financiën vorderen uiteenzetting zjjn er plannen
tea opzichte van de financieels regeling der
gemeenten. Hg trachtte de bedenkingen tegen
het amendement op art. 45 te weerleggen en
betoogde dat het uitging van de stalling, dat
jnen bjj de traktementen rekening moest hou
den met den verschillenden levensstandaard.
Spreker verdedigde overigens zjjn amendement,
dat rijns inziens billijker was dan de regeerings-
regehng. Alleen een hoogere bjjdrage kon hulp
brengen aan de gemeenten.
De heer Itoëil meende niet dat de staat
naar het voorschrift der grondwet helgrootste
deel der onderwijskosten moest dragen. Hg
besprak het beginsel der vaste bijdragen, in
de nieuwe wet gewijzigd behouden, een begin
sel dat bij die toepassing al3 de regeering
wil onvoldoende is om den druk der gemeenten
te verminderen. Een aantal gemeenten, die
?elfs met kunnen voldoen aan de eischen der
nieuwe wet, iaat staan van de bestaande,
zuilen in nog nadeehger toestand komeo. Hjj
achtte de regeling dezer wet tan aanzien van
het meer uitgebreid lager onderwijs in stryd
inet de belangen der gemeenten en van den
staat. Hij was voor een stelsel van vaste per
centage met een bijzondere, geregelde bgdrage,
ingevolge art. 49. Het amendement—Ilartogh
c. s. had nadeelen; het zou 12 a 13 ton gouds
kosteu, doch men kon wellicht de 25 pCt. voor
schoolbouw laten vallen. Toch had het voor-
deelen en zou hjj er vóór stemmen.
De heer Cremers inschle waarborgen voor
goed gesubsidieerd bijzonder onderwijs en geen
schade voor het openbaar onderwijs.
De heer DeMejjier achtte ook de bijdragen
van het rgk veel te laag m verhouding tot
hetgeen de gemeenten betalen.
De heer De Savornin Lobman schetste de
financieele en politieke nadeelen van 't amen
dement,waardoor milhoenen voor het openbaar
onderwijs aangewend zouden kunnen worden
en de politieke Echoolsirjjd zal voortduren en
beide partgen verdacht zullen blijven alleen
hun ouderwijs te willen bevoordeelen. Wordt
het openbaar ouderwijs extra bevoordeeld, dan
jmoet ook het bijzonder onderwijs daarop recht
verkrijgen.
De heer Goeman Qorgesius ontkende dat
voor de Friesche gemeenten de uitgaven van
bet openbaar ouderwijs zijn vermeerderd door
da wet vau 1S78, dat de belastingen daar zijn
verhoogd en dat het schoolgeld werd afgeschalt
als de christelijke school werd opgericht.Voorts
bestreed hij den heer Lobman eo kwam hjj
op tegen aanneming van bet artikel met het
vooruitzicht van spoedige herziening.
De heer Okma treedt in lange beschonwin-
«gen over de toestanden in Friesland.
Heden avondzittmg.
SCHIEDAM, 11 September 1889.
Z. M. de Koning heelt aan Hoogstdeszelfs
adjudant-generaal, den luitenant-generaal jhr,
G. M. Verspjjckopgedragen den keizer van
Duitschland, koning van Pruisen, bg gelegen
heid der legeroefemngen, welke in deze maand
in Hanover zullen worden gehouden, namens
Z. M. te begroeten en bij die gelegenheid aan
den keiter de versierselen van grootkruis der
Militaire Willemsorde te overhandigen.
Aan den adjudant-generaal jhr. G. M. Ver
spjjck is toegevoegd 'a Komngs ordonnans-
officier, de lste luitenant R. 3, graaf Schim-
melpenninck.
Op 17 September zal het gevolg by Z. M.
den Koning op Het Loo vervangen woiden
door ritmeester jhr. Van de Poll, adjudant,
baron Taets van AmeroogeD, kamerheer, en
i baron Van Sytzema, eerste luitenant ordon-
naoee-olficier.
De prins en prinses vonWied zullen heden
avond uit Domburg te Scheveningen aanko
men, om aldaar een paar dagen in het Paviljoen
te verbiyven. Zij zullen des nachts kameis m
jpHotel Garni" betrekken.
De gewone audiëntie van den minister van
binoenlaodsche zaken zal op Zaterdag a. s.
niet plaats hebben.
De weezen, in het weeshuis der Hervormden
alhier verpleegd wordende, zjjn door da regen
ten en regentessen van dat gesticht in de
gelegenheid gesteld, hedenDenllaag en Scheve
ningen te bezoeken.
Bjj den kolfwedstr jjd te Goes is de korpsprjjs
behaald door Nieuwe-Niedorp, met 290 pun
ten, Personeels prijzen zjjn behaald door de
heeren C. Witteveen van Haarlem, met 126,
A. Kist van Sctmrwoude, ui et 103, P. Koop
man vao Nieuwe-Niedorp, met 103, M. Govers
van Alkmaar, met 101, on G. 3. Vincent van
Schiedam, met 100 punten.
Ouze stadgenoot de heer 3. H. Bertels is
herkozen als lid van het hoofdbestuur van
den sNaderlandschan Kolfbona". Als plaats
van den volgeuden wedstrijd werd aange
wezen Spanbroek en bjj verhindering Bols-
wnrcl.
Bjj de gisteren te Amsterdam gehouden
koffieveiling was de afloop over het geheel
boven taxatie. Alles werd verkocht.
De heer Schrauder, hoofdcommies bjj het
departement van binnenlandsche zaken,, af-
deeling militie en schuttery, secretaris van
de ontbonden staatscommissie voor het vraag
stuk der landsverdediging, is tydeJijk gedeta
cheerd bjj het departement van oorlog, om
werkzaam te zjjn by de voorbereiding der
wetsvoorstellen betredende den krggsdienst.
Nogmaals komt de heer Haffmans in 't
Venloeseh Weekblad terug op de onverdiende
blaam die de heeren op de openbare scholen
in de zuidelijke provinciën hebben geworpen.
Al zjjn ze nog zou knap en al heeteu ze zzeer
eerwaarde" ol nhoogedelgestreuge", zy weten,
volgens mr. H„ niet wat zjj doen. Anders
zouden de heeren zich wel wachten. Immers
hetgeen zy doen men kan er bjj voegen:
uit onooozelheid en zonder erg of list is
nogal ieeljjk.
Het spyt mr. H. dat hjj het zeggen moet,
maar het belang der zaak eischt zulks.
Waarin zit het ieelyke?
Hierin, dat men, met deze smet op de open
bare scholen in 't zuiden te werpen, onver-
inyitetjjk een blaam werpt op de ouders die
hunne kinderen naar die scholen zenden. Het
staat als een paal boven waterEen katholiek,
die gebruik maakt van scholen welke voor
katholieken onbruikbaar zjjn, is een slecht
katholiek.
Nu is het een feit, dat zeer vele, bjjnaalle
katholieke ouders in Limburg en Noord-
Brabant hunne jongens naar de openbare school
zenden. Wie nu beweert dat deze scholen
voor katholieken onbruikbaar zjjn, die be
weert, ook zonder het te willen of te weten,
dat zeer vele, ja bijna alle ouders in Limburg
en Noord-Brabant slechte katholieken zijn.
En de anderen zulten ongetwijfeld tot dezen,
die thans deze verklaring afleggeD, zeggen
r Wij begrjjpeu er niets van, dat Gjj zoo iaat
en geheel toevallig met uwe overtuiging, dat
de openbare scholen in Limburg en Noord-
Brabant met meer deugen, voor den dag zjjt
gekomen." \Arnh. Ot.)
Professor Veth richt het volgende verzoek
tot zjjne landgenooten
Toen wijlen mijn zoon vier jaar geleden zijne
laatste ontdekkingsreis aan de westkust van Afrika
deed, genoot bij van de boeren te Uumpata, in
de Portugecsclie bezitting Angolaoorspronkelijk
uit do Transvaal aikomstig de meest hartelijke
ontvangst. Zij steunden hem bij zijne onderzoekin
gen en verpleegden hem bij de ziekte, die weldra
een einde aan zijn leven zou maken. Thans roepen
zij mijne hulp in tot liet bijeenbrengen van golden
voor liet oprichten van een korkgebouw en van een
pastorieten behoevo van hun eersten predikant.
Dankbaarheid drijft mij voor lien te doen wat
3k kaner. daar do resultaten tot dusver 2«er
boneden mijne verwachting bicvenricht ik mij
langs dezen weg nogmaals tot allendie iets
voor mijne vrienden te Humpata zouden willen
afstaan. Hunne gaven zal ik dankbaar aanvaar
den terwijl ook mr. O. J. H. graaf van Limburg
Stiruro, .te 's-Gravenhage, en de directie van liet
Handelsblad zich op mijn verzoek bereid hebben
verklaardgiften voor dit doel in ontvangst te
nemen.
P. I. Vetii,
Arnhom 9 Sept. 1889.
Het Oriëntalisten-congres is Zaterdag ta
Stockholm gesloten. Kooing Oscar hield een
redevoering in het Latjjn, welke door 14 con
gresleden beantwoord werd.
Geiyk men weet, wordt het congres nu te
Chmtiaoia voortgezet.
"Volgens het Zeidscho Z)bld. zijn de hoog
leeraren mr. P. A. van der Lith en dr. M. J.
de Goeje door den koning van Zweden be
noemd tot commandeur der Wasa- orde en de
heer A. P. M. van Oordt tot ridder dier orde.
Naar men ons meldt, moet bij overneming
van den Rbynspoorweg door de regeering
besloten zjjn dat aan alle hoofdambtenaren
die niet wenschen over te gaan, bjj de nieuwe
regeling eene schadeloosstelling zal worden
uitgekeerd van acht jaren traktement, geljjk-
staande met f40,000, aan den oudsten hoofd
ambtenaar met 48,000.
Lagere ambtenaren, tot aan het salaris van
f 2000, kuonea aanspraak maken op eene scha
deloosstelling van zes jaren traktement. Da
daaropvolgendentot het salaris van f1500,
kunnen beschikken over vjjf jaar traktement.
Voor allen boven en behaive het aan hen
uit te keeren ondersteuningsfonds.
De president-directeur zou eene schade
loosstelling van 10 jaar traktement of120,000
ontvangen. (N". B. Ot.)
Dezer dagen zjjn verkrijgbaar gesteld rond-
reisbiijetten door Frankrijk, waarvan de
samenstelling kan plaats hebben naar keus
van den reiziger. Zy worden gedurende het
geheels jaar voor da drie-klassen-reizigers
tegen verminderden vrachtprjjs afgegeven over
de lynen van den Noorder-, Ooster-, Wester-,
Staats-, Zuider, Orleans- en ParijsLyon
MiddeilandscheZee-spoorweg. De reglemen
taire voorscfii iften daaromtrent stemmen over
een met do bepalingen, op andere spoorweg-
Ijjnen van kracht.
De heer W. A. Scholten, te Groningen,
die op 6 October zijn 50-jang jubilé als fabri
kant viert, zal bjj die gelegenheid een pen
sioenfonds oprichten voor de werklieden aan
al zijne fabrieken in Nederland. Alle werk
lieden die 65 jaren oud zjjn en 35 dienst
jaren hebben, zullen 1/3 van het loon, in het
laatste dienstjaar verdiend, genieten.
Hoe minder dienstjaren, hoe minder pen
sioen 's weeks. Die geen 20 dienstjaren beeft,
kan geen aanspraak daarop maken.
Ieder wten in of buiten de fabriek door de
werkzaamheden een ongeluk overkomt, waar
door hij geheel ongeschikt tot wei ken wordt,
geniet 1/3, 1/4, 1/5 of 1/6 van het werkloon
het laatste jaar verdiend, al naar den diensttjjd.
Omtrent de ongesteldheid van den heer
Van Hogendorp (Damas) meldt men
ons nader uit Den Haag dat deze Zaterdag
jl. in zoover geweken was, dat hg, onder
geleide vao een geneesheer, de reis heeft aan
genomen Daar een herstellingsoord in de nabjj-
heid van Neuwied, waar hij thans herstel van
zjjne geschokte gezondheid hoopt te vinden.
(B.v.d.B.)
Met 1 November a. s. zal de heer jhr. rar.
W. Th. O, van Doorn, burgemeester van
^Naaldwijk en Do Lier, optreden als mede-
hoofdredacteur van Z>e Avondpost, ter ver
vanging van wjjlen den heer P. F. Brunings.
Er moet indertyd plan bestaan hebben, zegt
het iV",d. 3D., de inrichting, welke te Ant
werpen de groote ramp veroorzaakt heeft, op
Neerlandsch grondgebied te vestigen, en wel
in de buurt van Terneuzen. Op advies van
den majoor der artillerie Scherer heeft de
minister van oorlog echter de toelating ge
weigerd, iets waarmede wjj hem mogen
gelukwenschen.
Volgens de MiddCt. is indertijd alleen
gevraagd de lading patronen te Terneuzen
te mogen lossen ter verdere transporteerïng
naar België. Ook dit is geweigerd.
Door den slag, dien Vrjjdag de ontploffing
te Antwerpen veroorzaakte, dreunden te Bat,
waar men, evenals in andere gemeenten, in
Zuid-Beveland,' dien slag duideijjk kon hooren,
de ramen der woningen, terwijl te Hulst even1-
eens de dreuning werd gevoeld, waardoor op
verschillende plaatsen deuren werden geopend
en ramen rinkelden, zoodat velen verschrikt
op straat kwamen. Ook in de omgeving van
Middelburg beweren enkelen een slag te heb
ben gehoord. (M. 0.)
Zaterdag hield de vereeniging voor lijkver
branding, afdeeling Rotterdam, bare algemeen»
vergadering in het Notarishuis. Tot afgevaar
digde naar de algameene vergadering, te 's-Iiage
te houden, werd gekozen de heer mr. A. C,
van Blomraenstein, en tot plaatsvervanger de
heer P. R. Mees. De vergadering besloot ter
algemeens vergadering het voorstel te doen,
namens de afdeeling Rotterdam, om een lijk»
oven hier te lande te bouwen.
Een deel van het Paleis voor Volksvlijt t»
Amsterdam zal tot markthal worden ingerichte
De heerThon,die vroeger het plan voor geheele
inrichting van het Paleis tot markthal maakte,
zal in de zaal aan het oosteinde de volgende'
maand een hal openen, waar onder andere ook
dagelijks veilingen zullen worden gehouden.
Onze landgenoot de heer mr. H. A. Ames-
hoff, thans woonachtig in de Tiansvaal, is
aldaar benoemd tot rechter.
De Tramvaalsche Volksstam deelt mede
dat de heer S. J. du Toit er in geslaagd ie
een maatschappij samen te stellen met een
kapitaal van acht millioen pond sterling, voor
het ontginnen van eenige goudvelden. Het
geheel is op het vasteland van Europa vol-
leekend od Engelsche kapitalisten zijn er dit
maal van uitgesloten gebleven.
Een aantal winkeliers te Brede hebben,
ter bevordering van de Zohdagrusl, besloten,
te beginnen met den eersten Zondag in de
maand October a. s., op Zon- en algemeen
erkemle feestdagen hunne winkels te sluiten-
Volgens een bericht uit Arnhem aan de
2F. B. Ot. heerscht en verdeeldheid onder de*
doleerenden aldaar, wat wellicht ten gevolge'
zal hebben, dat er eene nieuwe kerk voor
de Nederl, gereformeerde gemeente wordt'
gesticht.
De zee was Maandag te Scheveningen zoo*
kalm, dat twee heeren, ieder in een giek ge
zeten, 't waagden met hun rank vaartuigje'
van het ververschmgskonaal een zeetocht naaf
het Kurhaus te ondernemen.
Te Deventer zjjn dezer dagen verscheidene
personen door twee vreemde lieden beetge
nomen, die voorgaven, agenten te zjjn van
eene maatschappij voor schuldinvoering. Voor
dat zij hun werk beginnen konden, moest
men f3 storten. Nadat zij de drie guldens
ontvangen hadden, zjjn zjj spoorloos verdwenen-
Te Vuren is de molenaar J. P. uit een
watermolen gevallen. Met gebroken ledematen
en ook verder inwendig zwaar gekneusd,
vond men de ongelukkige meer dood dan.
levend.
1
