Sê:
I
te'
Bil
lü
|!Sfe
Wil
IU Binnenlands che B e richt en.
te
hv:'
Site
WÊ0:-
Mm-
P®
fes:
fes
m
SS8B9EM
Wyï-.
$8®
Ül
Mê&i
mm*;-
m
mÊïM
'i-
b-
p^^Ö^ortrbüweD.Hyyciegdedaarby eecepereoohlgke
I-S'dankbetuigingonder waardeering van de'
VadenlandsliflVPnHn hpwppcjrp^pnon Hnm» wolL-o
en, door welke
de ;i.delegatie Maandag, wegens de gebeurte-
v niBBénin het oosten,' besloot af te zien van
beschouwingen over de buiteolandsche politiek.
I T A I I E.
Naar men verzekert, zal de eindbeslissing
van den paus in de zaak der Carolinen-
eilanden vóór den 24 dezer aan de beide
JjSfV"' partyen toegezonden en eenige dagen later
openbaar gemaakt worden. Io dat stuk con-
^-/etaleert de paus de historische rechten' van
Spanje, onder opmerking dat aan Duitschlnnd
eene ^evoorreckte positie moet worden aan?'
Sn?'-
en.
E SLAK D.
m„
Volgens berichten uit Buknabad van den
d6en dezerzyn afgevaardigden van de
Bussisch-Engelsche grensregelings-cornmissie
'f' dan lOen te Zulficar aangekomen. Zij maakten
den 12*n met de regeling een aanvang, en dé
eerste grenspaal is nu op twee werst afstands
IJK ten noorden van Zulficar opgesteld. -.-I
---- --1V' i- r_ -
eSêif-v.
Offlcieele Medodecltngen.
De gewone audiëntie van den minister
van koloniSo zal op Vrijdag, 20 November, niet
plaats hebben.
SCHIEDAM, 18 November 1885.
De mouiwynprijs is thans zoo laag als in
twintig jaar niet het geval was.
De Eerste Kamer is bijeengeroepen tegen
Donderdag, 26 November, des avonds te acht
jf|Sfr
uren.
.vr-f
ife;?
In zijn vijfde artikel over eene strijdvraag
ter oplossing, spreekt het U. D. het volgende
oordeel uit over het voorstel der regeering tot
Wijziging van art. 194.
ulo plaats dat de minister bij zijn voorstel
gan het ivao overheidswege te geven openbaar
onderwijs de eereplaats toekeDt, welke nopriig,
welke beslist onmisbaar is voor den bloei eo
de ontwikkeling, voor. de eenheid en de een-
dracht van ons land en van ons volk, schuift
bü dit onderwijs op deo 'achtergrond, dringt het
terug, om plaats te ruimen voor een bijzonder
onderwjjs, daf, noodlottig zal blijken, nu zoowel
als in het verleden, hier zoowel als in aodere
'ryken, voor den vrede en de eensgezindheid
tusschen ons volk en daarmede voor de
Vrijheid en onafhankelijkheid vaa ons land.
Wy kunnen ons moéilyk verklareu, dater
vrijzinnige mannen zyn, die dit voorstel aan
nemelijk achten;- wy kunnen dan ook niét
anders, dan dit daaraan toeschrijven, dat die
mannen zyn opgegroeid en leven op de\tu-
deerkamér, tusschen papieren en foliauten,
dat zy het weikeljjk'e leven niet kennen, veel
minder den strijd, die overal, maar iuznnder-
haid. op de voorposten moet worden gevoerd,
^om^'jï^Biaailtu^ig^^onl^'p'S^lïeMtïgoiyVBKoïdJ?
to behouden, waaraan wy de'verstanneiyké
ontwikkeling, de! zedelijke. grootheid! van ons
laud en van ons volk te danken hebben.
"Wy zyn van nature verdraagzaam, wij
hebben dit bewezen in woord en in daad;
wjj maken geen verschil tusschen onze land-
genooten, wy vragen niet, welkgeloof zy
zyn toegedaan; allen zyn ons even lief, mits
zyslechts goede, degelijke, eer.ljjké mensehen
zyn; wij eerbiedigen de geloofsovertuiging
van andersdenkenden, juist omdat wij aan
i onze eigen overtuiging zoo innig, zoo onwan
kelbaar gehecht zjjn.
Maar juist daarom vinden wij vrijheid het
luide, ten aanhooreu van gehéél Nederland,
uit te spreken: God beware ons vaderland,
zoo ooit de kerkelijke partyen op staatkundig
gebied meesteressen moesten worden op ouzeo
vrijen bodem.
Wie weteu wil, wat er dan van ons tand
en van ons volk zou worden, hij ga uaar dé
rijken, wnar die partjjen eeuwen achtereen
ongestoord den schepter hebben gevoerd.
Het herzieningsvocrstel van den minister
is de eerste stap naar de heerschappij der
kerkelijke partyen. - l
Wy laten voor het oogenblik alle audcre
bepalingen daarvan in het midden, zelfs die
(hoe ergerlijk ook in óns oog) dat mén voort
aan op onze openbare scholen slechts ver
draagzaam zal behoeven te zjjn tegenover de
kinderen, die op de school aanwezig zijn,
maar dat het. ieder onderwijzer zal vr ijstaan,
de aauwezige kinderen .in onverdraagzaam
heid op te vueden tegen de kinderen, die wel-
is-waar niet op de school zich bevinden,
maar die toch landgeupolen zyn, waarnaast
eu waarmede diezelfde kinderen eenmaal
zullen móéten leven en werkenwij wen-
schen alleen te wijzen op de noodlottige be
paling, dat het onderwijs op onze openbare
scholen voortaan van overheidswege" sléchts
zai worden verstrekt, voor zooveeUé'daariu.
niet op andere wijze is voorzien'.
Voor zooveel 'daarin niet óp ande^êbijzè'
ie voorzien.
Ziet daar, vrijzinnigen in dén 153^; de
bres, die onze minister van bionenlandsche
zaken in ons openbaar onderwijs dreigt te
slaan'; ziet daar de poortegeopend,- waardoor
de vijanden van ons openbaar onderwijs zul
len weten binnen te driogea, om dit' stuk
voor: stuk te vernietigen. Wees sgeiust", die
vijanden zullen daarbij niét wild te werk
gaan p'zy zullenhun tyd weten te kiezen, nu
eens langzaam dan weder snel, haastig of
voet voor voet, hier smeekend, ginds gebie
dend, al naar gelang zy zichzelf zwak of
sterk gevoelen, of de'staatkundige of rhaat-
schappetyke toestand vao het oogenblik hun
meer of inindor gunstig toeschyut.
De minister Heemskèrk meent; dat hy met
zyn voorstel den schoolstrijd bezwete zal.
:-:,;Byïiden^treurigen« toestandjvwaarinocze
staatkundige partyen', verkéeren, moge dit, bij
onverhoopte aabnérning van' het wetsontwerp
door de beide takken onzer wetgevende macht';
(yan onze Eerste Kamer kunnen wij dit echter
onmogelijk gelooven), tijdelijk op het binnenhof
het geval zyn, maar de minister kan .verzekerd
wezen, dat daarentegen de strijd in den boezem
van otis volk des te heftiger ontbranden zal.
De aanval tegen de openbare school zal bet
eerst geschieden in overwegend Roomsch-ka-
tolieke en Pro testa nische dorpen. Van daar
zal de «victorie" uitgaun.
Wee den' Rnomsch-katholieken amtenaar
of neringdoende in eeo Protestantsch en
omgekeerd den Protestantschen ambtenaar
of neringdoende in een Roomsch-katholiek
dorp, die zich' zullendurven verzetten tegen
het drijven der kerkelijke party, die zich
zullen duiven beklagen by de regeering, dat het
onderwijs niet- tvoorziet" \n de eischeu.jdie
zij ten behoeve van de opvoeding hunner
kinderen meenen te moeten stellen.- Die
ambtenaren eu neringdoenden zullen worden
gestraft in 'nuu loopbaan, in hun brood en,
zoo zy liet geluk hebben, daarin niet te
kunnen worden bereikt, dan in hun maatschap
pelijk leven. Enkelen zullen daartegen stryden,
om teu slotte toch ais martelaar te moeten
oudergaan of als zoogenaamd Dversiandige"
liedeu, ten koste van de opvoeding hunner
kinderen, voor de aovermacht" het hoofd te
bukken. De ineesten zulléu ziclt echter ter
stond ondei werpen en hiermede zal de eerste
slag zyn toegebracht aan de rechten en vrij
heden der minderheden in ons vaderland.
Zullen de waarlijk vrijzinnigen in den lande
.zoo verbasterd ziju van het groote vrijheids
lievend voorgeslacht, dat zij dieu slag zullen
toelateu
Wy kunnen eu willen liet niet gelooven.
Laat ons daarom de gelederen sluiten, om
Uren slag met kiacht én met. waardigheid
af te werén.','
De j?roti. Qron. Ct. beschouwt het regéerings-
voorstel tot wijziging van art. 194 als den
nekslag van bei openbaar onderwijs.
Het blad acht' den schoolstrijd dour deze
voorstellen heviger dan ooit ontbrand .en is
van oordeel, dat hij thaus dient uitgevochten.
Wordt hij 'naar dén zin van den minister
Heémskeik beslecht, dan is de dam tegen
de 'heerschappij der Kerk in het onderwijs
doorgestoken, 'dan'is het iu Nederland met
de volksbeschaving en verdraagzaamheid
De rijkscommissie voor de examens ter
verkrijging van eeo diploma als stuurman
aan boord van koopvaardijschepen, zal, aan
vangende den 8sten Dec., zitting houden te
'Rotterdam in het gebouw der Loge (Eeudracht-
straat no. 14). De Stct. bevat nadere iulich-
tiogen.. 1
Hét' hééft - H. M. 'de koningin béhaagil 'a
beschermvrouw op te treden van de Algemeens
Ned. Vrouwenvereeniging sTesselèchadé.".1'^
Men meldt oao de N. It. Ct.
Thans, nu de dam in de Nieuwe Maas,
by de sclieiding van de Oude'Maas gereed
is, blijkt liet, dat de schippers veel last en
scliade ondervinden. De doorvaart, om van
de eene rivier .naar de andere te konien,"
is slechts 50 meter wijd daaibjj koint, dat
op dat punt altijd een valsche stroom loopt,
waarop niet te rekenen valt. Het is voorde
schippers onmogelijk om, indien zy laveeren
moeten, er door te komen, eh zij zyn dan
genoodzaakt de hulp van eenè sleepboot in
te roepen. Ook bij donker durven zij niét
doorvaren, uit vrees van op den dam gewor
pen te worden. Het ware niet meer dan billijk,
dat de waterstaat, die de/.eD toestand in het
leven heeft geroepen, op dat punt nu ook
'eene stoomboot stationoeerde, om de scheper»
door te sleepen.
Hoe Van Rijsselberghe uit de gevangenis
in deu Haag ontsnapte en iu Londen kwam,
wordt volgenderwijze door den Londenschen
correspondent van het Nv. d. JD. verhaald;
Hij ontsnapte, zooals indertijd juist voor
ondersteld werd, door een klein raampje
in het privaat op de bedelaars-verdieping, dat
hem toegang naar het dak verleende. Hij was
óp zijne kousen eD, natuurlijk, in zijne ge-
vangen-kleeding. In'de goot van hetrlak ge
komen, na vele pij oen uitgestaau te hebben,
door het verwringen van zyD lichaam, bleef
hem niets anders over dan eene boverimen-
ècbelyke poging te wageu om zich langs den
muur te luien afglijden naar de goot van een
aangrenzend pand, dat ongeveer tieD nretef
lager stond. Miste hij een eukeleu duim breedte,
dan viel bij van de goot van het tweede
dak omhiddellyk op straat, en was oatuur-
lijk een kind des doods. Van Rijsselbeighe
schrijft liet »aau den wil der Voorzienigheid'^
toe dat hy heelhuids in de tweede goot
terecht kwam. Ofschoon styf van angst bleef
hem weinig tijd ter bezinning over,, en h(j
opende brutaal weg het zolderraampje van
het dak, waarop hij nu geland was, zonder te
weten of liet een particulier huis. of een paöd
was dat nog aan de gevangenis behoorde-
Op deu zolder gekomen, vond hyi de deur
naar de lagere verdiepingen gesloten, doch
die zonder zich te doen hooren te.openen
en als een muis de trappen af te vliegenf
was het wérk van een oogenblik. Ongelukkig
kwam hij op de eerste verdieping aan' eens
.glazen deur, 'die, toen hij ze opende, zoo
kraakte, dat hij dacht verloren te zijn. Merk
waardigerwijze echter scheèu geen mensch
hein te h^oreo, en hy 'stond weldra op de
Prinsengracht, geen dertig passen van den
schildwacht af I Als door "een wonder liet.
deze hem ongehinderd voorbijgaan, en toen
Van Rijsselberghe maar eenmaal de brug ovef
"bits draaide zij zich om, nam een mandje aan
den arm en 't gezangboek - in do handen
stormde over den deel en de plaats naar den
weg.
Nu zouden de tranen niet meer vastzitten en
over lmre wangen loopen maar neen dat
tie duivel hem hale rlaar stond Karei Pamgrin
weer, met twee rozeknsppen tusschen de tandon.
'Tlij nam' ze uit den mond en haalde haar in,
.zeggende: oDoortje, je hebt vandaag vergeten
een korenbloem te. plukken, daar hebt je een
paar rozoknuppen."
?L-,vMet éen slag smeet zo de mooie bloemen
ep' -den grond. Zij ging'naar do stad naar het -
Godshuis met gedachten, /die nog zwarter waron
dan dé luclit.^ Karei dacht na, waarom het altijd
■j zoo vriendelijke meisje opeens zoo duivels wild
geworden was., Ioilerccn in 'tdorp had toch altijd
rgezegd sLilbbert's Doortje mag Karei Pamgrin
- graag lijden',, dat kan eene blinde vrouiv wel aan
//haar zien." Itij had 't ook geloofd en was daarom
als knecht in zijne betrekking, gebleven, hoewel
P), geld genoog geérfd liad om zich zelf eene; -.
plaats aan te koopen en nu, opoens, 'zou
het toch niet waar zijn?
's Middags kwam Doprtje weer, thuis. Zij had.
bij de preek flink uitgeschreid; de.pastoor had
zoo mooi over.den.tekst gesproken: sDien God
liefheeft, dien kastijd.t Hij."
»Ik heb'het goed getroffen," moeder," ging'
zij zacht voort, en nu,, na do preek, kuste zij-
haar'moeder do hand. >De meid van,den ambt-
man Von Flatow is ziek gewordenals gij
wilt, kap ik morgen al in dienst komen."
nWij zullen dat later overleggen." Zij streelde
haar. dochter do wangen, die nog nat van,po:
tranen waren on toen deed de forsclio vrouw,
wat zij sedert Doortje's aanneming niet gedaan
lmd, en dat was toch al drié jaar geledon,' zij
nam haar in do armen en kuste haar op den
mond ïDoortje,, geloof mij,ik houd zooveel van.
jo, als eone moedor van haar .kind kan houden,
al kat» ik het niot altijd toonen en schijn ik hard
ik' moet voor u meer dan moeder zijn, jc hebt
al lang geen vader meer en ik geen man."
DoortjoJ, ruitte zich 'los. vZeg hicts meer, moe
der doe wat 'gij wilt, maar zég niets nieer!
Laat mij morgen naar de stad trékken, dat is
het beste."
Op zekeren avond was hct.eonc uitgemaakte
zaak, dat'zij den volgenden dag bij den ambtman
in dienst zou komen.
Deze. had geen vrouw riteer'maar wel
drie ongehuwde dochters, die met alle geweld-
maar geen man konden krijgen. Zij togen in den
winter naar Rostock, naar het advocaten-bal, en
naar 'Schwann op 't offleieren-bni en 'szomors
naar Boltenhagen on. Doberan,'maar aan hare
schoone lange loklten bleef geen vrijer hangen
en Olga, Liesbolh en Manetjo liepen, tevergeefs,'
do. straten op-en, af, met fraaie.bonte klcederen
en. prachtige veeren op den hoed.In een lichten,',
gomakkelijkcn. dienst wordt -geen meid to rechter
'tijd flink. i Doortjo had dan ook heel. wat te stel
len met do ndrio katjes", zooals do oude doktor
do o'udqjuflbrs spottend' placht té -noemen.:.
AVonnocr het eene werk af was, bogoii het andere
weer. Doprtje 'werd behoorlijk lang en, mager,
on had gec-n oogenblik om zich te ontspannen
alleen Zondags, dan ging do heclo vrome ambt
mansfamilie naar de kerk. En iedoren Zondag r;
zat Doortje in de kerk met don heimolijken angst,
dat opeens de pastoor .van den preekstoel zotï-.i
aflezen: De wed. Maria Lübbert is ondertrouwd
met Karei Pamgrin. Maar maaiid na maand vér-
liep, het eone verreljaars na liet andere, doch f-
wat ze vreesde, gobeurde niet,
De naasto buurman van den ambtman was,-jij
- qén bakker, één jonge/ flinke kerel, dio goed zijng^
brood had; Het'vlijtige, stille meisje beviel heirt.:_;|
en toen Doortje eens .'op een avond zemelen moest
halen, 'vroeg lïij haar of,zij wei lust had zijner;^
vrouw.'to worden?/ -
Doortje had 'zich juist weer zóó'geërgerd over S;
liaar meósteresscn eri gèivénscht uit .dezen dienst;^
onts'ngente womenmaar liever ware "zij tèr-.g
stond de licl itigeloopéri dan naar huis en moeder
en Karei téruggèkoèr'd. o - ..'i..
(Sint volgt
te
i-
