"TÏÏfïïüï liem
Kerknienffs.
"i
IMtij limit
m
Land- en Tuinbouw.
JK"o l-o'n i è'-n.
{Ra© o -h-1 s z aik--© n.
Inhoud van Tijdschriften.
V Issc he rij.
ff
,1
tl
l' w 1 »-f< 1 v - ^.""V r 1 1 j v~ -,"'"r"i v 7':>,..^y,'';;<;«|
feh.../,
S5|
yi V i f 1 a >1
;Pf\vinstetier zal eene jndeye verhouding zijn
't'- tnsschen kapitaal en arbeid. Moot ik hot zóo
'ƒ- Die'1 gclooven? Bo leiders, waar zo over algemeen
stemrecht spreken, gewagen immers telkens van
B1 dezo dingenalgemeon stemrecht en algemeene
welvaart zijn synoniem bij hen; aan hen de
schuld, als ik mij bedrieg.
Voorwaar het schemert me voor de oogen,
"als" ik do theorieën tracht te vatten der sociaal
democraten, zooals die door de woordvoerders
worden uitgesproken. Mij of hun ont
glipt telkens het onderscheid tusschen sommige
dor hedendaagscho sociale toestanden. Een
voorbeeld
Stol, er is werkgebrek in de residentie. Hon-
derdon loopen er leeg, die handen en lust ora
te werken hebben. Een vreesehjke toestand
inderdaad. Geen werk, maar wel een gezin te
hebben. Te moeten afhangen van de liefdadig
heid. Of zich to moeten vergenoegen met in do
duinen aan de afzanderij te werken, terwijl
men een vak verstaat. Maar aan wien do
schuld Nog nimmer heb ik de leiders der
sociale partij een hoogst eenvoudig feit hooren
releveerun, dat toch bestaat. Er is opeenhooping
in de groote steden, die jaarlijks nog toeneemt.
Weet nen, hoevele miliciens, na afloop van
hunnen diensttijd, alle jaren hier blijven, omdat
ze hier een meisje gevonden hebben, of omdat
de residentie hun beter bevalt? Het getal is be-
'duidend. Weet men hoevele werklieden in den
goeden tijd der bouwerij van alle kanten1 hier
gekomen zijn, en hior' blijven, terwijl toch het
boawen uit heeft? Wat is het gevolg? Moet
de spoeling niet dun worden, waar de varkens
zoovele zijn?
iGeen verbetering zonder algemeen stemrecht,"
Ook in dit op/.icht, waarschijnlijk. Ik kan niet
aannemen, dat hot volk zich zóo voor deze be
weging interesseeren zou, zonder bedoelingen
.van 'matorieelen aard. Zie dien stootmannen,
ivrouwen en meisjes, jongens, nauwelijks den kinder
schoenen ontwassen, en slechts ter illustratie
dienende I Inderdaad, bedwing uwen giimlach i
Be «aak is ernstigDe roode vlag zet kracht
bij aan de eischenliet is de laatste maal dat
-een beroep op de ïegeering wordt gedaan!
Algemeen stemrecht of
,Of revolutie. Het is openlijk gezegd. Er
Wordt op hot leger gewerkt. De volksgeest is
dreigend
De teiders verlangen algemeen stemrecht.
Het volk eischt meerof althans verwacht
meer. Zal aan do eischen of de verwachtingen
voldaan worden door hot verlangen der woord
voerders in te willigen? Neen. Want de'uit-
komst zou bitter tegenvallen. Geen- Zuiderzee
komt door algemeen stemrecht droog; geen
opeengehoopte bevolking wordt er door veideeld;
geen enkele dor bestaande grieven weggenomen.
Set eenige, wat er mee gewonnen wordt, zal
zijn, dat de liefdadigheid ophoudt werkzaam te
zijn; dat dubbele armoede geleden wordt; dat
verbittering gezaaid en do revolutie geboren
wordt. Do evolutie, gevolg van hot algemeen
"stemrecht 1
Maar hebben dan zij, die den vierden stand
t uitmaken,'in bet .'geheel geene grieven,? O zekér.
En misschien hebben die te Jang eon gesloten
oor gevonden. Al te dikwijls kloppen do besten
onder dien stand aan,eens dooven deur.
Zie, als daar f een ,'^aantaL wakkere mannen
willen zien, hóe '-elders hunne vakken beoefend
worden, en aan.Jhet bestuur hunner stad oon
betrekkelijk geringe bijdrage vragen om oeno
buiteulandscbe tentoonstelling ;te bezoeken, en
(diu'n verzoek zien yvan de (hand gewezen,' dan
^schaar ik mij aan hunne zijde, als'zij hunne
'ontevredenheid uitspreken. Of, als zij zien,
hoe de rógeering 'droevig doof blijft voor do vèr-
toogon^edner yerstantï|ge pers,'en-, slag op slag
j allerlei leverantiën aan vreemde mededingers
.gunt, terwijl het eigen land, met geringschatting
1 zijner voortbrengende kracht, voorbijgezien wordt,
daar' begrijp 'ik ',hun wantrouwon in de-goede
gffeindheid-der gestelde mochten, al weetikj dat
do fabrikanten evenzeer - lijden als zij. En,
^,_ais zij spreken "V«n "Verspilling van gelden in
„tokken van openbaar bestuur; van een ambtonaars-
to weelderige .schaal, wélks* bestaan
.slechts aan eene enkele" stad" tên"goedé k'omt,
t.dan yuk-ik hen .bij,, al .wensch ik geen enkel .der
Vr- Vobrretbten vobrbij te zien," die- ook zij, 'tegelijk
Amot de bezittende klassen,.op,prijs bobooren te
v stellen. 1
En daarom, „til vrees ik geen revolutie,
de regcering nemo kennis - van wat haar vop
bwadigden toonvals grief, wordt, voorgedragen.'
Zij wijzo niet hooghartig de niet-bezittenden'af.
Zij behoede ons voor algemeen stemrecht, v
sj -maar, sla 'de teeltenen des tijds niet in,den wind.
C-,, Bier, waar geen buitcnlaridbche verwikkolingen
de aandacht afleiden, Goddank! make de sociale
toestand een ,deel barer ernstige'belangstelling
ji uit;-do "waarlijk vrijzinnige,pers is .gereed,
al lang gereed geweest, om haar krachtig
>§"fli0r 'Q' lichten -ón te steunen.
£7*1, een-paar duizend mnnifestanlen zich om
v,:£cn roode vaan scharen, bewijst dat nog niet,
Mfdat de kern van het tlJk inmenging in lands-
fs.'}-
zaken begeert, allerminst, dat men die met geweld
voor zich .veroveren zal.
Ik heb moeito gehad niet uitvoeriger te worden.
Mijn letterzetter geloovo zulks, waar hij mij
waarschijnlijk verwonderd aanziet en niet begrijpt,
hoe ik ooit op zijn stuk terugkomen kan. Indien
hij is, waar ik hem voor houd,' oen verstandig
man in zijn stand, zal hij inzien, dat Plox, zoo
noodig, boreid is, om ook op andere dan lucht
hartige" wijze over het doe! der betooging uit
te weiden. Maar hij houde mij ten goede, dat
ik onderscheid maak tusschen dat doel en de
demonstratie zelve.
De letterzetter schijnt vooral boos to zijn
geworden over het aangehaalde gedeelte, betref
fende schimmen cn spoken. Best. Er zijn
er toch meer, die do opmerking gemaakt hebben,
dat do indruk beter zou geweest zijn, als men
voor dozen optocht flinke, fermo mannon had
uitgekozen, al waren er dan tweehonderd in
plaats van tweeduizend geweest. Het gant er
mee als met een adres, waarop duizenden hand
tekeningen voorkomendie een onderzoek
schuwen. De quantiteit overbluft; de qualiteit
bepaalt of verhoogt do waarde en den nadruk.v
lk kan verzekeren, dat er om dien optocht laatst
leden Zondag hartelijk gelachen is, en' dat wel
door lieden van allerlei leeftijd, rang en stand.
De letterzetter is «dankbaar voor de positie,
die hij als werkman inneemt, en wei kt gaarne
voor vrouw en kinderen, met wie hij gelukkig
is," schrijft hij. Bravo 1 Hij is een trouw burger
.dan en, voor zijn deel, het cement van dén
grondslag-der maatschappij. Maar »als men hem
een lang wit hemd aantrok, zon hij er ook
uitzien als een spook," bekent bij verder. Welnu,
dan zou hij, had ik mijn zin, in een openbare
demonstratie met zi'ilk een dool, ook niet op zijne
plaats zijn. Hij worde toch daarom niet boos.
Allo dingen'hobbon hunne eischen. Een vlag
past niet op een modderschuit. De deftige baret
met do ernstige toga vorhoogen don eerbied
voor de openbare rechtspleging.
Trouwens, do grond.zijner.boosheid ligt dieper,
en concentreert zich óp de uitdrukking vuit
spatting". .Welnu,hij hebbe ,geduld. Hij bjijve
de"fraagscbo"schetsen lézen; Spóéüi'g zal'ik'liem
daarovdb/'zij' het'indirect'te woord staanf De'Uit
spatting onder zekere klassen van arbeiders,'
van ongehuwde arbeiders, is ontzettend groot;
dit zfj Jfcjem; voor,.ditmaal .genoeg, ,«n,- thij.rêk'eno
het niet (gezegd ton'laste'-van do .go'edjm.
EnAten"'Slotte,'-acte' nemende-van' mijne ver-
klaring, i dat, ik ernstige jzaken, gaarne ernstig'
behandeld zie, vergunnehij mij tevens mij
v rooi ijk te makenover alle* contrasten''in'iiit-
voering en doel, hetzij deze door twee,1-5?"door,
tweeduizend - mijner,-, medemsnschenworden ge
vormd,''én-gélè'ove'hij,'dat' ik aiijiie'v^ijiÜQed.ge,
openhartigheid op prijs stel.
I'LGX.
N.B, Tengevolge dezer repliek blijft' Hét slot f
van 21 Sept. eene vveek'uitgesteld.
*T_
Niet alleen Denemarken hooft het ver gebracht
in de boterbereiding en uitvoer, maar Frankrijk
.heeft in dit opzicht ook niet stil gezeten. In 1833
voerde dat rijk-1,000,000 KG. boter uit, terwijl
dit cijfer nu gestegen is tot 32 a 35 millioen
KG. uitvoer. Meer dan 80 millioen francos ont
vangt dat. land in ruil voor zijne uitgevoerde
boter. Alleen het departement La Mancho neemt
voor meer .dan een derde aan den uitvoer deel.
V,r,
:*\r
Batavia, 22 Augustus.
Uit Atjeh wordt van 5 Augustus aan De
Locomotief geschreven
sin den laatsten tijd zijn wederom allerlei be
richten van verontrustenden aard tot ons goko^
men de vijand moet het plan hebben om, evenals
Tflabili Abdoof Rachraan in 1878, '.door eon'over-
"irmchtigeriaanl>al*""2hs zwareverliezerf-toé te
brengon.
'~'»Dc vijand belet-den Atjohers om van buiten
naar .binnen in .de linie te .komen, en zelfs een
vrouw,5 die -zich daas bij verzette, zéker ómdat "zij
hier .moest, wezen, werd door den vijand ver
moord. Een hoop volk.heoft zich onder zekeren
Panglima Prang MoeJa verzameld en stnat tegen
over 'Lutntih en Lamdjamoèdus dfiar, waar
vroeger ons Pakan Badnk heeft gestaan. Ook
tegenover onze oostelijke stelling is gisting waar
te nomen en woidt volgens spiunnenbeiich-
teii een aanval op Kota-Alam verwacht,
waar het 15e bataljon is gclcgeid, onder den
majoor Van den Broek. Onze vriend Toekoo
Rambonnet (of Ranzonnct?) zal daar nu zeker
wat hebben- in te brengen, eu wij verondei stellen,
dat hij'die turnde de noodigo gegevens zal hebben
verstrekt, dat 'zij zoo aan het werken is tegen
over Tjot ïri.
»In den morgen van 3 Aug. werd een klewang-
aanval'"ver wacht"*" op den morgentrein, die naar
Landjamoó gaat. Het 14e bataljon is daar toen
's morgens vroeg heen gezonden, om ingeval de
aanval plaats*5vond 'de noodige' hulp 'to veileenon.
1 ïTe Blang, waar" de aanval werd verwacht,
werd evenwel geen enkel schot gelost. Dat er iets
op til is, is zeker, maar waar en wanneer een
aanval zal plaats hebben, moeten wij afwachten.
slntussclion gaat men steeds voort met het
leggen van hinderpalen,"zoor tot genoegen der
militairen. Wij vindon den maatregel uitstekend,
doch wij meenon tevens dat men greater dienst
aan het garnizoen en aan hen, die in hinderlaag
moeten liggen, zou bewijzen, zoo deze laatsten
eersfs avonds in hot donker werdén uitgezonden
en dan op de aangewezen plaats bleven tot lialf
zes van don volgenden morgen. De dienst zou dan
wel zwaarder worden, maar hij zou stellig meer
nut afwerpen dan nu, als de manschappen na
twee uurtjes te hebben gelegen, wederom moeten
inrukken, want daarna slaat de slimme vijand
pas zijn slag. En'zoo zal het stellig eens gebeu
ren, dat, trots allo hinderlagen, dia dan natuurlijk
reeds zijn ingerukt, er een aanval zal plaats
hebben, die raak zal zijn."
Het Alg-Dbld. verneemt, dat por Franscbe mail
alhier een bericht van den'minister van koionién
ontvangen is, om den koffleoogst van dit jaar,
met uitzondering van de aan de maatschappij
Nederland contractueel ter overvoer toegezegde
hoeveelheden, nog niet naar Holland over te
voeren. Er zijn in Nederland nog voorraden ge
noeg voor de veiligen, die daarenboven bij de
sieebto prijzen niet behoeven uitgebreid to wor
den. Ook hoopt men vooral door langer beleg
gen alhier do koffie in qualiteit te doen winnen.
Men zegt ons zelfs, dat als de mail aangekomen
was vóór de inschrijving der Factorij, ook"dio
40.000 pikóis niet"voor vervoer bestemd zouden
zijn gworden.
Men begrijpt hoe hier deze tijding, dat nu ook
het gouvernements-vervoor ophoudt, ontvangen
is door de talrijke gezagvoerders van de talrijke
Nederlandsche schepen, welke hier in Indié naar
lading, zelfs tegen verlies gevende vracht, ver
geefs liggen te hunkeren.
Uit Cheribon verneemt'De Locomotief
«Het 'dóet 'mij genoegen u een vrij geruststel
lend bó. .rilt te kunnen mededeelen, dat niet
weinig afbreuk doet aan de reputatie van erfe
lijkheid. die de sereli-ziekte zich bij velen verwor
ven heeft.
ïOji de ondernemingen Ardjowinnngon en Getn-
pol is liibit, van zsfiaar sereh-zifck riet gesneden,
tót "gezónd, rietopgegroeid.'De gevolgtrekking
mogèh'üêvlplanters"vobr zichzélf maken."
De resident van Sumatra's Oostkust deelt
mede, dat den lsten dezer, dos avonds te onge
veer 8 uur, voor de monding'van soengei Si
Paré (afdeeling Asahan) een sampan, waai in zich
behalve de bemanning ook eenigo Inlandsche
passagiers1 bevónclc'n, 'dóór een' Ghitlé'escho zeo-
roover^ji'rauw Is raarigeva!len. Een gedeelte der
opvai enden van do ^ampun wist te ontvluchten
dé overigen schijnen* te zijn' omgekomen.
In den riacbt'van den 2den op den 3den d. a, v.
hebben vermoedelijk' dezelfde Chineésche' zeeroo-
vers een aanval gedaan op Batoebraha, speciaal
op hèt huis vdn dèn'.Datoo aldAaa. "De Datoeis
licht gewónd"geraaktj terwijl hern'pl/m'. 1ÖÖ dol
lars ^ontroofd zijn.
i De jaunValleis lieten^ 3 dooden op. de. plaats
aólitorien 'móeten' o'ók nog een1 aantal'gewonden'
hebben bekomen.
Een dievegge van de ergste soort, een meisje
van 17 jaren, stond Dinsdag voor de rechtbank
te Assen terecht,"onder' b'eschuldiging vari"diéf-
stal van eenige zilveren voorwerpen ten nadeelo
^van. iemand, die haar uit medelijden had opge-
0 nproéit.'TOgzo zfw'veHnge, J't - oe^èr ook reeds
wegens landloópenj'"veroordeeld en 'tlians voor
1 jaar'in'hechtenis to Montfoort voor een be
langrijken diefstal in dienstbaarheid onder
"Winschoten gepleegdhad .reedshoe jong
ook,('een zeer ongunstig velleden, zoowel op
het ."góbied. dér .zedelijkheid als op dat'der
oneerlijkheid.
Hot kwam den officiér van justitie, mr.
Moens, voor, ook in haar eigen belang, eene
strnf tegen dit meisje te moeten vragen, die.
haar nog geruimen tijd uit de maatschappij
zoude verwijdeid houden waarin zij - het
rechte pad niet bewandeld had'zijn requisitoir
strekte tot voruordeelmg- tot een half jaar-ge
vangenisstraf.
W. Van der Putten, die to Haarlem terecht
stond wegens liet werpen van steenen bij de
opstootjes aldaar, is door de rechtbank veroor
deeld tot 3 maanden celstraf en f25 boete of
3 dagen cel.
Tegen;A. Van .Waveren is do ciscli f5
boete of 3 dagen, terwijl niet bewezen is de
verbreking van afsluiting, alleen het steenen
worpen. J
Tegen de glazen-inworpors to Groningen, R, G.
en G. J., is eene celstraf van 9 maanden on
f25 boote cn 483 dagen'en f50 boete geüischt.
De XSconomlst. 0ept.
Versterking der Indische middelen. Door den
heer A. Pruys van der Hoeven, Voor Munt
en Penningverzamelaars. Door don heer A. J.
Servaas van Rooijen. Stoomvaart in N.-Indië.
(Correspondentie.) Door den heer H. H. La Cha-
pello. De omvang en de verdealing van het
stoffelijk vermogen in Nederland. Door den beer
G. M. Boissovain, Spaarbankzaken. Medodee-
lingen uit binnen- en buitenland. Door den lieer
Armand Sassen. "Prijsvraag, Rijks-Postspaar
bank.
VLAAltDINGEN. De aanvoeren van haring
blijven kolossaal. In de laatste dogen arriveerden
wel 30 loggers met 20 tot 28 last. De prijzen
liepen dan ook terug; er werd gisteren in
publiekon afslag besteed voor volle huringf 10.25
a fll.ijle haring f8.per ton; bijsoorten
in verhouding minder. Van Pernis was oen sloep
zoutevisch hier ter markt. Er werd besteed voor
zouteviscli f39 a f42, leng f25 a f26, kibbelen
f 16,25, kelen en lippen f52, bot f21, alles.,
per ton. De aanvoeren der sloepen met visch
zijn niet groot,
VLAAltDINGEN. Sedert onze laatste opgaaf
zijn van de liaringvisscherij binncngekomeil'18
schepen, gezamenlijk aanbrengende 362 last
haring.
MAASSLUIS. Don lerdag zijn van de 3e reis
alhier aangekomen 5 schepen, gezamenlijk aan
brengende 1344 Ion pekelharing en 14000 stuks
steurharing.
KRALINGEN. Gisterochtend werden aan
de markt alhier aangevoerd 27 zalmende
prijs liep van fl.30 tot fl.60 per J/s kilo.
Ilerv. Kerk.
ri
Ned.
Beroepen'; te 'sHee'renlioek do heer J.
Willemsen Hz„ cand. te Oost- en West-Souburg
te Wnnnepervcen de cand. S, J. VcrhoelTto
Deutichem te Schiermonnikoog ds. A. S. van
Eerdé," pred. te Morra en Liosonste Stel
lendam ds. Fr. Van Spall, te Lrirauiden; te
Dokkum ds. W. Van Doorn, te Drachtente
Hoogvliet de hoer C. F. L. Van Schelven Az.,
cand. te Beverwijkte Friesland (N.-Amerika)
ds. Keizor, pred. te Landsmeer; te Nijmegen
de Héér "J. J:" Koopmüns'cand. te Steenwijk.
Toezogging: van beroep naar St. Laurens
on Brigdammo dé heer C.*L, t. Vaii Sfehelvcn Az,,
cand. te - Beverwijk.
Bod ank t: voor het beroep naar Nieuw-
Bron'gèrga door ds, D. ,W. L. QKorhaiis Hz., pred.
te Schalzum naar Grand! aven (N.-Amerika)
door 'ds. R. Loman, pred. to Zuilicliom naar
Halie door den heer J. W. Gunning Ir.," cadd.
te Amsterdamnaar Eikerzee door ds. G. J.
Van dor Hoeve, te Spanbroek en Opmeer.
Aca n'ge ri o m e n het beroep naar Nootdorp
döór"ds. "ÏV. Willens, 'predi te L'opikerkapel c,
'Aangenomen; de toezegging-van beroep
naar'Dahfle" 'door ds." C.' F. S." Rutgers pred; te
Wagenborgen.
Chr. Hor. Kerk."
Beroepen: te Garrelsweer ds. K. Kuipor,
pred. te Ferwerd. - 1
Vrije
Gemeente.
Beroepen:
Duitsland.'
te "HeldéiMls.' D. Versteeg, te
GALATZ. 20 Sept. VertrokkenCairo (stl) n.
Schiedam-
ALTONA'. 23 Sept. Vertrokken, Gesiena Geerdina,
-kn. Schiedam.
B iR G! E R L IJ K E"S T A N' D.
©verledenJóhaunes Middendorp, oud
1 .-jaar, Zijlstraat. Margaretha Johar., a
Plb^np, "oud" 5 maanden, -Spoorstraat,
W<J
vv#
