mm
fc
0
jmsw
Ker rele^raaf
m^oei
Sfer,-,
Kt'5-, - fp
6èmengde Berichten.
HAAGSCH^ ^~h1tSEn7~
Kt' I
W- -
t
,ISipa,ci
Chin
ClWASMAN^lSB#ï
ilfeiT
ɧT
J#T::
mX"
A
"pgWoi
ure
ïimê&Hr
1
/it/
ifT
A D' V E R TEN TT N.
T' "Linu
Istoel
jrJ'kant
|i|/;Toon
|§:/Tm-:
•- - Mate
M Gewt
meer
L, gebo'
H Daa
S n.b: j
i Op
g f'.TXO to
I T'r,;:'
[èT-1- ;-T
S8Brat?if
C-;r:-:.;
Ia de 2V. J2. Oi. van gisteren lezen wy de
volgende j> Particuliere Correspondentie" uit
Parys van den 2n,dezer:
De cersto week van Novomber, die deher'm-
nering mét zich' brengt aan de eerste dagen der
w.i hervorming, is in dat opzicht dit jaar voor dó
jMi Franscho protestanten van nog racer belang ge-
wéest dan andere jaren, ómdat het thans juist
eene eeuw 'geleden is dat de protestanten als zooi
sa," _y danig wettig erkend worden. Wie vóór 1787 niet
lip 5,- in de katholieke kerk was gedoopt, had geen
staatsburgerlijke rechten, want hij was niet in-;
gf - geschreven in do akten van den burgerlijken stand,
*,»v die door do roomsch-katholieke priesters werden
bijgehouden. Buiten die - kerk bestond er geen
wettig huwelijk, zoodat do kinderen buiten die
Ö4-" "r kerk onwettig waren en blootstonden aan de mo-
ÊST gelijkheid, zich hun vaderlijk erfdeel te zien ont
rukken door roomsch-kathoüeke nabestaanden,
Een gioót aantal processen, die daarover in de
ochttiendo eeuw zijn gevoerd, zijn het natuurlijk
gevolg geweekt van dezen zonderlingen toestand.
Het is wel waar, dat de protestanten niet meer
•>f, vervolgd werdon met kerker en schavot, maar
*yt zelfs dio barbanrschhedon waren cone eeuw geleden
nog verseli in het geheugen van de .Franscho
ar.V-v.-;- protestanten. Het zijn de terechtstelling van Jean
1 Calas in 17G1 on de daaruit gevolgde polathiok
van "Voltaire en het-herroepen van dat vonnis in
s 1764 geweest, die ten. gevolge haddenj dat men
geen wettig geweld meer pleegde aev de niet-
katholieken. Maar hunne wettige érkétóing hóeft
eerst plaats gevonden in :1787.
Men kan zich thans tenauwernood deze toe
standen der achttiende eeuw voorstellen. Men kan
V.bet thans nauwelijks gelaovon, dat schrijvers als
Rousseau en d'Alembért 'weigerden de pen op te
JÉT vatten in het belang der protestanten, als dezen
ISef1;'- een beroep deden op hunnen invloed, om een einde
'.tie maken aan kerkevdwang en galeistraf,; voor
wie niet katholiek was.
De achttiende eeuw, die altijd doorgaat als een
is,.-.-,-;tijd van verlichting en verdraagzaamheid, ver-
pf \.J" -dient dien eerenaam veel minder dan men denkt.
Zelfs onder het tweede keizerrijk heoft de ge-
wetensvrijheid nog ménigeh schok te verduren
gehad. Het is eerst thans onder de derde repu
bliek, dót de zaak geacht kan worden voor de
protestanten 'geheel in het reine te zijn; maar
thans zijn het do katholieken, die zich beklagen
oyer gewetensdwang on achterstelling ter zake.
van het geloof.
l&TTTKaar aanleiding van dit eeuwfeest dér gods-
y dienstvrijheid heb.ik dezer-.dagen een bezoek ge
bracht non het atolier'van den beeldhouwer Crauk,
die bet meer dan drio meter hooge wit marmeren
«tandheeld heeft goboiteld van den admiraal de
fT V; 'Cóligny, dat in do Rue Rivoli zal worden op-
r-S-.ï' - - gericht, niet ver van de plaats, waar hij werd-
om het. loven gebracht.- .-;•-f
De beoldhouwor Crauk is een kunstenaar van.
•vV"-' groot talent, die in 1851 den prix de Rome en
daarna een aantal medailles en onderscheidingen
verschillende tentoonstellingen belmald heeft.
Zijne naam is reeds door groote. beeldiiouwwcr-,1
ken', voorgoed gevestigd, en thans heeft hij door
het gedénkteeken voor Coligny de kroon opzijn
'5'werkgezot.'Men hoeft in de laatste jaren vele
standbeelden te Pat ijs zien verrijzen, maar yde
meeste tmsnten niet uit door groole kunstwaarde.
Coligny zal gelukkig daarop eene uitzondoring":
maken. De houding van het beeld is edel en toch
eenvoudig, krachtig en toch sober in plooi en ge-
1Tt baar. De admiraal draagt de sioi'Hjko kleeding
- van eenen edelman uit de tweede helft derzes-
tiende eeuw. Zijne linkerhand rust op liet gevest
van zijn zwaard, terwijl.de forsch gesloten rech-:
fjjfüjterhand half omhoog geheven is tegen het hart,
piT - alsof liij het krachtige woord van Lutber her-
KW* haalt: »Hiór stó ik, ik kan niet anders, God helpe
mijDie kreet staat.-ook te lezen op hetman-
nelijk go'aat, dat met eene uitdrukking van die-V
pen ernst recht voor zich uit staart, en dat gedekt
||rK is door eène baret eh omgeven door den wijd op-
iv,T- ,rstaandon kraag van een korten bonten mantel.
Ipl/C'T Ter weerszijden van liet voetstuk zijn twee
zittende vrouwenfiguren aangebracht, ook van
'wit marmer, de -eene half gesluierd met een
palmtak in de hand, alstoespeling, op Coligny's
Tjy sneven als martelaar voor zijn geloof, de andere
U;Kw.!> 1' Irniinri.iTiKiinnrl niet ltnlin en rdlinnp/l' nn
S-M-:;
S&SvKi-'-v--:
KM
SBssï®:?:
ih antiek krijgsgewaad roet helm én zwaard en
een .immortellenkransals toespeling op zijne
PjfTy vermaarde verdediging van Saint-Quentin tegen
de Spanjaarden. Door-die verdediging tegenover
bet zeor sterke leger van Philips den 'Twééden
M 'i.gaf Coligny aan het pas vorsingen Franscho leger
ftïA den tijd om zich opnieuw.-te verzamelenen
V'par|js ie dekken dat open lag voor'den indrin
genden vijand.
Tusschon de beido vrouwenfiguren ligt een opon-
M'üi geslagen bijbel óp het voetstuk. Ter woerszijden
^Sv;;:--; !»an het beeld, dat is-achter de beide vrouwen-
v..'. Hgürenj zullen' twee gegroefde 'zuilen' geplaatst
worden, die eene kroonlijst en een fronton zullen
||;J:w^ v ^dragen,' waarop, de naam Gaspard de Coligny zal
- - vVorden ingcbèitold. Rechts eh links ziet men twee
Déze stellen do beide broeders van Coligny, Odet
■on Dandelot, voor.-
Coligny heeft eeno niet onbelangrijke rol-ge
speeld in de vaderlandscbe geschiedenis in den
aanvang van den opstand tegen Spanje. Hij is
de schoonvader goweest van Willem den Zwijger,
en als zoodanig stamt het goheele huis van Oranje-
Nassnu in rechte lijn van hem af. 't
Dozo. bijzonderheid wordt hier herinnord,
om aan te duidon, dat bier goldt een v o o r-
z a at van on s doó r 1 u ch tig ko n in g s-
huis, dio zich in hoogo mate verdienstolijk
maakte voor de stichting onzer vrijheid. Als - ik
goed ben ingelicht, dan ontbreekt er nog eonig
geld voor het opstellen van het fraaie beeld, dat
f eén sieraad zal zijn der Franscho hoofdstad. Als
soms eenigo goede vaderlanders aan de groote
figuur van Coligny het recht wilden laten weder
varen, dat hem'toekomt, zouden zij door eene
geldelijke bijdrage daarvan thans blijk kunnen
goven, -'v'-,'''-:".'--, J
Rotterdam. Douderdagavomi omstreeks
9Va uur liep een colporteur van Hecht voor
Allen dit blad uit te venten op de Verlengde
Kruiskade, waar hg spoedig, eene groote
menigte voiksachter zich kreeg, die' een
vaderlaodschlievend. lied aanhief. In de Van
Speijkstraat nam de menigte zulk eene drei
gende houding aan, dat de politie tusschen
beiden komen eo den man in bescherming
nemen moest.
Maassluis. De heer J. Zaneveld, burge
meester dezer gemeeute, heeft eervol ontslag
aan Z, M. den koning gevraagd, tegen 1 Jan. a.s.
Oud-Beierland.—
het opboogeu; van
Bjj de aanbesteding van
het terreiu enz. voor de
hoogte inschrijver was de heer M. Bok, te
Vlaardingen, voor 15320, eo laagste inschrijver
de heer P.. Smit Fz., te Oud-Beierland, voor
f 4261.
Deu Haag. Aan het ministerie van water
staat, handel en nyverheid werd gisteren
aanbesteed het herstellen en verbetereu van
rykstelegraaflyneo in de afdeeliDg Venlo, in
twee peiceeleo. Laagste inschryver voor-het
tweede perceel was de heer K. Soeyders dp
Vogel,- te Schiedam, voor f 610.
Haarlem. Sinds jaar en dag wérd in een
huishouden alhier gestolen, zonder dat men
den dader kon ontdekken. Dei huisvader, een
besclieideo arbeider, verdacht zyu eigen vrouw
,eu had dan ook herhaaldeiyk onaaogenaam-
hedeo roet haar. De vrouw stierf, en het stelen
hield aan. Nu kon zy hel toch niet meer doen.
De veldwachter yverd in den arm genomen-
en deze óutdekte, dat de outvreemdingeu ge-!
schieddeó door eene vrouw, in.zeer góeden
doenvei keerende, van zeer goede afkomst eo;
daar
de
in de buuit wonende. Hoeveel moeite
de
wend om door gelil de sask te sussen,
bestoleue is daartoe niet te bewegen.
Steenbcrgeu. Door den heer F. A. Dé
Jough, ingénieur te Schiedam, is by het ge
meentebestuur concessie aangevraagd voor, hei
leggen en exploiteeren èeDer'drinkwaterleiding
in deze gemeente. VolgeaS de gedétailleerdf
teekeningen, die de aan vrager beeft ingediend
zal het water verkregen worden uit »De Wiel,'
alwaar ook de watertoren zal verryzen.
Breda, Anna Cornelia De Colooia; we
duwe vae'-Bertraod Du Bois alhier, hoopt 1(
dezer haar lOOeo verjaardag té vieren, Zi
leeft- met haar dochter van 70 jaren in be
krompen omstandigheden. Er worden pogiugei
aangewend, om de dagen, die haar nog resten
watminder zorgvol 'te maken.-t:
De koningin van Spanje schonk aan de bruid
van Canovas del Castillo haar portret in een lijst
van goud mot diamanten omzet en een bracelet
van safieren. cn diamanten; dé hruidegóhn'zond
haar drie japonnen, waarvan een, do bruidsjapon,
van wit fluweel js met kostbare kant en paaiden
vorsiérd, drie kanten zakdookon, drie prachtige
1000 'geschenken, waarvan de waarde op 600,000
gd.: wordt geschat 1 Het huwelijk zal Zondag wor
den 'voltrokkou. 1
Het stormt. De wind »staat op de kust." Op
nu naar Scheveningen als go uwe kleinheid
gevoelen wilt
De jiveg er heen is reeds niet zonder bezwaar.
We willen door het Sc'neveningscheBosch gaan,,
zoovér het kan, dat is tot aan het H6tel do la
Promenade. Hiér bobben we van don storm geen
hinder.---
v- Hoog boven onze hoofden giert en buldert het.
Het zijn geen snijdende windvbgon ditmaal, die
het grauwe uitspansel scheuren hot is wel
wis én degelijk een storm. Zonder ophouden
fluit hij door do toppen der hoogste hoornen, het
benéden zich rekenend af te dalen in de paden,
óm 'er de blaren ten wilden rondedans op te
Stuwen. Dat doet hij in het Haagschó Bosch en
velt er de eikon, die niet buigen willen
hier heeft hij andere dingen'te doen. Kom mee,
als ge hem aan 't-werk wilt zien
We zijn aan Do Promenade" en moeten nu
den koninklijken weg op. Aan, onze linkerhand
.sukkelt de Scheveuingscho tram langzaam voor
uit; een boom ligt dwars' over de railseen eind
verder nog een; twee andere wankelen en zullen
het niet lang meer maken. Aan de tram heb
ben. we niets.
Vooruit, het hoofd togen den wind in. Als
we ons hier reeds laten afschrikken, hoe zal het
dan straks gaanOnze ooren vernemen een geraas,
dat van den storm alleen niet afkomstig; kan
zijn het klinkt heel andera dan het fluiten in
het Bosch, het is of duizend stoomketels tegelijk
hun saamgepersten inhoud ontlasten. Dat is da
Noordzee, Overvalt u - een gevoel van beklemd
heid? Wenscht ge terug te koeren? Niemand
zal u van bloohartighoid beschuldigen, want inder
daad, het is ontzettend I
Ontzettend,' reeds hier. Ha; we naderen toch
het dorp. Van hier tot aan de protestantscho
kerk voelt ge den stormniet zoo hevig. Gij'
glimlacht zelfs; het.valt u hier mee; gij voelt
uw moed terugkeeren. Flink vooruitMaar
sta vast! De dorpsstraat opent zich aan'teind,
geeft uitzicht op bet strand.- Gij kont dat"
uitzicht immers wel 7. Het is-tamelijk beperkt.
Op kalme dagen ziet ge van de zee niets; tus
schen rMaas" en ïRauch" rolt'zich slechts oen
groot brok lucht voor u uit. Maar nu? Wat is
dat, daar in de verte 7, Een mupr? Een muur
van" water,' dié opklimt'tot den hemel,-zóó 't:
schijnt 7 Jawel. Hèt is 'de,zéé',' die'als:over
eind staat Hu l in dezen nauwen doortocht
davert 'het, dat het oen aard heeftTerug van
het hek der kerk de stórm zal u te pletter
dringen. Don - hoek om hier zijn we beschut door
de trouwe kust wachters, de duinen. Nu vooruit I
Door olke opening, die de bouwende mcnschheid
in de duinenrij gemaakt heeft, blaast de wind,
maar met gebroken kracht. We moeten nog.
verderbegeven we ons onder de beschutting der
«Galeries" maar nuals .we wat zien willen
zullen we ons moeten blootgeven. Hadaar
staan palen. Vlug-er op ofte midden van het
V gedaver éhgefluit en geraas. Neemt saam uwe
kleederen klemt u vast aan de palen. F.n nu, ziet t
God I Die kreet ontsnapt aan uwe lippen
en'ik weet wat ge zeggen wilt. »God beviaar
die op zee zijn, want zij moeten vergaan!".
De zee.is niet,beneden: u,,gelijk anders zij is
BOVEN u. Krimp vrij ineen van schrik: want
ja, de zee staatloodrecht vóór u, gereed om op
u 'aan te rollen met niets ontziende kracht I Ziet,
- o zietnóg hooger rijst de muur van waterhij
raakt den hemel 1 Een oogenblik nogdan ploft
hij neeroorvórdopvendvreeselijk l Gij wilt
vluchten 7 Doe het niet I sOrize duinen scharen
zich ten tegenweer"hoor; hoe ze gebeukt
worden; het dondert met huiveringwekkend go-
weld 1Ziot dat rammeien tegen,dien wal van
zand.... de muur ligt plat, omgestort, gebroken I
Gebroken 7 Dwaas, dio 't gelóóft. Tien secon
den slechts schijnt de zeo bedwongen 'dan
rijst een nieuwe muur. van schuimendziedend
water. -In een: oogwenk verheft hij zich hemel--"
hoog, l als óp de puinhoopen van den vórigen y -i'
gekanteeld mót krullend schuim,- dat rondvliegt
óver ónze hoofden. Dan ploft,ook bij''heer,'zich
oplossend in zware; bruisende golven brullend -
van woédedo lucht doordaverendhet strand
en de duinen -bestokend iri. feilen kamp, zoodot
het trotsche badhuis siddert in. él zijne gebin-
ten. En hot loeit en het 'raast rondom u,'boven u,
beneden u,overal. De adem "wórdt in uw keel
teruggeperst,uw borst beklemd gij zijt verplicht
uw hoofd om te wenden, om mot te stikken 1 En. 'f.
uwe handen'grijpen vaster cn krampachtig dén
pnal,: in -welken gij.uw toevlucht et'künt;-:"als
gij het'waagt dion los te laten, zult gij: wordenr,
weggèslingerd éls;'n veer!Het is ontzet- y
tendHuivering op huivering doortrilt uyitom van i
samenspel der elementen kórnt'het besef uwer.?'?,
"machtelóosheid zich zóó levendig aanuópdrihgéhi'S^i
j Machteloosheid, ja. Al te'; vaak is de röensch
hier machteloos. Doch 'niet moedeloos. En 'voor
hen, die gewoon zijn de zee te ziendie- haar V
woeden kennen, is moed soms kracht. Wat ligt
daar tegen de duinen
smal, puntig voorwerp,
vostgemeerd 7 Een lang,
nu en. dan. in den nevel
p wai (J ww» vi a f vi v-i,- vj w ii in u vil IJQ y -J# iV
- van spattend schuim zichtbaar 7 Dat is do red» -•>
dingboot. y
Hoeden af voor de mannen' dier boot 1 Kunt
ge ze onderscheiden 7 Misschien niét, maar ze ;i|'.
zijn er toch. Gróf van lijf en loden/bruin van hand jy
en gelaat,'zeebonken, éls uit een stuk mahóriiehóntS||'
gezaagd, arm; onbeschaafd; maar met eén hart ij®
van goud onder het ruwe kleed. Eéremetaal ti
siert de borst van sommigenZij aanschou-
wen en hóoren den storm met saamgeknepeh -.-.
lippenstrak staren hunne oogon op den .woe-
denden oceaan, telkens als een watermuur! neer-
ploft. Zij zijn doornat: zij wankelen dikwijls door
den aanrollenden' vloed, maar wijken niet. Zij
zijn de hoop der visschersvrouwen, die met angst
in het hart; van verre, het woeden der zee gade- ,y-V
slaan zij zullen wie' weet het misschien'
'-. straks 'geroepen worden tot redding, om or het
leven bij te laten. Nochtans blijven zij op- hun
post.
Wat wilt ge Afdalen naar 't strand en hun
de band drukken 7 Onmogelijk; Wij, die hier.
niet geboren zijn, zouden voor dio afdaling uren
noodig - hebben en er niet zónder gekneusde: yf;:
ledematen afkómen. Wilt'ge. uiting geven aan
uw gevoel 7 Zoo houdt het fonds voor nagelaten
betrekkingen van verongelukte'zeelieden in ge-
dachten ook de betrekkingen van de bemanning
der reddingboot, deelen daarin. rr'
Eii nu- terug, Ora het schip te zien, dat reedó^;
gisteren bier gestrand iszijn andere oogon
noodig dan de onze. Wij hebben bier niets te,,'
- doen. De Hemel zij met degeneny'dioTondzwal-'i'
-- ken óp den woedenden oceaan 1PloX. -
;;vi'
Eerste
- BEN 1IAAG, .5 November.
Kamer. By het;algemeen debat overdn/
groodwetsherzieniog .verklaarden de hyerèn
Elout eo De Sitter,.ook namens 5 liberalen,
ditmaal voor het defensie-hoofdstuk té zullen ,-:1];
stemmen.; De heer Vau Nispen zou zich van-,/é
.stemming daarover, pothóuden, maar voor de:/'/,
overige .hoofdstukken',V zou h'y' steuimen.
regeering'.verklaarde dat'dé'ófkondigihg.;.niétjyfj
zou vertraagd worden eu geschied«n zou Legén;/i|,;
het einde der maaod November óf in het y
begin van December. Alle hoofdstukken 2ijn^j
aaogenomeu hoofdstuk defensie mot 30 stem-^l
men tegen ,9, vhoofdstuk'' kiesrecht. met'.36/:i|
stemmen legen 9.
Na aanneming van de geheele grondweté-:/\:Zf,
herziening bracht de vooizitter 'warme liulde,;y;^
aan: dén arbeid der regeering, vooral aan deu-'é>|
niniotur llaarviol/nplr 1 rlia un nnrTiMo QatiV'iJir'öK'li
w.-.vooi
KVSfe
r&V/i
1
f
Js! 1
ten -'
De
•ligge
dogj
TlrT-*:
itV;/',-
fi?M,,B)
vcm
'f5f;S;';ihidd
3;
De
neme
A.RC
toer
in he
nigi
minister Heemskerk, die zij uerzyds aau 'derAK
vei tegen woordigitig'dank zeide. De heer Elóut-M:
van Soetèrwoude heeft wegéns hoogen léefiyd V-|5
met T December zyn ontslag geeoirieu,
De ICamër is.daarna uiteeugegaao.T/;
Voorspoedig bevallen van een 'ZOON<mv?f&
eeno DOORIER: A
C. VAN 't HOFF-Verkade.
Schiedam, 5 November 1887.'
- ,Voor de; vele bewyzen van beiangstelliugy
ontvaDgen yby geiegrnheid der herdenkiog -i'|
'van;;;myns5OOen i.veiJa«rdag,' betuig-'dt/T"
V
-V-VI".'
'ify
Vt
In ve
door
;d
.roede-namens myne Familieleden,barteiyk-.^;
J. BAKKES.
8ïr,-/S chié "a'a'm-,t:5.'-,Nóvembér;'-l887;|/f^
viopenlijkzyn\ daink te betuigenaan /Hety -Y
BESTUUR van de AlAATSCHAéPiJ.iX^jP
s'®.
ï-S
ten ov
T MAN,
-----
-Novei
i||/ïes|u
Haven
derde
J
zes II
e
preseó i
TJW EINDE" voor het geschenk in '0
zilver, dat hem werd vereerd op den 3 t?
November JI., toen ll\j ;rfn betrok kin IT van^Si;
'Bode dezer M aatschappy g
>,bad'*
Schiedam, 5 November^887. li
ERA!
het.Bt
