn. Een kort en krachtig
woord werd slechts gesproken. Bij afwezigheid
van den Voorzitter, heetto do ondervoorzitter
van 't Amsterdarnsch Departement, de heer rnr.
W. II K. Moulhaan, de aanwozigen in't balkon
van 't Paviljoen hartelijk welkom op dozen
vooravond van het prachtig feest dor Maatschappij.
Zij was 100 jaren oud geworden, maar daarom
niet verouderd; ze was nog krachtig pis voor
heen, levenslustig en bloeiend als in haar lente
jaren. Daarom mocht men recht feestvieren en
namens het Dept. Amsterdam heette hij derhalve
de loden van hoofdbestuur, den vertegenwoor
diger van hot gemeentebestuur (den wethouder
Driesscn), do overigo autoriteiten on de afgevaar
digden en andere feestgenooten hartelijk welkom
met een leve do Maatschappij tot Nut van 't
Algemeen.
Met geestdrift werd die kreet door allen her
haald en mot fanfares begroet.
Torn was 't woerd veider aan de gezelligheid.
Onder aangename» kout bleef men lang bijoen,
terwijl de muziek van het 7o regimont infan
terie onder Sonnumann's verdienstelijke leiding
oen welgekozen programma uitvoerde.
Nu en dan werd het feestterrein, waaromhoen
zich vele duizenden inwoners bewogen, fantastisch
met bangaulselt vuur verlicht
In de genoeglijkste stemming door dit goede
begin van hel leest teweeggebracht ging men
vrij laat uitren, om krachten te zamelen voor
de volgende feestdagenmanr allereerst voor
het ernstig wei I; dat de 99o algameeno vergade
ring wacht
In de 9'Jsto algemeens Vergadering welke
gistermorgen te tien uren in sMaison Strouckon"
werd gehouden, waren ruim 500 Afgevaardigden
uit allo oorden des lands bijeengekomen.
Mut een korte toesprank, namens het hoofd
bestuur. door den ulgotuceneii voorzitter Ds. J.
A. Bühringur, geopend, w'aarin hij, wijzende op
do feestviering en tie heorschende warmte, tot
kortheid bij do beraadslagingen annspooide,
■was in de eerste plaats aan de orde het Verslag
over het nlgoloopen jaar. Daaruit bleek, dat het
aantal departementen in dat ttjdpei k eeuige ver
mindering bedt ondergaan. Tengovolgc tan ver
flauwde belangstelling, weiden ontbonden de de
partementen Assendullt, Putlershouk en.Usbrecb-
tuin, welk verlies ten deele werd vergoed door
een nieuw departement Witmarsuin-l'inpjiun, zoo
dal, behalve een groep,van 8 algemeens leden,
£>P het einde des jams de Maatschappij 341 do-
parlementen telde. t
Ook het ledental was ietwat nchtoriiitgegann
Het bedraagt thans, benevens '435 .oereledgiï,
17.002 betalende leden en begunstigers,! togen
17.306 in1 het'vorige jaar.
Da financicele gesteldheid der Mnatsdliappij
mag, in vergelijking met vorige jareit, in zoover
gnnstiger hoeten, dat in 1883/84 verzilvering van
haar kapitaal, in strijd niet de verwachting, niet
noodig is geweestdit was echter slechts aan
toevallige omstandigheden te danken.
Er liggen evenwol, in verband met bot besluit
der vorige algemoenc Vergadering, om ter ge
legenheid van hot eeuwfeest dor maatschappij
eeno Kweekschool voor bewaarschool onderwijze
ressen met daaraan verbondon kweekschool te
stichten, niet onaanzienlijke uitgaven in het ver
schiet. Voor deze inrichting, die meer dan een
tonne gouds zal vorderen, is slechts voor
f53,868,05 ingeschrevon, en hoewel nu van vele
departomenton nog geen opgaaf is ingekomen,
zal toch in het ontbrekende moeten worden
voorzion. Te Utrecht, als plaats der stichting
aangewezen, is bereids eon zeer geschikt pand
aangekocht.
Voor do medailles ter herinnering aan het
eeuwfeest ontbrak het aan de gowenschto mede
werking dor departementen, en ook do opdracht
ten aanzien van het huis te Edam kwam niet tot
volledige uitvoering, omdat de kosten van ver
bouwing meer bedroegen dan waarop aanvan
kelijk gerekend was.
Mede in verband met het eeuwfeest der
Maatschappij, zou aan hetdopartementMonniken-
dam een som worden toegekend van f 2,500
voor de reorganisatie van zijn bewaarschool,
doch tot hiertoe was do gevvenschte overeen
stemming omtrent die reorganisatie riog niet
verkregen.
Het geïllustreerd volksblad «de Zwaluw" hield,
overeenkomstig do beslissing der vorige ulge-
meone vergadering, op te verschijnen. Daai entegen
meende het 11.13. de uitgave van don Volksal
manak nog niet te mogen staken.
Voor een Kunst- en industrieel mu.-eum te
Ulrecht werd f3000 \orieend, waardoor de
grond werd gelegd voor een instelling, bestemd
om in ruimer kring het peil der vaderlamische
nijverheid te helpen verhoogen, terwijl, voorshands
voor den tijd van éen jaar, zes beurzen van
f300 'sjaars werden toegekend aan minvermo
gende doch veelbelovende jongelieden, die aan de
rijksschool voor kunstnijverheid te Amsterdam
in het vak hunner keuze wenschten te worden
opgeleid. Het waren mej. II. VV. Boyeriuck to
Wagcningen (teekennres voor industrieele doel
einden) en de hh L. Pb. Kamman en L Zijl to
Amsterdam (decoratievo beeldhouwers) J. Bok
horst te Deventer on A. Oltendisso te Maastricht
(decoratieve schilders) en Th. Nieuwenhuis te
Amsterdam (modeltoekonaar voor smeedwerk,
enz.) Do toclugo voor alle dio genoemden zijn
verlengd on een nieuwe oproeping voor do vier
beurzen, die nog ter beschikking zijn, is gedaan.
Niet zoo bevredigend was do uitslag van het
examen voor wie ten diploma bogeerden, waarbij
do bevoegdheid, om aan het hoofd oener bewaar
school te staan, vanwege de Maatschappij werd
erkend. Van do 19 dames, die aan dat examen
deelnamen, kon slechts aan een, mej. M. Fsddegon
te Amsterdam, liet diploma worden uitgereikt.
Om door invoering van een hvretten-stelsel
het schoolbezoek van schipperskinderen te bevor
deren, word aan hot schoolfonds voor schippers
kinderen in Friesland en aan do Vcreeniging tot
bevordering van hot schoolbezoek van schippers
kinderen in Overijsel on Drente, een subsidie
uitgekeerd van flOOO,
Verder werden subsidié» verleend aan hot
departement Holwerd tut reorganisatie van zijn
bewaarschool f1200; aan dat te Krimpen ad
Lek f 500 voor teeker.omlei wijsaan dio te
Almeloo, Amersfoort, Assen, Baarn, Kollioru,
Schouwen, Sltediecht, Tiel en Velp, ton behoeve
van het onderwijs iu'hundenatbcid, een gezamen
lijk bedrag van fGOO;'aan die te Olst, span
broek, VUiardihgan ca IJzendijke tezamen f250
voor volksvoorlezingen en Floralin, en aan dm (c
Akkrum Alkmaar Amerongen Aveuhorn
Bergen, Boskoop, Breukelcn, Dalen, Drachten,
Dimrswolde, te Slochteren, Eindhoven, Geldcr-
rnalsen, Giothourn, Ilardegarijp, llellovoetritiis,
lloogeveen, Huizum, Jetsum Cornjum, Kalium,
Leerdam, LobilJ Monnikendam, Niouwenhoorn,
Oostzaun, Oude Wetering, Rossum, Roermond,
Schagen, Schiermonnikoog, Schouwen, Soxbierum,
Sneek, Stevunssveert, Tassel, Tilburg-Oosterwijk,
Tolun, Uithoorn, Vuondnin, Vel zen, Venloo,
l.Izeiidijke, .'tZnnd, Zwainmerdam cn Zwolle
tezamen f920 ten batè van volksbibliotheken
.Verder werd de omwikkeling van. volksbiblio
theken bevorderd, door enkele uitstekende boek
werken tegen mindeten prijs voor de departe
menten beschikbaar te stellen, alsllirkens
Dembey Zoon, Van Lennep's de Pleegzoon en
Wullf en Deken s Historie van Willem Leevond,
en voorts ccnige boeken van even degelijk gehalte
ton geschenke tu zenden aan allo departementen
die don "wenselldaartoe kenbaar maakten, cn
waarvoor ditmaal-werden gekozen Beets, dicht-
wetken, Mothley, de opkomst van do Neder-
landscho Republiek, Consciense, Rikkelikkotak
fit, t* O
onze stadgenoot de heer Gres hu ft, is na een
piaegenjarig verblijf aan de boven-Congb
£j(Afiiha). alhier teruggekeerd.
en de Arme 1 edelman, on CrnandijkWande
lingen door Nederland. Eindolijk door voor zoover
de voorraad strekte, op aanvrage, grootere ver
zamelingen booken te doen geworden aan do
dcpni'tementen Dantumadeel, Drachten,Fannsmn,
Moerkerk, Oude Toago, Schermorhorn, Vrodovvohl
en Winsiim (Grou,), alsmedo aan do Maatschappij
tot Nut van 't Algemeen to Milwaukee in Noord
Amerika en aan do Vcreeniging van Dijkwerkers
to West-Ka pelle.
De Maatschappij werd ook vertegenwoordigd
in een commissie, die zou nagaan welke middelen
in Nederland kunnen worden aangewend tot ver
betering van den riinntsclinppclijkón toestand
dor leorlingon bij hand wei k, ambachten fabriek,
waarvan een rapport de vrucht was, dat volgens
liet verslag do aandacht verdient van allen, dio
van do behoefte aan verbetering van de vak-op
leiding van jeugdige ambachts- eu werklieden
doordrongen zijn.
Eervolle onderscheidingen voor bijzondeie
plichtsbetrachting of cenig buitengewoon lolfehjk
bedrijf werden ten getale van 22 in den loop
van 1883/84 verleend In do mindere aanvrage
om 'medailles hoopt het II. B. een bewijs te
mogen zien, dat een groeiend aantal departementen
zijn ernstige bedenkingen tegen deze bemoeiing
der Maatschappij deelt.
Ingekomen waren vervolgens do volgende voor
stellen van urgentie van dep. Edam tot restau
ratie van hel bekende huis aldaar waar de Maat
schappij is opgericht. De kosten van restauratie
zullen bedragen f2500, waarvan na aftrek der
koopsom en de bijdrage van Edam ongedekt
blijven f 1350.
Van het departement Monnikendam tot uitbe
taling der in het vorige jaar gevoteerde f2500
voor zijne bewaarschool, en
Van het departement Arnhem om f300 toe
te staan voor het tijdschrift der Vcreeniging ter
bevordering van handenarbeid.
Allen werden gesLeld in handen van du com
missie van urgentie
Wonlt Vervolgd.)
Ingezonden mededeellngen, betreffende
zaken van particulier handels-
en nijverheidsbelang,
20 Cents pet* regel.
Is Ier Upitalill dis in hel bezit nu goed en ter beurze
ft leuterde elTceleu (nellen of obligation) kan zich op raatbema-
Uil In» cn xekere wijzu een
xiirvdt rtasti, tlour eeu\uiuligc opcrau«n Ucstaauitu iu 4ett vctkoop
van |irtuueii Uit ^oed lickend* eu seilerl hup in verschillende
UhiIui heiirovfile sjsicom, *erzekeri eeu jmrlijks inkomen Mn
f. 2,000 mot een. kapitaal on geld of fn öfftjcfanj, van
f. 5,000; f. l.UOO met f. 2.500, f. 500 met U 1,200, enz. De
fondsen zijn altijd heaclnkbaar. De winst wordt nnaudelijks
jicr iwstwusel 0|i;:cz<udetu Duidelijk uitleggende brochuren
worden, op daartoe gedane aanvraag, franco en Kosteloot
toriczowien door deti fleer IHfectetir der A.lgemeeno
Hel zscfie sanlc (BANQUB GÉNEKaLE DE
BE^CIQÜE), fa, Buo du Coagrès, Brussel.
Aau een brief uit Atjeh aan het D. v. Ncd.
ontlaenen wij het volgeudi' omtrent een treu-
rigen afloop van een vijandelijke hinderlaag
tusscheu Montassik en Senelop op 4 Juli:
Twee handels-employés, éen van de firma
Huisgeu ea ëeu van Jolles Co, waren voor
de belangen hunner firma's in de uiterste
Zuid-Oester linie. Den vorigen dag was de
eerste geheel alleen naar Gié-Kambirg ge
weest en ongehinderd te Annk Galueëng
teruggekeerd. Nu gingen zjj vaudaar met het
trauspoit naar Mautnssik eu Senelop, waar
2"y bleven tut 's namiddags en, beulen te
paard, tegen 5 uur den teiugUicht aanvingeu.
Het nauspoit was reeds 's morgens terugge-
keeid. De afstand van Senelop naar Montassik
bedraagt slechts p. rn. '1.2 kilometer, dub onge
veer een kwartier uur gaans. Halt weg vverdeu
zij onvei wachts door eeu limital Atjehers be
sprongen, die met lansen eu klewangs gewa
pend wareu.
De employé van de firma Huisgen, de heer
Schreuder outving een lanssteek iu den buik
en stortte dadelijk vim ztjusteigerend paard;
de andeie, de' lieer Hoffman, ontving eeu
steek in de bil eu zijn ptiaid eeu klevvnngiiouiv
over den stamt. Het paard vau'deu laatste
rende1 voort, maar werd door zjju ruiter tot
staan gebracht eu gekeerd, waai op deze een
drietul revolverschoten op de aanvallers loste.
'Hij kon echter zijn kameraad niet redden,
want deze ongelukkige werd onmiddellijk
door lanssteken en klewanghnuwen .gedood
en ontdaan' vau zijne gcldtasch, die f3000'
bevatte. Z'iju gouden horloge en ketting werden
hem niet ootnomen, omdat de bende zoo
spoedig mogelijk het huzèpad koos, wel wetende
dat huu bedrijf van uit Montassik gezien werd
eu zij geen oogenblik langer veilig waren.,
Intusschen was de overgeblevene vau ons
tweetal wanhopig naar Senelop teruggekeerd.
Ook het paard van deu verslagene was daar
heen gerend.
Uit Montassik weid du vluchtende vijand
beschoten, en enne patrouille hem achterna
gezonden, maar spoedig was men zijn spoor
bijster en de vei voigiug mocht door dit kleine
troepje v,nn die kleine bezettiug (50 man)
oiet worden vooitgezet.
Deu volgenden dag werd de gewonde ea
het Ijjk van zijn makker naar Kotta-Radja
vervoerd; de eerste onder geneeskundige be
handeling gesteld (het is geeu gevaautjke
wond), eu de andere door een tal van be
langstellende ambtenaren, officieienen burgers
plechtig ter aarde besteld.
Paramaribo, 21 Juli.
Door de Koloniale Stalen is door tusschen-
komst van den Gouverneur een adres van
rouwbeklag aau Z. M. den Koning toe
gezonden wegens het ovet lijden van den
Kroonprins.
Curasao11 Juli.
In eene vergadering van den Kolonialen
Raad, den Sen gehouden, waarin de ontwerp-
koloniale huishoudelijke begrooting voor 4885
voovloopig is vastgesteldwerd op voorstel
vau den heer Maduro ook met algemeene
stemmen besloten: »dat de Koloniale Raad
den Gouverneur der kolonie verzoeke om
door tusscheokomst van Z Exc. den heer
Minister van koloniën aan Z. M. onzen geëer-
biedigden Koning de innige deelneming van
den Raad te willen betuigen in het 2xvaar
en smarteiyk verlies, dat èn Z. M. èu het
Vorstelijk Huis geleden hebben door het over-
lijden van dén Prins van Oianje."
Zondag 13 zal door de Protestantsche
gemeente alhier kerkelijk worden herdacht
de 300jarige sterfdag van Prins Willem I.
Gisteravond hield de vrijmetselaarsloge
De Vergenoeging alhier een buitengewone
bijeenkomst, waarin werd herdacht de 300ste
verjaardag van den dood van Willem van
Oranje.
ülijnhecr de Redacteur!
In eeno noot onder mijn stukje dat u zoo
beloofd is geweest te willen plaatsen in uw
blad van Zaterdag, spreekt u de overtuiging uit
dat ik mij in menig opzicht heb vergist. Ik ben
zoo vrij u vriendelijk te verzoeken deze ver
gissingen te willen publicoeren; mij dunkt het
is dienstig dat er zooveel licht mogelijk scliijne
in cono zaak van algomcen belang en die ten
zeerste verbonden is aan de openbare gezondheid
zoowel als aan de wolvaart van vele ingezetenen.
Intusschen is het mij aangenaam te kunnen
bekennen, dat ik mij in één opzicht heb vergist
namelijk in de vrees dat de verpestende toestand
van het binnenwuter, veroorzaakt door het Hoog
heemraadschap van Schioland vele dagen duren
zou. Dank zij de spoedige bemiddeling van bet
Gemeentebestuur is er wederom toegestaan dat
er water zon mogen gelaten worden door de
v. m. watermolen aan de Vlaiudingerpoort en.
mogen wij na eene week schade thans weder
op beterschap hopen.
Gisteren avond eciiLer was er nog geene ver
betering in de Noordvest to bespeuren, alhoewel,
de v. m. watermolen reeds voor de derde of
vierde maal liep. Of de oorzaak hiervan te wijten,
is aan den verschrikkelijk slechten toestand waarin
het Noordvestwater verkeerde, dan wel aan de'
Kt,
V
