Schiedam, Delft, Loosduinen, Katwijk, Bodegraven,
HaarlemmermeerNiouwer-Amstel
«overwegende dat de meerderheid van deze
vergaderingalleen met het oog op het wen-
Bchelijke dat de algemeene bond van katholieke
kiesverenigingen in Nederland en de provincialo
bond voronnemd met een gelijkluidend program
bij de verkiezingen van Maart 11. zouden optre
den besloten heeft in haar program van actie
niet op te nemen «handhaving der plaatsver
vanging"
«overwegende dat zij dit besluit niet zou geno
men hebben, indien zij had kunnen vermoeden
dat ten gevolge der algemeene verkiezingen een
ministerie zou optreden, hetwelk wel is waar uit
de rechterzijdo is voortgekomen, maar geenszins
kan gezegd worden de wenschen en govoelens
der geheele rechterzijde te vertegenwoordigen
aangezien de vrees bestaat dat van deze regeering
een wetspntyverp .tot invoering van den persoon
lijken dienstplicht te verwachten is;
«overwegende dat Nederland niet is en niet
behoort te zijn een militaire staatdat de afschaf
fing der plaatsvervanging zal zijn een stap in do
Fiohting van het militairisme em een nog grootero
verkrachting van de vrijheden der Nederlandscho
Staatsburgers dan die van de invoering der
conscriptie;
«overwegende dat de katholieken van België,
waar ten opzichte van do militaire quaestie on
geveer gelijke toestanden bestaan als hier te lande,
op dezelfde gronden beslist elke poging tot in
voering van den persoonlijken dienstplicht met
'öVérgroote meerderheid afgeweerd hebben
«overwegende dat ook de geheelo katholieke
pers in Nederland, die gehouden mag worden de
uiting te zijn van het geheele katholieke volk,
zich op de duidelijkste wijze togen de afschaffing
der plaatsvervanging heeft uitgesproken
«verklaart de afschaffing der plaatsvervanging
te beschouwen als eene ramp voor het vaderland,
«n machtigt het bestuur van den bond om alle
gepaste en geoorloofde middelen te bezigen, ten
sinde te verhinderen dat het stelsel van den
verplichten persoonlijken dienst door eene wetge
ving worde bekrachtigd."
De motie van de afd. Rotterdam luidde als
volgt:
«De provinciale bond van R.-k. kiesvereeni
gingen in Zuid- en Noord-Holland,
«overwegende dat de belangen des volks, in
zake den militairen dienstplicht, het behoud der
plaatsvervanging gebiedend eischen;
«overwegende dat de plaatsvervanging geeno
schade brengt aan de verdedigbaarheid des lands
on een goede militaire organisatie niet in den
weg staat: besluit alle geoorloofde middelon te
zullen bezigen, ten einde de afschaffing der plaats
vervanging te voorkomen, en zelfs, als uiterste
maatregel, de kiesvereenigingen uit te noodigen,
voortaan die afgevaardigden, welke op eenigerlei
wijze zoude medewerken tot eene afschaffing der
plaatsvervanging, niet te herkiezen".
De motie van de afd. Schiedam luidde als
volgt
«De vergadering:
«van oordeel dat de invoering van den per
soonlijken dienstplicht eene nuttelooze verzwaring
van de lasten des volks zoude zijn:
«van oordeel dat de invoering noch het ge
halte des legers zoude vi rbeteren, noch de ver
dedigbaarheid des lands zoude bevorderen;
«van oordeel dat die invoering veeleer een
nieuw gevaar voor ons onafhankelijk volksbestaan
Zoude opleveren;
«draagt het bestuur op, deze zienswijze aan
den provincialen bond van R.-k. kiesvereenigingen
in Zuid- en Noord-Holiand kenbaar te maken
en machtigt het om met den bond die maat
regelen te nemen, welke het best geoordeeld zullen
worden om de invoering van den persoonlijken
dienstplicht langs geoorloofden, rechtvaardigen
weg te voorkomen."
De motie van de afd. Haarlem luidde als volgt
«De provinciale bond van de R.-k. kiesver
eenigingen in Zuid- en Noord-Holland, het wen-
schelijk achtende dot de verdedigbaarheid des
lands ten volle verzekerd blijve met behoud der
«plaatsvervanging en der wettelijk bestaande vrij
stellingen, iaat met vertrouwen het oerdeel in
dezen over aan het beleid der katholieke afge
vaardigden in de Tweede Kamer der Staten-
Generaal."
Aan de discussie namen, behalve de leden des
bestuurs, onderscheiden gedelegeerden en leden
van kiesvereenigingen deel, onder anderen de
heeren Reekers, Kolkman, Bevers, leden derTweede
Kamer, mr.Van den Biesen, mr. Gompertz en
Werker uit Amsterdam,Van Rooij uit Rotterdam,
Vreeburg uit 's-Hage, Van Gemert uit Haarlem,
enz. De discussie was zeer geanimeerd en eener-
zijds gericht tegen de motie uit Rotterdam en
vervolgens tegen die van het bestuur, terwijl van
den anderen kant deze met alle kracht verdedigd
werden. Op de motie van het bestuur werden
twee amendementen ingediend, het eerste door
den heer Meijer, kapitein-adjudant te Amsterdam,
om in de laatste alinea in plaats van «een ramp
voor bet vaderland" te lezen «een onnoodige an
door niets gewettigde verzwaring van den druk
der conscriptie", het tweede door den heer Van
Rooij uit Rotterdam, om de tweede overweging
te laten vallen. Beide amendementen werden
door het bestuur overgenomenen daarna zou
worden overgegaan tot stemming over de motien,
doch verklaarde de gedelegeerde van Rotterdam
de motie van zijn bestuur in te trekkendeze
zou, als zijnde van de verste strekking, het eerst
in stemming hnbben moeten komen. Daarop
volgde de motie van hot bestuur, als zijnde nu
van de verste strekkingen deze werd aange
nomen met 20 tegen 11 stemmen.
Alleen de leden des bestuurs en de gedele
geerden der kiesvereenigingen hadden recht van
stemming. (Maasbode.)
Het hoofdbestuur van den «Dienstplicht-
bond" is thans gevormd. Het bestaat uit de
volgende heerenH. R. Folmer, voorzitter
A. F. de Savornin Lobman, secretaris; E.
Okrna, penningmeester; den gepensionneerden
kapitein Van Eek en dr. A. H. G. P. Van Es,
rector van het gymnasium te Amsterdam.
Door dekiesvereenigiog «Noord-Brabant" is
in de Woensdag jl. gehouden vergadering tot
candidaat geproclameerd voor de Tweede
Kamer de heer W. Mutsaers, te Tilburg?
Het bestuur van den Zuidhollandschen
bond voor algemeen kies- en stemrecht
heeft besloten een congres te beleggen van
voorstanders van het algemeen bies- en
stemrecht, welke niet zyn aangesloten aan
den aigemeenen bond en woonachtig zyn
iu Zuiu-Hoiland. Het doel van dit congres
zal zyc, de statuten in behandeling te ne
men <ia vast te stellen, den zetel van den
bond aan te wyzen, en voorioopig verte
genwoordigers en correspondenten te be
noemen in de verschillende gemeenten in
Zuid-Holland, ten einde door hunne mede
werking overal, door de geheele provincie,
het beginsel te vei breiden en afdeeiiogen
te vestigen.
Tot dal einde heeft het bestuur noodig
de medewerking van allen, die het beginsel
zyn toegedaan en dit afgescheiden wen
schen te houden van alle lichtingen in de
arbeidersbeweging, terwijl in de ontwerp
statuten het beginsel is nedergelegd, dat
vereemgingen en bloc met tot den bond
worden toegelaten, maar dat in elke ge
meente een zelfstandige afdeelmg zal op
treden, waarin ieder die het beginsel is
toegedaan zich als lid kan doen inschrijven.
Het congres zal plaats hebben op Zater
dag 16 Febiuan, des avonds te 1% uur,
in het Inkaal boven de stads-vieeschbal,
aan de Kaasmarkt te Rotterdam.
Onder de f 14,000 subsidie voor de Duitsche
opera te Rotterdam, waarvoor leeds geteekend
is, zijn ongeveer 12000, welke aan zekere
voorwaarden gebonden zyno. a. maakt een
subsidiëat zyae ondersteuning afhankeiyk van
het handhaven der bepaling, dat dames op de
benedenraogen by deopeia-voorstelhngenbare
hoofddeksels zullen afzetteD.
Bij den burgemeester van Rotterdam is
onder het poststempel van 10 Febr. en onder
de spreuk «Bis dat, qui ciio dat", eene som
van f 50 ontvangen, door den milden gever be
stemd voor de ingezetenen, die door den storm
vloed van Zaterdag schade hebben geledeo.
Deze som is ter beschikking gesteid van de
plaatselijke Commissie ten behoeve van nood
lijdenden door watersnoodwelke met de ver
der te harer beschikking staande middelen
handelend zal optreden. - N.B. Ct.)
Drie jonge Hollaodsclie ingenieurs zijn
naar men aan de N. B. Ot. meldt voor
rekening van een Nederlandsch syndicaat naar
Chioa vertrokken, met een krachtige aanbe
veling van den Chineescben gezant te BerlyD,
om te trachten een overeenkomst te stuiten
met de regeering te Peking, waarbij de kana
lisatie der Gele Rivier, welke stroom zoovele
verliezen berokkend heeft, ook van meoschen-
levens, zou worden 'opgedragen aan Holland-
sche waterbouwkundigen. De Nederlaodsche
waterstaat geniet een goeden naam in China.
Het is dus zeer wenschelijk, dat de daarheen
getrokken buitengewone delegatie, waarvan
éen lid tenminste reeds zijne sporen verdiend
heeft in Japan, er in slagen moge de Gele
Rivier te breidelen.
Ook de Perzische regeering heeft zich ge
wend tot onzen consul-generaal te Bender-
Boesjier, den heer ICeun, met het verzoek, of
zyn gouvernement, namelijk het Hollandsche,
niet een knap ingenieur beschikbaar zou wil
len stellen, teneinde opmetiogen te doen aan
de Karoen, welke rivier, naar men weet, on
langs door Perzië voor eea groot gedeelte
voor de internationale scheepvaart geopend
is geworden. De heer KeuD, die vele jaren
lang de Nederlaodsche belangen in Perzië met
yver behartigd heeft, heeft toen dadelyk aan
de Hollandsche regeering geschreven, en na
-gepleegd overleg met deo minister van water
staat is de keuze gevallen op den heer
Havelaar, die ingenieur is in dienst by de
Nederl.-Indische regeermg. Per telegraaf over
het voorstel geraadpleegd, met de lang niet
onaannemelijke voorwaarden, daaraan ver-
•booden, heeft genoemde heer het aangenomen.
De beslissing hangt nu af van de Perzische
regeermgmaar het is volstrekt Diet tw'yfe)
achtig, wat zy doeo zal.
De heer Havelaar wordt voorioopig voor een
jaar in dieost genomen, Hy zal den loop der
Karoen bestudeeren en den aard nagaan der
hinderpalen, die zich tegen een onbelemmerde
vaait nog verzetten.
Woensdag jl. is te Amsterdam de schaatsen-
wedstryd gehouden tusschen beroepsr'yders eu
amateurs, waaruit zou bljjken of de Friezen
de snelste rjjders van Nederland zyn. Dat dit
lang niet bet geval isbleek maar al te dui
delijk. De uitslag toch was ais volgt:
Eeiste gedeelte; baan 3218 meter. Beroeps
ryders: A. Van den Berg 7 minuten 5 seconden,
De Boer 7 in. 47a s.B. Kingma 7 m. 7, s.
Hanje 7 m, 25 s.M. Kingma 7 m. 57c s.
Overwater 7 m. 41 s. AmateursPander 6 m.
497c s.Broekmeyer 7 m,Couvée 6 m. 59 s.
C. Venema 7 m, 24*4 s.F. Venema 7 m.
147» s.zoodat PanderCouvée en Broek
meyer (amateurs), overwinnaars bleven.
Tweede gedeelte; om 160 meter afteleg
gen in 11 seconden: A.Van den Berg 177, s.
De Boer 177» s.B. Kingma 17 s.Haoje
177, s.M. Kingma 477. s.zoodat ook de
Friezen hier verloren en de uitgeloofde prijs
van f250 niet kon wórden toegekend.
In de Deutsche Rundschau van deze maand
staat een stuk, getiteld«handenarbeid voor
jongens", waarin de schrijver eenjge bijzonder
heden meedeelt, op welke wijze deze zaak in
Duitschiand wordt tot stand gebracht.
De Duitsche regeering heeft ongeveer acht jaar
geleden eene commissie naar Zweden gezonden,
die zich daar bekend zou maken met de bloeiende
inrichting in Björke-Naus, waar leeraren gevormd
worden om knapen van tien tot veertien jaar in-
hot snijden, draaien en schaven van hout te onder
wijzen.
De heer Otto Salomon, de geniale en groot
moedige Zweed, was diep doordrongen van het
denkbeeld dat het handwerk, als kunst onder
wezen en beoefend, voor vele jongelieden, hetzij zij
er hun brood mee moeten verdienen, hetzij zij met
hun hoofd moeten werken, een opvoedende factor
is bij de ontwikkeling van den knaap. Ilij deelde
zijne ideeén aan zijn oom Aóraharoson mee en
verkreeg vun hem de noodige gelden om een in
stituut op te richten, waarin leeraren gevormd
zoudon worden, die onderwijs in handenarbeid
aan jongens zouden willen geven. Abrahamson
liet het hier niet bij, maar bood zijn neef aan het
instituut in het park van zijn landgoed te bouwen.
Uit alle beschaafde landen, zelfs uit Japan, komen
daar nu jaarlijks jonge mannen en vrouwen, die,
om een cursus van zes weken bij te wonen, eene
reis naar Björke-Nkas maken.
Nadat de commissie, in Duitschiand terugge
keerd, verslag uitbracht van hetgeen zij in Zweden
gezien had, werd er in het Duitsche rijk de
hand aan het werk geslagen om het vooi beeld van
Salomon te volgen. Het vast ineengesloten program
van het Duitsche schoolwezen liet geen bijvoe
ging van dit leervak toe, maar hier en daar
werden er door privaat initiatief scholen op
gericht, naar het voorbeeld van Nasis, zoo o. a. te
Osnabrück. Brochures worden geschreven om de
publieke opinie te wekken, fn Berlijn werd een
centraal comiié gevormd voor «Handferiigkeit
und Hausfleiss", en in Bremen zag een weekblad
het licht, dat als orgaan der beweging zich aan
de overweging der zaak wijdde.
Veel goedkeuring, maar ook veel afkeuring
volgde. Vele onderwijzers konden zich niet met
het denkbeeld vereenigen, dat van hen gevergd
zou worden onderwijs te geven in handenarbeid
anderen echter zagen het nut er van in.
In Leipzig eerst, en later in Dresden, viel het
nieuwe denkbeeld in goede aarde; vermogende
rnonschenvrsonden en autorittiten leenden willig
het oor aan de pogingen van de vereenigingen,
die zich in deze beide steden gevormd hadden
om inrichtingen naar het voorbeeld van Nsas in
het leven te roepen.
Vooral de onderwijzers in Leipzig begrepen de
paedagogische waarde van het vestigen er van;
zij bezochten in de vacantie de gelegenheid waar
voorioopig ies werd gegeven, totdat eene uitge
breide inrichting gesticht werd, waar tegenwoor
dig, onder de leiding van dr, Woldemar Gotze,
voortreffelijk onderricht gegeven wordt aan onder
wijzers.
In hunne vacanties moeten zij hard werken om
zich in korten tijd de noodige bekwaamheden
eigen te maken, ten einde later de knapen aan
hunne leiding toevertrouwd in handenarbeid to
kunnen onderrichten. Bekwame vakmeesters uit
Leipzig geven practische en theoretische lessen,
terwijl wetenschappelijk gevoimde mannen eens
of tweemaal in de week voordrachten houden
over onderwer, ,n betrekking hebbende op hun
werk.
In de avonduren wanneer ze, vermoeid vaiï
hoofd en leden, niet in staat zijn meer te werken,
kunnen zij gebruik maken van de gelegenheid
om zich te ontspannen, door bet bijwonen van
muziekuitvoeringen of andere edele genoegens,
voor hen voor weinig geld opengesteld.
Honderden brieven die de directeur der inrich
ting van leerlingen ontvangt, geven getuigenis
van liet nuttige der instellingde waarde van een
beschavend en ontwikkelend onderwijs in han
denarbeid wordt daarin bevestigd.
«Hebben eenmaal", zoo eindigt de bericht
gever, val onze handwerkslieden deze voorberei
dingsklassen doorloopen, hoe anders toegerust dan
tot nu toe zullen zij in den wedstrijd van in-
dustrieele volkeren op de wereldmaiktverschijnen.
«Zij, die met het hoofd arbeiden, ontvangen-
een e andere vrucht van hunne oefeningen in
handenarbeid, maar daarom zijn de gevolgen van
niet minder belang. Kunnen wij niet aannemen
dat voor de ingespannen hersens de handen
arbeid een weldadige afleiding is, en de geleerde
on beambte voor zijn gebeefe léven de vruchten
