Voorgespiegelde ontheffing van financieelen
druk der gemeenten niet bracht en het peil
van 't onderwas werd verlaagd. Een in't uit
zicht stellen van ruimere toepassing vau art.
49 is ongelukkig. Spreker vraagt aan den mio.
van fianncienis door deze wet versterking
der middelen noodig En zoo ja waarom
stuit ge die dan niet voor Spieker was be
reid tot samenwerking, by berustte in 't sub
sidiestelsel, maar vroeg leerplicht eu opheffing
van de bezwaren aan de schoolgeldheffing
verbondon.
Da heer Da Moyier repliceerde.
By da daarop gevolgde replieken bestreed
de beer Van Houten opnieuw sterk de staats
subsidie als eene inmenging van den staat in
strijd met de vryheid, door de clericalen ge-
wenscht, eu door spr. altoos voorgestaan, Die
staatSvoogdy wordt ook nu nog door de
clericalen bestreden, en eene staatssubsidie
voor bijzondere ongodsdienstige scholen is in
ptrjjd mei de pauselijke encyclieken, pij houdt
vol dat, zoolang do rechterzijde het openbaar
onderwijs handhaaft, öf hare handeling ver
keerd is, óf hare bedoelingen verdacht zijn.
Jdelero financieels regeling met de gemeenten
js voor hem hoofdzaak. Hy vraagt of de
rechterzijde de behoeftige gemeenten niet meer
wil geven, tenzij bjjz. scholen meer subsidie
krjjgen.
De heer De Savornin Lobman hield vol
dat de rechterzijde zeer eenstemmig was. De
(Schoolstrijd en do strijd voor de vrjja school
zullen niet eindigen, maar, bij eerljjke uit
voering van dit ontwerp naar den geest er
van, zal lechtserkenning ophouden en rechts
gelijkheid gehuldigd worden.
By het vervolg zijner rede bestreed de heer
Lobman het stelsel van den heer Tak van
Poortvliet; hy ontkende dat het ontwerp het
openbaar gezag zou ondermijnen. De strijd
zal vooitduren, maar met vrye keuze tusschen
de openbaie en de byzondere school. De sub
sidie verdedigde hy als middel van gelijk
stelling, het eenig mogelijke als men de open
bare schooi wil laten voortbestaan. Wordt het
ontwerp verworpen, dan zal de schoolstrijd
de geheelu politiek blijven beheerschon.
De heer Mutsaers ontkende dat de katho
lieken in het zuiden geene behoeften nnn
by zonder onderwys zoudeo hebben cn ver
zekerde dat de schuld van eventueele ver
werping mei op de rechterzijde kan geladen
worden, als zij onredelijke eiscben weigert in
te wiiligen.
Üa heer Da Beaufort waarschuwde tegen
de nanueming vao een compromis, zonder
medewerking vau de linkerzijde).
De minister repliceerde eu hiold vast aan
zyne vei klaringen. Geene wijziging van het
karakter van het openbaar ouderwijs is te
VV lichten.
Het algemeen debat is afgeloopen.
Ondcrwyswet, Amcndcmcalen.
J, De hoeren Do Beaufort, Kordijkon Fnrncotnbe
ganders Iiobben voorgesteld om in do laatste
alinea van art. 8, luidende:
shot hoofd der schoot geeft van dc toelating
van een kweekeling in zijno school torstond schrif
telijk kennis aan den arrondissement-schoolop
ziener",
het woord «torstond" te veranderen in «min
stens drie dagon te voren".
II. Do heoron Do Beaufort, Goeman Borgesius,
Van Houten, Roei) en Furncombe Sanders heb
ben voorgesteld het derdo lid van art. 12 te lezen
als volgt:
«ten behoeve vnn do opleiding van onderwijzers
kan, volgens door Ons bij algameonon maatregel
van bestuur te stellen regelen en voorwaarden,
eene Rijksbijdrage worden verleend aan gemeen
telijke en aan bijzondere kweekscholen on nor
maallessen",
zoodat zou vervallen de bepaling omtrent zoo
danige bijdragen aan hoofden van scholen.
I, Adressen. De commissie van voorbereiding
voor het schoolwetsontwerp heelt rapport uitge
bracht omtrent de daartoe betrekkelijke adressen.
Zij zijn 4G in getal en betreffen
a. de beoordccling van het wetsvoorstel
1°. ter bestrijding van opleiding van onderwij
zers door hoofden van scholen;
2°. betreffendo de verhouding van het aantal
ondorvvijzors tot de kinderen;
3". betreffende het kweckolingomtclsel;
4°. voor afschaffing van dc vergelijkende exa
mens en tegen de daarvoor in de plaats gestoldo
maatregelentevons ook voor het behoud der
examens
5". omtrent dc wijzo van verloenon van ontslag
van omlonvijzors;
0". tot bestrijding van de verplichte schoolgeld-
hofling;
7°. omtrent don leeftijd der kindoron;
8". aangaande do examens-,
0". betreffende do (inancieolo rcgoling;
10°. over de waarborgon van het deugdelijk
bijzonder onderwijs
11°. togen do verlenging van den termijn voor
het maximum van het aantal onderwijzers tot 1
Januari 1892;
Ik wcnschcn betreffende het lager onderwijs;
1°. vóór opneming van de gymnastiek onder
do verplichte leervakken;
2°. tot opneming van het teokononderwijs als
vorplicht leervak;
3°. om tic theorie van hot zingen to veranderen
in het zingen;
4°. tot invoering van leerplicht, hetzij bij deze,
hetzij in con afzonderlijke wet
5". tot hot verloenen van wachtgeld aan onder
wijzers, dio buiten hun schuld wordan ontslagen;
Gu. tot verhooging van de minima dor onder-
wijzerstrnk temen ten
7". tot benoeming der onderwijzers op gelijke
wijzo als dio dor hoofden
8°. tot splitsing van het hoofdonderwijzers
examen in eon mathematisch cn literarisch go-
deel te:
9°. tot wijziging van het schooltoezicht door
vermeerdering van hot aantal inspecteurs en aan
stelling van een klasse goed bezoldigde schoolop
zieners, gekozen door en uit onderwijzers;
10". tot aanstelling van schoolartsen, van rijks
wege;
11". nadere omschrijving van «billijk school
geld"
12°. tot onverwijlde grondwetsherziening, bo-
paaldolijk van art. 192;
13". tot wijziging van art. 33 der schoolwet,
door wegnoming van de woorden «opleiding tot
christelijke deugden";
14°. tot opheffing van den vaccinedwang, cn
15*. tot wijziging van art. Gló, door daaraan
too to voogen, dat minstens 2-jarige werkzaam
heid aan oen inrichting tot onderwijs van doof
stommen of blinden ook voldoende wordt ver
klaard voor de aflegging van het hoofdonderwij
zers-examen teneindo do ondorvvijzors aan
bodoeldo inrichtingen (waarover het toezicht thans
bij do wet op het middelb, ondenv. schijnt to
zijn geregeld) een oxamen kunnen doen zonder
dio inrichting to verlaten.
Aan de Kamers is mededeeliag gedaan van
de op 29 Oct. 1888 te ICoastantiuopel ge-
teekeude overeenkomst, bestemd om tea allen
tjjde en aau alle mogendheden bet vrye ge
bruik vau het Suez-kanaal te verzekeren.
SCHIEDAM, 30 Augustus 1889.
Ter gelegenheid van deu vetjaardag van
11. IC. II. Prinses Wilhelmina zal alhier
morgenavond ten 8 ure een concert in de
Plantage gegeven worden door de stafmuziek
der dd. schutterij.
De Apeld. Ct. deelt omtrent de viering
alhier van den 9den verjaardag van H. K. II.
Prinses Wilhelmina het volgende mede:
De feestdag zal des morgens te ongeveer
halfnegeu aanvaugeu met een optocht vau
schoolgaande kinderen eu deelnemers aaa deu
vliegerwedstryd. De optocht zal, voorafgegaan
door een muziekkorps eu begeleid door de
leden der feestcommissie, zich vermoedelijk
begeven naar het kouiuklyk paleis, alwaar
de kinderen op het bassecour voor het paleis
aan H. IC. H. de Prinses een bloemruiker
zullen aanbieden.
Vau daar begeven de kinderen weder ia
optocht naar het met vlaggen versierde feest
terrein op het landgoed «Marialust", alwaar
te 11 uren de vliegerwedstrijd een aanvang
zal nemen, terwyl de overige kinderen zich
in de 2 aldaar bevindende draaimolens naar
hartelust kunnen vermaken.
Tegelijk met den vliegerwedstryd zal met
de harridravery voor paarden ea hitten onder
den man een aanvang worden gemaakt op het
vroeger genoemde terrein.
De beide muziekkorpsen (het Apeldoornsche
en >Symphonia" van Zutfen) zuilen door wel
luidende tonen niet het minst bijragen om de
feestelijke stemming te verhoogen.
Verder zulleu tel uur de hitten andermaal
aan de beurt komen, doch thans gespannen
voor de in het programma genoemde voer
tuigen, oru zich met elkaar te metenook
zullen alsdan de wedstrijden aanvangen van
de hitten met paniers, bestuurd door dames,
alsmede van ezels, door jongens bereden.
Zoodra de harddraverijen afgeloopen zijn,
zullen de prijzen aan de verschillende win
ners worden uitgereikt op het feestterrein.
Aldaar zullen bjj iu3scbeopoozen miniatuur
luchtballons worden opgelaten,-om te ruim
halfdrie uur in werkelijkheid een luchtballon
by het koniakljjk paleis te zien opstijgen.
liet muziekkorps iDe Harmonie" zal ge
durende de vulling ea opstijging eenige num
mers ten beste geven, en daarna een matioée
bij het hotel sDe Keizerskroon".
De beide concerten bij het hotel jDè Nieuwe
Kroon", iu de Looloaa, en »De Keizeiskroon"
op het Loo, zullen te haif 8 aanvangen, ter
wyl te half 10, wederom op last van Z, M.
den Koning, voer het paleis een schitterend
vuurwerk zal worden ontstoken.
Hierna worden de concerten voortgezet,
terwyl het feest in het hotel «De Keizerskroon"
met een bal zai worden besloten.
Naar wjj vernemen, was het bericht betref
fende den luchtballon, die Zaterdag a. s. bjj
het paleis het Loo zal opstijgen, niet geheel
juist. De ballon draagt den no ara vpo Prinses
Wilhelmina eu meet aan inhoud 750 kub.
meter. Hij wordt bestuurd door den Iloi-
iaud8chen luchtreiziger Lëon Mart en den
heer F. L'Hoste, beiden leden der «Académie
d' Aerostation Métaorologique de France". Een
hunner zal op eene hoogte van 1000 a 1200
meter met hunne pai achute de Nederlanden"
afdalen. (AT. D. Ot.j
Het chalet van Prinses Wilhelmina, gelegen
in het zoogenaamde pPrinsessetuinlje" in het
Koninklijk Park van het Loo, is belangrijk
uitgebreid. Er zijn nieuwe vleugels aange
bouwd, terwijl van binnen schilderwerk is
aangebracht, vervaardigd door den heer Stor
tenbeker.
De Nieuwe Ct.voor Utrecht meldt dat de
heer dr, D. J. Nonhebei, weleer assistent van
dr. Mezger ea thans roédecin-masseur van Z. M,
den koning van België, het voornemen heelt,
voortaan te Amsterdam consulten (e geven,
en wel op verzoek van eenige voorname in
gezetenen.
De werving voor het korps rijdende artil-
lerie is weder opengesteld.
Het internationaal «meel- en graancongres"
te Pat ijs is Donderdag besloten meteen feest
maal in bet Njjverheidspaleis (waar det ver
siering van het burgemeestersbanket nog
aanwezig was), welk banquet du pain, door
600 bjj de meelnjjverbeid betrokken perso
nen bijgewoond, werd gevolgd door een con
cert en een bal.
De minister van koophandel, Yves Guyot,
was president van de tafel.
Uit eea staat, omtrent de graaoproductia
door den hee* Graudeau op het congres over
gelegd, blykt dat Fiaukryk onder de Euro-
peesche landen in dit opzicht bovenaan staat,
met een jaarlykscha graanopbrengst vao
100,700,000 hectoliter en van alle landen
ter wereld alleen overtroffen wordt door da
Vereenigde StateD, welker jaarlyksche graan-
productie 180,400,000 hectoliter bedraagt.
OpFraokrjjk voigtBritsch Indiëmet 96,300050
hectoliter en dan Rusland met 94,000,000
hectoliter.
Dinsdag tegen middernacht, voor een nach
telijke oefening de spoorbrug van Kuilenburg
overgaande, waartoe door de M. t. E. v. S.
aan het hoofdkwaitier van den leider der
oefeningen vergunning was verleend, stortte
de majoor van den generalen staf Froger,
geheel onverwacht aan een open vak komende,
ia de uiterwaarden naar beneden. De majoor
is naar Utrecht vervoord. Gelukkig is zyn
toestand niet gevaarlijk. De brug was ia
herstelling en niet verlicht.
In het geval van oplichting ten nadeele
van de Amsterdamsche baDk, tot een bedrag
van f25.000, gepleegd door Heinrich Hon
Hon, laatstelijk boekhouder bij de firma Duitz
en Zn., handelaren in diamant te Amsterdam,
is eenig licht gekomen. Sedert den dag, waarop
het geld door hem geïnd werd, Zaterdag 3
Augustus, is van Hon Hon niets vernomen.
Een onderzoek, door de Nederlaodsche ia
vereeoiging met de Fiansche politie ingesteld
men had reeds dadelyk vermoeden, dat
de falsaris naar Frankrijk vertrokken was
heeft aan deo dag gebracht, dat hy drie dagen
na het aanbieden van da cheque, dus den Gu
Augustus, iu een hotel in de Rue St. Rocb,
te Parjjs, is afgestapt. Bjj was toen in ge
zelschap van een vriend, zekeren II., en
schynt, blijkens in het hotel achtergelaten ea
gevonden voorwerpen, als eenige vrouwen
kleren en een pruik, vermomd over de gren
zen te zijn gekomen.
Eenige aanduiding van het tegenwoordig
verbiyf van Hon Hon heeft de politie nog niet
mogen vinden. Hij schijnt al spoedig de lucht
er van gekregen te hebben, dat men hem te
Parijs op bet spoor was, en heeft daarom maar
enkele dagen in genoemd hotel doorgebracht-
Men vermoedt avenwel dat hy zich nog in
de Fransche hoofdstad ophoudt.
(N. v. d. Dl)
Dinsdagnacht heeft een dief zich door in
braak toegang tot de R.-k. kerk te Heer (L.)
weten te verschaffan en daaruit den inhoud
der offerblokken ontvreemd. Als vermoedelijke
dader wordt gehouden een Duitscher, die in
den loop van den dag in het dorp gezien was-
Men heeft hem echter tot heden niet kunnen
opsporen.
Een jonge dame, uiterst net gekleed, voor
gevende van zeer goede familie te zjjn, had
haren intrek genomen in een der eerste hotels
te Groningen. Vrjjdag jl. verliet zij echter
zonder te betalen dit hotel en kwam dien
zelfden dag ten huize van mej, T. in de Pel-
sterstraat, waar ze voorgaf aldaar eenigen tyd
te willen logeereo. Ouder voorwendsel nog
eene boodschap te moeten doen, verdween
zij ook van daar. Zondag kwam mej. T.
tot de ontdekking, dat ze eene gouden broche
vermiste en deed hiervan aangifte bjj de poli
tie. Direct bracht men daar het geheimzin
nig vertrek van de jonge dame met dezen
diefstal in verband; een grondig onderzoek
werd ingesteld en als naar gewoonte met gun--
stig resultaat.
De broche toch, die reed3 verkocht was,-
werd opgespoordmen kwam te weten dat-
de jonge dame vertrokken was in de richting
van Assen, de telegraaf werd n werking ge
bracht, en spoedig was de vogel te Assen
geknipt. Gisteravond keerde zij onder politie-
geleide te Groningen terug en legde eene
volledige bekentenis af. (Ar. G, Oê.)
Eene kano, waarin twee jongelingen uit-
Utrecht zalen, is te Vreeswjjk op de Lek-
