Gemengde Berichten.
Laatste Berichten,
Post en Telegraphie.
Koloniën.
0 n d e p w i| s.
's-tfortogenboich. Het kapitaal van
(31,000, door Z. M. den koning beschikbaar
gesteld ten behoeve der bevolking van Helena
veen, is bestemd voor een stichting, welke
ten doe) heeft de ontwikkeling van landbouw
«d veeteelt en de bevordering van de algemeeue
welvaart «mier de vaste Nedarlandsche arbei
ders- en pachtersbevulkiog, op de gronden der
«Maatschappij tot ontginning en vervening
der Peel, genaamd Helenaveen", van welke
maatschappij Z. M. beschermheer is.
Aan deze stichting is, blijkens akte, den 16n
dezer voor den notaris mr, J. De Bergh, alhier,
verleden, den naam gegeven van «Fonds
Koning Willem III te Helenaveen".
Onder do talrijke Belgische spoorwegongeluk
ken der laatste dagen is er een, dat wel niet
noodlottig, maar toch merkwaardig magbeeten,
omdat het een drievoudig ongeluk was.
Bij Marche d'Ayo (Luxemburg) werd een goe
derentrein van Arlon naar Namen door het bre
ken van een verbinding in tweeën gesplitst, liet
voorgedeelte vervolgde den weg naar Namen, maar
het achtergedeelte rolde terug, do steile heuvel
helling af naar het station Aye, waar het in bot
sing kwam met een anderen naar Namen bestem
den trein, welko ontspoorde. Een oogenblik later
kwam een trein uit Namen in botsing met de
twee eerstgenoemde treinen en ontspoorde ook.
Bij die reeks van ongelukken werd slechts ien
persoon, een conducteur, gekwetst. Maar de schade
is zeer aanzienlijk.
Een herbergierster te Santvliet, Petronella de
Baches genaamd, word onlangs, terwijl zij
's nachts alleen in huis wss, wakker door luid
gekakel en geschreeuw van kippen en kuikens
op den zolder van haar schuur. Blijkbaar waren
er dieven in huis. De moedige vrouw bedacht
zich niet lang, maar ging met een hooivork ge
wapend naar de schuur. Bij de deur gekomen
stond zij inderdaad voor een dief, wien zij een
(linken slag met den vork gaf. »Ik ben het niet",
schreeuwde de man verschrikt: »de dief is boven,
'tis Toon!"
»Ila zoo! Is er nog een!" riep Petronella en
zij snelde naar boven, waar zij den tweeden dief
vond, die echter vlug voor haar wegsprong en
met zijn makker de deur uitsnelde.
De vrouw liep de beide mannen een eind weegs
pa, maar zij kon hen niet inhalen. Toen zij
terugkwam, stond de schuur in lichte laaie, en
weldra was ook het woonhuis door de vlammen
aangetast. De arme vrouw was geheel alleende
woning stond op een afgelegen plek, en voor er
«enige hulp kwam, was alles vernield.
Op aanwijzing der wanhopige vrouw worden
de beide dieven spoedig gevat. Het zijn twee
NederlandersPiet J. en Anton O., uit Ossen-
drecht. Zij hebben een volledige bekentenis af
gelegd. Volgens hen is de brand ontstaan door
een lampje, dat zij bij hun overhaaste vlucht
omverliepen.
Do veroorzaakte schade, op 4000 fr. geschat,
schijnt geheel of gedeeltelijk door verzekering ge
dekt te zijn.
Volgens een bericht aan het Petit Journal
zou Stanley zijn gedood in een gevecht tegen
de inboorlingen, bij Mangamba.
De redacteur van de «Christian Herald",
dominus Baxter, hield verleden week in het
groote theater te Birmingham een voordracht
«over het einde der wereld". Volgens hem zou
het 1000-jarig rijk met 1801 beginnen, maar
vreeselijke dingen zouden voorafgaan. Oostenrijk
z*u de Donauprovincién eerst nog verliezen en
Groot-Brittannió Ierland en Inditi. En dit alles
toonde hij aan uit den bijbel 1
van Morehead City vertrokkenhet Amerikaan-
scho schip Sarah cn Emma, 78 dagen geleden
van Kingston (Jam.) vertrokkende Amer,
schoener August Flower1 Dec. van St.-Augus-
tine vertrokken en de Amer. schoener Ella A.,
28 Oct. met eane lading fruit van Mayaguez
(W.-Indie) naar Philadelphia. Van al doze sche
pen werd na hun vertrek niets meer vernomen.
De twintigjarige Engelsche kunstschilder Jen-
kiras, beschuldigd van in Januari 11. te Godalming
zijne verloofde vermoord te hebben, is door het
crimineel gerechtshof van Guildford ter dooti ver
oordeeld. Hij bleef tot het laatste toe alle sohuld
aan de hem ten laste gelegde misdaad ontkennen
en betoonde zich ter terechtzitting zeer onver
schillig.
Op een verkooping van schilderijen te New-
York deed een doek van Meissonier 131.500 frs.
Den 15en Januari stierf in een dorp op het
eiland Tinos, in Griekenland, een man in den
ouderdom van 110 jaren, terwijl op denzolfden
dag zijne vrouw stierf, die den leeftijd van 100
jaren bereikt had. Het paar was 87 jaren ge
huwd geweest.
Een nog hoogeren leeftijd heeft eene vrouw
in Magnesia, Diamanlo geheeten. Zij is 120
jaren oud en nog zoo kras, dat zij eiken morgen
in het bosch gaat om droog hout te zamelen,
dat zij dan op haren rug naar har* woning
draagt.
Uit Algiers wordt van 16 dezer gemeld dat
de sneeuw aldaar in dichte vlokken was gevallen.
In twintig jaar had men er zoo iets niet gezien.
Zes schepen met eene gezamenlijke beman
ning van zestig koppen, bestemd naar Philadel
phia, worden als verloren beschouwd. Het zijn
de volgendeHet Oostenrijksche schip lord
Warden, 126 dagen geleden van Montevideo
vertrokkenhet Noorsche barkschip Alf, met
1000 ton suiker, den 27sten Oct, van Demerara
vertrokken; de schoener Annie E. Hall, 12 Nov.
Betrefleade het ongeluk, aan het Ned,
barkschip Noach VI overkomen, dat thans
in de Maas voor deze stad ligt om te lossen,
verneemt de N, JU Ct, nog hel volgeude
Het schip liep den llden Februau inden
Atlantischen Oceaan met ruimenharden
westelyken wind, koersende naar het Kanaal,
met vreeselyk hoogloopende zee, zoodat men
ten laatste genoodzaakt werd het groote boven-
marszeil en de tok vast te maaeo.
Om 3 uur kwam er een stortzee over de
campagne en midscheeps, die het grootste
deel der reeling en potdeksels, benevens de
kappen medenam. De gezagvoerder, kapt. Poort
man, de dokter, 3e stuurman, bootsman en de
matroos Breirg werden door die zee overboord
geslagen. De le stuurman Schaap werd van
bakboord naar stuurboord geslingerd, klemde
zich daar vast aan want eu brassen en bleef
eeuige minuten bewusteloos buiten boord
haogen. Na binnen boord gekomen te zijn,
werd geconstateerd dat het linkerbeen en de
hand zwaar gekneusd waren, zoodat hg on-
middellijk naar beneden werd gebiacbt.
Na «bijdraaien" te hebben gelast, het hg
het geheels commando over aan den tweeden
stuurman Walter.
Aangezien het schip over stuurboord onge
veer een kwart uur plat op zijde lag en de
equipage van het voordek door het water in
de midscheeps niet op de campagne kon
komen, was redding van de vgt hierboven
genoemde personen, die inmiddels uit het oog
verdwenen waren, onmogelijk. Emtl Remkus,
den vao de beide matrozen, die aan het roer
stonden, bekwam eene kneuzing aan bet
linkerbeen. De salon stond tot aan de boven
kooien, waarin zich de passagiers bevonden,
onder water, hetwelk geheel eu al in de
lading is doorgedrongen. Aan de campagne
sloeg allee weg, zuoals kuuipas, kjjkers, kap
pen, waarvan er een binueu boord bleef.
Het grootste gedeelte van het hekwerk, de
seinvlaggenkist en een gedeelte van het stuur
huis gingen verloren. In de midscheeps be
paalde de schade zich tot 27 veischansstutten,
de geheele verschansing en nagelbank. Ook
de deur van de ,verfhm werd stukgeslagen,
zoodat olie en verf door het schot werk heen
in de kerk eo hutten drong, waardoor bjjoa
al de daarin aanwezige goederen beschadigd
werden. Bg nader onderzoek bleek dat bjjna
alle naden over het geheele schip gesprongen
warenen niettegenstaande het schip noe
menswaard geen water maakte, bekwam het
aanmerkelijk stuurboord slagzij, Ha guustig
weder afgewacht te hebbenwerd de reis
voortgezet en arriveerde het onder bevel van
den opperstuurman, den heer Schaap, met 98
dagen reis van Java, den 49» dezer te Maas
sluis.
Onbestelbare brieven.
Lgst van brieven, geadresseerd aan onbe
kenden, welke op schriftelijk verzoek aan het
postkantoor alhier kunnen worden gere
clameerd. 2e helft Januari 1889.
J. Verbeek Amsterdam.
P. De Biuio 's Hage.
W. Dart Leeuwarden.
O. G. Van dar Mark Leiden.
Wed. G. Albrakere Rotterdam.
A. Visser
P, Groeneveld Willemsoord.
Briefkaarten.
Wed. Blawauus VHage,
Brieven verzonden geweest naar
België.
road. Van Oordt Brussel.
Dultsehland.
Wed. Verhoeven Cleef.
C. Kramer Slefenhoveu.
Batavia, 16 Januari.
Gisteren is in de derde muiterszaak door de
rechtbank van omgang te Tjilegon uitspraak ge
daan. Van de 55 beklaagden werden er 42 vrij
gesproken, 12 ter dood veroordeeld en 1 tot
dwangarbeid in den ketting voor den tijd van 45
jaar verwezen. Reeds eergisteren zou de uitspraak
gevallen zijn, doch even voor het sluiten van het
onderzoek verzocht een der beklaagden, hadji
Ali, dat nog een aantal getuigen in zijne zaak
zouden worden gehoord. Het ondervragen van
die lieden bracht alleen aan het licht dat bedoelde
beklaagde, een rijkaard, vele doch onhandige
vrienden heeft. Hun pogen om den rijken vriend
vrij te getuigen, bleef vruchteloos. Hij behoort
tot de ter dood veroordeelden.
Tegen zeven der vrijgesprokenen werden maat
regelen genomen tot politieke verbanning.
Onmiddellijk na de uitspraak vmg het onder
zoek aan in de vierde zaak, waarin 27 beklaag
den betrokken zijn, en die de vervolging en den
moord van den heer en mevrouw Grondliout
betreft.
De politie van Panaroekan heeft, met behulp
van geheime politie uit de Vorstenlanden, een
goede vangst gedaan. Zij beeft een geestelijk heer
gevangengenomen, die, na flink betrokken te
zijn geweest in de Srikatonsche geschiedenis
zich al vluchtend tot naar Banjoowangi had
voortgespoed, en thans het groote gevaar voorbij
en voldoend geluwd achtend, op i eis terug was.
Nu eens heette hij Raden Mas Sosro Widjoijo,
dan weder Kjay Tjekrok-Troeno, enz. Hij heeft
zoowat heel Java over gereisd en is o. a. aan de
priesterschoten van Bantam, waar hij thuis hoorde,
met onbekend. Men vermoedt dat hij menigmaal
als intermediair tusschen Djokdja en Bantam
heeft gediend. Hij is een der gevaarlijke lui, die
zich volgens het volksgeloof onzichtbaar weten
te maken.
Uit Tegnl wordt aan de Loc. geschreven dat
in het district Tandjoeng groot gevaar dreigt
voor hongersnood en dat de resident aan de
regeering heeft voorgesteld de noodlijdende bevol
king te helpen.
Volgens de Pinang Gasctte'is het met de blok
kade van Atieb's noordkust thans ernst: negen
onzer oorlogsschepen zouden daar bijoen zijn.
Jl. Maandagmorgen is de doodstraf aan den
veroordeelden Wangsa, in tegenwoordigheid van
duizenden menschen, voltrokken..Hij bleef ten
einde toe de meest mogelijke kalmte bewaren,
welke hij ook de laatste dagen in de gevangenis
heeft aan den dag gelogd. Tot het einde toe heeft
Wangsa zijne schuld ontkend, en tot op het laatste
oogenblik heeft hij zijne koelbloedigheid op zeld
zame wijze weten te bewaren.
Ook de inlander Ruempoet, die den volgendes
morgen te Tangerang de doodstraf onderging,
bleef tot het laatste roe even kalm. De laatste
dagen in de gevangenis had hij alleen om opinm
gevraagd.
Bij de ordonnantie, in de Jau. Cl. opgenomen,
is eene nieuwe regeling gemaakt omtrent do
soorten cn klouron der frankeer- en portzegois
en briefomslagen. De frankeerzegels vun 5 cent
en daar beneden zullen niet meer de .beeltenis
des konings dragen, maar een groot cijfer in het
midden.
De Atjeh-correspondent van de Socr. Cl. schrijft;
«Niet al te veel waarde worde dan ook ge
hecht aan de samenkomsten en veigaderingen
die hier, gedurende de laatste weken, plaats had
den tusschen de vertegenwoordigers van Neer-
land's gouvernement en verscheidene Aijeh-
hoofden. Aan zulko vergaderingen en samenkom
sten ontbrak het niet, Eene er van werd zelfs
bijgewoond door ean hoofd met onuitsprekeiijhen
naam, die gezworen had bij den baard van zijn
profeet den kraton nimmer meer te zullen bin
nentreden voor en aleer de vervloekte kafftrs
hem zouden hebben verlaten. Hij bleef zijnen eed
niet gestand. Men kon hem, een dag of tien ge
leden, den kraton zien binnenmarcheeren op
weg naar het paleis des gouverneurs, omringd
van een tamelijk groot gevolg en geleid door den
majoor-liniecommandant van Lamlmroc Schneider,
Van deze en dergelijke samenkomsten en vergade
ringen is niets uitgelekt wat aangaat den ioop
en het succesde autoriteiten zwijgen als mof
fen en laten niets los. Het publiek kan dus niet
beter doen dan leidzaam en geduldig wachten."
Batavia, 19 JanQAri.
Den 12n Januari is de sergeant-majoor der
infanterie van het garnizoen Medan Peters op
eene noodlottige wijze om het leven gekomen.
Op het erf eerier woning buiten het kampement
is hij aan het worstelen geraakt met inlander's
en heeft bij die gelegenheid een doodelijke wond
bekomen, waaraan hij korten tijd daarna overleed.
De vermoedelijke dader bevindt zich in hechtenis.
In de laatste vergadering der afdeeling Rot
terdam van het Noderlandsch onderwijzersge
nootschap behandelde de heer A. Jansen de
vraag: «Wat hebben wij te verstaan door de
uitdrukking in de grondwet: Voldoend lager
onderwijs"?
Spreker wees op het treurige feit, dat in som
mige gemeenten besloten is de lagere school te
sluiten voor kinderen boven de 12 jaar terwijl'
de hooge regeering, in de uitdrukking svoldoend
lager onderwijs,", die in de grondwet genoemd
wordt, geen voldoend motief gevonden heeft over
die noodlottige besluiten haar veto uit te spreken.
Spreker was voor een 8-jarig leerplan doch
rekening houdende met de bestaande toestanden,
zou men het onderwijs, dat aan kinderen van
6 tot 12 jaar gegeven wordt, éen geheel kunnen
doen uitmaken, maar dan kon dit z. i. niet vol
doend genoemd worden.
De vergadering was het gevoelen van den
spreker toegedaan, hoewel er op gewezen werd
dat door invoering van leerplicht tot het 12e
jaar, met verplicht herhalingsonderwijs tot het
14e jaar, bij verstandige opvatting van het leer
plan voldoend lager onderwijs verkregen zou
kunnen worden.
Als een gevolg van het door een van de leden
der Staten-Generaal, bij de behandeling der
staatsbegrooting, geopperde denkbeeld om on-
verroogenden kosteloos het onderwijs aan de rijkB-
hoogere-burgerscholen te doen genieten, heeft do
minister van binnenlandsche zaken aan het ge-
raeentebestuur van Arnhem, waar ook leerlingen
zonder betaling tot de hoogere burgerschool
worden toegelaten, eenige vragen gericht omtrent
de werking dierbepaling in de praclijk, ten einde
de voor- en nadeelen van zulk een maatregel
to kunnen overwegen.
