Per Teie«rnuif.
Gemengde' Berichten.
Post en Telegraphic.
Koloniën.
0 n d e r w ij s.
R e c lit zak 11.
«Jobbele woringen op het onlangs aan den
Groenendijk aangekochte tetrein, is nagenoeg
vol teeker» <1.
Hel bestu'ir schyut in tusschen op de spoe
dige plaatsing van het ontbrekende cijfer te
mogen i «-kenen, daar het, naar wij vei nemen,
voornemens i=, f> eds iu de volgende maand
tot de aanbesteding der woningen over te
gaan.
Boskoop. Door het bestuur van de
stoomtram Gouda Bodegaven is een plan
b|j het gemeentebestuur alhier ingediend voor
den aanleg van een stoomtram Boskoop
Gouda. Uit de bijgevoegde kaarten blijkt dat,
van Boskoop uitgaande, de weg /al gemaakt
worden langs de Gouwe tol aan het padland,
van daar door de verschillende polders naar
den R ewijkschen hoek in aansluiting met da
reeds bestaande lij
Subsidie van de vemeent" fe niet gevraagd.
Omtrent het te Crancnburg ontdekt altaar
wordt aan Dc Tijd nader bericht, dat hot niet
in den toren gevonden, maar sedert ongeveer
50 jaar op het zangkoor bewaard was; het bestaan
er van was derhalve volstrekt niet onbekend. Wel
was zulks het geval met de in steen gehouwen
mensa, thans gevonden onder de houten beklee
ding van bet tegenwooidige kruisaltaar.
liet vleugelaltaar is een kunstwerk van den
eersten rang, hetwelk op éett lijn kan gesteld wor
den met de grootste meesterstukken van dien anrd.
liet beo' 'bouwweik, zoowel als de schilderstukken
der altaarvlougols, stellen tafereelcn voor uit het
leven en lijden van Christus. De architectonische
achtergrond, nvenats do ornamentiek, wijzen op
het begin der 1 uu eeuw. liet altaar levert bet
bewijs in wolken bloei do kunst zich mocht vor-
heugen kort vóór bet uitbreken der reformatie.
Op verschillende plaatsen dos altaars is het stads
wapen van Antwerpen ingebrand; men mag
alzoo aannemen, dat hot een voortbrengsel is der
Antwerp xhe School. Is liet altaar iu de Neder
landen ontstaan, ook in de Nederlanden zal het
gedeeltelijk weder in zijn ouden staat gebracht
worden in bet atelier van don heer v. «1, Geld,
te 's Bosch, zal het snijwerk worden gerestaureerd
en bijgewerkt. Wat de waarde betreft, het stuk is
zelfs voor 20.000 thaler niet te koop.
De weiklieden in de gasfabrieken te Londen
hebben een manifest uitgovonrdigd, waarin zij
verklaren dat door hunne vertegenwoordigers
pogingen zijn gedaan om een vergelijk te treiTcn
met de directeuren, die evenwel iedere tegemoet
koming geweigerd heb--in, zoodat thans bet werk
moet worden gestaakt.
De Parijsehe gemeenteraad heeft een besluit
génomen, waardoor aan vorschcidenostraton con
geheel ander voorkomen zal worden gegeven.
Het besluit strekt om.drie of vier duizend bron
zen zuilen op te richten, welke in elke wijk zul
len aanwijzen de namon van den raaire en diens
adjunctende adressen van gencesheerenapo-
thekors cn vroedvrouwen, de te huur zijnde ap
partementen mot opgave van bftlasting en huur
prijs en eindelijk van do brondkranenbrand-
seinen, wachtposten en bureaux van politie.
Krupp, te Essen, heeft opnieuw eene som van
eon half millioen mark beschikbaar gesteld voor
liet bouwen van kleine eigene arbeiderswoningen
voor zijne gehuwde arbeiders.
Een treurig ongeluk wordt uit Genève bericht,
ïwco dochters van den afgevaardigdo Rutty
zijn door een omnibus overreden. De oenewerd
terstond gedood, en. de andere overleed den vol
genden morgen.
Dinsdagavond brak er ttjdens eene opera-voor
stelling te Jobnstown, in Pennsylvania, ton ge
volge vnn het vaische gerucht van brand, eene
paniek uit. De toeschouwers drongen in allerijl
naar de uitgangen, ten gevolge waarvan er zulk
een hevig gedrang ontstond, dat -12 personen
gedood en 75 gewond werden. Onder de ge
kwetsten zijn er velen, die hunne wonden niet
zullen overleven.
Bij den jongsten sneeuwstorm in Oostenrijk-
Hongarije is ook een aantal menschen omgeko
men. In eene Hongaarsclie stad vroor een gozel-
scliap van 7 personen dood on nabij Prcssburg
verloren 12 monsclien liet leven in sneeuwjachten.
Tc Pesth werden twee werklieden, die de
sneeuw van den spoorweg wegruimden, dooreen
trein overreden.
De British Monarchvan Hamburg naar
Sydney, is in volle zoe verbrandeene boot mot
G man wordt nog vermist, De Duhurgvan
Singapore naar Honkong, is met 400 passagiers
aan boord in een cycloon vergaan.
Te Nico is Maandag een verschrikkelijk drama
afgespeeld, In het straatje du Pontin aldaar
woonde de familie van een schilder, Martini
gennumd, bestaande uit vier kinderen en hun
tante, die reeds sedert eenigo jaren mot haar
schoonbroeder, een weduwnaar, leofde. Diens
schoonzuster was dikwerf in hevige woordenwis
seling gewikkeld met zijn oudsten zoon, een jon
gen van 17-jarigen looltijd. Maandagmorgen, op
het oogonblik dat zij do koffie aan de leden van
van liet huisgezin toediende, bemerkte Martini's
oudste zoon, dat zijne tante in zijn kop een
vreemdsoortige stof deed. Zonder iets te zeggen
ledigde hij nu een gedeelte van zijn koffie in die
welke voor de overigen bestemd was, met liet
gevolg dat aan liet einde van hot ontbijt de
geheole familie vergiftigd was. De misdadige
tante stierf het eerst, daarna do oudste zoon van
Martini on dions beide dochtertjes van 12 en 8
jaar. Bot aitiloio kind en de vader verkueren in
in con hopoloozen toestand. Alvorens te sterven
bekende de zoon van Martini dat hij den toeleg
zijner tante ontdekt had, en zijne koffie met allen
had gedeeld, omdat hij niet alleen wilde sterven.
Mon heeft te Milville, in den Amcrikoanscben
staat New-Yorsey, een vrouw, een kleurling,
vermoord gevonden, die. op dezelfde wijs ver
minkt was als da slachtoffers van Jack the
Dipper, den Londenschcn vrouwenmoordenaar.
De vermoedelijke moordenaar is gevat.
Aan de tnddp. beige wordt medegedeeld, dat
het historische huis te Longwocd op St. Helena,
waar Napoleon woonde en stierf, en dat geruimen
tijd een soort van pelgrimsoord was, dat ieder,
die St. Helena aandeed, moest opzoeken, tlmns
een andere bestemming heeft gekregen. Het
liuis, dat bij een groote boerderij behoorde, is
tlmns een bergschuur de kamer, waar de keizer
stierf, is in een stal veranderd en op de plok,
waar het lijk op oen paradebed geplaatst was,
staat thans een machine om graan te malen.
Do oudste sporen van voorhistorische" men
schen op het Amerikannscbo vasteland zijn, lui-
dens bericht uit New-Ycrk, gevonden bij bet
graven van een spoorweg bij Trenton in Now-
Jorrey, onder een 12 voet lioogo grondlaag, uit
eon tijdperk vóór den ijstijd. Er werden uit nr-
gilliet vervaardigde voorwerpen gevonden die
pogingen aanwezen om steenen scberpkonfig te
maken. De voorwerpen werden afgebeeld cn aan
een museum geschonken.
DE1V HAAK, 12 Deeuinber. Tweede
Kamer. By het vooitgezet algemeen debat
der staHlsbegrooling drong de heer Tak van
Poortvliet 3BD op eene definitieve kiesiecht-
hervorming. Uu lieer DeBenufoit waarschuwde
tegen den eersten stap op het gebied der be
scherming. De heer A. van Uedem wilde de
benoeming eeuer commissie voor algemeeua
taiielsherzienioE. De heet Roëll bestieed de
paitieeie herziening der wetgeving en beval
by de uitvoering der scboulwet de zorg voor
volksondei wijs aan. De minister Mackay ver-
klaaido dat di legelmg der personi-ele plaat
selijke bnia3tir.g aan kitsiecblhei vut ming inoet
voorafgaan.
In het begin va-i het volger, t jaar zal inge
diend wurdeu een nut wei piot verlenging van
den diensttyd der laatste twee l-chtii-gen der
tnil.tie. Aan den heer Domei* Nieuwei huis
kan by niet toegeven dat een arbeidsdag van
8 uren wenachelyk ware.
Groote werken kunnen de armoede niet
tegengaan. By de uitvoering der schoolwet
zal zorg voor volksonderwijs voorzitten. De
minister van financiën achtte eene wi.ziguig
der tarieven van invoerrechten vooralsnog
ongewenscht en bescherming van rechten
voor den landbouw vooralsnog niet iu liet
belang van den landbouw.
De gelegenheid tot verzending der coires-
pondenlse naar de Plalu-Rivier bestaat door
middel van bet stoomschip Leerdam (via
Amsterdam). De laatste busTlclitmg aan het
postkaoloot te Rotterdam is bepaald op den
Iüjii Decern.ser a. s., des morgens ten 5.40 ure.
De wyze van veiz«*nding behooit dutd«lyk
op het adres vermeld te worden.
Batavia, 8 kovember.
Blijkens eene correspondentie uit Kotivltadja,
dd. 20 October jl.k'Aam in don avond van 22
Oei. bericht, dut Atjabers op den weg naar Latn-
baroe aan het woven van telephoondraad waren.
Onmiddellijk rukte in alle stilte eeno compagnie
infanterie uit, doch bij huro torogkornst te 3l/a
uur werd gerapporteerd dat men geen enkelen
Atjehor ontmoet had, terwijl de tefephoongelei-
di lig slechts op éen plaats doorgeknipt was.
Toen men echter den volgenden morgen die
kleino reparatie wilde verrichten, was tv :n zeer
verrast toen men ontwaren moes;, dat ruim
2000 M. draad was geroofd. Den 25sten Oct.
staken Atjehers bet station to Lambaroe, na het
eerst met potroleuni te hebben ingesmeerd, in
brand. Toen de brandweer wilde uitrukken, werd
zij door kwandgezinda kogels daarin verhinderd.
Enkele posten worden nog stools beschoten,
vooral Lambaroe, waar Zondag 27 Oct. de Europ.
fuselier Ringma dooil-lljk getroffen werd. Met
dezp boot gaati 200 zieken naar Padang, waar
onder de le luit. Vorsterman van Oijon. Toekoe
Oemar hcqft weder verzocht zijne opwachting
ton' gouvernementshuize te mogen maken, doch
de nss.-residenl voor de belangen ter Westkust,
die naar Analaboe per gouvernuments-stoom-
schip Condor is vertrokken, deed hom weten dat
hij wel aan boord der Candor nv«cht komen, docii
niet meer losgelaten zou worden. Hierin had
Toekoo Oomur niet veel zin, hetgeen al zeer
weinig voor zijne oprechthuid pleit.
Volgens eon Aijch-correspondent vuil de Sum.
Cl. werd den 3den October door een Chinpeschen
remmer ondur de rails van het hoofdstations-
emplacement te iCota-Radja eene goed gevulde
g-amiat gevonden, en weigeren de Chineescho
koelies langer onder het vijandelijk vuur aan het
herstellen van de spoorbaan te werken, zoadat
men daartoe vrijwilligers uit den troep gebruikt.
Volgens dc Pinang Gazette heoft te Simpang
Anak het volgende geval van moord en roof
plaats gehad. Een tongkang, "s Penang tlinis.
behoorende, ging van Edi naar het zuidelijker
gelegen Simpang Anak cn ankerde daaraan den
mond van do rivier. Kort daarop kwamen drie
Atjehers langs boord, die vargunning vroegen
hun rijst in het schip te komen koken, hetgeen
hun werd toegestaan. Terwijl zij daarmee bezig
varen, legde de zes man sterke Chincosche be
manning zich te nisten. Vijf er van werden
daarop door do Atjehors vermoord, de zer .e
sprong overboord en werd in eene boot opgeno
men, d'.o hem naar Edi bracht. Vnn de n .uorde-
naars, die het in het sriiip aanwezige geh),
5000 in zilver en "100 in koper, ro' fden,
is sedert niets vernomen.
De inlandsche bediende, die onlangs zijne
meesteres, mevrouw B., aanviel en zware wonden
toebracht, is eergisteren door den landraad des
wege veroordeeld tot 12 jaren dwangarbeid in
den ketting.
Aan liet verslag der voornaamste gebeurte
nissan in het gouvernement Atjeh en Onder-
hoorigheden, loopende van den li tot en met
den 28 October jl., wordt het volgende ont
leend
Groot-Atjeli. In den politieken toestand van
Groot-Atjeh kwam Weinig verandering. Do ver
schillende posten in de Unie \ver«len nu en dan
meer of minder hevig beschoten. Ook werd nu
en dan geschoten op voorbijrijdende stoomtreinen,
op aan do trambaan werkende koelies, op es
cortes van vivres-trunsporten tusschen Pakan
Krocng Tjoet en Kota Pohama en dc op- on
afkomende wachten van Lamsajoen en Ltimatu.
Den 21 October weid eon Atjeher, die hot
blokhuis Pagaai wilde bekruipen, door een wacht
commandant neergeschoten.
In do XXVI Moekiins en in de VI Moekims
was het vrij rustigtot hot plegen van vijan
delijkheden had (Jo vijand thans do IX Moekims
gekozen, waarheen de verschillende benden van
Groot-Atjoh Waren samengestroomd. Te zatuen
genomen vielen er echter minder schoten dan ge
durende den ••"i'skigüj 1.
De verliezen van den vijand ton gevolge van
ons geschutvuur mouten noga! noemenswaardig
geweest zijn. Mot zekerheid kunnen zij echter
niet worden opgegeven, om reden zij zolfs voer
Atjehors zooveel mogelijk geheim gehouden
Worden.
Ondeihooiigheden. De politieke toestand ter
Westkust was be-.rcdigeud te noemen.
Met uitzondering van Segli, dat nog zooals
gewoonlijk beschoten wordt, werd de rust op de
Noord- en Oostkust niet verstoord. Er viel nogal
regen. Onder de troepen deden zich n«»g spora
dische gevallen van cholera voor, terwijl deze
ziekte in enkele Atjehscho kampongs binnen de
linie noga) oilers eiscltto.
Over het algemeen was de gezondheidstoestand
gunstigerliet gemiddeld aantal lijders in het
militair hospitaal te P.mtei-Perak opgenomen,
bedroog per dag 24 (ogen 29.7 gedurende Jou
vorigon verslap;id daarvan waren lijdende aan
beri-bori 9.4 tegen 10,2 gedurende den vorigen
verslagtijil, zoodot de stand dezer ziekte iiits gun
stiger is geworden. Dn ziekte- en sterftecijfers
waren lager.
Naar men van Atjeh verneemt, laat de toestand
ter "Westkust weinig te wenschert over. Toekoe
Oemar houdt zich sedert eenigen tij'! te Rigas
op, doch pleegt daar geen., vijandelijkheden.
Op de Noordkust bezette cjamalangan het op
den rechteroever van do Pu Iadarivier gelogen
rijkje Pedada, dat steeds eeno onderkooi ighoid
van S:.uiaiangfln is geweest. Botsingen tusschen
dit landje en Passaugan waren daarvan hot
gevolg.
Onze post te Segli werd nu on «lan besche
ten. Dientengevolge werd Pantci-Kadju door Zr.
Ms, zeemacht met 10 granaton getuchtigd, ter
wijl Eudjoeiig, een naburig vazalstaatje, met 4
granaten werd gestraft.
Te Edi blijft liet tut dusverre rustig.
Uit Atjeh wordt onder dagtoekening van 2ö
October geschreven
Toekoe Mansoer, de eigenlijke rechthebbende
op het radjaschap van Melabooh, die zich echter
nimmer aan ons heeft willen onderwerpen on
ter Atjeh's Westkust immer rondzwierf, heeft
zich thans bereid verklaard, zich onder onze
souvereiniteit te stellen en als radja van dat
landschap op te treden. De assistent-resident
voor de Westkust zal zich eerstdaags naar Rigas,
alwaar hij zich bevindt, begeven, om liom at te
halen en herwaarts te vergezellen. Alhier znl hij
als radja van Melabooh bevestigd, beöedigd en
geïnstalleerd worden.
De graad van doctor in de letteren zal door
do universiteit van Durham verleend worden aan
den heer D, H. Dolman, van Sneek, den eeniger,
Nederlander die tot dusver aan voornoemde
hoogeschool promoveerde.
Door het O. M. hij de rechtbank te Assen is
gisteren 2!/j jaar gevangenisstraf gcëischt tegen
de jeugdige dienstbode te Hoogeveeit, die bekend-
heeft, brand geslicht te hebben in de boerderij
van haren meester, waardoor dit huis en een
aantal stuks vee verloren zijn gegaan.
