Kerfiiem.
Gemengde Berichten.
Land- en Tuinbouw.
V i s s c ii e r ij,
•van hat voorlaatste lid van art. 4. Op die wijza
kan van hunne voorlichting niet worden getrok
ken. zonder dat do nadoelen van een permanent
lidmaatschap zich voordoen.
Daar openbaarheid van de verhoeren niet is-
voorgeschrevon, zuilen deze met gesioten deuren
plaats hebben. De niededeeüngen van getuigen
Bn deskundigen zullen daardoor in belangrijkheid
winnen. Het bijwonen van de verhooren door
leden eoner andere afdeeling der staatscommis
sie, ook al treden zij niet als plaatsvervangers
op, behoeft echter niet to worden verboden.
Het nieuwe laatslo lid van het artikel ver
gunt zulks nu uitdrukkelijk.
'Volkstelling.
Door do regeering is bij een ontwerp tot ver-
hooging van hoofdstuk V dor staatsbegrooting
voor 1889 eeno verhooging van f 55,000 voor
gesteld voor hot noodige materieel der telling.
De regeering wonscht namelijk, in afwijking
van de vroeger gebezigde wijze van tollen, ge
bruik te maken van individueeie telkaarton.
Dit stolsel heeft deze voordeden, dat het
hoofd van een gezin, voor eik lid van dat gezin,
eene kaart moetende invullen, er eerder toe
geleid wordt elke vraag voor elk nauwgezet te
beantwoorden, en dat meer waarborg bestaat
voor nauwkeurigheid bij hot opmaken der uit
komsten.
Door kaarten van verschillende kleur tc nemen,
b. v. voor mannen en vrouwen, en voor tijdelijk
aanwezigen, voorkomt men de onnauwkeurig
heden, dio samengaan met eene ruime toepassing
van hot pointooring-systoem, dat met do vroeger
gebruikte gezinshiljetten moet gevolgd worden,
en met het overschrijven van do tijdelijk aan
wezigen op de scartes de dfipouil element", het-
»geen uoodig is om de opgaven betreffende de
tijdelijk aanwezigen te zenden naar de gemeenten,
tot welker bevolking zij belmoren.
Ook wonscht men bij da volkstelling gegevens
te verzamelen voor eene beroepsstatistiek, zooais
reeds ten vorigen jare overwogen werd.
Schoolwet.
Door de hoeren Goeman Borgesius, Farncombe
Sanders, VanderKaay.KerdijkenMeesis een amen
dement voorgesteld om in art. 14 te bepalen dat,
onverminderd het bepaalde in art. 5 en met uit
zondering van de gevallen, voorzien in art. 19
sub. a, 6, c, (1, en f, van elk besluit, krachtons
deze wet door Ged. Staten genomen, bij den
Koning in hooger beroep kan worden gekomen
door ieder, die bij do vernietiging of verbetering
van het besluit van Gad. Staten belang heeft.
Het hooger beroep moet worden ingesteld
binnen dertig vrije dagen, te rekenen van den
dag, waarop het besluit openbaar gemaakt of den
belanghebbende toegezonden is.
Nog zijn voorgesteld: 1°. amondement van den
heer De Beaufort en 8 andore liberale leden om
de schoolgcldheffmg zóo to regelen, dat ter ge-
moetkoming in de kosten, die voor rekening van de
gemeente blijven, een bijdrage kon worden geheven
van ieder schoolgaand kind, uitgezonderd bedeelden
en onvermogenden2o. amendement van den heer
Van Deldon en 5 andere liberalen om de rijks
bijdrage aan bijzondere scholen te binden aan eeno
aanvrage door de besturen dezer scholen aan Ged.
Staten, van wier beslissing beroep is op den Ko
ning; 3o. van dezelfden om in de overgangsbe
paling vast to stellen dat de bijdrage aan de
gemeenten in de jaarwedde der onderwijzers
nooit minder zal zijn, dan volgens art. 45 dor
bestaande wet, doch in geen geval to teen hooger
bedrag dan haar deswege in 1889 zou zijn toe
gewezen.
Door de regeering is f 9000 aangevraagd voor
de restauratie van het oude stadhuis te Woerden.
Edison is door de Franscho regeering nitge-
aoodigd tot een groot feest, dat den 4n September
te zijner eer in hot gebouw van bet ministerie
van koophandel wordt gegeven. Hij heeft op
zettelijk voor dat feest zijn vertrek uitgesteld.
Van 28 Aug. tot 2 of 3 September gaat de be
roemde uitvinder naar Zwitserland, om Bazel en
iucern te bezoeken.
Een industrieel te Chicago, de heer Thomas,
vervaardigt thans ook llesschen uit papier. Zij
worden inwendig met eene vloeistof gedrenkt, die
aan de wanden eene dunne korst aanzet, welke
noch door zuren, noch door alcohol kan worden
aangegrepen. Daze flessp.hen hebben niet alleen
het voordeol, dat zij zeer goedkoop zijn, maar zij
kunnen ook niet breken, en vereischon dus niet
eeno zoo zorgvuldige verpakking als glazen fles-
schos, terwijl bovendien het gewicht zeer gering is.
De Lyon módicale brengt ter sprake de in ver
gelijking niet andere staten zeer treurige ver
houding tusscken de sterfgevallen on geboorten
in Frankrijk.
Daarin komt o. a. voor, dat op het tegenwoordig
grondgebied van Frankrijk in den tijd van Caesar
6,700,000 zielen woundon, ten tijde der Caro-
iingors bedroog do bevolking slechts 5,500,000.
in de 14e eeuw was zij gestegen tot 22,000,000,
in do 16e eeuw bedroeg zij 20,000,000, in '1700
ruim 21,000,000, in 1770 24,500,000, in 1789
20,000,000, in 1S01 27,347,000, in I86G
38,192,004, in 1872 daalden zij tot 36,102,921
in 1885 bedroeg zij ruim 38,000,000. Vooral
is die verhouding zeor ongunstig in vergelijking
mot verschillende andere midden-Europoesche
staten. Volgens Pringuo komt do geringo ver
meerdering der bevolking ton doelo voort uit
kindermoord, die, naar hij beweert, schrikbarend
toeneemt.
In de St.-Cl. is het volgende verslag opge
nomen omtrent de verwachtingen van don oogst
van 1889 in do provincie Zuid-Holland
Tarwe, rogge en gerst. De berichten uit de
streken dor provincie waar genoemdo granen
verbouwd wordon, luiden over het algemeen zeer
gunstig. Bijna overal staan deze graansoorten
uitmuntend te velde en beloven een ruim beschot
en veel stroo. Wol is waar hebben de akkers
veel geleden van zware slagregens en sloeg het
gewas op eenigo akkers daardoor ter n«der,
hetgeen een nadeeligen invloed uitoefent zoowel
op bet beschot als op de qualiteit, doch de droogte
in do laatste helft der maand Juni kwam daar
aan weder ton goede.
De tarwe, gezaaid op do Jichtore gronden in
Overflakkeo en Goederecde, is echter te dun opge
groeid ten gevolge van worm, .en daarom zijn
op vele plaatsen de akkers omgeploegd.
De drie bedoelde graansoorten worden inden
Alblasserwaard, evenals zomerlarwe in Over
flakkeo en Goedereede, rogge in het Westland
en geist in de Yijf-IIeercnlanden weinig of niet
noemenswaardig geteeld.
Havar. Do medeieelingen omtrent deze graan
soort, uit do vorschillendo deelon dor provincie
ontvangen, zijn zeer uitoonloopend. In het West-
land, in Voorno en Putten en in Overflakkeo en
Goedereede wordt van de uitkomsten van den
verbouw weinig verwacht. Oorzaak van dit slechte
vooruitzicht wordt toegeschreven aan de aan
vankelijk langdurige droogte en de daaropvolgende
zware stortregens.
Minder nadeelig schijnen die beido omstandig
heden baren invloed te bobben doen gelden in
de omstreken van Zoetermeer en Zegwsart en
den Alblasserwaard, in don Ifoekschen Waard
en de Vijf-Heerenlandenvan daar toch wordt
bericht dat de haver bf vrij goed bf uitmuntend
te volde staat en een goede oogst verwacht wordt.
Boekweit en meekrap. Do meekrap, goteeld op
Overfiakkee en Goedereede, heeft, voor zoover do
nieuw geplante aangaat, good gevat, terwijl do
jarige goed groeiende is.
Boekweit schijnt in dit gewest niet meer ver
bouwd to worden.
Erwten en bounce. Da erwten zijn overal flink
ontwikkeld, een goede opbrengst tvordt daarvan
verwacht.
Paarden-, duiten- en schnpenboonen worden
hier »n daar door de zoogenaamde zwarte luis
bezocht; het beschot daarvan zal mede ten
gevolge der droogte slechts middelmatig zijn.
Vlas, Niet geteeld in den Alblasserwaard en
de Vijf-Heerenlandon cn slechts zeer weinig ver
bouwd in het Westland, alwaar de verwachting
omtrent dit product niet hoog gespannen is.
In de omstreken van Zoetermeer en Zegwaart,
op Voorne en Putten, Overflakkeo cn Goedereede
in welke laatste streok zeer veel is uitgezaaid
en zware groei is gevolgd zal een goed
gewas wordon opgeleverd. Ten gevolge der vroege
langdurige droogte zal echter hot stroo ko- t zijn,
Koolzaad wordt over liet algemeen in dit ge
west weinig verbouwd; daar, waar zulks wel
het geval is, staat dit zaad goed en belooft een
zeer goede opbrengst. In den Hoekscben Waaid
staat dit gewas iets minder voordeelig.
Hennep, voornamelijk geteeld in den Alblas
serwaard en op kleinere schaal ook in do Vijf-
Hearenlanden, staat buitengewoon gunstig in de
eerstgenoemde landstreek, tamelijk in de laatst
genoemde.
Aardappelen. De vroege soorton bebbon vooral
uitmuntend te velde gestaan, doch overal ver
toonde zich de ziekte, vooral na de zware slag
regens in de maand Juli gevallen. In het West
land kwamen bij het rooien meer zieke dan
gezonde knolion tc voorschijnniettemin is het
beschot redelijk geweest en waron do prijzen beter
dan het voorgaand jaar. In Voorne en Putten is
echter de vroege oogst totaal bedorven. De late
aardappelan beloven ovoial, indien slechts do ziekte
daarbij wegblijft, een uitmunteude uilkomst.
Wortelgewassen. Van de mangeiwortels, suiker
peen en beetwortelen wordt overal waar zij
geteeld worden, goodo oogst verwacht. Op Over
flakkeo cn Goodeieede is zeer veol uitgezaaid, in
do Vijf-Heerenlanden is minder uilgezaaid dan het
vorig jaar, en in den Hoekschen Waard worden
deze aardvruchten in het geheel niet aangetroffen.
Ajuinen. Volgens berichten uit Overflakkeo en
Goodereedo heeft dit product in den aanvang
der teelt met veel hinder te kampen gehad,
zoodat, op enkele uitzondering na, de opbrongsten
beneden het middelmatige zijn, doordat hot veel
geleden heeft van de droogte en vernield is door
wormen.
Tal van akkers zijn ora voormelde redenen
omgeploegd.
Wei- en hooilanden leverden en leveren nog
uitmuntend gras. De eerste snode van den hooi
bouw is zonder uitzondering overal uitmuntend
binnengekomen en hoeft prachtig hooi opgeleverd;
de opbrengst der tweede snede liet door de aan
houdende droogte, gepaard aan feilen zonneschijn,
weinig van zich verwachten toch is ook daarin
door de veranderde weersgesteldheid groote ver
andering gebracht, zoodat dit jaar gerust kan
worden aangemeikt als eon bij uitstek gunstig
jaar voor hooi- en grasbouw.
De klaversoorten op Overftakkee on Goedereede
liebbon een vrij goede eerste snede opgebracht
de roodo klaver zelfs een zeer goede.
Boomvruchten. Hoewel do peeren- en appel-
boomen allerwegen prachtig gebloeid, zal de op
brengst der peren over het algemeen slecht zijn,
die van de appelen iets beter, doch niet meer
dan middelmatig.
De steenvruchten, als perziken en pruimen,
leveren in het Westland een redelijke uitkomst
do kruis- en aalbessenpluk is aldaar slechts
middelmatig geweest, en de druivenoogst in deze
streek zal hoewol do tressen dier vrucht niet
sterk geladen zijn niet tegenvallen, indien
eonigszins goodo prijzen kunnen wordon bedongen.
De opbrengst der noten in do Vijf-Heerenlanden
laat zich goed aanzien.
Warmaczicrdcrijen. Do warmoezierderijen in
hot Westland staan over het algemeen naar
wensch en hebben reeds veel opgeleverd. De
vlugge groei door hot warme weder veroorzaakt
cn do grooto gelijktijdige aanvoer van de bloem
kool maakten evenwel dat dit gewas een der
voornaamste tot ongekend lage prijzen moest
worden verkocht.
De prijzen der groenten zij overigens middelmatig.
Meer en meer neemt in het Westland de kom
kommer- en meioenonteelt toe; de opbrengst was
naar wenschtoch zal de latere pluk tegenvallen,
omdat veel planten door de luis ztju geplaagd
geworden.
Bloembollen, vooral tulpen, worden in liet West
land meer en meer verbouwd; de teelt golukt
goed, de prijzen zijn vrij hoog.
Griend- cn teenhout. Do verwachting van dit
gewas in de Vijf-IIeorenlandett is redelijk.
Veestapel. Da uitmuntende stand van het gras
gewas, gepaard aan het aangename on aanhou
dende wanne weder in den aanvang der lente,
heeft de veehouders in de gelegenheid gesteld
liun vee bijzonder vroeg in de weide te jagen.
Do toestand van den veestapel kan dan ook blijvend
gunstig genoemd worden. De eenigo schaduwzijde
waarop valt te wijzen is, dat zich op het eiland
Overflakkeo en Goedeioedo in den laatsten tijd
enkele gevallen der varkensvlekziekte hebben
voorgedaan.
Volgens te Deventer ontvangen berichten zou
do invoor van vat Kens in Duitschland gesloten
zijn.
Terwijl de consumptie-aardappelen in hetzuide-
lijk deel der provincie Groningen verleden na
jaar f2.50 a 2.75 golden en lator tot ruim f3
opliepen, schijnt de prijs thans voor goede
soort f 1.25 niet te znllen overschrijden, en kan
men reeds e»ne daling tot fl per hectolitor
te gomoct zien.
Een nieuwe groente uit Japan, die onlangs
van daar uitgevoerd is, schijnt een op boogen
prijs te stellen tolksvoedsel to zijn. Op dit oogen-
blik woidt do piant, bij wijse van proef, in
den botaaischen tuin te Berlijn gekweekt. In
Buitschland is de piant nog onbekend. Zij slaagt
daar zeer goed. Het is een knolgewas, »Stachys
tuborifoia", in Frankrijk en Engeland rCrosnes"
genoemd naar eene piaats bij Parijs, waar de
piant voor de markt toeds in hot groot verbouwd
woult. De opbrengst is groot en de plant steit
geen bijzondere eischen van den bodem. De
duimlango en sterke knollen worden gekookt,
gebakken, enz. en moeten als noten smaken.
Het is waarschijnlijk, dat het zal gelukken,
evenals bij de aardappelen, soorten met groote
knollen to kweeken, wat den verbouw nog meer
aanbevelenswaardig zou maken.
VLAARDINGEN. De aanvoeren waron deze
week gering, slechts enkele loggers arriveerden
met een vangst van 20 tot 28 iast haring, welke
in pttblieken afslag verkocht worden. Dc markt
was iets vaster; Donderdag word besteed voor
vollen haring fll a '11'A, maatjesharing f8'A,
ijio f 8i kuitzieke fVs, alles per ton. Tot
heden werd aangevoerd 143,000 ton haring, tegen
40,000 ton op donzelfden datum in 1S88: het
verschil is dus enorm.
KRAL1NGSCHE VEER. Gisterochtend wer
den aan de markt alhier aangevoerd 202 zalmen,
die voor f 1.tot 1.25 per '/a kilo werden
verkocht.
il.ii .I...
Xed, Herv. Kerk.
Beroepen: te Muiden ds. D. Gladder, ta
Itenkum te Zetten c. a., bij Ronkum, ds.
J. G. Deur, te Leerbroek en Middelkoop
to Loon-op-Zand ds. W. R. Kalshoven, to Eede
te Oeno ds. I'. Bongers, te Eemnes-Buiten.
Bedankt: voor Helium door ds. W. T. J.
Brouwer Hz., leUithuizermeedenvoor Biielsch-
Nieuwland en voor Wijdenes en Oosterleek door
den lieer C. H. Ris Lambers, te Barneveld;
voor Genderen door ds. II. Visch, te Her
wijnen c. a.
In de 36e en laatste zitting der Alg. Synode
werd o. a. behandeld een ongunstig advies van
het prov. kerkbestuur in Zuid-Holland betreffende
het verzoek van den ringSliedreckt, om dispensatie
van art. 23 regl. vacatures ten aanzien der ge
meenten Bleskensgraaf en Molenaarsgraaf- Over
eenkomstig liet advies van het prov. kerkbestuur
van Zuid-Holland, dat berust op dc ongunstige
adviezen der leden van het classicaal bestuur
van Dordrecht, werd bet verzoek van den ring
Sliedrecht afgewezen.
De werkzaamheden der Synodo zijn afgeloopen.
De ieden waren 6 weken bijeen geweest en hebben,
behalve de gewone zeer omvangrijke werkzaam-
