Eerjnmijiis,
Stdeliif liews.
geluidskleur;
Marktberichten.
Inhoud van Tijdschriften.
Armenzorg.
wncmnvcrkeftr on ^snmiïliffe1 DlQatsOn. {*1\*~^. rlsftftnoplrmlr {nr.? ..I 1 if mnnnllf' rrawitf! TT11
•wagenverkcer op 'sommige' plaatsen; ge>
Sid, door de gevallen sneeuw, evenals ook
J® spoorwegverkeer tusschen Madrid en Parijs,
'ïoorts heerscht er een zoo strengo vorst als
./pen in Spanje bijna nog niet gekend heeft. Ver-
wjcheidono mensehen zijn van koude omgekomen. In
f iet noorden stond do thermometer 's nachts op
30 graden Fahrenheit onder liet vriespunt.
,%,'Ook in Frankrijk viel veel sneeuw en op do
fkust" woeddo eon lievige stoim, die verscheidene
Schipbreuken verooi zaakte.
j£\In Italië werd ook bot spoorwegverkeer bo-
t'kmmeril door do sneeuw. Een trein van Tromoli
(paar Romo werd dóór de sneeuwmassa's tegen-
en moest vijf uren blijven stilstaan
[gehouden
jïor het aan de tot dat doel ontboden arbeiders
'gelukte, den weg weder vrij te maken,
ïe Groszgartach, in Wurtenbei'g, heeft Dins
dag een groote brand ruim GO huizen in do
>scli gelegd.
f In de Köliiische Zcilung leest men
'Naar men met zekerheid verneemt, zal in Mei
'liet eerste zeeschip alhier (Keulen) aankomen,
.'hetwelk tusschen deze stad en Londen en latei'
ook op Dant/ig zal varen. Een tweede zeeschip is
jan den Kinderdijk op do werf van Fop Smit in
Aanbouw; De schepen zijn van bijzonderen bouw
en van zoodanige constructie, dat zij bij normalen
waterstand zonder ballast den Rijn kunnen bo
jaren. Men znl trachten ze rentegeveml te maken,
door uit Ruhrort kolen mede te nemen en in
'tonden zeevracht te laden.
Een geheimzinnige verdwijning wordt door
de Wcener bladen verhaald. Do postdirecteur
Peszi, van Ncuzeug, was dezor dagen plotseling
spoorloos verdwenen. Hij was een algemeen
geacht man; zijn kas alsook zijn particulioro
zaken waren in de boste orde, en niemand kon
hot zonderlinge goval vei klaren.
Na verloop van acht dagen kwam Pcszl be
houden in zijn woonplaats torug. Hij was por
spoortrein naar Linz gegaan, om eenige effecten,
ter gezumclijko. waarde van f4000 teverkoopen.
Ouder weg mankte iiij kennis me' eon lieer, die
hem omtrent hèt doel van zijn leis wist uitte
hooren, er, die te Linz met hem in hetzelfde
hhtel wilde logeeren.
Zij namen aan het station te Linz samen
een rijtuig; maar onder het rijden werd Pesz!
bedwelmd, en toen hij weder tot bezinning
kwam lag hij alleen in oen slee, die, door een
boer bestuurd, hem naar een afgelegen woning
bracht, in een hom onbekondo streek. Daar
bleef hij drio dagen zonder iemand te zien dan
den boer, die hem eten en drinken bracht.
*f Eindelijk werd hij op zekos en nacht gewekt en
weer in een slede gebracht naar een spoorweg
station, waar zijn gewezen reisgenoot hem op
.wachtte, dio, na hem zijn reistascli en zijn spoor-
wegkanrtje overhandigd te hebben, met den boer
verdween \óor hij hulp kon roepen. Natuurlijk
varen de ell'ccten niot meer in de tasch.
Een jaar dagen vóór Poszl's terugkomst ont
ging zijn familie een telegram uit Divaeca, met
de mededeelingelk leef, Goddank, en ik hoop
binnen twee dagen thuis to komen. Peszl."'
'■'Omtrent den afzender van dit telegram of
den trouweluozen leisgenoot is men nog niots
|e weten kunnen komen. Alle nasporingen der
'politie bioven tot dusverre vruchteloos.
p-To Poulninville bij Amiens zijn zestien kin
deren die zich op het ijs in den vijver vonnaakton,
iKiisklaps allen te gelijk door het ijs gezakt.
ïGgen der kinderen is gered kunnen woiden,
sj§(ltct sneeuwballengooien beeft dezer dagen te
gïmentières (Fr. den. -Nord )eon menschcnlovon
,','fgekost. Ecu troep ,ni bolders on meisjes, die uit
t ''jun fabriek kwamen, vermaakten zicli daar met
bet'gooien van sneeuwballen, en een der meisjes
'werd doos- een ongelukkig wat harden bal zoo
V'^ièvig aan don slaap getroffen, dat zij bewusto-
Hobs neerviel en na cenigo uren overleed.
j|';UU Presburg wordt een voorval gemeld, dat
((Tonder de omstanders een geweldigen indruk
paukte. Den voiigen Zondag word in de Fian-
t&\ JK&
eiscanerkeik iet;,',: 4 'Jt, monnik gewijd. Hij
kniolde, met een tW-< kleed geheel bedekt, als
teeken dat hij voor üe wereld dood was," voor
het altaar, waarna do plechtigheid voortgezet
werd. Toen het kleed werd weggenomen en de
nieuwe monnik moest opstaan, bleef hij cp do
plaats liggen. Men ging naar hem toe, om hein
bij list opstaan behulpzaam te zijn doch men
vond hem dood. Een bloedstorting bad een einde
aan zijn leven gemaakt op het oogenblik, dot
hij van de wereld afscheid nam,
Thans heeft ook een Duilsche jury een moor
denaar, en wel een man die zijn vrouw ver
moordde, vrijgesproken. Hot is machinist Trent-
semeier genaamd, die in 1883 in een vlaag van
tijclelijken waanzin zijn hem ontrouwe viouw
doodsloeg. Hij werd bewusteloos bij haar lijk
gevonden en hij kon zich later niets van zijn
daad herinneren. Do behandeling zijner zaak word
wegens zijn ziolslocstand verdaagd en de uit
komst der onderzoekingen van deskundigen was,
dat do man in een toestand was geweest, welke
hem niet aansprakelijk maakte voor zijn misdaad.
Dienovereenkomstig verklaaiden nu de gezwo
renen van het gerechtshof te Essen hem sniet
schuldig" en hij word vrijgesproken.
Kapitein Boyton, de vermaarde zwemmer, die,
reeds zoo vaak door berichten uit Amerika dood
verklaard werd, komt weer eens boven water-"
llij is niet dood, maar integendeel zoo gezond
als ooit. Dezer dagen schreef hij uit New-York
ecu brief aan een vriend te Nantes, waarin bij
berichtte, dat hij zitli eindelijk gevestigd heeft,
gehuwd en vader van een flinken jongen is.
Volgens de Biulisclie Landes-Zeiltuig komt
het signalement van den man, dio te Hocken-
hcim in hechtenis genomen is, overeen met dat
van don vermoedolijken moordenaar van den
politieraad Rumpff te Frankfort. Behalve op een
gendarme heelt do gearresteerde nog op twee
burgers van lloci.enlioira geschoten.
Te Brussel heeft men de sneeuw dezer dagen
met het bekonde middel, ruw zout, zeer spoedig
opgeruimd. Daartoe werden 300,000 kilogram
zout gebruikt en de kosten beliepen 4000 fr.
Verledon jaar kostte liet wegruimen van do
sneeuw in karren 40.000 fr.
Te Berlijn vertelt men dat de sociale roman
oL'Abbé' do Morvan" welke onlangs bij Caiman
Levy te Parijs verscheen, geschreven is dour do
vorstin Marie Radziwiü, geboren markiezin de
Custcilano gemalin van een genoiaal-adjiulant
van den Duitschcn keizer. Men vertelt vei der,
dat do/.o uitgavo moet worden teruggenomen en
do onder het publiek geraakte exemplaren met
niet geringe kosten worden opgekocht.
Zaterdagmorgen ora 9 uur is de sneltrein van
Doornik naar Brussel to Brussel bij Engliien
gederailleerd, doordat do band van een der wielen
liep met het gevolg, dat alle waggons, die volg
den, op elkander liepen. Versclieidone rijtuigen
stortten in stukken van den spoorweg in luit
weiland, waardoor do weg loopt. Veertien per-
sonon werden gewond, waaronder or zijn van
wie ceil been of con arm moest worden geam
puteerd, en van wie mon vreesde, dat zij under
de opeiatio zouden sterven. De locomotief en
di ie waggons, dio onbeschadigd waren gebleven,
z,ijn 6on paar uren later naar Brussel vertrokken.
liet verkeer tusschen Italia en Zwitserland
door de Simplon-tunne! is wegens de opgehoopte
sneeuw geheel gestaakt. Het dorp Simplon ligt
onder eon 3 mater hooge sneeuwlaag.
Een hevige sneeuwstorm heeft Zondag geheel
Noord-ltalië gedekt met do witte winters prei,"
De gemeenschap tusschen Milaan en de omlig
gende steden is afgesneden en op verscheidene
plaatsen zijn do telegraafgeluiclingen gobroken.
Uit verschillende lande vootal uit hot,
Zuiden komen berichten van buitengewoon
z.waren sneeuwval. Algorie, Spanje, Frankrijk,
Zwitserland, België enz, Bij ilokai (prov. Luik)
is Vrijdag weer een trein blijven steken in de
sneeuw, die door een hevigen storm moteishoog
wras opgejaagd. Met behulp van een honderdtal
»-< vt4 w „wr~> v; w
werklieden-kon hij na" vijf uren wachtens vorder
rijden,
Reeds sedert verscheiden jaren hebben natuur
kundigen en andere geleerden hunne aandacht
gevestigd op het volgende feit, dat liet geluid,
de klank, van het gesproken woord niet slechts
door middel van bet zintuig van liet gehoor is
waar te nemen, maar dat zulks insgelijks ruet
het oog kan geschieden. Met andere woorden kan
worden gezegd, dut het geluid hebt voortbrengt
en dat dit lichtend vermogen constant is bij
ieder motisch. Er zijn personen, die zoodra zij
een geluid hooren, te gelijkertijd een kleur met
het nog waarnemen, die rood, groon, geel of een
tmdero nuance heeft.
liet eerst is deze waarneming gedaan in
Duitschland en wel door den lieer Nussbanmer,
die dit veischijnsulgeiuidskleur noemde. De
waarneming van liet verschijnsel geschiedde bij
toeval en wel op de-volgende wijze: Om oen
knaap, zijn jongstcn broeder, te vermaken, had
hij aan een paar draden oen mes en een vork
nevens elkander opgehangen. Telken male dat
deze beide voorwerpen van elkander verwijderd
zijnde opnieuw in nanrai .<g kwamen, veroorzaak
te dit con geluid, een klank, en to gelijkertijd
ontwaarde iiij een kleur. Dit paf hem aanleiding
ora de /aak nauwlettend te onderzoeken en op
dio wijze kwam hij tot de waarneming, dat de
geluiden, door middel van bet zintuig dos ge-
hoors ojigevangen, tevens een indruk teweeg
brachten op het gezichtsorgaan en dat elke klank
zijn eigenaardige, constante kleur bad sommige
brachten een blauwe, andere oen bruine of een
gele kleur te voorschijn.
Ditzeifdo verschijnsel is waargenomen en on
derzocht door Bleulcr en Lehmann tc Zurich
door Baratonx in Fiankrijk; door l'odrono in
Dclgië en ieor Lussana, Gra/zi en Frunceschini
in Italië. Do lieer Lussana bij voorbeeld hoeft
de opmeiking gemaakt, dat bij een ziekte liet
uitspiekon dor klinkers a, e, i, o teweegbrachten
de volgende kleuren: zwait, grijs, rood en wit.
lhj heeft vorder meegedeeld, dat een student
in de geneeskunde sag, dat een basstem had een
zwarte kleur, een baryton een donker bruine en
een tenor een licht grijze kleur. De stem van
een vrouw had in 't hooge register een donker
biuine, in hel medium een roodo en in het lage
register een lichtgrijze kleur. De klanken van het
gesproken woord hadden insgelijks verschillende
kleuren, die afwisselden van paars tot hemels
blauw.
Volgens de beweringen van de hoeren Bleuler
en Lehmann, te Zurich, is het hun bij onderzoek
gebleken, dat liet gatal personen, in staat de
geiuidskleur te kunnen waarnemen, vrij groot is,
Op 50li onderzochte mannen en vrouwen, bevonden
zich 76 daartoe in staat, namelijk 44 van hot
mannelijk en 32 van het vrouwelijk geslacht.
Uit do gedane waarnemingen, voor zoovorrc
zij tot heden zijn openbaar gemaakt, blijkt, dat
bij de personen, voor wie dc geiuidskleur waar
neembaar is, allo geluid, klank, stem, mu/iek-
accoorden, enz., en/., een roode, groene, blauwe,
gele of andere kleur teweegbrengt. Elk geluid
brengt dei halve te voorschijn de cone of andere
kleur, die, 'tzij donker, grijs, bunn, of onbestemd
is naar gelang van het geluid, dut haar heeft
doen ontstaan. Naar gelang het geluid krachtiger
is, zal de kleur helderder zijn, maar steeds van
dezelide nuance. De lieer Gruzzi een gouaeskundigo,
haalt onder anderen hel volgende voorbeeld tuut.
Een patient, aan hysterie lijdende, ontwaarde
eon gioene streep, zoo dikwerf een rijtuig voor
bij lmro vvonmg reed.
Do klank der stem in een ga woon gesprek
brengt geen bijzonder heldere kleur teweeg en
de/e is in den regel steeds van deiizellilen aard.
Er worden echter afwijkingen, wijzigingen bij
waargenomen, afhangende van de klinkets, welke
in de geuite wooiden voorkomen. Als voorbeelden
daarvan kan worden gevve/en op den klinker
do laagste van alle, wat do uitspiaak betreft,
die dan ook een doffer, donkerder kleur voort
brengt dan do klinkers ti en wier correspon-
doerende kleur veel helderder is. De medeklin
kers, met uitzondering van tie sibitanten, zullen
slechts een zeer flauwe kleur teweegbrengen,
Verheft men daarentegen de stem, zooals bij
voorbeeld bij het zingen, dan wordt ook de kleur
door den klank daarvan voortgebracht, aanmer
kelijk sterker, naar gelang van de krocht waar
mee zij worden geuit. Naarmate met meer klem
wordt gesproken is du voortgebrachte Kleur hel-
dorder en het maakt volstrekt geen verschil of
de toon major of tninur zij. Hel ganscbe effect,
hier teweegebrocht, wat de helderheid der kleur
aangaat, lmngt ui' of dc toon hooger of lager
staat oji de muzikale gamma.
In een koor behouden dan ook de stemmen
haar bijzondere, haar eigenaardige kleur, ou :lc
helderste brengen dan ook, overeenkomstig het
geen zooeven is aiuigemoikt, do domineerende
stemmen teweeg.
Tvveo gelijke kleuren in sehakeoring bestaan
fi.y 'J- tf. sfSV--Cry Vff;sf
er niet,' evenmin als er twee stemmen bestaan,
welke volkomen ^dezelfde rijn.
Hetgeen is vermeld ten aanzien van de men-
schclijke stem is ook van toepassing op de muzikale*
klanken. Naar gelang de klonk, da toon hooper
is, brengt hij een helderder kleur voort. Elke
toon heeft echter geen bijzondere kleur, maar de
naast aan eikander grenzende tonen verschillen
in schakeering. Slaat men een accoord aan, dan
ontstaat een mengsel van kleuren, die in hoofd
zaak slechts een kleur vormen, indien het een
accoord is zonder dissonanten is het een accoord
met dissonanten, dan treden al de kleuren af
zonderlijk te voorschijn en domineoron naar ge
lang zij ontstaan.
Dewijl de toon geen invloed uitoofent op liet
ontstaan van het kleurbeeld, hangt dc scha
keering alleen hiervan af: of de toon hoog of
laag is. Dit laat zich zeer duidelijk op de vol
gende wijze aantoonen. Men transponcero een
of meer maten van een muziekstuk en wat zul
dap het gevolg zijn? De kleur blijft de/elfde,
maar de schakeering zal meer of minder helder
zijn naar gelang dit geluid hooger of lager i«.
De kracht van 't geiuid brengt een dergelijk
effect op de kleur teweeg, want daarnaar regelt
zicli insgelijks do helderheid van de kleur, is 't ge
luid zwak, dan is de kleur ook flauwer. Van do
kracht hangt alles af en ditcvenzeer ion aanzien
van de mensclielijke stom.
Elk instrument heeft zijn eigen vaste kleur;
de hoogte en do kracht van hot geluid brengen
slechts een schakeering in do kleur teweeg.
Men heeft op verschillende wijzen dit zonder
ling verschijnsel trachtten te verklaren. Hoogst
waarschijnlijk moet de oorzaak worden gezocht
in den staat van overspanning en is een derge
lijk veiband aanwezig tusschen alle zintuigen,
als waarvan hier sprake is tusschen hot gehoor-
en het gezichtsorgaan. Dit veiband uit zich
echter veelal op zoo zwakke wijze, dat liet niet
wordt waargenomen. (II.)
Dc IVatuur. All. 1.
Pasteurs onderzoekingen over de hondsdolheid.
Do toepas-,ingon de.r fotografie. I. De licht
druk, Do golfbowegihg Jcr zee Foppcs-
rijen. Een ijzeren aardkern. De meozen.
Een clepsydra of waterkiok. Het goudvisch-
glas, of een kijkje in mijn aquarium. Een
toestelletje om spijzen te koken en warm tc
houden. liet telegrafisch vei keer in Europa,
Recepten en korto technische mededeelingen.
Hot vervaardigden van houtbijtsen in vasten
vorm. Correspondentie. Vrngenbus.
Door mevrouw de wed.^J. N. Berkhoff, geb.
Harderwijkonlangs te Soest op den huize
ïNieuwerhoek" overleden, is bij testamentaire
beschikking aan do diaconie der llerv. gemeente
aldaar eone som van f 2000 vermaakt,
Nod. Ilci'T, Kerk.
Beroepen: te Zundert c. a. de heer G.
Salomons, cand. te Costerbeek- te Houten
t'.o lieer II. II. Meulonbclt, cand. te Rotterdam.
Aangenomen: hot beroep naar AYier
r-door den heer R. Kijlstra, cand. te Beer?.
n (J R GEUL IJ K E STA N D.
©eboren: 20 Januari Johanna, ducsuer van
A. Stok kof m M. L. Wissel, Broorsveld. 21.
Adiiana Petronella Hendrika, dochter van
J. J. Kleitihooi.te eu J. Kooi;man, Tninsingel.
Overleden: 21 Januari. Adrianus Petrus
Maria Vi-clier, oud 4 jaar en 5 maanden, in
een vaartuig. i
Schicdam, 22 Januari.
Kogge: per 2100 kilo Bulgaaische f163
3jca.
©erst zonder handel.
tiimfwjjsinoteering der makelaars 1*1
per (recti)I. Ci
Jenever: Amsterd. proef f 14 A f 14Vs
per iiiicUil.^Gt. zonder fust en zonder bela-uing
üpoellngbcursf '1.40 per ketel.
lfy de .-schiedainsche Spoeling-Vereeniging
1 1.20 per ketel.
