s m
EN.
m 1887.
Eerste Blad.
P O L I T I E.
- "|5
Maandag 10^ October.
M|
~E n-e n-v© r tigk t Ja ar g* a n g.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag.
Binnenlandsche Berichten.
'iïl
.--^0
ifboek»'Vip
etïctlenSfi
bl
>rmoaéij|f|
gids siieS
lectuur,
v
-
4-inaal.;ëë
pi-Vj3 per r.5
i's,,yooïff||
irzieó vaa -y<
-maal -pet^
Jieereri-Sf
iar f 6,.—i :ïg
•733l§
reu, bij g§
tement
conrt
UITGEVER: I J. ODÉ.
ik..j'êÜ«i^ !il~'
ïpy".
Eli h kersweg
4®rU,van Cx|
m"
g»M
-.3S"
verschijnt
gf 4.-3
odepUten
per kwariSM
laja, ver-.i^'y
iaiid, prijg.jjl
rdë platens® Jfc
-V
versch'ijut r&
V i \7-i
-maai perüMt
hrift voor
m dames-
it 18 maal kil
oor HU.-|
inkcllcr»"c
idelaren S
Abonnementsprijs, per kwartaal
franco per post, door liet geheele Rijk
Afzonderlijke nummers
J 1.85.
- 2.50.
- 0.10.
'B I B E AD t: MAltJftT, B, 13 4,
Advertentieprijs: van 1—10 gewone regels met
inbegrip van eeno Courent. /HO,
Iedere gewone regel meer. O.10.
Driemaal geplaatst wordt tegen tweemaal berekend.
zheurbuik, 'ij,
il door ;de||
cd slechte;?;
n/Jeveféagv
!Zondl(V'iïj,|
onderingg
lart en op.J
jrander.lgt#
aan ai.dej-d
.r ;v?3
i op franeóji
dé heerénl
Schiedam,^?
tonloichj B>|
d, 'aismëilaj
,e Londen*^
Aan, het commissariaat van politie zyn als
op straat gevonden aangegeven: een bc?
knopte diet? der Ëijbelsche geschiedenis
en een slgarcnpijp.
m 1 -
Schiedam, 8 October 1887.
Welhaast zullen de ontwerpen der grond
wetsherziening bjj de Tweede Kamer iü behan
deling komen. Er doen zich verschijnselen
•voor, dat een dezer ontwerpen»Het achtste
hoofdstuk, vande Defensie," geen meerderheid
van twee derden der stemmen zal kunnen
•verwerven, daar reeds by dé éérste lezing in de
Eerste Kamer talrijke stemmen zich daartegen
•hebben'verklaard,
't Schijnt daarom een zaak van beteekeois,
•dat te Kampen een aantal manneo, overigens
van verschillende staatkundige richting, zich
hebbed verèèoigd om het..mogeiyke.:te doen,
•teneinde de aanneming van hoofdstuk VUf
verzekerd te zien. -r t
Jarenlang by de behandeling der staatsbe-
.grooting en byiedere gelegenheid, die daartoe
.aanleiding gaf, werd jer. van verschillende
z'yden gewezen op de steeds hopger. wordeDde
eischcn voor dezen tak van dieost, zonder,dat
men tot een bevredigenden toestand kwam;
Moest hoofdstuk Vill onveranderd blijven, 't
,20U;:te' bezien zijn, of er van hoog noodige ver
betering, o. a., van de levendestrgdkrachten,
-sprake kon zijn.
De heereri uit Kampen-; begrp'pen dit ook
■en willen daarom op de yelgende wijze han
delen: Wanneer de Tweede Kamer hoofd
stuk VIII zal hebben aangenomen, blijft er
nog tijd genoeg' óver om zich per adres
lot de Eerste Kamer te richten. Eén
•ontwerp van zulk een adres bestaat reeds.
Daarin wordt gezegd dat de thans bestaande
•beginselendie .welhaast 40 jaar geldende
zyu, een deugdelijke ontwikkeling van het
■krijgswezep verhinderd en voortdurend ver-
ineerderibg dér oorlogslasten hébbau veri
oorzaakt. Daar reorgaoisatie derlevende
strgdkrachten niet mogelijk was, werd het
zwaartepunt der defensie meer en meer naar
jde doode weermiddelen overgebracht. Geschut
én .vestingbouw .eischen steeds hooger offers.
(Ep bet is te vreezee, dat nog voortdurend
de uitgaven zullen stijgen voor een stelsel van
landsverdediging, dat op den duur de ffnancieele
..krachten der kleine stalen niét slechts uitput,:
maar. dat j boven dien door ëene eokelo belang
rijke uitvinding der militaire techniek in
korten tgd een groot deel zjjner betrekkelijke
waarde kan verliezen. -
Verder wordt er in het adres op gewezen,
•dat de thans' aanhangige veranderingen in
.hoofdstuk VIII voor deu gewonen wetgever
de mogelijkheid openen om, met vermindering
der oorlogsuitgaven, het krijgswezen, eu in hét
bijzonder de levende strijdkrachten, beter ia
te richten.
De bepalingen, dit onderwerp betreffende,
zijn in hoofdzaak de volgende
Art, 180. Allé Nederlanders, daartoe in
staat, 2ijo verpligt made te wi-1 en tot band-,
having der onafhankelijkheid van het Rjjk
en tot verdediging van z'\jn grondgebied. Ook
aan ingezetenen, die geen Nederlanders zijn,
kan die. pligt worden opgelegd.
Art. 181. Tot bescherming der belangen
van den Staat is er eene zee- en eene land-
magt, bestaande uit vrijwillig dienenden en uit
dienstpligtigen.
De wet regelt de verpligte krijgsdienst. Zg
regelt ook de verpligtiogen, die aan hen, dié
niet tot de zee-of laDdmagt behooren, ten
aanzien van 's Lands verdediging opgelegd
kunnen worden."
Dè 'laatste bepalingen zgn in de plaats ge-
kömeu voor die, welke in de thans nog
vigeérèudé grondwet over de. schutterijen
yoorkwaineo, en dié aldus luiden:
3>lu de gemeenten worden schutterijen op-
gerigt.
Zij dienen io .tijd. van gevaar en oorlog tol
verdediging des Vadei lands, eu ten allen tjjde
tot behoud der inwendige i ust.
De: sterkte en inrigiing der militie en der
schuiteryen worden geregeld door de wet."
Van schutterijen derhalve in de nieuwe be
palingen geeu woord; thans de verplichtin
gen geregeld, die ten aanzien van 's lauds
verdeüigiug opgelegd kunnen worden aan
ben, die niet tot de zee- of landmacht behooren.
.Hat maakt een goeden indruk, dat thans
reeds verschillende officieren der schutterij
hun diensten aan de regéering hebben aan
geboden, voor bet geval dat de schutterijen
mochten worden opgeheven.
De beweging, door; de heeren uit Kampen
op touw gezet, om een afdoende regeling
dezer gewichtige aangelegen beid verzekerd te
kiijgen, verdient ouzes inziens aandachtige
overweging en daarna krachtigen steun.
Er is een artikel in de grondwet van 1848,
dat iu die van 1887 onveranderd is gebleven
we bédoaién artikel 8, dat aidus luidt:
>Nieinand liëéft voorafgaand verlof noodig,
om door de drukpers geduebten ofgevoéleus
te opeubaien, behoudens ieders verantwoor
delijkheid, voor de wei."
Naar aauleiiiiug vun hét gebeurde té Apel
doorn, waar legen 1 Januarie. k. denkeraar
der ïHoogeru Burgerschool Prins Heudrik",,
dr. Smit, eervol ontslag is gegeven, is er
alom een zekere onrust ontsiaau. Metheftig
heid hier en daar bestreden, heeft het besluit
in de Arnhemsche Courant verdediging gé-'
vonden. En hét' üandehllad gaf onder den
titel Zelfbeperking een1 zeer lezens
waardig artikel, waarin 0. a. het volgende
voorkomt: Deze leeraar heeft van de commissie
van toezicht in zyne gemeente en .van den
inspecteur een vermaning ontvangen omtrent
zgn optreden als jvolksmenner," en hem is
herinnerd, dat hg tegenover rechten en plich
ten als staatsburger ook rechten en; plichten
als ambtenaar heeft, en wel moest overwegen -
wét zwaarder bij hem weegt: zgn onbeperkte
spreekvrgheid of zgn leeraarsambt.
Dergel'Jke gebeurtenissenmaken over 't al
gemeen in ons land een onaangenamen
indruk. De-Nederlander wil zoo weinig mo-
gelyk verkort worden ih dé yryheid om zyn
denkbeelden te verkondigen,'en ziet; ook
ongaarne dat dit met andéren het geval; is. -
Dat iseen zeer loffelyke en verblijdende
karaktertrek: hg geeft blijk van mannelijk-
heid en flinkheid én is de beste waarborg
voor de handhaving der volksrechten.
Toch zyn er grenzen voor de vryheid vau
■spreken, evenals voor elke vrijheid. Wie ile
leer is toegedaan, dat geen ordelyke aa nen-
U.leving.denkbaar'is,.zonder dat een iedereen
deel zyner vrijheid ten offer brengt, zal ook
de noodzakelijkheid erkeuneD .van beperkingen
in dé uiting der gedachten.-Daarop berusten
de bepalingen der stialwét .tegen opruiing,
tegen beieedigiog, tegen hoon en laster, en
het recht om vergoeding te vorderen voor
het nadeel,-' door misbruik van het woord
toegebracht.
Maai- is men niet verder gebonden, dan het
gebied der stralwet'en van den burgerlykeu
rechter reikt? Mag een ieder overigens spre
ken en scliry ven, zooals by verkiest, zonder,
dat iemand het lecht heeft, hern lastig te
vallen en liet zwijgen op te leggen? Heeft
met name de overheid niet het recht baren
ambténaren zekere grenzen te stellen, die zy
niet mogen cverschrgdeu op straffe van be
risping of van omslag?
Ongetwijfeld heelt zy bijzondere rechten
tegenover de leeraren der jeugd. Reeds de
grondwet erkent het, door bij lager en middel
baar ouderwijs, naast den eisch van bekwaam
heid, tevens deu eisch van zedelykheid aan
den ouderwyzer te stellen eu daardoor de
vryheid vnn onderwijs te beperken. En dat
gebod zal wél iu de eeisle plaats gelden van
den leeraaronderwyzer aan openbare scho
len. Hoe auderé ambtenaren zich buiten hun
büreautyd. gedrageu, of zg het boveuraatige-
aan ïWyuije en Trgnije" ofieren, dat kan
vaak geen "voldoende reden opleveren voor
ontslag,- zoolttug zij hou ambtsplichten naar
belmoren vervullen. Maar niemand zal het-
afkcuien dat een ouderwijzer ontslagen wordt,
die zich in die opzichten te buiten gaat. Reeds
uit dit voorbeeld blijkt, dat wie rnet de lei
ding: der jeugd is belast, met in alle opzichten
mét anderenkan worden gelgk gestelddat
op' héui tegenover de school, waar hij is ge
plaatst, plichten rusten, welke zijn vrgheid
vao doen en laten ook buiten deu schooltyd
aan enger banden leggen dan by andereo
het geval is.
Voor ditmaal genoeg. De zaak is nog niet
uit. Maar bij voorbaat mag men redeneeriDgen
als deze veroordeeleo, dat leeraren, die den
genomeo maatregel goedkeuren, philisterS,
rlaafsche onderworpenen enz. zyn.
Wordt vervolgd,)
Ufflcleelo Mededeelingen.
De gewone audiëntie van den miuister van
justitie zal op Diosdag, 11 October a. s«,
niet plaats hebben.
SCHIEDAM8 Octobor 1SS7.
De vereeniging »Paulus" zal den 10,1160
42 dezer op feestelyke wgze haar 25-jarig
bestaan herdenken. VolgeDs bet programma
zullen als feestredenaars optreden de heeren
F. Haverschmidt alhier en H.' C. Lolir vaa,
Rotterdam.De feestviering op Maandag en
DiQ8dttg.;a.^'s.*tzal-Üit9luiteiid:(Joordoledén'
'kunnen worden bygewoond,'terwijl Woensdag
e. k. de feestviering alleen toegaukelijk zal
zyu voor de kindereo.'
Gistermorgen is de 17-javige D. V.', die
niet zwemmen kon, van eene spoeliugscliouW
midden in de Nieuwe Haven gevallen. Dein
de nabyheid werkzaam zytide zakkendrager
Maitlnus Van Ravens begaf zich onihiddéllyk
geheel gekleed te water én greep den drenke
ling, waarop beiden werden opgenomen in
een roeiboot, die ook tot het verleeneu van
hulp aankwam.
De departementale stemuiiug voor de be
noeming van een secretaris der» Maatscliappy
tot Nut van 't Algemeen" is gesloten. De heer
J. BruinwoldRiedel te Hoorn bekwam verreweg
de meeste stemmen.
Eerst hedenavond echter wordt beslist of hjj
de volstrekte meerderheid Imd dan of herstem-
miug volgt tus8cheo hem en den lieer dr. J.
Nieuwenhuyzen Kruseir.an te Gorinchem.
Dat men den dag, waarop dr. F. C. UoQd«rs
den zeventig-jarigen leeftijd .hoopt te bereiken
(27 Mei 1888) om, niet liet einde van dat
studiejaar, volgens de bepalingen der wet tot
het rustend hoogleeraarschap over te gaaa,
tot een voor hem on vergeleig ken gedenk
dag wéuscht te maken; is geheel in overeen
stemming met de alom gewaardeerde vér-
diensten' vau dezen groolengeleerde. Eea
meer dan veertig-jarig tijdperk zal dan achter
hein liggép, waarin lig aan de Utrechische
universiteit is verbonden geweest, een
tydpekk, waarop door hein met trots mag
worden teruggezien.
Zijne landgenooten mogen er roem op dra
gen in hem een van die maouen te bezitten,
wier beteekeni9 op weteuschappeiyk gebied;
C n'-Vf yt .Va' i
