H
03
H
i-M
A°. 1884.
'simnc
Maandag 22 September.
6051
Tweede Blad
m
■I
■J
t
CO
H
Suitenlandsche Berichten.
ren.
ion
.A,e}it en Dertigste Jaargang.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag.
Binnenlandsche Berichten.
De nieuwe wereldtaal.
mi
I? C#&
ruW%
(f-»V
texm -
•uiken
ji van
tevens
schen,
lieren
hoofd
xlraet
lenen
er, die
>p een
nkaal
deren
.tract,
isge-
H
1.85
rt
SM
18
cL'*
t f
ABONNEMENTSPRIJS, per kwaithul
Franco per post, dom het gaheele Kijk
Aftonderlijke iioiniimts
voor
slcrs-
lende
e Apo-
g,Rot-
a, Rot'
■té
BELGIË.
Terwijl de Brusselsche Association lilêralo
eene algemeene vergadering voorbeieidi om
tegen de schoolwet te protestveren, zetten de
Antwerpsehe liberalen tegen Zondag eene
'manifestatie op touw omin optochtaan
het gemeentebestuur een adres aan te bieden,
waarin naast een protest tegen de wet en
eene dankbetuiging aan den bui gemeester
i voor de krachtige wijze waarop hij zich, in
1 vereeniging met zijne hbeiale ambieenooten
'inj-andere stedenheeft doen gelden, den
Antwerpschen gemeenteraad verzacht zal
worden om de organisatie van het openbaar
onderwijs, met zij'ne onderwijze)s en zijn
programma van leervakken, ongeschonden te
handhaven. Dit op zich zelf zeer billijke en
loQeljjke verzoek zou toch ook aan het ge
meentebestuur wel kunnen worden kenbaar
gemaakt, zonder juist de tegenpai tg tot verzet
uit te lokken.
Een goed voorbeeld werd te Gent gegeven,
waar zichmet 't oog op de aanstaande in
voering der wet, eene commissie van invloed
rijke personen heeft gevormd, welke geheel
kosteloos hme hulp zal verkenen aan alle
onderwijzers en onderwijzeiessen bjj het open
baar onderwijs, die bjj de in groeten getale
,te verwachten afzetting uit- hun ambtin
hunne rechten verkort mochteo worden.
ITALIË.
Te Napels' kwamen den 17den 510 ge
vallen van cholera voor en 239 dooden.
Te Spezzia neemt, evenals te Napels, de
cholera af. Den 17den waren er 18 nieuwe
gevallen en 13 doodenin het overige ge
deelte der provincie Genua 6 gevallen en 1
doode, in de provincie Bergamo 17 gevallen
en 13 doodenin de provincie Guneo 17
gevallon en 12 dooden.
De Fiansche hoogleeraar Méry is te Napels
aangekomen om de oorzaak van de cholera
na te gaau, llij sch i ij ft de ziekte toeaau het
ongezonde water iD de putten.
Drie hoogleeraien en vijf dokters, die te
Mapels de ziekte hielpen bestrijden, zjjn er
door aangetast,
Donderdag bedroeg het aantal cholera
gevallen m Italië 606, waarvan 21 te Spezzia,
é37 te Napels en 64 in de omstreken dier stad.
Het aantal sterfgevallen bedroeg 363, waarvan
8 te Spezzia, 283 te Napels en 32 in de om
streken.
sftRUSLAND,
yjlei Journal zegt, dat de bijeenkomst der
ijthjie Keizers volkomen heeft bevestigd wat
ijdrie Keizers 6_
het blad schteef, namelijk dat in plaats van
afzonderlijke overeeukomsten voortaao gelden
tal een beginsel vau eenheid, verzoening en
geruststelling. Alle tegenwoordige en toekom
stige 'ragen zullen volgens dat beginsel be
handeld worden. Tusschen de dne Rijken is de
vrede nu volkomen eu duurzaam verzekerd,
■.gelijk ook voor het oveiige Europa. Een juiste
waardeering van dit feit zal een gunstigen
1 invloed oefenen op den staatkundigen, maat-
«chappeSgken en oeconomischen toestand van
ruropa en aan de onzekerheid, waarbg men
slechts van heden op morgen leefde, een eiude
'i ®»ken. Dat gevoel van zekerheid berust niet op
getrokken stelregels ea toevallige gevoelens,
r fi'Yfc
vyj1 j
- J5Ü
- 0 lil
i Mil JE AU; MARKT, M1341.
Advertentieprijs van 110 gewone regels met
mbegrip van eene Courantf l.4v
ledeie gewone regel meerO.tt
Driehaai. plaatsing wordt tegen tweemaal berekend.
maar op eene practische overeenstemming
van belangen, die een duuizame veioenigusg
tengevolge hebben zal.
EGYPTE
Het huidige Londensche beursgerucht be
treffende een iecniug wordt van officieela
zijde beslist gelogenstraft. Er is tot dusver
niets beklonken.
De vertegenwoordigers der mogendheden
hebben nog geen instiucties ontvangen be-
tieffen.ii! de schuldkas; doch er zijn teekenen
die schijnen te duiden op een gezamenlijk
handelen van al de mogendheden, uitgezonderd
Engeland en Italië.
Het gerucht dat Gordon Berber zou hebben
ingenomen en verbrand, is geheel onwaar,
SPANJE
In de provincie Alicante waren denl6den
vier-en-lwintigcholera-gevallen -waai genomen,
waarvan 9 te Elche, 12 te Hondou en 3 te
Mon fortohet aantal dooden was 11, waarvan
7 te Elche en 3 te Monfortein de provincie
Tanagoua bezweken 16 aan de ziekte, waarvati
6 te Borjas. Io laatstgenoemde plaats had
men in eenige dagen 30 choiera-gevallen
waargenomen.
F R 'A N S K IJ K.
In het kanton Yinca, departement Ooste-
Ig'ke Pyreoeeëuneemt tie cholera toe. Te
Estoher wareD, volgens de jongste opgave,
26 lijders. De ziekte heeft zich m drie plaatsjes
geopenbaard, waar z'ij nog niet was waar
genomen, Te Perpignan, hoofdplaats van het
departement, is het aantal aangetasten gering,
2 a 3.
DUIT8CHLAND.
De Bondsraad heeft 'den zoogenaamden
burgerleken staat van beleg voor Berlyn,
Hamburg, Altona en Leipzig op nieuw ver
lengd.
ZUID-AFRIK A.
Het gerucht wil dat Sir H. Robinsin ais
Gouverneur der Kaapkolonie zyn ontslag
dreigt te nemen, tenz'g er doortastend gehaudeid
worde met betiekking tot Bechuanenland.
SCHIEDAM, 2(1 September 1884.
Naar men verneemt heeft de heer Mr. F.
M. C. Pels Rgcken, sedert 1872 burgemeester
van Arnhem, als zoodanig zijn ontslag aan
gevraagd wegens voortdurende ongesteldheid.
Hg is ji. Donderdag weder te Arnhem
teruggekeerd. Tot heden nam zijne ziekte
toestand nog geen gunstiger wending.
Er zullen rechtstreeksche biljetten en
tetourbiljetten worden ingevoerd tusschen
Haarlem en Gouda v. v. over Amsterdam.
Te 'sHertogenbosch zullen ter gelegenheid
van de provinciale tentoonstelling van
paarden enz. worden uitgereikt 5 goudeD,
29 verguld zilveren en 33 zilveren medailles.
Aan_ de fnma L.J. Enthoven en Co. te 's
Gravenhage -is, naar het Dagblad, meldt,
alsnog opgedragen de levering van een perceel
(Ier bekende aanbesteding van bruggen voor
Indië, ten bedrage van rutm f29,000. De
laagste inschrijver, een Luiksche firma, op wie
de firma L. J. Enthoven Oo. volgde, had
van de aanneming afgezien.
Donderdag 25 dezer, zal het Stieltjes-
Kannal, in Drente, feestelijk worden iugew'g'd.
Prof. ICaiser heeft, uaav het D. v. N. ver
neemt, fouten gevonden in de kompassen van
Z. M. schroefstoomboot Sommehdijfc. Dienten
gevolge zal dit vaartuig weder uit het Katiaal
naar het Marine-étabhssemeut te Hellevoetsluis
stoomen met het doel die kompassen te
verbeteien, en is het verti ek van dien bodem
naar West-Indië voor onbepaalde» tijd
uitgesteld.
Omtrent den I6jarigeu Teunis Kop, wien
ruim 3 maanden geleden op de in aanleg
zynde spoorlijn Dordt—Baauhoek door een
zandtrem de beide beenen werden afgei eden,
zoodat die in het gasthuis te Dordrecht moesteu
worden afgezet, verneemt de D. O. dat de
gezondheidstoestand van den jongeling weinig
te wenschen ovei Iaat, en hem twee kunstbeenen
zijn veistrekt, waarop hij zich reeds vrg goed
beweegt. Spoedig zal hij dan ook hetgeöiuik
van krukken kunnen ontberen en het gasthuis
vei laten. Hij zal zich dan op het sigarenmaker!
toeieggen. Een woord van lof koint zeker
toe aan de aannemers der spoorlijn,"die den
ongelukkigen jongeling op onbekrompen wjjze
het uoodige hebben verstrekt en hem hun
voortduren den steun hebben toegezegd.
Te Dordrecht is te bezichtigen een telephoon
voor huiselijk gebruik, vervaardigd door den
heer C. Kuijper, timmerman en aannemer
aldaar, en geplaatst in het gebouw der ver
eeniging nKunstmiu." Het toestel is hoogst
eenvoudig, het is eene toepassing van de leer
der geluidtrillingen, dus van de leer waarop
de electrische telephoon gegrond is. Daar
by deze telephoon* geen electrische battery en
noodig zijn, zijn de kosten zoo gering zelfs
nog belangrijk minder dan die van spreek
buizen dat haar' gebruik in magazynen
en werkplaatsen ten volle aanbeveling ver
dient. In ïKunstmin" was, bg eene lengte
der geleiding van circa 50 meter, het ge
sprokene duidelyk verstaanbaar, (D. O.)
Te Compascuumkanaal is eene vrouw,
sedeit weinige dagen kraamvrouw, op het
vecnemeu dat haar tweejang kind in het
water gevallen was, uit haar bed naar buiten
geloopen en in het water gesprongen. Wel
werd door hare en andeier hulp het knaapje
gered, maar de moeder heeft hare onvoor
zichtigheid eenige uren later met den dood
moeten bekoopen.
Door de politie te Kaideokirchen is een
persoon in hechtenis genomen, die in een
schuur, juist aan da grens bij Venloo, op-
heeterdaad betrapt werd bij het vervaardigen
van valsche munt. Hij weigert zgn naam op
te noemen.
Als voorbehoedmiddel tegeu cholera beveelt
Dr. Weisz in de Weener Med. Wochemohr.
zoutzuur aan, zooals dit bij cluomsche maag-
catairhe wordt gebruikt. Door dit middel
moeten de cholera-bacillen, als zij zich in de
ingewanden bevinden, gedood, en het lichaam
inwendig outsmet worden.
Éen menschheid, éen taal die spreuk
der Latijnen zal stellig eens tot werkelyk-
heid worden. Slaan wy slechts het oog'
op onze eigen omgeving, op Nederland. Wat
een omwenteling in taal en zeden brachten
de spoorbanen met zich mede. En de stoora-
booten, de wereldpost, de telegraaf en de
telephoon 1 Elk dier verkeersmiddelen vernie
tigt een deel van onzen taalschat. Vergelijk
de streken eens, vóór een tien- of twintigtal
jaren afgesloten van het wereldverkeer, met
de gesteldheid van heden, nu allerhande
1'ynen het land doorsnyden. Welk een ver
andering
Wie, die eenige ontwikkeling deelachtig
werd, spreekt den vreemdeling nog aan in
het dialect van zgn woonstede? De dialecten
verdwijnen meer en meer om plaats te maken
voor éen taal: de Nederlandsche. 4)
Wat ons land in het kiein biedt, geeft
Europa, ja, de gansche beschaafde wereld in
het groot te aanschouwen, zij het ook, dat
die ommekeer niet zoo duidelijk in het oog
valt. Natuurljjk, de talen verschillen onderling
aanmerkelijk meer dan de dialectendaardoor
vooral wordt een oplossing of samensmelting
belangrijk vertraagd. Ook nationaliteit is een
groote hinderpaal om deze eenheid san vorm
te doen geboren worden. En toch: de
menschheid is éen (yaloo/ïverdeeldheid buiten
rekening latende: ook deze verdeeldheid zal
eenmaal verdwijnen), waarom zou dan de
taal niet éen worden? Dat gal zy. Maar na
hoeveel eeuwen? Hoeveel ongemak zal die
verdeeldheid nog baren? Hoeveel tijd en
inspanning zal z'y onze jongelingschap nog
kosten om twee, drie of meer vreemde talen
te leeren?
Kunnen wij de geboorte dier gewenschte
eenheid van taal verhaasten, waarom zouden
wij het dan nalaten?
Geef de vrucht van 's toondichters arbeid
in handen van de meest ondet scheiden natiën
overal verstaat men die taal der muziek. De
Engelsche componist wordt, zonderoverzettiug,
begrepen door den Franschman, begrepen
door den Duitscher, begrepen door elk wel
ontwikkeld mensch, tot welk volk hij ook
behoort.
De Nedeilaodsche cijferaar behoeft geen
vertolking voor den vreemdeling: altijd en
overal is 6x9 3 2x7 43.
Waai om 20U men met voor elk voorkomend
geval eenzelfde voeituig voor zyu gedachten
kunnen hebben? Het samenstel aller hersenen
is in hoofdzaak één van vorm: overal wordt
dezelfde wgze van denken gevolgd. Ik stip
nog slechts aau: de eenheid der symbolen
in de broederschap van vrijmetselaars over
de geheele aarde; de wordende eenheid in
het meten van tijd, gewicht, enz. Waarom
zou dan niet een algemeen "geldig middel als
voertuig der gedachten kunuen dienst doen
Met deze .inleiding heb ik mets anders
beoogd dan elk vooroordeel, zoo dit bij den
lezer mocht bestaan, te onderdrukkeu.
Het groote belang van éen taal voor alle
beschaafd-'' volkeren ziet men gereedeüjk in.
Zou de eenvoudigste, de meest voor de hand
liggende weg niet zgn om een der bestaande
talen tot woieldtaal te proclameeren? Terstond
doet zich de moeielijkheid der keuze voor
en danover tal van onoverkomelijke
hinderpalen zal ik niet verder uitweiden.
1) Gelukkig, «int oemge tnalvorschers dit begrepen
en een m. welgeslaagde poging deden om nog te
redden wal van de dialecten te redden viel, dooi
de uitgave van Onze Volkstaaltijdschrift onder
redactie van Taco H. De Beer.
*5
ij
