fl A°. 1886. wwiaiSi^P Vrijdag 28 Mei. 6481. mm -life J, Veertigste Jaars-ane:. Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag, Buitenlandsche Berichten. fce J$£ af 4 j in }- n d iBONNEMENTSPrtt/a, per kwartaal I item per post, door het gelieele Rijk A.ftonJer!ijke nommers 1 1.85. - 2.50. - O.iO. BUK E AU: WAK KT B, 12 4. Advertentieprijs: van i10 gewone regels met inbegrip van eene Courant1.10, Iedere gewone regel meer v"; - 0.10, Driémaal, geplaatst wordt legen tweemaal berekend. Schiedam 26 Mei 1886. Het volgende woord aan de kiezers werd Otis toegezonden met het verzoek, het in ons blad op.te nemen en de verspreiding er van te bevorderen. Gaarne voldoen we aan dit verzoek; immers dit woord aan de kieners behandelt op kalme wijze de groote quaestie van den dag; zet helder uileen, hoe de tegen woordige toestand in het leven is geroepen, bespreekt het thaos bestaande partijverband, en is, dunkt oos zeer geschikt om menigeen een duidelijk inzicht te doen krijgen io onze tegenwoordige politieke atmosfeer. ÏYU mogon den strijd nlot opge ven, ofschoon die, zoo God het nlot verhoedt, ons land ten verderve voert. DE SAVORNIN LOBMAN, hoofd der anti~revolulionnaira partij. KIEZERS. De 2de Kamer is ontbonden te midden der Grondwetsherziening. Dat feit beoordeelen wjj niet. Er is wat ielangrjjkers te doen. Op 15 Juni moeten .wjj «en nieuwe Kamer kiezen. De Kamer is oilbondeo o m d a t de helft der Kaïn er weigerde ver der meè te doen aan het werk der Grondwetsherziening, nadat ïjj baar zin niet had kunneD krjjgea ten aanzien van het lager onderwys. Die helft der Kamer, samengesteld uit Katholieken en anti-revo!utio<inairen, was het niet in alle opzichten eens. Zelfs niet in de denkbeelden over ouderwijsregeling. De aoti-revolutionnairen willen: met de meeste liberalen, uitbreiding van stemrecht; betore belasting regeling; betereregeliog vau den plicht der landsverdediging; bovendien, .afschaffing der neutrale school als regel en 'bare vervanging door de vrije school, betaald door de ouders voor zoover zjj niet 'onvermogend zijn; eu geen subsidie Uit de staatskas dan alleen voor onvermo- genden. Da Katholieken willengeen uitbreiding /Van'stemrecht; z'yu vrij ouverschillig voor de pi?belasting en defensie-kwestie verlangen uit de ;|fstaatskas subsidie voor hunne Katholieke ||«cholen, maar geen verplichte schoolgeld-, J- heffing. Althans wordt dit volstrekt niet !|itlgémeen door hen verlangd. Toch werden dia twee, Katholieken en Aoti- IfTévolutioonairen, door geschiedenis en gods dienstig geloof elkanders natuurlijke bestrjj- "||der8, het met elkander eens, jé; Hierinin de nieuwe Grondwet moet ge schreven worden: verplichte schoolgeldheffing ©(die de Katholieken eigenlijk niet willen) en verplichte eubsidieèriog van het bijzonder ©tmderwjjs uit de staatskas (die de Anti-revo- plutionnairen niet willen). ©Béide offeren ze een deel van kun beginsel gdp in een parlementair accoord. Ook dat beoordeelen wjj niet. Maar met dat accoord aan te gaan en dien eisch te stellen, verklaarden zjjal het andere, wat grondwetsherziening aan Nederland kan geven, heeft voor oos niet zóóveel waarde als het ooderwys; ja eigeuiyk is al dat andere enkel voor de liberalen en daarom zullen wjj hun den eisch stellen: geef ons onzen zin ?n zake het onderw'ys, eu wij zullen u aan. grondwetsherziening helpen. Dat teekent: of de troonopvolging in de tegenwoordige omstandigheden ongeregeld bljjft; of het kiesrecht blyft geregeld volgens ver ouderde en thans gevaaclyke begrippen; of gelykmatiger, billijker belasting-regeling mogelijk wordt gemaakt; of beter, billyker verzorging der landsver dediging wordt tol stand gebracht of een aantal andere zaken ongeregeld blijven; dat gaat lino, de helft van'het laad, niet aan; dat ia der liberalen zaak,, die hen koel laat; io elk'geval hun niet zooveel waardis als verplichte subsieJieering van het bijzonder ooderwjjs en schoolgetdheffiug. Voor dat belang moet alles wijken er is voor beu maar den wezenlijk groot volksbelang: de School. Ook dat moeien zij weten en verautwoorden. Maar de vraag, die door de Kamerontbinding eu nieuwe verkiezing u wordt gedaan, Kiezers! is dan ook deze: Zjjt Gij het daarmede eens of niet? Is hei openbaar lager onderwys ook in uwe schatting zóo verderfelijk voor de jeugd, dat .dit ten koste van alles moet worden ten onder gebracht; dat geen hervor ming ia ons staatsbestuur mag worden inge voerd voordat de openbare school uit de rjj der staatsinstellingen verdwenen is? Wij voor ons houden het er voor, dat, als zij die zich uwe geestelijke leidslieden noemen of 13 werk geven, er zich buiten wilden houden en hunne ouderhoorigen eens vrij wilden laten spreken, 9 tiende gedeelte des volks, zelfs in Limburg, zeggen zou: neen, zóa verderfelijk ia de opeobase school niet; onze kinderen leeren er best. Al zou misschien een deel zeggen*. eeu beetje meer van den godsdienst op school zou ons niet hinderen. Maar. zy, uwe leidslieden en werkgevers, laten de meuschen niet vrij uitspreken. En daarom komt men niet achter bet ware gevoelen des volks. Gy; echter, wie gij pok zjjt, die een vrjj oordeel nog kunt en durft uitbrengen, laat dat thansniet na, maar spreek door uw stemmen. Stem tegen hen, die het gansche landsbe lang stellen op éen kaartbet volksonderwijs. De vryziunigea in de Kamer zijn zoover gegaan als maari eeuigszins was overeen te brengen met huane overtuiging, dat het openbaar onderwijs de jeugd, het volk niet bederft maar ver heft. Zjj hebben aangeboden, te.stemmen vóór een amendement waarbjj uitdrukkelijk, in de Grondwet zou geschreven worden: dat de Staat subsidie kan gevenaaD het kerk el yk onderwijs. Het PzaV' mochten zij niet toegeven. Had de party van het accoord dat aange nomen, ia verli'öuweu op da latere Kamer, die bij uitbreiding van stemrecht, naar hun beslist uitgespruken overtuiging, hun de meer derheid geven zou hadden zij dat vknn" aangenomen (wat de Katholieken althaus hadden kunnen doen maar niet deden, door het accoord gebon den), dan was de schoolstrijd goedleels uit- gestredeu geweest. Maar zy hebben niet gewild. Zjj hebben gezegdalles of niets eu daar- meö den treurigen schoolstrijd bestendigd voor een reeks van jareu. Kiezers iaat bun zien, dat door hen niet recht gehaudeld isniet in het werkelijk laods- belaug, al schreeuwen zij u nog zoo hard in het oor, dat 'zij niets dan hun recht ge vraagd hebben. Ter wille van den iandsvrec'.- hebben de liberalen in hun kringen het oor geleend aan voorstellen, die zij niet noodig, ja zelfs min der goed vonden dan het bestaande, Dat izal" mochten zjj niet toegeven. Keurt gjj het in uw hart goed, dat zy hun mau gestaan hebben dat zijdat accoord van samenwerking verworpen hebben,bundel daar naar dan ook eu doe gjj ook uw plicht. Help op 15 Juni meê in de 2de Ramer eene meerderheid brengen, die voor Grondwets herziening is eu dus ook voor uitbreiding van het kiesrecht. Dan kan het later blijken wat er aan is van het stoute beweren der tegenpartjj, dat het volk op hare hand is. Wij beweren*, zy zjjn niet de helft des volks. Slechts 2 maal *1/4 op zjj o best. Hun Kamereenheid is een gelegeiiheidseenheid zonder innerlijk verband, Zij kunnen alleen samenleven in een vrjj land ais het onze, Zet dus de 2 Je Kamerniet o «n, maar v a s t in het liberale voornemen om door vrjj- zinnige Gioodwetslierzieuing te komen tot verlossing uit de tegenwoordige verwarring. Waarschijnlijk zal de tegeupartjj beweren, dat dit een leugenpraatje is om onnadenkende, gemoedelyke kiezers te misleiden. Zij mogen dat beweren, bewyzeu kunnen zij bet niet. Katholieken eu Antirevolutionnairen kunnen nuoit bewjjzen, dat huu samengaan zmtuurijjk is. De wollen het lam liggen niet van nature op den bos stroo. Zij kunnen niet samen regeer en. Een ministerie-ScHAEP- mah^zou 1 het volksleven in een gansch andere richting leiden als e<.n ministerie-LoUMAN, uit hoe verdienstelijke mannen ook samengesteld. Hun accoord getuigt tegeu hén, Dat is bewijs genoeg. Daarom, kiezers, doet'uw plicht. Iu vele jaren is zulk eene ernstige beslis- sing niet in Uwe handen gelegd. Zal de partjj vau het saccoord" het gansche land tiranniseeren? Dat is de vraag dezer verkiezing. Kiezers, doet uw plicht. k G E L A n In het Lagerhuis is de behandeling dei? Home Bute Bill, na een debat van zeven uren,' tot heden verdaagd. De Times oppert de vraag, of het niet raad- zaam ware, den vredelievenden keer van zaken in Griekenland te erkennen door eene ophef fing van de blokkade. Het is, zegt het blad, voor Europa nog te vroeg, om zijne geza menlijke actie op te schorten of de vereenigde vloot te ontbinden. Maar toch is er onder de huidige omstandigheden geen reden, waarom de vloot niet naar de Soeda-baat zou terug- keeren en de Grieken weder in het gehot stellen van huane vrjjheid tot handelen, welke niet' misbruikt zou mogen worden. De ochtendbladen melden, dat er Dins dag in den Kabinetsraad besloten is, tegen heden eeue meeting vau leden der liberale partjj bijeen te roepen. Naar vernomen wordt, zal Gladstone ten opzichte der vertegenwoor-; diging van Ierland iu het Ryksparlement zeer belangrijke concession doen, welke het verzet der groep vaa Chamberlain tegen de Home Bute Bill zoudeD moeten veronzjjdigeo en de tweede lezing mogeljjk maken. Aao Gladsto ne's reis naar Windsor lagen geen buitenge woon beweegredenen ten groudslag. De Doily Nem spreekt alle geruchten, outstaan uit Gladstone's bezoek te Windsor, tegen, maar bevestigt dat er in den Kabinets raad besloten is, een private conferentie vau de leden der liberale party bjjee» te roepen, welke hedenmiddag zal plaatshebben. De des betreffende circulaire van Gladstone erkent geen scheuring in de liberale partij, en werd aan de groep van Hartiogtoo zoowel als aao die van Chamberlain toegezonden. Harring ton's verschijnen is echter twijfelachtig. Naar de Standard bericht, heeft ook de Spaaosche commisBie, die de werken vaa het Panama-kanaal bezocht, den indruk gekregen, dat het werk onmogelijk vóór 1892 gereed kan zjjn, en dat het zeker veel meer zal kosten dan geraamd wordt. De Standard heeft uil Sofia bericht ont vangen omtrent onlusten in 'Yenisagra.* Deze schijnen ernstig te zjjn geweest, en velé''op roermakers zjjn door liet geweervuur der troepen gedood en gewond. Men beschouwt die woelingen by de verkiezingsbeweging al3

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1886 | | pagina 1