A0. 1886.
jfó 6567*
Eerste Blacl
V eertig-ste J a a reran e*.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag,
Zij, die zich met 1 Oct.
1886 op dit blad abonneeren, ont-
vanger de tot dien datum nog te
vek:;aep nummers GRATIS.
Binnenlandsche Berichten.
1'
AboNNBHKNTSI'UIJS, per kwartaal
franco pet post, door het geheele Rijk
Aftonderlijke nommers
t 1.85,
- 2.50,
- 0.10.
BVKEAV: 2KAKHT, E, 12*.
Advertentieprijs: van 110 gewone regels mot
inbegrip van eene Courant-f.10.
Iedere gewone regel meer- 0.10
Driemaal geplaatst wordt tegen tweemaal berekend.
Schiedam, 25 Sept. 1886.
We aarzeleD niet. de vergaderinz von het
departement Schiedam der Nederlandsche
Maatschappij van Nijverheid,^ Woensdag jl.
gehouden, een der belangrijkste, misschien
de belangrijkste te noemen, welke sedert
jiren is gehouden.
Dikwjjls z'un belanghebbenden reeds bijeen-
gekotnen om te redeneeren over den' druk
der tijden, over den toestand van den hoofdtak
¥ao industrie hier ter stede; doch hoeveel
goede woorden er ook gesproken zijn, uien
«heen toch te gevoelen, dat hetgeen alzoo
werd voorgesteld, geenszins het middel ople
verde, waardoor verbetering zou worden tot
Mand gebracht. Anders was het op de ver
gadering van Woensdag j.l., waar de heer
M; O. M. De Groot voor een talrijk opgekomen
menigte zijn denkbeelden omtrent hetzelfde
onderwerp ontvouwde. Ook deze voorsteller
.erkende, dat de toestand van Schiedams
vooroanmsten tak van nijverheid inderdaad
treurig is. Te spreken van den ondergang
van onze fabrieken behoefde echter volstrekt
volgens dien spreker niet te pas te komen.
Gedistilleerd, gist en spueliug zyo drie pro-
ducteu, waaraan, wel alljjd behoefte zal
hljjven bestaan. Eu waar behoefte aan "voort
brenging dier producten beslaat, zal ook
-Steeds een zeker aantal branderyen noodig
ï'jo, en zullen zy, die zich wyden aan
het voldoen dier behoefte, er ook hun
broodwioniug in kunnen vinden. Dit is zelfs
VOOr deu eenvoiidigaten mensch te begrijpen.
.Maar wat velen niet begrypen ia, dal een
lak van nijverheid in den tegemvoordigen tijd
Andere eisuhen stolt dan vroeger; dat de
hrandery met haar inrichting, die van lang
•vervlogen dagen dagteekeut, misschien niet
de fabriek is, die de; meeste voordeelen
afwerpt; dat de wetenschap veel tot hel
derheid heeft gebracht, waarvan men
vroeger in het geheel geen kennis had; dat
de producten oozer nyverheid tot hooger trap
van volkomenheid konden worden gebracht,
indien men by de fabricage daarvan gebruik
icon maken van de vorderingen der weten-
•jchap. Dit alles wordt door velen niet be
grepen. Gaan de zaken goed, worden voor de
..grondstoffen lage pryzen betaald, terwijl de
.marktprijs der producten, die er uit bereid
.worden,- hoog is. dan gevoelt men zoo geen
behoefte aan hetgeen de wetenschap predikt;
,meu is tevreden met de zaken, zoonis ze gaan,
met de inrichtingen, zooals zij zijn, en deokt
aan geen verandering. Maar als de kwade dagen
komen, dan wordt de algemeens roep, dat
het zoo niet langer kar,; dat er verandering'
moet komendan tracht men soms genees
middelen aan te wenden, die het kwaad slechts,
verergeren, en het duurt soms lang, eer
de weg gewezen is, langs welken men tot
beterschap kan geraken. In den stryd om het
bestaan is de overwinning aan lien, die licha-,
melyk en geestelijk de sterksten zyn. Dit
geldt voor alles, dit geldt ook voor eiken tak'
van industrie. Zal de branderij met hare aan
verwante vakken als bestaansmiddel hier ter
stede weer tot bloei komen, dan dient men
zich te sterken in dien stryd; dan dient
de brander kennis ie hebben van zijn vak
en dan dient hy zijn uiterste 'krachten
ten dienste van zyn vak aan te wenden.
Van dit beginsel is de heer De Groot uitge-
gaaD, toen hg zyn voorstel in de vergadering
van Woensdag jl, ontvouwde, Eu zyn plan
bouwende op dit beginsel, is hy er toe geko
men den weg aan te wijzen, die gevolgd zal
moeten worden, om verbetering in onzen toe
stand te brengen, Hy wees er ophoezeer
in het buitenland van dé vorderingen der
wetenschap wordt gebruik gemaakt; hij wees
ook op de wetenschappelijke inrichtingen, die
de heer Van Markeu te Delft teo bate zijner
onderneming heeft in 't leven geroepen. Hier
is nog niets gedaan maar nu de nood dringt,
zullen we hier zooveel te harder moeten
weiken, om goed te maken, wat verzuimd is.
Hier moeten aangesteld worden wetenschappe
lijke mannen: een chemicus en een technoloog,
mannen van het vak, die hier aaostouds ge
legenheid in overvloed zullen kuunen vindeD,
om ook op de hoogte van de practyk der zaak te
komen. Kunnen ze ons wijzen op gebreken in
onze fabricage, gevolg van dè nog zeer primi
tieve inrichting onzer fabrieken, dan dient al
aanstonds de hand aan den ploeg te worden
geslagen, om daarin verbetering te brengen.
Ia de tweede plaats wil het voorstel de
inrichting van een laboratorium, waar ieder
deelnemer onderzoekingen kan laten doen
aangaande zyn grondstoffen en producten.
Verder zou er een proefbrandery en proaf-
moutery (model-inrichtingen) moeten aange
kocht worden. En eindelijk zou er een school
tot theoretische en practische opleiding vafi
brandeis en meesterknechts moeten worden
opgericht.
Ziedaar nu een voorstel, waarvan elk deel
als door een schakel met het andere verbon
den is; een voorstel, dat op geleidelijke wjjze
een totale revolutie in onzen tak van nyver
heid wil brengen; een voorstel, waartegen
het gezond verstand niets kan iubrengen,
omdat elk onderdeel wérkelijk een rationeele
verbetering in de bestaande toestanden beoogt.
We hebben uit de beraadslaging over dit
voorstel niet bemerkt, dat er oppositie tegen
is gevoerd. De heer J. J. G. Nolet, man van
het vak, wees wel op de moeielykheden, aan
de uitvoering verbonden, maar achtte deze
geen reden, om er niet zijn beste krachten
aan te wyden.
Het plan heeft sympathie gevonden, en
een commissie van voorbereiding is staande
de vergadering benoemd. In deze commissie
is aan de mannen van de wetenschap en van
da practjjk beiden een plaats aangewezen.
We achten deze samenstelling hoogst ge
lukkig, ook omdat de namen harer leden
zooveel waarborgen zijn, dat er gehandeld zal
worden, eo hopen dat haar arbeid in de ge
volgen zal blyken ten zegen van onze gemeente
geweest te zyn.
STATEN-GENERAAL.
Het regeeringsantwoord omtrent de algemeeno
beschouwingen over do grondwetsherziening is
verschenen.
Ook do regeering laat'de hoop niet varen,
dat welineenende mannen von verschillende ziens-
•-Wijzo ten slotte, uit vaderlandsliefde, de handen
ineen- zulten slaan. Nu billijke verwachtingen
zijn opgewekt, is het inderdaad onmogelijk, het
werk in den steek te laten.
Door een inkomstenbelasting zou zeker een
nantul nieuwe kiezers kunnen worden voortge
bracht, doch alleen als ook de kleine inkomens
werden getroffen. Is dat echter de bedoeling der,
meeste vó'orstanders 1
De rogeering acht het wenschelijk over elk
ontwerp na de beraadslaging te beslissen, ten
ware bet onmiddellijk samenhangc met een ander
ontwerp.
Ten aanzien van art. 194 blijkt doregeoring
van oordeel, dat het blijkbaar gebreken von re
dactie heelt; maar een verandering ispractisch
niet' noodzakelijk voor de behartiging der belan
gen van het openbaar onderwijsnoch tot ver
zekering van do vrijheid van onderwijs, zoools de
grondwet van 1848 die bedoelde. Maar de her
ziening is wel wenschelijk, zoo zij hel uitgangs
punt vormt voor een v'•-zoening tusschen vader
landlievende burgers, i'; in andere zaken van
staatsbeleid gaarnezoude... .mengaan, maaralleen
door het onderwijsvraagstuk zijn gescheiden. Zal
die verzoening tot stand komen, dan moet aan het
bijzonder onderwijs cenige meerdere waarborg
worden toegekend. Zoo werd het ook wederzijds
begrepen, en de veranderingen, door de regeering
voorgesteld,zouden »de bekende grieven", immers
grooieudeels hebben weggenomen. Maar de te
genstanders der schoolwet, versterkt met 13 voor
standers van het onveranderd behoud, beslisten
ongunstig.'-Besloot-de regeering nu, een nieuw
verzoenend voorstel te doen. dan zou dit öf ge
lijkluidend moeien zijn met óf weinig verschillen
van dat verworpeneen op dien grondslag wil
zij thans harerzijds het debat niet heropenen,
bedacht op het gevaar om meer strijd dan ver
zoening uit te lokken. Ol de Kamer harerzijds
een stap heeft te doenkun do regeering niet
beslissen.
Do minder urgente voorsteilen thans te laten
rusten, ware een verminking zonder reden. Be
kwame spoed is zeker, wenschelijk. Maar de
Kanier gelieve op te merken, dat thans weder
ecnig oponthoud ontstond uit haar verlangen
naar een voorloopig kiesreglement. Dit wordt
thans behoorlijk, voorbereid, zoo spoedig mogelijk,
maar men zal er toch nog eenigen tijd'op moe
ten .wachten.-
Offlcieele Slededoellngen.
Z. M. heeft benoemd tot advocaat-generaal
by het gerechtshof te 'a-Gravenhagemr. A«'
Telders, thans officier van justitie bjj de arr.«
rechtbank te Amsterdam.
SCHIEDAM, 25 September 188Ö.
Aan de universiteit te Leiden is bevorderd
tot caadidaat in de rechtswetenschapdl
beer A. Tak, te Schiedam.
De minister van waterstaat, handel en njj-
verheid heeft aan 'skooitigs co-oinissarissett
medegedeeld, dat het in zjjne bedoeling ligt,'
het door zyn departement uit te geven »vbor-
loopig overzicht omtrent de uitkomsten van
deo oogst van 1886" nog dit jaar het lichfi
te doen zien, en dat da directeur der ryk8-
landbouwschool er mitsdien prijs op zou stellen,
de van de gemeentebesturen gevraagde opga*
ven zoo spoedig mogel'yk te omvangen. Dé
gemeeutebesturon worden mitsdien uitgenoO-
digd die opgaven Dog vóór 15 October te <loea<
De minister van marine beeft by dagorder
zyoe tevredenheid betuigd aan de werklieden
en mindere geëmployeerden vau de rykswerf
18 Willemsoord over de flmko wy ze,-waarop
zy hebben medegewerkt tot lichting van dn'
Schorpioen. Aan ieder van hen, die aan de
werkzaamheden deelnamen, is eene belooning
io geld toegezegd.
De Fransche gezant, de heer Le Grand, is
gisteravond te 's-Gravenhage teruggekeerd.
De Nedet'landsche gezant in Spanje eo
Portugal, baron Gericke van Üerwyneo, ia téf
's-Graveohage in het *Hóte! deslndes" aange
komen.
Volgens Set Vaderland is het de bedoeling,
aan de commissie voor de laodbuuw-eoquêis
et-ti blijvend karakter te geven, zoodat zy ais
een sourt van Draad «an laudbouw" zal lua-
geereo.
De algemeene vergadering der ïVereeoiging
tot afschalfing van deD Sterken Drauk" sul 27
en 28 Oct. te 's-Hage worden gehouden.
Uekwame sprekers hebben hun medewer
king toegezegd. De besenryviugsbrief beiat
zeer bolangryke punten vau behaudeliog.
Tusschen 24 en 26 Sept. wordt aan dd
Ërigelfclie eu Fransche kust storm verwacht.
Men deelt ons mede: Men vraagt elkander'
af. waar al dat kalme weer op moet uitloopen,
en de weerkundige waarnemer antwoordt opv,
storm, vroeg óf laat, want in maauden taéèffjf
bet niet gestormd, laat staan van balaóg
gewaaid. Van tijd tot tijd enkele uren harden
wind kuunen niet voor storm doorgaan, Öd;
wind. die nu in het noordoosten zit eu reeds
koele nachten bezoi gt, -y er nog wel eea
