aid
n,
kennisgeving!
A". 1890.
Maandag 7 April.
N°. 7473-
.ging
Eerste Blad.
KENNISGEVING.
ier- en-vertig.ste Jaargang.
Verschijnt dagel ks, uitgezonderd Dinsdag.
Jagt en Visscherij.
Binneiilaiulsclie Berichten
UITGEVER: J. ODÉ.
BIIKEA C: MARKT, B, 124.
i. ra. en
Zondag
gebet
'lende,
wordt,
in de
niddel
Lingen
«leren
det in
erg ot'
t welk
ig ook
1.15,
ranco
eer en
dam,
rs, te
e/jen
mede
Dit nummer bestaat uit drie bladen.
lorlgttngeB welke gevsar, schade ot
binder kunnen veroorzaken.
Gelet op Art. 8 der wet van den 2en Junij
1875 (Staatsblad no. 05)
Geven kennis aan de ingezetenen, dat op
heden vergunning is verleend aan de firma
KRANEN Co. tot uitbreiding harer
branderijen aan den Noordvestsingel alhier,
wyk B, no. 93fir en h, kadaster sectie F, no,
1130 en 1131 (thans sectie H, no. 109 en
110); door in plaats van de bestaande ma
chine en ketel te stellen een werktuig van
hoogstens 12 p.kr. met ketel van hoogstens
12 M3.
Schiedam, 3 April 1890.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
P. J. VAN DIIK VAN MATENESSE.
Do Secretaris,
A. W. MULDER.
De Burgemeester van Schiedam
Gezien de circulaire van den Heer Commissaris
des Rollings in deze provincie van den Oden
Maart jl. A, No. 303, (4de afd.) Proxi. blad, No. 20;
Brengt ter kennis van do ingezetenen, dat ter
Secretaiie der Gomeente kosteloos verkrijgbaar
zijn blanco aanvragen ter bekoming van JAGT-
en VISCHACTEN voor het aanstaande seizoen
1890/91, en
dat zij, die bij den aanvang van het nieuwe
seizuen in het bezit van hunne acten wenschen
te zijn, die aanvragen, behoorlijk ingevuld, tijdig,
nooveel mogelijk vóór den 15den April aanstaande,
•ter Secretarie moeten terugbezorgen.
Schiedam, den 5n Aptil 1890.
De Burgemeester van Schiedam
P, J. VAN DIJK VAN MATENESSE.
Schiedam, 5 April 1890.
't Is geen wonder, dat ons gansche wereld
deel het oog gericht houdt op het Duitsche
rijk, welks keizer groote plannen schijnt te
koesteren. De arbeids-conferentiedie op zijn
initiatief in het leven werd geroepen, heeft
hare taak geëindigdwelke resultaten zij zal
opleveren, ligt nog in het duister. De keizer
echter houdt het oog op de sociale vraag
stukken gevestigd; dit blijkt uit den inhoud
der Duilsehe bladen. Tot Bismarcks aftreding
"werd de Norddeutsche Allgemeine Zeitung
door hem gebezigd tot het openbaarmaken van
hetgeen li ij noodig achtte. Achter dit blad
kwamen nog eenigc andere op den achter-
_gronddie uit de tweede hand insgelijks
berichten van ofticiecle zyde ontvingen, en de
politiek van de regeering in de hand moesten
werken. Met Bismarcks aftreden heeft de
Norddeutschc ook hare schuldigkeit gedaan
ook zjj kan heengaan. Doch het ontbreekt
haar niet aan een jongere zuster. De Eeichs
Anxeiger, het officieele blad, bevatte tot voor
eenige dagen niet anders dan officieele mede-
deeiingen, en wat zij verder gaf, was weer
geven wat andere bladen over de zaken van
den dag te lezen boden. Dit is nu veranderd.
De Eeichs Anxeiger heeft een andere bestem
ming verkregen: reeds bevatte ze een reeks
artikelen over sociale politiek.
Zeer velen zullen het met die artikelen niet
eens zijn. Ze schijnen echter de denkwijze
van den keizer weer te geven.Wat deze meent,
is niet minder dan ditslechts de staat kan
de maatschappelijke kwalen helen. De kroon
is in de eerste plaats geroepen, deze taak te
vervullen, en alle partijen, die naar hetzelfde
dool streven, moeten zich daartoe om de kroon
scharen. »De keizer," zoo lezen we ergens,
»acht zich geroepen om den noodlijdenden en
zwakken te hulp te komen, en we weten het
immers hij zal «verpletteren", wie zijn
bedoelingen tegenwerken. Bismarck is gegaan
de keizer heeft de handen vrij."
De staatkundige vraagstukken moeten
wijken voor de sociale. De staatkundige
partijen hebben afgedaaner moet een nieuwe
partijvorming plaats hebbenaan de eene
zyde een groote sociaal-monarchale party,
aan de andere zijde de dissindenten, de ketters,
die niet gelooven aan de geneeskracht, van
den alinaclitigen staat.
De tallooze partijen, die natuurlijk ont
staan uit de verscheidenheid van het moderne
men, moeten onder een grooten hoed wor
den gevangen. Dat is veel.
Alle partjjen, de revolutionnaire uitgezon
derd, streven naar een vergelijk der maat
schappelijke tegenstellingen, naar een ver
zoening der strijdige belangen. Alleen zijn zy
het niet eens over de middelen om het doel
te bereiken. De Deutsche Eeichs Anxeiger
predikt thans het staats-sociolisme. De
sociaal-democraten willen van dezen staat niet
weten, omdat zij een eigen ideaal hebben
van den staat der toekomst. Tegenover hen,
maar ook tegenover het staats-socialisme,
staan allen, die afkeerig zijn van den dwang,
die van de vrije ontwikkeling der maatschap
pelijke toestanden alleen heil verwachten.
Zijn zij misschien bestemd om «verplet
terd" te worden?
Men ziet, de taak, die de keizer zich voor
stelt te volvoeren, is een reuzenwerk. Doch
hij schijnt meer te willen. Vooreerst de hij-
eenroeping van een internationaal congres,
dat de onzijdigheid van België heter zal
regelen, dan tot hiertoe het geval is geweest
Het gerucht is in België met groote inge
nomenheid begroet. De Eéfonnc, een demo
cratisch orgaan, dat te Brussel verschyr.t,
heeft het plan aanstonds behandeld, en er
nog andere aan verbonden, die, mochten ze
verwezenlijkt worden, de week, waarin er
voor het eerst melding van werd gemaakt,
tot een der merkwaardigste onzer eeuw
zouden stempelen.
Dit plan komt hierop neder. Wat reeds
Karei de Stoute droomde, zou werkelijkheid
worden, Luxemburg zou met België ver-
cenigd worden.
Elzas en Lotharingen zouden een onzijdigen
staat uitmaken, met den hertog van Nassau
aan het hoofdwaarschijnlijk wel als vergoe
ding voor Luxemburg. En dat onzijdige België
met dat onzijdige Elzas-Lotliaringen zouden
met de Nederlanden een bond vormen van
onzijdige staten; dat zou worden, wat Karei
de Stoute had gewenscht; 't zou een bond
zijn met een bevolking van 12 millioen zielen,
die een legermacht van 700,000 man op de
berny zouden kunnen brengen Dan zou er
verder gedacht kunnen worden aan een alge-
meene ontwapening, en millioenen en nog
maals millioenen, die thans aan legers en
krijgsbenoodigdheden worden ten koste ge
legd, konden een meer vreedzame en zeker
meer productieve bestemming erlangen.
Ook Fransche bladen geven onverholen hun
instemming met plannen van dezen aard te
kennen.
En terwijl zoo deze jonge keizer de handen
aan den ploeg slaat, komen er uit Rusland
berichten van verblijdenden aard. De dame,
die de stoutheid heeft gehad, den keizer den
bekenden brief te schrijven, en die deswege
gevangen was genomen, is op uitdrnkkelijken
last van Zijn Majesteit in vrijheid gesteld,
die dus getoond heeft een eigen wil te bezit
ten en dien. tegen zijn raadgevers in, door
te zetten. Meer nog, de keizer met zijn echt-
genoote bezochten onverwachts de militaire
gevangenis te Petersburg. Alle gevangenen
werden door hein gehoord en meer dan de
helft door hem ontslagen. Zulke tijdingen
maken een indruk, niet ongelijk aan een
zoele lentelucht na harren wintertijd.
Zou de eene Majesteit het voorbeeld van
de andere willen volgen? Wie zal zeggen,
of dan het einde van de negentiende eeuw
niet een geheel ander zou wezen, dan velen
hebben voorspeld.
SCHIEDAM, 5 April 1800.
Het verslag over 1889 van de «Ned. Gist
en Spii itusfabriek" te Delft achten wij belang
rijk genoeg voor onze stad, om er nog eens
op terug te komen.
De exploitatie gaf een winst van f255.000.
Verminderd met intrest, reparaties en de
normale rente van 5"/. over 't nandeclen-
kapitaal van f400.000, blijft een netto winst
van f168.000.
De fabriek verwerkte 17 millioen K. (J.
graan; een gewone branderij, 5 dagen per
week stokende, verwerkt 194.480 K. G. D«
gistfabriek werkte dus voor 87 branderijen
en won dus per branderij (geen afschrijving
rekenend) netto flöOO. Intusschen is in dit
cijfer begrepen, wat ze als graanhandelaar,
mouter, gbthamlelaar en rectificateur heeft
verdiend. Bekend is, dat de winst van dö
laatste 2 bedrijven in 1889 eerder negatief
dan positief is geweest. Schat men die van
graanhandelaar op f3 en van mouter op f2
per last, dan zal men wel niet ver van de
waarheid zijn en komt men tot een winst
bedrag uit dien hoofde van f400 per bran
derij. Blijft dus over f1500.
Een vergelijking van dit bedrag met de
winst in onze branderijen behaald (zie o. a,
het verslag onzer Kamer van koophandel en
fabrieken bladz 4 en 5) zal wel niet bevre
digend voor ons zijn en tot de slotsom moeten-
leiden, dat de Dslftsche fabriek ons werkelijk
beven 't hoofd is gegroeid. En nog steeds
streeft ze naar hooger. In 1880 verwerkte
ze 5, in 1885 10, verleden jaar '17 millioen
K. G,; thans kan ze 20 verwerken. En de
directie heeft groote plannen tot «intensieve"
technische verbeteringen (spoelingdrogerij;,
vergrooting mouterij enz.), waarvoor ze een
vergrooting van het kapitaal met f400.000
verlangt.
Men ziet, dat het devies op de woning van
den stichter der gistfabriek «Rust roest" geen
ijdele klank is, dat hij een geduchte mede
dinger is en dat het voor Schiedam dringend
noodig zal zijn, zich tot de tanden te wape
nen, wil het niet geheel verdrongen worden.
Voor ernstige bezorgdheid bestaat alle reden;
voor moedeloosheid o. i. geen. Er is veel ver
keerds gedaan en veel goeds verzuimd. Maar
er zijn ook hoopgevende verschijnselen. De
wijziging van 1886 in de wet op het gedis
tilleerd heeft ons grootere vrijheid gegeven
in de keuze der grondstoffen. Het aantal bran
derijen is sterk afgenomen en zal, daar de
marktprijs gedaald is tot de nfbmakwaarde,
nog meer afnemen, indien ten mim-te het
gedwongen beperken der werkzaamheden tot
liet verledene blijft belmoren. Gelukkig ziet
men vrij algemeen in, dat dit beperken een
groote fout is geweest en bestaat er nu idle
kans, dat over eenige jaren al de dan nog
bestaande branderijen met volle kracht zullen
kunnen werken. Maar vooral meene men! niet,
dat zoodanige economische vooruitgang alleen
het pleit te onzen voordeele beslechten zal.
Integendeel, het is slechts den der vele ver
beteringen, die ons in staat zullen stellen, het
hoofd te bieden aan de mededingers als de
Delftsche fabriek. Indien deze op den duur
of goedkooper £>f beter weten te produceeren
dan wy, dan is ons vonnis geveld. Het is
co nu li t.
Abonnementsprijs, per kwartaal
franco per postdoor het geheele Ryk
Afzonderlijke Hommers
ƒ185.
- 2.50.
0.10.
Advertentieprijs: van 1—10 gewone regels met
inbegrip van eene Courantj 1.10.
Iedere gewone regel meer- 0.10.
Diuemam. geplaatst wordt tegen TWEEMaai, berekend.
BURGEMEESTER EN "WETHOUDERS VAN SCHIE
DAM
